Ο θάλαμος είναι το πιο σημαντικό τμήμα του διεγκεφάλου
Ο θάλαμος βρίσκεται στο κέντρο του εγκεφάλου και αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του διεγκεφάλου. Στον ενήλικα περιβάλλεται τελείως από τα εγκεφαλικά ημισφαίρια. Περιβάλλει τη τρίτη κοιλία. Έχει σχήμα και μέγεθος μικρού αυγού κότας. Λειτουργεί ως συναπτικό κέντρο των ανιόντων οδών, εκτός από την οσφρητική οδό. Στο θάλαμο βρίσκεται μεγάλος αριθμός από πυρήνες οι οποίοι συνδέονται με τον εγκεφαλικό φλοιό.
Ο θάλαμος, όπως και το υπόλοιπο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα προέρχεται από τη νευρική πλάκα, η οποία αναδιπλώνεται και σχηματίζει το νευρικό σωλήνα. Τα τοιχώματα του σωλήνα σταδιακά πλαταίνουν και σχηματίζουν τρεις στιβάδες κυττάρων. Η πιο εσωτερική είναι η βλαστική ή επενδυματική στιβάδα ή κοιλιακή ζώνη και από αυτήν προέρχονται και οι υπόλοιπες. Στον ενήλικα καλύπτει τη τρίτη κοιλία. Η επόμενη στιβάδα είναι η διάμεση στιβάδα, που αποτελείται από άωρους νευρώνες και νευρογλοιακά κύτταρα. Οι άωροι νευρώνες ή νευροβλάστες σχηματίζουν τον εγκεφαλικό φλοιό, καθώς κατά τη μετανάστευσή τους περνούν πέρα από την διάμεση στιβάδα. Οι νευροβλάστες είναι τα πρόδρομα κύτταρα των νευρικών κυττάρων.
Ο θάλαμος σχηματίζεται γύρω από το πρόσθιο κυστίδιο του εγκεφάλου, το οποίο στη συνέχεια θα γίνει η τρίτη κοιλία, και είναι μέρος του εμβρυϊκού πρόσθιου εγκεφάλου. Ο θάλαμος πρώτα διαχωρίζεται από τον υποθάλαμο και μετά με τον επιθάλαμο.
Το πρόσθιο θαλάμου είναι στενό και υποστρόγγυλο, ενώ το πίσω είναι διογκωμένο και ονομάζεται προσκέφαλο. Στο κάτω μέρος του προσκέφαλου βρίσκονεται δύο επάρματα το έσω γονατώδες σώμα και το έξω γονατώδες σώμα, τα οποία σχετίζονται με την ακοή και την όραση αντίστοιχα. Κάτω από τον θάλαμο βρίσκεται ο υποθάλαμος, από τον οποίο χωρίζεται με την αμυδρή υποθαλάμιο αύλακα. Ο θάλαμος και ο υποθάλαμος σχηματίζουν τα εξωτερικά τοιχώματα της τρίτης κοιλίας. Η τρίτη κοιλία χωρίζει το θάλαμο σε δύο ίσα μέρη. Οι δύο θάλαμοι επικοινωνούν μεταξύ τους με τη διάμεσο μάζα. Το πρόσθιο μέρος του θαλάμου φτάνει μέχρι το μεσοκοιλιακό τρήμα, το οποίο ενώνει τις πλάγιες κοιλίες με τη τρίτη κοιλία. Πρόσθια έξω του θαλάμου βρίσκεται ο κερκοφόρος πυρήνας και πιο εξωτερικά η έσω κάψα, μέρος της φλοιονωτιαίας οδού. Η άνω επιφάνεια του θαλάμου σχηματίζει εξωτερικά μέρος του εδάφους της πλάγιας κοιλίας και εσωτερικά το χοριόδες ιστίο και τη ψαλίδα, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στις κοιλίες.
Εσωτερικά, ο θάλαμος χωρίζεται από ένα σύνολο νευρικών ινών που σχηματίζουν ένα λεπτό στρώμα το οποίο ονομάζεται έσω μυελώδες πέταλο. Το έσω μυελώδες πέταλο έχει σχήμα Υ, με τη βάση ραχιαία, και αποτελεί τη βάση για τη διαίρεση του εσωτερικού του θαλάμου, καθώς τον χωρίζει σε έσω, έξω και πρόσθιο. Καθένα από αυτά τα μέρη περιλαμβάνει διαφορετικούς πυρήνες, ενώ μικροί πυρήνες υπάρχουν και μέσα στο ίδιο το έσω μυελώδες πέταλο. Άλλοι πυρήνες βρίσκονται στην επιφάνεια του θαλάμου. Μια άλλη ομάδα νευρικών ινών, το έξω μυελώδες πέταλο, καλύπτει την έξω επιφάνεια του θαλάμου.
