Για όσους αγαπούν το περπάτημα…
Περπατώντας στα Λευκά Όρη στις πλαγιές των Λευκών Ορέων, εκεί όπου τα σηματοδοτημένα μονοπάτια οδηγούν στα βαθιά και επιβλητικά φαράγγια του άγριου κρητικού τοπίου.
Μονοπάτια ανάμεσα σε ξεγυμνωμένες από δέντρα κορυφές και φαράγγια ήπιας δυσκολίας, βατά σχεδόν από όλους· αρκεί να υπάρχει όρεξη για περπάτημα.
Διαδρομές που ξεκινούν από τον Αη Γιάννη και από την Αράδαινα. Η Αράδαινα είναι το μικρό πετρόκτιστο χωριό των Σφακίων, στις νότιες πλαγιές των Λευκών Ορέων, που απλώνεται στο χείλος του ομώνυμου φαραγγιού. Και στα δύο χωριά φτάνετε με το αυτοκίνητό σας από τα Χανιά ακολουθώντας τη διαδρομή Χανιά – Βρύσες (μήκους 33 χλμ.) – Χώρα Σφακίων (40 χλμ.) – Ανώπολη (15 χλμ.) – Αράδαινα (2 χλμ.) – Αγιος Ιωάννης (6 χλμ.).
1η Διαδρομή για περπάτημα
1. Άγιος Ιωάννης – Αγιος Παύλος – Αγία Ρουμέλη
(3 ώρες)
Το πρώτο μονοπάτι ξεκινάει λίγο πριν από την είσοδο του Αη Γιάννη που το σήμα κατατεθέν του είναι μια τεράστια αιωνόβια ελιά. Καθ’ όλο το μήκος και τη διάρκειά του είναι κατηφορικό, ενώ μετά το πρώτο σαραντάλεπτο φτάνει ως τον λεγόμενο Καλό Πόρο, που βρίσκεται στα 600 μέτρα υψόμετρο, σε ένα σημείο με μοναδική θέα προς την παραλία του Αγίου Παύλου, τον κόλπο της Αγίας Ρουμέλης και το απέραντο Λυβικό πέλαγος. Από εκεί και πέρα κατηφορίζει σε παλαιό κτιστό καλντερίμι μέχρι τον Άγιο Παύλο, με το περίφημο βυζαντινό εκκλησάκι του 10ου αιώνα μ.Χ. με τη σταυροειδή αρχιτεκτονική. Ολόκληρη η σηματοδοτημένη από τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων -με άσπρο και κόκκινο χρώμα- πευκόφυτη διαδρομή προσφέρει ωραιότατη θέα στη θάλασσα αρχικά από πολύ ψηλά και, όσο περνάει η ώρα, πλησιάζοντάς την.
Το ίδιο μονοπάτι συναντά στην παραλία το Ευρωπαϊκό Ε4 και συνεχίζει δυτικά για άλλη μιάμιση ώρα (πολύ κοντά και παράλληλα προς τη θάλασσα) ως την Αγία Ρουμέλη, την απόληξη του φαραγγιού της Σαμαριάς. Δεν έχει μεγάλες υψομετρικές διαφορές και στα συν του είναι ότι εκεί που ξεκινάει να ανηφορίζει (σε κάποια βραχώδη κομμάτια της διαδρομής) και… να κουράζει, αρχίζει πάλι να κατηφορίζει.
Φυσικά, δεν είναι απαραίτητο να ακολουθήσετε αυτήν τη διαδρομή από την αρχή ως το τέλος. Μια καλή πρόταση είναι να κάνετε το κομμάτι Άγιος Ιωάννης – Άγιος Παύλος και από εκεί να συνεννοηθείτε -αρκεί να μην έχει φουρτούνα- να σας μεταφέρουν με σκάφος είτε στην Αγία Ρουμέλη (απ’ όπου μπορείτε να φύγετε μόνο με καραβάκι) πίσω στη Χώρα Σφακίων. Οι μυημένοι, βεβαίως, μπορείτε να επιστρέψετε πάλι πίσω, ανηφορίζοντας για δύο και παραπάνω ώρες. Η επιστροφή από τον ίδιο δρόμο είναι σαφώς δυσκολότερη και πολύ πιο κουραστική.
