Λοίμωξη από σαλμονέλα

15 Αυγούστου 2014

Νόσος που προκαλείται από τη Σαλμονέλα

Νόσος που προκαλείται από οποιοδήποτε ορότυπο της Σαλμονέλας, ICD-10 A02.0

Κλινικά σύνδρομα λοίμωξης από σαλμονέλα

Εντεροκολίτιδα 75%
Βακτηριαιμία 10%
Εντερικός πυρετός 10% (τυφοειδής πυρετός)
Εντοπισμένη λοίμωξη σε σημείο εκτός του γαστρεντερικού σωλήνα 5%
Ασυμπτωματικός φορέας 1% (τα νεογνά και οι ηλικιωμένοι είναι, συνήθως, χρόνιοι φορείς)

Οι μικροργανισμοί διηθούν τον βλεννογόνο του εντέρου προκαλώντας φλεγμονή και κυτταροτοξική αντίδραση. Μετά μέσω των λεμφαγγείων μπορεί να γίνει διασπορά των μικροργανισμών στη συστηματική κυκλοφορία. Η έκταση της νόσου εξαρτάται από τη λοιμογόνο δράση του μικροργανισμού και την άμυνα του ξενιστή.

Γενετική σε λοίμωξη από σαλμονέλα

Ασθενείς που έχουν το αντιγόνο HLA-B27 του μείζονος συστήματος ιστοσυμβατότητας μετά από λοίμωξη από Salmonella enterocolitis εμφανίζουν σύνδρομο Reiter.

Επίπτωση λοίμωξης από σαλμονέλα

800 ανά 100.000 πληθυσμό/έτος. Μέγιστη συχνότητα Ιούνιο έως Νοέμβριο. Απομόνωση της σαλμονέλλας γίνεται μόνο στο 1-10% των περιστατικών κάθε χρόνο. Μεγαλύτερη επίπτωση σε ηλικιωμένους και βρέφη.

Όταν ένα μέλος της οικογένειας μολυνθεί από σαλμονέλλα, η πιθανότητα μόλυνσης και άλλων ατόμων είναι 60%

Σημεία και συμπτώματα λοίμωξης από σαλμονέλα

Οξεία μη επιπλεγμένη νόσος

Ναυτία, έμετος, διάρροια
Κολικός εντέρου
Κεφαλαλγία, μυαλγίες
Πυρετός 39^ο C

Παρατεινόμενη νόσηση

Πυρετός που επιμένει
Αρθρίτιδα αντιδραστική ή σηπτική
Οστεομυελίτιδα
Ιερολαγονίτιδα
Επιμόλυνση πληγών, αποστήματα μαλακών μορίων
Μηνιγγίτιδα
Αρτηρίτιδα
Ενδοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα
Πνευμονία, πνευμονικό απόστημα, εμπύημα
Υπογκαιμία
Απόστημα σπληνός
Απόστημα ήπατος
Λοίμωξη ουροποιογεννητικού συστήματος

Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί με σαλμονέλλα αναπτύξουν διάρροια, πυρετό, έμετο και κοιλιακές κράμπες 12 έως 72 ώρες μετά τη μόλυνση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ασθένεια διαρκεί τέσσερις έως επτά ημέρες, και οι περισσότεροι άνθρωποι ανακτούν χωρίς θεραπεία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διάρροια μπορεί να είναι τόσο σοβαρή ώστε ο ασθενής γίνεται επικίνδυνα αφυδατωμένος και πρέπει να εισαχθεί σε νοσοκομείο. Στο νοσοκομείο, ο ασθενής μπορεί να λάβει ενδοφλέβια υγρά για τη θεραπεία της αφυδάτωσης, και μπορεί να του δοθούν φάρμακα για συμπτωματική ανακούφιση, όπως είναι η μείωση του πυρετού. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η μόλυνση από σαλμονέλλα μπορεί να εξαπλωθεί από το έντερο με την ροή του αίματος, και στη συνέχεια σε άλλες περιοχές του σώματος. Αυτός είναι γνωστός ως τυφοειδής πυρετός και απαιτεί θεραπεία με αντιβιοτικά.

Οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν σοβαρή ασθένεια.

Μερικοί άνθρωποι που πάσχουν από σαλμονέλλωση αργότερα βιώνουν αντιδραστική αρθρίτιδα.

Υπάρχουν δύο είδη σαλμονέλλας η Salmonella bongori και η Salmonella enterica. Η τελευταία χωρίζεται σε 6 υποείδη: enterica, salamae, arizonae, diazonae, houtenase και indica.

Το είδος Salmonella enterica subsp. enterica περιέχει πάνω από 60% του συνολικού αριθμού των οροποικιλιών και 99% των οροτύπων που είναι ικανά να μολύνουν τα ζώα καθώς, επίσης, και τον άνθρωπο.

Αίτια λοίμωξης από σαλμονέλα

Λήψη μολυσμένης τροφής (πουλερικά, κρέας, αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα) ή νερό
Μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο και/ή μέσω κοπρανοστοματικής οδού
Επαφή με ζώα που είναι φορείς-πουλερικά, αγελάδες, γουρούνια, πουλιά, πρόβατα, οστρακοειδή, γαϊδούρια, σαύρες, φίδια, χελώνες, γάτες, σκύλοι, ποντίκια, ινδόχοιροι, hamsters)
Μετάδοση ιατρογενώς, με μετάγγιση αίματος ή ενδοσκόπηση
Επαφή με ασυμπτωματικό χρόνιο φορέα
Αχλωρυδρία, μετά από χειρουργική επέμβαση σε 12λο ή στο στομάχι ιδιοπαθής
Ελκώδης κολίτιδα
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Σχιστοσωμίαση
Χολολιθίαση
Νεφρολιθίαση
Φάρμακα (αντιβιοτικά, καθαρτικά, οπιούχα)

Παράγοντες κινδύνου για σαλμονέλωση

Αιμολυτικές αναιμίες, δρεπανοκυτταρική αναιμία, ελονοσία, bartonellosis
Κακοήθειες, λέμφωμα, λευχαιμία, εκτεταμένο καρκίνωμα
Ανοσοκαταστολή, AIDS, στερεοειδή, ανοσοκατασταλτικά, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία
Μολυσμένη μαριχουάνα

Οι μολύνσεις, συνήθως, γίνονται από πηγές όπως:

Τα πουλερικά, το χοιρινό, το βόειο κρέας και τα ψάρια (θαλασσινά), εάν το κρέας έχει μολυνθεί
Μολυσμένα αυγά, προϊόντα αυγών και το γάλα όταν δεν παρασκευάζονται, δεν διακινούνται και δεν ψύχονται σωστά
Φρούτα και λαχανικά
Ερπετά, όπως οι χελώνες, οι σαύρες και τα φίδια, τα ιγκουάνα και οι βάτραχοι μπορούν να φέρουν τη σαλμονέλλα bongori στο έντερό τους, και μπορεί να προκαλέσουν εντερικές λοιμώξεις
Η κακή υγιεινή στην κουζίνα, στα εστιατόρια είναι σημαντική εστία μόλυνσης
Λιμνάζοντα νερά

Η πιο σοβαρή λοίμωξη του ανθρώπου από σαλμονέλλα προκαλείται από τη S. enterica supsp. enterica ser. Typhi που οδηγεί σε τυφοειδή πυρετό, μια λοίμωξη η οποία συχνά είναι θανατηφόρα, αν δεν αντιμετωπιστεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά. Αυτός ο ορότυπος περιορίζεται στους ανθρώπους και συνήθως, προκαλείται με την άμεση επαφή με τα κόπρανα ενός μολυσμένου ατόμου. Ο τυφοειδής πυρετός είναι ενδημικός στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου οι ανθυγιεινές συνθήκες επηρεάζουν 21,5 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο.

