Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΧωρίς κατηγορίαΣύνδρομο ανήσυχων ποδιών

Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια νευρολογική διαταραχή

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, ICD-10 G25.8, επίσης γνωστό και ως νόσος του Willis-Ekbom  ή σύνδρομο Wittmaack-Ekbom, είναι μια νευρολογική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μια ακατανίκητη επιθυμία να κινηθεί το σώμα, γιατί ο ασθενής νιώθει άβολα και έχει περίεργες αισθήσεις. Πιο συχνά επηρεάζει τα πόδια, αλλά μπορεί να επηρεάσει τα χέρια, τον κορμό, το κεφάλι, ακόμα και τα μέλη-φαντάσματα (μετά από ακρωτηριασμό). Η μετακίνηση  της πληγείσας περιοχής του σώματος παρέχει προσωρινή ανακούφιση.

Το 2,5 έως 15% του πληθυσμού με 2,7% του πληθυσμού παρουσιάζει καθημερινά ή σοβαρά συμπτώματα. Είναι δύο φορές πιο συχνό στις γυναίκες και σε άνδρες, στους Καυκάσιους.

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να διαδραματίσουν ένα ρόλο στην επικράτηση του συνδρόμου αυτού.

Το σύνδρομο είναι πιο συχνό σε άτομα με έλλειψη σιδήρου, στην εγκυμοσύνη (το 25 τοις εκατό των εγκύων γυναικών αναπτύσσει σύνδρομο ανήσυχων ποδιών κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου), στην τελικού σταδίου νεφρική νόσο, στη νόσο του Πάρκινσον, στην εγκεφαλική ατροφία της σπονδυλικής στήλης, στη σπονδυλική στένωση, στην οσφυοϊερή ριζοπάθεια και στη νόσο Charcot-Marie-Tooth.

Μερικοί γιατροί εκφράζουν την άποψη ότι η συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών είναι υπερβολική
Τα ενοχλήματα στο σύνδρομο ανήσυχων ποδιών περιλαμβάνουν πόνο στους μυς,  φαγούρα και δυσάρεστο γαργάλημα που δεν σταματάει. Αρχίζουν ή εντείνονται κατά τη διάρκεια της ήρεμης εγρήγορσης, όπως στην χαλάρωση, την ανάγνωση, τη μελέτη, ή τον ύπνο. Επιπλέον, τα περισσότερα άτομα με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών πάσχουν από διαταραχή κινήσεων των άκρων, δηλαδή σπασμούς άκρων κατά τη διάρκεια του ύπνου που αποτελεί αντικειμενικό  δείκτη της διαταραχής και σχετίζεται με διαταραχή του ύπνου και μπορεί να προκληθεί από χαμηλά επίπεδα σιδήρου.

Η θεραπεία γίνεται με λεβοντόπα ή έναν αγωνιστή της ντοπαμίνης, όπως η πραμιπεξόλη.

Πρόκειται για μια ασθένεια στην οποία κάποιοι ασθενείς βιώνουν μόνο μια μικρή ενόχληση και άλλοι έχουν σημαντική διαταραχή του ύπνου και βλάβες στην ποιότητα της ζωής.


Σημεία και συμπτώματα συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής και είναι μια προοδευτική ασθένεια για κάποιους. Έως και 45% των ασθενών έχουν τα πρώτα συμπτώματά τους πριν από την ηλικία των 20 ετών, υπάρχει επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά τη χαλάρωση και οι περισσότεροι πάσχοντες βιώνουν τα χειρότερα συμπτώματα το βράδυ και  λιγότερο το πρωί.

Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών ταξινομείται ως πρωτοπαθές ή δευτεροπαθές ή ιδιοπαθές αν δεν υπάρχει γνωστή αιτία.

