Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Υποχονδρίαση

Ο κατά φαντασίαν ασθενής…

 

Ο Μολιέρος δεν ήταν «Κατά φαντασίαν ασθενής». Μόλις τέλειωσε το έργο, αρρώστησε και πέθανε… Όταν όμως έγραφε το θεατρικό του έργο από τη μια ήθελε να εκφράσει τη δυσπιστία του προς τους γιατρούς και από την άλλη να σκιαγραφήσει την προσωπικότητα του υποχόνδριου και νοσοφοβικού.

Ένας μεγάλος αριθμός πολιτών, έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με έναν παράλογο φόβο. Νομίζει ότι πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια και θα χάσει τη ζωή του. Όλη μέρα είναι στο διαδίκτυο και ψάχνει όλα τα προβλήματα υγείας και όλες τις θεραπείες που υπάρχουν. Έχει ημικρανίες, άλγος στο στομάχι και κάθε λίγο και λιγάκι επισκέπτεται γιατρούς, οι οποίοι τον βεβαιώνουν ότι είναι απόλυτα υγιής.

Οι έρευνες δείχνουν ότι ένας στους δέκα πιστεύει ότι πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια και θυμώνει που όλοι οι γιατροί είναι ανίκανοι και δεν μπορούν να βρουν την ασθένειά του. Όλοι έχουμε βιώσει, ιδίως τον τελευταίο καιρό λόγω της οικονομικής κρίσης, μικρές ή μεγάλες σωματικές ενοχλήσεις.  Η ιδεοληψία του ότι κινδυνεύουμε από κάποια πάθηση είναι αποτέλεσμα μιας χρόνιας δυσαρέσκειας με το περιβάλλον ή με τις συνθήκες ζωής μας και σχετίζεται με την ανάγκη να τραβήξουμε την προσοχή, αλλά και το στρες απέναντι στην προσωπική φθορά. Η διαρκής ενασχόληση με τις ασθένειες επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά μας, τις σχέσεις μας με τους άλλους, την απόδοση στην εργασία μας αλλά και στις υποχρεώσεις μας γενικά.


Πολλοί διάσημοι ήταν ή είναι υποχόνδριοι:

  • Ο Λέον Τολτσόι με χρόνια κόπωση και κατάθλιψη.
  • Ο Φρανς Κάφκα που απείχε από πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες, γιατί φοβόταν μήπως κολλήσει τα μικρόβια της πολιομυελίτιδας και της μηνιγγίτιδας.
  • Ο Γοίνστο Τσόρτσιλ με το παραμικρό συνάχι ένιωθε ότι θα πεθάνει.
  • Ο Αδόλφος Χίτλερ έπαιρνε 90 σκευάσματα διαφορετικά και 28 χάπια καθημερινά.
  • Ο πιανίστας Γκλεν Γκουλντ στις συναυλίες του στη Νέα Υόρκη φορούσε γάντια και παλτό για να μην κρυώσει.
  • Ο Γούντι Αλεν, γνωστός υποχόνδριος και ο ίδιος, πλάθει συχνά-πυκνά ιστορίες με ήρωες που φοβούνται τις ασθένειες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο πρωταγωνιστής του στην ταινία «Κι αν σου κάτσει;» του 2009, ένας στριμμένος Νεοϋορκέζος, πρώην φυσικός και νυν δάσκαλος στο σκάκι, ο οποίος, μεταξύ άλλων, αισθάνεται άρρωστος, τρέμει τις ασθένειες και τα μικρόβια .…

Η υποχονδρίαση, ICD-10 F45-2, ανήκει στις σωματόμορφες διαταραχές και χαρακτηρίζεται από την μεγιστοποίηση συνηθισμένων σωματικών ενοχλημάτων και την δημιουργία φόβου ότι το άτομο πάσχει από κάποια ασθένεια. Ουσιαστικά το άτομο με υποχονδρίαση πιστεύει ότι είναι πολύ πιθανό να πάσχει ή να εμφανίσει σοβαρή νόσο και σταδιακά πείθεται ότι είναι άρρωστος, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Με το παραμικρό σύμπτωμα ο υποχόνδριος έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι άρρωστος. Παράλληλα, συνήθως αντιστέκεται σθεναρά στον καθησυχασμό, όπως για παράδειγμα τις ιατρικές εξετάσεις και νομίζει ότι τα αποτελέσματα είναι λανθασμένα ή καθησυχάζεται για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα και στην συνέχεια πιστεύει ότι είναι άρρωστος. Το άτομο αποκτά εμμονή με την υγεία του, αναπτύσσει μη ρεαλιστικούς φόβους μόλυνσης και έντονο ενδιαφέρον για τις ιατρικές πληροφορίες, ενώ συχνά αποκτά έντονο φόβο για τα φάρμακα και τις αντιβιώσεις.


Συμπτώματα υποχονδρίασης

Συχνά παρατηρούνται οργανικές αλλαγές που οφείλονται στο άγχος που αισθάνεται το άτομο, όπως για παράδειγμα αλλαγές στη λειτουργία του εντέρου, κοιλιακοί πόνοι, ναυτία, ζαλάδα, διαταραχές στον ύπνο κλπ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διαβεβαιώνει το άτομο ότι πάσχει από κάποιου είδους σοβαρής ασθένειας. Επίσης, παρατηρούνται και αλλαγές στην συμπεριφορά του ασθενή, ο οποίος γίνεται πιο εσωστρεφής και φοβικός τύπος, ενώ επίσης στο επίπεδο του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος, όπως είναι λογικό, εμφανίζονται προβλήματα λόγο του έντονου ενασχολήσου του ατόμου με την υγεία του. Ένα ακόμη σοβαρό εμπόδιο στη ζωή ενός υποχόνδριου είναι ότι επηρεάζεται η αποδοτικότητα και η λειτουργικότητα του στις καθημερινές του υποχρεώσεις, όπως για παράδειγμα στην δουλειά.