Μετά από μια σύντομη περίοδο επώασης από λίγες ώρες έως μία ημέρα, τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται στον εντερικό αυλό, προκαλώντας εντερική φλεγμονή. Οι περισσότεροι άνθρωποι με σαλμονέλλωση αναπτύξουν διάρροια, πυρετό, έμετο, κοιλιακές κράμπες 12 έως 72 ώρες μετά τη μόλυνση.

Η διάρροια είναι, συχνά, βλεννοπυώδης (με βλέννα ή πύον) και αιματηρή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ασθένεια διαρκεί τέσσερις έως επτά ημέρες, και οι περισσότεροι άνθρωποι γίνονται καλά χωρίς θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, η διάρροια μπορεί να είναι τόσο σοβαρή ώστε ο ασθενής γίνεται επικίνδυνα αφυδατωμένος και πρέπει να νοσηλευθεί σε ένα νοσοκομείο. Στο νοσοκομείο, ο ασθενής μπορεί να λάβει ενδοφλέβια υγρά για τη θεραπεία της αφυδάτωσης, και μπορεί να πάρει φάρμακα για τη μείωση του πυρετού. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η μόλυνση από σαλμονέλλα μπορεί να εξαπλωθεί από το έντερο με την ροή του αίματος σε άλλες περιοχές του σώματος, και μπορεί να προκαλέσει θάνατο, εκτός εάν το άτομο λάβει αντιβιοτικά.

Σε υγιείς ενήλικες, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια.

Ωστόσο, σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο, όπως τα βρέφη, τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι ανοσοκατασταλμένοι σε μολύνσεις από Salmonella μπορεί να έχουν επιπλοκές.

Σε βρέφη, η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση σοβαρής τοξικότητας.

Οι εξωεντερικές εντοπίσεις, όπως η μηνιγγίτιδα, οστεϊτιδα, κ.λπ είναι συχνή σε παιδιά. Τα παιδιά με δρεπανοκυτταρική αναιμία, που έχουν μολυνθεί με σαλμονέλλα μπορεί να αναπτύξουν οστεομυελίτιδα. Η θεραπεία της οστεομυελίτιδας, σε αυτή την περίπτωση είναι οι φθοριοκινολόνες (Ciproflaxacin, λεβοφλοξασίνη και Nalidixic οξύ).

Ένας μικρός αριθμός ασθενών αναπτύσσουν αντιδραστική αρθρίτιδα, η οποία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια και μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια αρθρίτιδα. Σε δρεπανοκυτταρική αναιμία, η οστεομυελίτιδα που οφείλεται σε μόλυνση από σαλμονέλλα είναι πολύ πιο συχνή από ό, τι στο γενικό πληθυσμό, αν και η πιο κοινή αιτία παραμένει η λοίμωξη από Staphylococcus.

Ο τυφοειδής πυρετός εμφανίζεται όταν τα βακτήρια της Salmonella εισέλθουν στο λεμφικό σύστημα και προκαλέσουν μια συστηματική μορφή της σαλμονέλλωσης. Οι ενδοτοξίνες μπορεί να προκαλέσουν και σηπτικό σοκ μικτού χαρακτήρα (υπογκαιμικό και σηπτικό σοκ). Ολιγουρία και αζωθαιμία θα αναπτυχθούν σε σοβαρές περιπτώσεις, ως αποτέλεσμα της εμπλοκής των νεφρών λόγω υποξίας και τοξιναιμίας.