Το πρωτοπαθές, συνήθως, αρχίζει σιγά-σιγά, πριν την ηλικία των 40-45 ετών και μπορεί να διαρκέσει μήνες ή ακόμη και χρόνια. Είναι συχνά προοδευτικό και επιδεινώνεται με την ηλικία. Στα παιδιά σχετίζεται με πολλούς πόνους.

Το δευτεροπαθές σύνδρομο ανήσυχων ποδιών εμφανίζεται μετά την ηλικία των 40, και μπορεί να είναι καθημερινό από την αρχή. Συνδέεται με συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις ή Τη χρήση ορισμένων φαρμάκων.


Αιτίες συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

  • Η πιο συχνά συνδεόμενη ιατρική κατάσταση με το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι η ανεπάρκεια σιδήρου (φερριτίνη στο αίμα κάτω από 50 μg/L και αντιπροσωπεύει το 20% όλων των περιπτώσεων του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών. Το 34% των ασθενών έχουν ανεπάρκεια σιδήρου. Το 75% των ατόμων με συμπτώματα  μπορεί να έχουν αύξηση των αποθηκών σιδήρου.
  • Άλλες αιτίες είναι οι κιρσοί, η φλεβική παλινδρόμηση, η έλλειψη φυλλικού οξέος, η ανεπάρκεια μαγνησίου, η ινομυαλγία, η άπνοια ύπνου, η ουραιμία, ο διαβήτης, ασθένεια του θυρεοειδούς, η περιφερική νευροπάθεια, η νόσος  του Parkinson και ορισμένες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως το σύνδρομο Sjogren, η κοιλιοκάκη, και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
  • Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών μπορεί, επίσης, να επιδεινωθεί κατά την εγκυμοσύνη. Στο 36% των ασθενών με φλεβική νόσο έχουν το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών.
  • Μια σχέση έχει παρατηρηθεί μεταξύ ADHD (Σύνδρομο διάσπασης της προσοχής) και του συνδρόμου των ανήσυχων ποδιών.  Η ντοπαμίνη, και τα φάρμακα που επηρεάζουν τα επίπεδα της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, βοηθούν.

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών

  • Μερικά αντιεμετικά (αντιντοπαμινεργικά)
  • Ορισμένα αντιισταμινικά
  • Πολλά αντικαταθλιπτικά (τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και SSRIs)
  • Αντιψυχωσικά και ορισμένα αντισπασμωδικά
  • Υπνωτικά φάρμακα, όπως το σύνδρομο στέρησης βενζοδιαζεπινών
  • Η υπογλυκαιμία έχει βρεθεί ότι επιδεινώνει τα συμπτώματα του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών
  • Η αποτοξίνωση από οπιοειδή έχει συσχετιστεί με την πρόκληση του συνδρόμου

Και το πρωτοπαθές και το δευτεροπαθές σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών μπορεί να επιδεινωθεί από τη χειρουργική επέμβαση οποιουδήποτε είδους.

Το υπερβολικό βάρος, η έλλειψη άσκησης, η κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές ασθένειες θα μπορούσαν να προκαλέσουν το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών.


Γενετική συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

Περισσότερο από το 60% των περιπτώσεων του συνδρόμου είναι οικογενειακό και κληρονομείται με τον αυτοσωματικό κυρίαρχο τρόπο με μεταβλητή διεισδυτικότητα.

Ενοχοποιείται τόσο το ντοπαμινεργικό σύστημα και η ανεπάρκεια σιδήρου  στη μέλαινα ουσία. Ο σίδηρος είναι συνπαράγοντας για το σχηματισμό της L-dopa, της προδρόμου μορφής της ντοπαμίνης.