Αίτια υποχονδρίασης

Η υποχονδρίαση οφείλεται σε ένα μεγάλο ποσοστό σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, δηλαδή πολλά άτομα που πάσχουν από υποχονδρίαση έχουν υποστεί σωματική και σεξουαλική κακοποίηση. Επιπροσθέτως, έχει παρατηρηθεί ότι άτομα που πέρασαν από διάφορες ασθένειες κατά την παιδική ηλικία τους ή άτομα που δέχονταν πίεση από τους γονείς τους επειδή ήταν υπερπροστατευτικοί, περνώντας τα χρόνια γίνονταν υποχόνδριοι. Επίσης υπάρχει και η περίπτωση υποχόνδριου που όντας παιδί μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον αδιαφορίας και προσπαθούσε να τραβήξει την προσοχή των γονιών του επικαλούμενο σωματικά συμπτώματα. Έτσι ενηλικιώνοντας το άτομο δημιουργεί υποχονδρίαση καθώς με τον τρόπο αυτό λαμβάνει προσοχή και φροντίδα από συγγενείς και φίλους. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχονδρίασης εμφανίζονται μετά από τραυματικές εμπειρίες, όπως προβλήματα υγείας που πέρασαν άτομα του οικείου περιβαλλοντος του ατόμου, προκαλώντας στο ίδιο έντονο άγχος και φόβο για νόσο, καθώς και τον θάνατο.


Θεραπεία υποχονδρίασης

Η θεραπεία σε τέτοιες περιπτώσεις, κυρίως, είναι η ψυχοθεραπεία. Η φαρμακευτική αγωγή βοηθά μόνο όταν ένας ψυχίατρος κρίνει ότι είναι βοηθητικό παράλληλα με την ψυχοθεραπευτική μέθοδο, το άτομο να βοηθηθεί (η αγωγή λαμβάνεται για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα).  Χρησιμοποιούνται  συγκεκριμένες φαρμακοθεραπείες οι οποίες στοχεύουν, κυρίως, στην άμβλυνση των σωματικών συμπτωμάτων, μιας και μια πιθανή αιτία των σωματόμορφων διαταραχών θεωρείται πως είναι η δυσλειτουργία του συστήματος αντίληψης των αλλαγών στο σώμα μας.

Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία ( CBT ) και οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs, η φλουοξετίνη και η παροξετίνη) είναι αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές για την υποχονδρίαση, όπως αποδείχθηκε σε κλινικές δοκιμές. Οι SSRIs μπορεί να μειώσουν την  έμμονη ανησυχία μέσω προσαρμογής των επιπέδων νευροδιαβιβαστών και έχουν δειχθεί ότι είναι αποτελεσματικοί ως θεραπείες για το άγχος και η κατάθλιψη, καθώς και για την υποχονδρίαση.

Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία

Το άτομο μετά από κάποιο διάστημα μαζί με τον θεραπευτή του αντιλαμβάνεται το ψυχολογικό του υπόβαθρο, κάνει μόνος τους τις συνδέσεις και τις ερμηνείες, ονοματίζει το κάθε σωματικό του σύμπτωμα, ψυχολογικά τι σήμαινε για εκείνον και πόσο τον εμπόδιζε από το να ζήσει δίχως περιοριστικούς φράχτες.

Η θεραπευτική υποστήριξη του υποχόνδριου έχει σα σκοπό να αποσπάσει την προσοχή του από αβάσιμους φόβους προκειμένου να αισθανθεί πνευματική και σωματική ανακούφιση:

  • Σε ένα ήσυχο μέρος επικεντρώνεται σε βαθιές ανάσες με τους πνεύμονες χωρίς συμμετοχή της κοιλιάς, για 10 λεπτά περίπου. Έτσι ενισχύει τα επίπεδα ηρεμίας, έχει καλύτερο αυτοέλεγχο και εκπαιδεύει το μυαλό του σε χαλαρές και ήρεμες σκέψεις.
  • Το ελαφρύ τρέξιμο τρεις φορές την εβδομάδα, αυξάνει τη ροή του αίματος στο σώμα και τους μυς και συμβάλλει στη μέγιστη λήψη οξυγόνου, με αποτέλεσμα την πνευματική διαύγεια και τη μείωση του στρες.
  • Οι πολεμικές τέχνες βοηθούν, γιατί εκτονώνουν. Αυξάνουν την έκκριση εδορφίνης που ελαττώνει το στρεσ και χαλαρώνει το σώμα, ευνοούν την καλή φυσική κατάσταση και φέρνουν σε αρμονία το σώμα και το πνεύμα.
  • Το απλό περπάτημα είναι από τα καλύτερα φάρμακα. Βοηθά στην εξάλειψη των ενοχλημάτων κι ευνοεί την ευφορία. Αν μάλιστα πάρετε και κάποιον άλλο για παρέα καταπολεμείτε και την κατάθλιψη, ευνοείτε την κοινωνικότητά σας και καταστέλλετε τον εγωκεντρισμό που είναι πηγή άγχους για τους υποχόνδριους, εκτός αν τον θέλετε μαζί μόνο από φόβο μήπως σας συμβεί κάτι….

Διαβάστε, επίσης,

Η ασθένεια είναι ένας τρόπος να ζητήσουμε αγάπη

Σύνδρομο Münchausen

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19. Οι κυριότερες είναι οι καρδιoαγγειακές επιπλοκές, οι θρομβώσεις και η θρομβοπενία. Επιμέλεια παρουσίασης  Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά  Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD,...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