Πυρήνες
Οι πυρήνες που σχετίζονται ή υποβοηθούν τις γενικές και ειδικές αισθήσεις, καθώς και κινητικές ίνες, ονομάζονται «ειδικοί» πυρήνες και βρίσκονται στο κοιλιακό τμήμα του έξω τμήματος του θαλάμου. Άλλοι πυρήνες που δε σχετίζονται με μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου αναφέρονται ως «μη-ειδικοί πυρήνες» και βρίσκονται στο έσω, πρόσθιο και ραχιαίο έξω τμήμα του θαλάμου.
Έξω ομάδα
Η έξω ομάδα περιέχει όλους τους «ειδικούς» πυρήνες. Χωρίζεται σε ραχιαίους έξω πυρήνες και κοιλιακούς έξω πυρήνες. Πιο μπροστά από όλους του πυρήνες βρίσκεται ο πρόσθιος κοιλιακός πυρήνας, ο οποίος συνδέεται με το δικτυωτό σχηματισμό, τη μέλαινα ουσία, το ραβδωτό σύστημα και το προμετωπιαίο φλοιό, καθώς και με άλλους θαλαμικούς πυρήνες. Χωρίζεται σε τμήματα, το κύριο, που είναι και μεγαλύτερο, και το μεγαλοκυτταρικό. Σχετίζεται με την κίνηση.
Πιο πίσω (ουριαία) από το πρόσθιο κοιλιακό πυρήνα βρίσκεται ο έξω κοιλιακός πυρήνας, ο οποίος συνδέεται με το πρώτο, καθώς και με την ωχρή σφαίρα, τη μέλαινα ουσία και την παρεγκεφαλίδα. Χωρίζεται σε τρία μέρη (έσω, πρόσθιο και οπίσθιο) και σχετίζεται με τη μυϊκή λειτουργία. Πιο ουριαία του έξω κοιλιακού βρίσκεται ο οπίσθιος κοιλιακός πυρήνας, ο οποίος υποδιαιρείται σε δύο μικρότερους πυρήνες, τον έσω και οπίσθιο-έξω κοιλιακό πυρήνα. Σχετίζεται με τις αισθητικές οδούς. Το οπίσθιο έξω λαμβάνει αισθητικές πληροφορίες από τα άκρα και το τράχηλος, ενώ το έσω από το κεφάλι. Η γεύση και οι αιθουσαιές πληροφορίες μεταφέρονται στο οπίσθιο έσω πυρήνα. Ο οπίσθιος κοιλιακός πυρήνας προβάλλει στο βρεγματικό λοβό.
Πίσω από το οπίσθιο κοιλιακό πυρήνα βρίσκεται το προσκέφαλο. Το προσκέφαλο έχει δύο επάρματα, το έσω και έξω γονατώδες σώμα. Το έσω γονατώδες σώμα σχετίζεται με τις ακουστικές πληροφορίες. Δέχεται ίνες από τα κάτω διδύμια του μεσεγκέφαλου. Στη συνέχεια, ίνες από έσω γονατώδες σώμα σχηματίζουν την ακουστική ακτινοβολία και καταλήγουν στο κροταφικό λοβό. Το έξω γονατώδες σώμα είναι μέρος της οπτικής οδού. Αποτελείται από έξι στιβάδες νευρικών κυττάρων. Δέχεται οπτικές πληροφορίες από το αντίθετο οπτικό πεδίο. Οι απαγωγές ίνες του σχηματίζουν την οπτική ακτινοβολία που καταλήγει στον οπτικό φλοιό του ινιακού λοβού.
Πρόσθια ομάδα
Η πρόσθια ομάδα είναι το πλέον κεφαλικό μέρος του θαλάμου. Οι πρόσθιοι πυρήνες χωρίζεται σε τρεις υποδιαιρέσεις, το προσθιοκοιλιακό, προσθιοέσω και προσθιοραχιαίο. Δέχεται ίνες από το μαστίο, την υπερλόβια έλικα και τον υποθάλαμο. Η λειτουργία των πυρήνων σχετίζεται με το μεταιχμιακό σύστημα και συμμετέχει με συγκινησιακές λειτουργίες, ενστικτώδη συμπεριφορά και τη πρόσφατη μνήμη.