2. Άγιος Ιωάννης – Koρμοκόπος
(1 και1/2 ώρα)
Ξεκινώντας από τον Αη Γιάννη και πιο σωστά από εκεί όπου τελειώνει ο δρόμος του τελευταίου χωριού των δυτικών ορεινών Σφακίων, υπάρχει σηματοδοτημένο μονοπάτι από τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων που οδηγεί μετά περίπου μιάμιση ώρα στο σπήλαιο του Κορμοκόπου με την ομώνυμη πηγή. Κινούμενοι βορειοδυτικά και ακολουθώντας τα μπλε σημάδια, το πρώτο μέρος της διαδρομής περνάει μέσα από δάσος γεμάτο με πεύκα και κυπαρίσσια. Το δάσος είναι απροσδόκητα πυκνό και ο δρόμος ανηφορικός, αλλά υποφερτός. Από τα 800 μ. ύψος όπου είναι ο Αϊ Γιάννης, σιγά-σιγά θα «πιάσετε» τα 1.000 μ. και συγχρόνως το δάσος θα μείνει πίσω παραχωρώντας τη θέση του στο άγριο και επιβλητικό ορεινό τοπίο. Στο βάθος αριστερά θα αρχίσει να φαίνεται η θάλασσα και λίγο πιο μετά, ευθεία μπροστά, η σπηλιά. Ο προορισμός σας, δηλαδή. Θα ξαποστάσετε και θα δροσιστείτε από το λιγοστό αυτή την εποχή νερό της πηγής της, ενώ θα γνωρίζετε ήδη και την ώρα εκείνη θα νιώσετε δέος στην ιδέα ότι, όταν δεν υπάρχει ανθρώπινη παρουσία τριγύρω, πηγαίνουν στη σπηλιά κρι κρι για να πιουν νερό! Για τον καλύτερο δυνατό προσανατολισμό σας, πρέπει να γνωρίζετε ότι πίσω σας είναι το φαράγγι της Ελιγιάς και ακόμα πιο πίσω της Σαμαριάς. Όσο για την επιστροφή στο χωριό, θα είναι σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκειά της κατηφορική, διάρκειας περίπου μιας ώρας.
3. Αράδαινα – Μάρμαρα
(2 και 1/2 ώρες)
Πρόκειται για μια περιπατητική διαδρομή που μπορείτε να απολαύσετε καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, βοηθούντος του καιρού. Δεν τη διασχίζει ρέμα και δεν έχει νερά – βεβαίως, καλό είναι να την αποφύγετε αν βρέχει. Θα περάσετε το φαράγγι της Αράδαινας, ξεκινώντας από το ομώνυμο χωριό των τριών μόνιμων κατοίκων σήμερα, που είναι χτισμένο στο χείλος του γκρεμού στην αρχή του φαραγγιού. Από εδώ ακριβώς αρχίζει το κατηφορικό μονοπάτι. Υπάρχει και σχετικό διάγραμμα πάνω σε ξύλο, στο πλάτωμα μετά τη σιδερένια γέφυρα, ενώ μπορείτε να απευθυνθείτε, για να σας λύσουν τυχόν απορίες, στην ξύλινη καντίνα που μένει ανοιχτή από την άνοιξη ως τα τέλη Οκτωβρίου. Αγαπημένη διαδρομή πολλών φίλων της πεζοπορίας, η Αράδαινα προσφέρει το άγριο τοπίο των απέραντων ορεινών όγκων της περιοχής. Σκεφτείτε ότι αριστερά και δεξιά σας θα έχετε τις πανύψηλες και δεόντως επιβλητικές δύο πλευρές του φαραγγιού, μέχρι να βγείτε στη θάλασσα, και συγκεκριμένα στη μικρή απομονωμένη παραλία Μάρμαρα. Καιρού επιτρέποντος, θα είναι η καλύτερη αποζημίωση μετά την πολύωρη πεζοπορία.