Τα υπεύθυνα γονίδια είναι το χρωμόσωμα 12q, στο χρωμόσωμα 14q, στο χρωμόσωμα 9p, στο χρωμόσωμα 20p, στο χρωμόσωμα 2ρ, στο χρωμόσωμα 16p12.1. Τα υπεύθυνα γονίδια είναι τα  MEIS1, BTBD9, PTPRD και MAP2K5, βρέθηκαν να σχετίζονται με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Ο ρόλος τους στην παθογένεση του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών είναι ακόμα ασαφής. Οι περιοδικές κινήσεις των άκρων κατά τον ύπνο σχετίζονται με το γονίδιο BTBD9 στο χρωμόσωμα 6p21.2.


Μηχανισμός συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

Οι περισσότερες έρευνες σχετικά με τον μηχανισμό της νόσου του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών έχει επικεντρωθεί στην ντοπαμίνη και το σύστημα σιδήρου. Ο σίδηρος και η λεβοντόπα, ένα προφάρμακο της ντοπαμίνης, που μπορεί να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και μεταβολίζεται στον εγκέφαλο σε ντοπαμίνη (καθώς και άλλων νευροδιαβιβαστές μονοαμίνης της τάξης των κατεχολαμινών) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών. Η  λεβοντόπα είναι ένα φάρμακο για τη θεραπεία της νόσου του Parkinson.


Διάγνωση συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

Δεν υπάρχουν ειδικές εξετάσεις για το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών, αλλά  μη ειδικές εργαστηριακές δοκιμές που χρησιμοποιούνται για να αποκλείσουν άλλες αιτίες, όπως η ανεπάρκεια της βιταμίνης. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των Νευρολογικών Διαταραχών και Εγκεφαλικού Επεισοδίου, τέσσερα συμπτώματα χρησιμοποιούνται για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση:

  • Τα συμπτώματα που είναι πιο σοβαρά τη νύχτα και δεν εμφανίζονται, ή να είναι αμελητέα, το πρωί
  • Η ακαταμάχητη επιθυμία για κίνηση των ποδιών ή/και των χεριών, που συχνά συνδέεται με μια αίσθηση πόνου, καψίματος, τσιμπήματος, μυρμηγκιάσματος, μουδιάσματος ή άλλων δυσάρεστων ή ασυνήθιστων αισθήσεων.
  • Οι αισθήσεις αρχίζουν στη χαλάρωση ή  κατά τη διάρκεια του ύπνου
  • Προσωρινή ανακούφιση από τα συμπτώματα υπάρχει κατά τη διάρκεια της κίνησης των ποδιών

Κριτήρια για το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών

  • Επιθυμία να κινηθούν τα άκρα, με ή χωρίς συμπτώματα.
  • Βελτίωση με τη δραστηριότητα. Πολλοί ασθενείς βρίσκουν ανακούφιση όταν κινούνται και η ανακούφιση συνεχίζεται ενώ κινούνται.    
  • Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις τα συμπτώματα μπορεί να επανεμφανιστούν όταν παύει η κίνηση.
  • Επιδείνωση σε κατάσταση ηρεμίας (ταξίδι σε αυτοκίνητο ή αεροπλάνο, συνέδριο, βλέποντας μια παράσταση).  
  • Η ψυχική ευαισθητοποίηση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση αυτών των συμπτωμάτων.
  • Επιδείνωση το βράδυ ή τη νύχτα. Οι ασθενείς με ήπια ή μέτρια μορφή συνδρόμου ανήσυχων ποδιών (RLS) δείχνουν έναν σαφή κιρκαδικό ρυθμό των συμπτωμάτων τους.

Θεραπεία συνδρόμου ανήσυχων ποδιών

  • Η θεραπεία του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών περιλαμβάνει τον προσδιορισμό της αιτίας των συμπτωμάτων όταν αυτό είναι δυνατόν. Αυτό σημαίνει βελτίωση της  ποιότητας της ζωής, και  βελτίωση της ποιότητας του ύπνου.
  • Τα φάρμακα περιλαμβάνουν τους αγωνιστές ντοπαμίνης ή τη γκαμπαπεντίνη ως πρώτης γραμμής φάρμακα για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, και τα οπιοειδή για την αντιμετώπιση των ανθεκτικών περιπτώσεων. 
  • Το δευτεροπαθές σύνδρομο ανήσυχων ποδιών μπορεί να θεραπευτεί με θεραπεία των  ιατρικών παθήσεων (αναιμία, φλεβική διαταραχή, έλλειψη σιδήρου, φλεβίτιδα, και  προβλήματα του θυρεοειδούς).