Έσω ομάδα
Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ομάδας σχηματίζει τον ραχιαίο έσω πυρήνα, αλλά υπάρχουν, επίσης, μερικοί πολύ μικροί πυρήνες, όπως ο πυρήνας reunions. Δέχεται ίνες από τον υποθάλαμο, την αμυγδαλή και άλλους θαλαμικούς πυρήνες. Συνδέεται αμφίδρομα με τον προκινητικό φλοιό. Ο έσω ραχιαίος πυρήνας έχει σχέση με τον έλεγχο της διάθεσης και των συναισθημάτων, καθώς συσχετίζει πολλές αισθητικές πληροφορίες με την υποκειμενική κατάσταση του ατόμου.
Άλλοι πυρήνες
Στους πυρήνες αυτούς ανήκουν οι ενδοπετάλιοι πυρήνες, οι πυρήνες της μέσης γραμμής και ο δικτυωτός πυρήνας. Οι ενδοπετάλιοι πυρήνες είναι μικρές συγκεντρώσεις νευρικών κυττάρων μέσα στο μυελώδες πέταλο. Ο μεγαλύτερος από αυτούς στον άνθρωπο είναι ο μεσοκεντρικός. Αυτοί οι πυρήνες λαμβάνουν ίνες από το εγκεφαλικό στέλεχος, καθώς και από το νωτιαίο μυελό και το τρίδυμο νεύρο. Στέλνουν ίνες στο κερκοφόρο πυρήνα και το κέφυλος των βασικών γαγγλίων και σε μία ευρεία περιοχή του εγκεφάλου. Είναι μέρος του μηχανισμού δραστηριότητας του φλοιού. Οι βλάβες σε αυτούς τους πυρήνες περιορίζουν την αίσθηση του πόνου και το επίπεδο συνείδησης. Δεν είναι γνωστό αν μεταφέρουν σήματα πόνου, όμως έχει βρεθεί ότι θερμοπηξία αυτών των πυρήνων οδηγεί σε ανακούφιση του πόνου των τελευταίων σταδίων του καρκίνου.
Οι πυρήνες της μέσης γραμμής βρίσκονται κοντά στη τρίτη κοιλία και συνεχίζουν στη διάμεση μάζα. Η λειτουργία τους δεν έχει εξακριβωθεί. Ο δικτυωτός πυρήνας είναι μια λεπτή στιβάδα κυττάρων στην έξω επιφάνεια του θαλάμου, μεταξύ του έξω μυελώδους πετάλου και της έσω κάψας. Δέχεται ίνες από τον εγκεφαλικό φλοιό και στέλνει στους θαλαμικούς πυρήνες. Δεν έχει εξακριβωθεί η δράση του, αλλά πιθανολογείται ότι σχετίζεται με τη ρύθμιση του θαλάμου από το φλοιό.
Συνδέσεις
Όλοι οι πυρήνες του θαλάμου, με εξαίρεση το δικτυωτό πυρήνα, συνδέονται με το εγκεφαλικό ημισφαίριο που βρίσκεται στην ίδια πλευρά. Υπάρχουν αμφίδρομες ίνες που συνδέουν το εγκεφαλικό φλοιό με το θάλαμο. Σε μερικές περιπτώσεις, οι θαλαμιαίοι πυρήνες προβάλλουν με ακριβή τρόπο σημείο προς σημείο στον εγκεφαλικό φλοιό. Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν πυρήνες που σχετίζονται με γενικές και ειδικές αισθήσεις. Επίσης, οι περιοχές του θαλάμου που σχετίζονται με την κινητικότητα λαμβάνουν ίνες που προέρχονται από τη παρεγκεφαλίδα και τα βασικά γάγγλια.
Λειτουργίες θαλάμου
-Δέχεται θερμοαλγεινά ερεθίσματα από τη νοτιοθαλαμική και την τριδυμική οδό
-Στο θάλαμο καταλήγουν έσω λημνίσκος, παρεγκεφαλιδικές οδοί, προσαγωγά ερεθίσματα της ακουστικής και οπτικής οδού, καθώς επίσης και οσφρητικά και γευστικά ερεθίσματα
Τα παραπάνω ερεθίσματα δεν διέρχονται απλώς από τον θάλαμο, αλλά προκειμένου να κατευθυνθούν προς των φλοιό, υφίστανται συνθετική και απαρτιωτική επεξεργασία.