Πρέπει όμως να οργανωθείτε. Δεκαπέντε λεπτά από την έξοδο του φαραγγιού και όπως κινείστε από τα Μάρμαρα δυτικά προς τον Φοίνικα, την άλλη παραλία της περιοχής, θα συναντήσετε ένα χωματόδρομο. Από αυτό το σημείο θα έχετε από πριν συνεννοηθεί με κάποιον που να διαθέτει αυτοκίνητο να έρθει να σας πάρει. Εναλλακτικά, κι αν θέλετε η εκδρομή σας να διαρκέσει περισσότερο, μπορείτε να σημειώσετε ότι και από τα Μάρμαρα περνάει το ευρωπαϊκό πεζοπορικό μονοπάτι Ε4, το οποίο συνεχίζει ανατολικά περίπου για μία ώρα ως το Λουτρό. Το τελευταίο είναι παραλιακό και πολύ τουριστικό χωριό των Σφακίων, το οποίο συνδέεται με τον υπόλοιπο κόσμο μόνο με καραβάκι. Αν δεν θέλετε να διανυκτερεύσετε εκεί, φροντίστε να έχετε ενημερωθεί για το τελευταίο δρομολόγιο του καραβιού και οργανώστε το πρόγραμμά σας. Θυμηθείτε ότι το ίδιο ισχύει και για την Αγία Ρουμέλη, στην πρώτη μας πεζοπορική διαδρομή.
Χλωρίδα και πανίδα των Σφακίων
Εδώ, σε απόσταση ασφαλείας από τον άνθρωπο, ζει ο κρητικός αίγαγρος (κρι κρι) αλλά και ο κρητικός αγριόγατος (φουρόγατος κατά τους ντόπιους). Επίσης, στα Λευκά Όρη φωλεύει ο γυπαετός (ή κοκαλάς) -είδος προς εξαφάνιση πια, καθώς υπολογίζεται ότι έχουν απομείνει μονάχα τρία ζευγάρια-, ο γύπας (ή καναβός) με μεγαλύτερο πληθυσμό, που ζει στους γκρεμούς και τρέφεται με ψοφίμια, και ο χρυσαετός (ή βιτσίλα). Πρόκειται για ένα είδος που κυνηγήθηκε πολύ στο παρελθόν από τους κτηνοτρόφους, επειδή άρπαζε τα νεογέννητα αρνιά και κατσίκια.
Από φυτά, το τσάι του βουνού (ή μαλοτίρα) βγαίνει στα ψηλά, ενώ το σεβαστό δίκταμο, που έλεγαν οι παλιοί, φυτρώνει χαμηλότερα σε ρωγμές από πέτρες, όπου δεν φτάνουν τα κατσίκια. Η θρούμπα είναι είδος θυμαριού με πολύ έντονο άρωμα και αντιβιοτική δράση. Για τη μαντζουράνα και το φασκόμηλο οι συστάσεις είναι περιττές, ενώ αξίζει να αναφέρουμε και την παρουσία των πρίνων, όπως λέγονται, οι οποίοι γεννούν… βελανίδια.
Πρακτικές συμβουλές για το περπάτημα
Να φοράτε καλά, σκληρά παπούτσια. Να μη μεταφέρετε περιττό βάρος. Να κρατάτε σταθερό βήμα. Να ακολουθείτε πάντοτε τα σημάδια και να είστε πολύ προσεκτικοί. Να θυμάστε ότι είναι φθινόπωρο και νυχτώνει νωρίς!
Διαβάστε, επίσης,
Τα μυστικά της μακροζωϊας υγιεινά και μη
www.emedi.gr