Διάγνωση σαλμονέλωσης

-Εντεροκολίτιδα

Λευκά αιμοσφαίρια στα κόπρανα
Καλλιέργεια κοπράνων θετική
Λευκά αίματος φυσιολογικά ή αυξημένα
Καλλιέργειες αίματος αρνητικές

-Μικροβιαιμία

Καλλιέργειες αίματος θετικές
Καλλιέργεια κοπράνων θετική

Εντοπισμένες λοιμώξεις

Πολυμορφοπυρήνωση
Καλλιέργεια ιστικής βλάβης θετική

Ασυμπτωματικός φορέας

Καλλιέργεια κοπράνων θετική για πάνω από 1 έτος
Καλλιέργεια ούρων θετική σε ορισμένους ορότυπους

Η πρώιμη χορήγηση αντιβιοτικών μπορεί να δώσει ψευδώς αρνητικές καλλιέργειες

Παθολογοανατομικά ευρήματα

Εξέλκωση βλεννογόνου, αιμορραγία και νέκρωση
Υπερπλασία και υπερτροφία δικτυοενδοθηλιακού συστήματος
Αποστήματα οργάνων και μαλακών ιστών

Οι ανοσοβιολογικές εξετάσεις για τη σαλμονέλλωση είναι: -Widal Salmonella typhi (TO-TH), Salmonella paratyphi B (BA-BH), Salmonella paratyphi C (CO-CH)

Σε μικροβιαιμία γίνεται αγγειογραφία για να αποκλειστεί η πιθανότητα σηπτικού ανευρύσματος, ιδίως, στα αορτολαγόνια αγγεία.

Διαφορική διάγνωση σαλμονέλωσης

Ιογενής γαστρεντερίτιδα
Σιγκέλλωση, χολέρα και άλλες μικροβιακές εντερίτιδες
Άλλες μικροβιακές εστίες ή συστηματική ή εντοπισμένη σήψη (μηνιγγιτιδόκοκκοι, σταφυλόκοκκοι)
Ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα
Φλεγμονώδεις ή κοκκιωματώδεις νόσοι του εντέρου
Σκωληκοειδίτιδα
Χολοκυστίτιδα
Διάτρηση σπλάχνου

Θεραπεία σαλμονέλωσης

-Γενικά μέτρα

Διόρθωση υγρών και ηλεκτρολυτών
Έλεγχος συμπτωμάτων (πόνος, ναυτία, έμετος)
Χειρουργική παροχέτευση και επεμβάσεις αγγειακής παράκαμψης σε περιοχές μολυσμένων ιστών
Ενυδατικά διαλύματα από το στόμα κατά τη διάρροια, δίαιτα αυξημένων θερμίδων

-Φαρμακευτική αγωγή

Μη επιπλεγμένη εντεροκολίτιδα

Τίποτε

Επιπλεγμένη εντεροκολίτιδα (υπερήλικες, νεογνά, ανοσοκατασταλμένοι, άλλες συνοδές παθήσεις)

Αμπικιλλίνη από το στόμα για 10-14 ημέρες- σε παιδιά 50-100mg/kg/ημέρα διαιρεμένη σε 4 δόσεις, σε ενήλικες 500 mg 4 φορές την ημέρα ή

Τριμεθοπρίμη-Σουλφομεθοξαζόλη για 14 ημέρες- σε παιδιά 10mg/kg/ημέρα τριμεθοπρίμη και 50 mg/kg/ημέρα σουλφομεθοξαζόλη διαιρεμένη σε 2 δόσεις μέγιστη δόση 320 mg/ημέρα τριμεθοπρίμη και 1600mg/ημέρα σουλφομεθοξαζόλη, σε ενήλικες 500 mg 4 φορές την ημέρα ή διαιρεμένη σε 4 δόσεις, σε ενήλικες 1 δισκίο forte κάθε 12 ώρες.

Βακτηριαιμία

Αμπικιλλίνη ενδοφλέβια για 10-14 ημέρες- σε παιδιά 200-300mg/kg/ημέρα διαιρεμένη σε 4 δόσεις, σε ενήλικες 1-2 gr κάθε 4 ώρες ή

Κεφοταξίμη ενδοφλέβια για 10-14 ημέρες- σε παιδιά 200 mg/kg/ημέρα κάθε 8 ώρες, σε ενήλικες 1-2 gr κάθε 8 ώρες με μέγιστη δόση 12 gr ανά ημέρα