Εξάλλου, ο θάλαμος δεν αποστέλλει μόνο αλλά και δέχεται ίνες από διάφορες περιοχές του φλοιού.
Η αυτοτελής λειτουργία του θαλάμου ως κέντρου αντίληψης αισθητικών ερεθισμάτων περιορίζεται στην ποσοτική κυρίως εκτίμησή τους, επενδύοντάς τα παράλληλα και με τη συναισθηματική χροιά
Βλάβες θαλάμου
Οι εκδηλώσεις του θαλαμικού συνδρόμου ποικίλλουν ανάλογα της αιτίας που το προκαλεί
-Αντίπλευρη υπαισθησία κορμού και άκρων με μικρότερη συμμετοχή του προσώπου. Πλέον σοβαρή είναι η προσβολή της εν τω βάθει αισθητικότητας, Παρόλο που η ουδός για την αντίληψη των αισθητικών ερεθισμάτων είναι ανεβασμένος, όταν γίνονται αισθητά, συνοδεύονται από δυσάρεστο αίσθημα καυσαλγίας ή διατιτραίνοντος άλγους (υπερπάθεια). Συχνά ο άρρωστος παραπονιέται για αυτόματα ισχυρά άλγη ή παραισθησίες.
Η συνύπαρξη υπερπάθειας και υπαισθησίας, χαρακτηριστική της θαλαμικής βλάβης είναι γνωστή με τον όρο επώδυνη αναισθησία- anesthesia dolorosa
-Κινητικές διαταραχές αντίπλευρα. Οι διαταραχές αυτές παίρνουν τη μορφή παροδικής ή μονιμότερης ημιπάρεσης λόγω βλάβης της γειτονικής έσω κάψας. Επίσης, είναι δυνατόν να παρατηρηθούν χορείόμορφες ή χορειοαθετωσικές υπερκινησίες λόγω προσβολής των παρεγκεφαλιδοερυθροθαλαμικών συνδέσεων.
-Τέλος είναι δυνατόν να υπάρχει ειδικός τύπος πάρεσης του ημιπροσώπου που εκδηλώνεται σε στιγμές συναισθηματικών αντιδράσεων (π.χ. γέλωτες, κλαυθμός) και όχι κατά την επιτέλεση δοκιμασιών εκούσιας κινητικότητας (π.χ. επίδειξη οδόντων, σφύριγμα κ.λ.π)
-Ψυχικές διαταραχές του τύπου της συναισθηματικής αστάθειας. Είναι δυνατόν επίσης να εμφανίζονται και διαταραχές των ανώτερων λειτουργιών (μνήμης και προσανατολισμού κ.α)
-Ημιανοψία ή τεταρτοκυκλική ημιανοψία που οφείλονται σε προσβολή της οπτικής οδού στο ύψος των έξω γονατωδών σωμάτων.
-Βλάβες του θαλάμου, όπως εγκεφαλικά επεισόδια και όγκοι, οδηγούν σε απώλεια αισθητικότητας στο αντίθετο ημιμόριο του σώματος, η οποία συνοδεύεται από μια δυσάρεστη αίσθηση στις ίδιες περιοχές, γνωστή ως θαλαμικός πόνος, και ανώμαλες ακούσιες κινήσεις. Μετά την αποκατάσταση του θαλαμικού εμφράγματος, ο θάλαμος υπεραντιδρά στα διάφορα ερεθίσματα, με αποτέλεσμα, με ένα ελαφρύ άγγιγμα, το άτομο να νιώσει έντονο πόνο που δεν υποχωρεί. Αυτό είναι γνωστό ως θαλαμικό σύνδρομο. Αρκετές φορές, μπορεί αυτό να προκύψει και μετά από στερεοτακτικές επεμβάσεις στον εγκέφαλο για διαφόρους λόγους ή και στην νόσο του πάρκινσον. Γενικά, το θαλαμικό άλγος στο θαλαμικό σύνδρομο είναι μια νευρολογική κατάσταση που μπορεί να έχει κλιμακωτής ένταση συμπτωματολογία, έτσι που πολλές φορές να μην δίνεται η ανάλογη προσοχή και να μην αντιμετωπίζεται έγκαιρα με αποτέλεσμα να αυξάνει.
Επίσης, λόγω της κεντρικής θέσης του, μια βλάβη στο θάλαμο μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη παρακείμενων δομών όπως η μεσεγκέφαλος, που μπορεί να οδηγήσει σε κώμα.
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