Ασκήσεις για ανακούφιση από το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών

  • Το τέντωμα των μυών των ποδιών μπορεί να φέρει προσωρινή ανακούφιση
  • Το περπάτημα και η κίνηση των ποδιών φέρνει προσωρινή ανακούφιση. Δυστυχώς, τα συμπτώματα συνήθως επιστρέφουν αμέσως μετά την παύση της κίνησης
  • Το ζεστό ή κρύο ντους  βελτιώνει τα συμπτώματα
  • Το μονοχρωματικό υπέρυθρο φως μειώνει τα συμπτώματα που σχετίζονται με το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών


Η χορήγηση σιδήρου για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών

Όλοι οι ασθενείς με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών θα πρέπει να ελέγχουν  τα επίπεδα φερριτίνης ορού. Πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 μg/L. Τα συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα φερριτίνης. Σε μερικούς ασθενείς, η αύξηση της φερριτίνης θα εξαλείψει ή θα μειώσει τα συμπτώματα του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών.  Ωστόσο, τουλάχιστον το 40% των ασθενών δεν θα παρατηρήσουν καμία βελτίωση


Φάρμακα για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών

  • Αγωνιστές ντοπαμίνης: Πραμιπεξόλη, ροπινιρόλη, ροτιγοτίνη, και καμπεργολίνης. Μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα, να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου και της ποιότητας ζωής. Η λεβοντόπα είναι, επίσης, αποτελεσματική. Η  pramipexole είναι καλύτερη από την ροπινιρόλη. Υπάρχουν, ωστόσο, προβλήματα με τη χρήση των αγωνιστών της ντοπαμίνης συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των συμπτωμάτων της νόσου και αύξηση του εθισμού στα τυχερά παιχνίδια.
  • Γκαμπαπεντίνη, ένα μη ντοπαμινεργική θεραπεία για μέτριο έως σοβαρό πρωτοπαθές σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.
  • Τα οπιοειδή χρησιμοποιούνται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται σε άλλα μέτρα, λόγω του υψηλού ποσοστού των παρενεργειών.
  • Οι βενζοδιαζεπίνες, όπως η διαζεπάμη, δεν παρέχουν μόνο ανακούφιση από τα συμπτώματα, αλλά επίσης συχνά βοηθούν στην διατήρηση του ύπνου και στη μείωση αφυπνίσεων από τις κινήσεις.
  • Αντιεπιληπτικά, όπως καρβαμαζεπίνη.
  • Η κινίνη δεν συνιστάται λόγω του κινδύνου της εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων αιματολογικών παρενεργειών.

Πρόγνωση για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
Τα συμπτώματα συνδρόμου ανήσυχων ποδιών μπορεί σταδιακά να επιδεινώνονται με την ηλικία, βέβαια πιο αργά για εκείνους με την ιδιοπαθή μορφή από ό, τι για τους ασθενείς τη δευτεροπαθή μορφή. 


Οδηγίες καθημερινής ζωής για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών:

1. ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ: η λογική χρήση ήπιων αναλγητικών μπορεί να περιορίσει τα ενοχλητικά συμπτώματα.

2. ΜΠΑΝΙΟ – ΜΑΛΑΞΗ: το ζεστό μπάνιο και το «μασάζ» μπορεί να χαλαρώσει τους μύες των ποδιών

3. ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ: ζεστά ή κρύα επιθέματα απαλύνουν τα ενοχλητικά αισθητικά ενοχλήματα.

4. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ: οι τεχνικές διαλογισμού ή yoga μπορεί να διευκολύνουν τη γενική χαλάρωση και να κάνουν ευκολότερο τον νυκτερινό ύπνο.

5. «ΥΓΙΕΙΝΗ ΥΠΝΟΥ»: ήσυχο και άνετο περιβάλλον ύπνου, σταθερότητα στην ώρα κατάκλισης και έγερσης, αρκετός χρόνος ύπνου ώστε να ξεκουράζει επαρκώς.

•           Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι η ΚΟΠΩΣΗ επιδεινώνει τα συμπτώματα.

•           Η πλήξη, η ανία και η νύστα τις βραδινές ώρες επιδεινώνουν τα συμπτώματα.

•           Κρατηθείτε σε εγρήγορση το βράδυ.

•           Πολλοί έχουν ανακαλύψει ότι αν πάνε αργά για ύπνο και έχουν τη δυνατότητα να ξυπνήσουν πιο αργά το πρωί, εξασφαλίζουν έτσι αρκετό και καλής ποιότητας ύπνο, ελεύθερο από συμπτώματα.

6. ΑΣΚΗΣΗ: σε τακτικό πρόγραμμα, χωρίς υπερβολές, με έμφαση στις διατατικές ασκήσεις εύρους κίνησης. Καλό είναι να αποφεύγονται: η έντονη άσκηση με βάρη και η άσκηση τις βραδινές ώρες.

7. ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ:

Καφές και τρόφιμα ή ποτά που περιέχουν καφεΐνη (καφές, σοκολάτα, τσάι, Coca Cola, κ.α.): είναι καλό να αποφεύγονται, έστω και δοκιμαστικά για λίγες εβδομάδες ώστε να αποδειχθεί αν επιδεινώνουν ή όχι τα συμπτώματα.

Οινοπνευματώδη και Καπνός: καλό θα είναι να δοκιμαστεί μια περίοδος λίγων εβδομάδων αποχής για να διαπιστωθεί αν επιδεινώνουν ή όχι τα συμπτώματα.

8. ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ:

1.         Μιλήστε, ενημερωθείτε και ενημερώστε το περιβάλλον σας (οικογένεια, φίλους, συναδέλφους). Θα βοηθήσει να περάσετε όλοι καλύτερα.

2.         Μην αντιδράτε: δεν χρειάζεται να καταπιέζεστε για να ελέγξετε τα συμπτώματα, σηκωθείτε από το κρεβάτι, ασχοληθείτε με κάτι που θα σας αποσπάσει δημιουργικά την προσοχή και θα σας χαλαρώσει, κάντε συχνές στάσεις όταν ταξιδεύετε.

3.         Σωστή υγιεινή ύπνου.

4.         Δουλέψτε σε ψηλότερη θέση: αν σηκώσετε πιο ψηλά το γραφείο ή τον πάγκο εργασίας σας θα μπορείτε να δουλεύετε σε πιο όρθια στάση και αυτό μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα των ποδιών.

5.         Διατάσεις – Μαλάξεις: ξεκινήστε και τελειώστε την ημέρα σας με απλές διατατικές ασκήσεις και μασάζ.

6.         Ζητείστε βοήθεια: η συμμετοχή σε ομάδες αλληλοβοήθειας – τόσο για σας, όσο και για τα μέλη της οικογένειάς σας – μπορεί να αποδειχτεί πολύτιμη, μπορείτε έτσι να βοηθήσετε τον εαυτό σας αλλά και τους άλλους.

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

 

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Μελατονίνη

Ντοπαμίνη

Ανεπάρκεια σιδήρου

Αμυοατροφική πλευρική σκλήρυνση

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19. Οι κυριότερες είναι οι καρδιoαγγειακές επιπλοκές, οι θρομβώσεις και η θρομβοπενία. Επιμέλεια παρουσίασης  Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά  Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD,...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