Εντοπισμένη λοίμωξη

Ίδια αγωγή, όπως στη βακτηριαιμία με εναλλακτική λύση τη χορήγηση χλωραμφενικόλης 25-75 mg/kg/ημέρα ενδολέβια σε 4 δόσεις για 14 ημέρες με μέγιστη δόση 4 gr ανά ημέρα

Σε εμμένουσα βακτηριαιμία ή παρατεινόμενη τοπική λοίμωξη η αντιβίωση χορηγείται για 4-6 εβδομάδες με αντκατάσταση της κεφοταξίμης με τριμεθοπρίμη-σουλφομεθοξαζόλη 2-4 δισκία forte 3 φορές την ημέρα.

Κατάσταση χρόνιας φορείας

Αμπικιλλίνη 2-4 gr/ημέρα μαζί με προβενεσίδη 1-2 gr/ημέρα διαιρεμένες σε 4 δόσεις από το στόμα για 6 εβδομάδες

40-160 ng/ημέρα τριμεθοπρίμη και 200-800 mg/ημέρα σουλφομεθοξαζόλη διαιρεμένες σε 2 δόσεις για 6 εβδομάδες

Προσοχή!

Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται φάρμακα που αναστέλλουν την κινητικότητα του εντέρου (Imodium, Lomotil). Επίσης, σε βρέφη πρέπει να παρακολουθούνται τα επίπεδα χλωραμφενικόλης ορού
Σε χολοκυστίτιδα δεν είναι καλή η αμπικιλλίνη
Οι φθοριοκινολόνες (Ciproflaxacin, λεβοφλοξασίνη και Nalidixic οξύ) χρησιμοποιούνται πια περισσότερο στην γαστρεντερίτιδα, στην οστεομυελίτιδα και σε χρόνια φορεία

Παρακολούθηση ασθενούς

Επανάληψη καλλιέργειας κοπράνων σε 5 μήνες (αρνητική στο 40% παιδιών και στο 90% των ενηλίκων) και σε 1 χρόνο (αρνητική σε > 95% όλων των ασθενών).

Πρόληψη σαλμονέλωσης

Η τροφή πρέπει να μαγειρεύεται σε 68-72 ° C. Η κατάψυξη σκοτώνει κάποιους ορότυπους Salmonella.
Μια πρόσφατη μελέτη έχει δοκιμαστεί ένα εμβόλιο για τα κοτόπουλα που προσφέρει αποτελεσματική προστασία από τη σαλμονέλωση.
Λήψη κατάλληλων μέτρων υγιεινής κατά την παραγωγή, μεταφορά και αποθήκευση τροφίμων.
Έλεγχος των ζώων που είναι φορείς.
Ανάγκη πλυσίματος χεριών.

Πιθανές επιπλοκές σαλμονέλωσης

Τοξικό μεγάκολο
Υπογκαιμική καταπληξία
Δημιουργία αποστήματος σε άλλα σημεία
Οξύς ή χρόνιος υδροκέφαλος

Πρόγνωση σαλμονέλωσης

Η πρόγνωση της εντεροκολίτιδας είναι άριστη. Εξαίρεση αποτελούν οι πολύ μικρέ ςηλικίες, οι πολύ μεγάλες και τα ανίκανα άτομα.

Η πρόγνωση της μηνιγγίτιδας ή της ενδοκαρδίτιδας είναι κακή αν δεν δοθεί γρήγορα θεραπεία.

Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Οστεομυελίτιδα

Νοσήματα ενδεικτικά πιθανού AIDS στα παιδιά

Σύνδρομο Sweet

Γαστρεντερίτιδα

Ανοσοβιολογικές εξετάσεις

Ποια είναι πιο υγιεινά τα ωμά ή τα βραστά αυγά;

Ελέγξτε τη γενική κατάσταση του σώματός σας

Η λίστα με τα φιλικά βακτήρια

Τα βακτήρια του εντέρου

Δρεπανοκυτταρικά Σύνδρομα

Όταν ταξιδεύετε σε προορισμούς υψηλού κινδύνου