Κλασική Ιατρική Παθολογία Ωτορινολαρυγγολογία

Απώλεια ακοής

Σαββούλα Μάλλιου Κριαρά

17 Μαρτίου 2021

Χρήσιμες πληροφορίες για την απώλεια ακοής

Πλήρης ή μερική απώλεια ακοής που αφορά το μέσο ους (μηχανική, αγωγιμότητας) ή το έσω ους (νευρική, αντιλήψεως)

Επηρεαζόμενα συστήματα: Νευρικό

Γενετική: Και οι δύο τύποι μπορεί να έχουν γενετική βάση

Επικρατέστερη ηλικία: Όλες οι ηλικίες, άλλα πιο συχνό στους ηλικιωμένους

Επικρατέστερο φύλο: Γυναίκες = Άνδρες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΚΟΗΣ

Εμφανής δυσκολία ακοής, με πιθανή συσχέτιση με άλλα συμπτώματα, όπως κουδούνισμα, ζάλη, πόνος, συμφόρηση

ΑΙΤΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΚΟΗΣ

Αγωγιμότητας:

Έμφραξη πόρου με κυψελίδα
Διάτρηση τυμπανικής μεμβράνης
Υγρό στο μέσο ους (μέση ορώδης ωτίτιδα)
Οξεία μέση ωτίτιδα
Βλάβη οσταρίων (τραύμα, λοίμωξη, κλπ.)
Τυμπανοσκλήρυνση (πάχυνση του τυμπάνου που οδηγεί σε ακινητοποίηση)
Ωτοσκλήρυνση (παραγωγή νέου οστού που ακινητοποιεί τις αρθρώσεις των οσταρίων)
Χολοστεάτωμα (ανάπτυξη δέρματος μέσα στο μέσο ους)
Όγκοι μέσου ωτός
Συγγενή προβλήματα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΚΟΗΣ

Ρινική αλλεργία και άλλες αιτίες αποφράξεως ευσταχιανής σάλπιγγας, έκθεση σε έντονους ήχους, επιπέδου θορύβου, χρήση ωτοτοξικών αντιβιοτικών, προωρότητα, κληρονομικά (ωτοσκλήρυνση)

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΚΟΗΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Σε βαρηκοΐα αγωγιμότητας, πρέπει να αποκλεισθεί χολοστεάτωμα
Σε βαρηκοΐα αισθητικού τύπου, πρέπει να αποκλεισθεί ακουστικός όγκος

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

Ακοομετρία, που περιλαμβάνει έλεγχο καθαρών τόνων και ομιλίας και δοκιμασία αντιστάσεως (πίεση μέσου ωτός). Και οι δύο τύποι απώλειας ακοής μπορεί να παρουσιάζουν αυξομειώσεις και η εκτίμηση των αποτελεσμάτων είναι δύσκολη από δοκιμασία σε δοκιμασία. Σημαντική απώλεια ακοής τύπου αγωγιμότητας στο ένα αυτί μπορεί να καθιστά δύσκολη την εκτίμηση του άλλου αυτιού
Ωτοσκόπηση με χειρουργικό μικροσκόπιο (μερικές φορές αναγκαίο να δούμε μικρή άνω υπερώια διάτρηση που υποδηλώνει χολοστεάτωμα)

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Η αξονική τομογραφία (δεν απαιτείται ως εξέταση πρώτης επιλογής) είναι χρήσιμη να καταδείξει όγκους και χολοστεάτωμα του κροταφικού οστού
Μαγνητική τομογραφία είναι περισσότερο χρήσιμη να δείξει ακουστικό και άλλους όγκους γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας (που συνήθως επάγουν μια βαρηκοΐα αισθητικού τύπου)

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Ερευνητική τυμπανεκτομή είναι αναγκαία μερικές φορές για επιβεβαίωση της παρουσίας στο μέσο ους υγρού, όγκου κλπ.
Υποκείμενες καταστάσεις αναγνωρίζονται κατ’εξοχήν με βάση το ιστορικό της απώλειας ακοής, την ωτοσκόπηση και την ακοομετρία

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΚΟΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Εξωνοσκομειακή

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Τύπου αγωγιμότητας (μηχανική)

Κυψελίδα: Αφαίρεση με αναρρόφηση και εφύγρανση (αν δεν έχει διάτρηση). Μην κατευθύνετε το νερό κατά του τυμπανικού υμένα, αλλά λοξά προς το τοίχωμα του ακουστικού πόρου. Χειρισμοί με συρμάτινο άγκιστρο (το δέρμα του ακουστικού πόρου στους ηλικιωμένους είναι πολύ ευαίσθητο) ίσως είναι υποβοηθητικό
Διάτρηση τυμπανικής μεμβράνης: Χειρουργική διόρθωση
Ορώδης ωτίτιδα (κυρίως, στα παιδιά). Θεραπεύστε υποκείμενες καταστάσεις. Χρησιμοποιήστε αποσυμφορητικά, αντιβιοτικά. Ενθαρρύνετε τον ασθενή για εμφυσήσεις ευσταχιανής σάλπιγγας (φύσημα με κλειστή μύτη)
Συμφυτική ωτίτιδα: Μοιάζει με τη διάτρηση. Θεραπεύσατε το πρόβλημα της ευσταχιανής σάλπιγγας: ίσως απαιτείται θεραπεία
Βλάβες οσταρίων: Όχι χειρισμοί – στείλτε τον ασθενή σε ωτορινολαρυγγολόγο
Τυμπανοσκλήρυνση: Υπόνοια με βάση το ιστορικό προσβολής, στην πρώιμη ενήλικο ζωή, που είναι προοδευτική, με θετικό οικογενειακό ιστορικό απώλειας ακοής. Συστήστε χειρουργική θεραπεία
Χολοστεάτωμα: Αναγνωρίστε από τυμπανική διάτρηση που κείται στα όρια της τυμπανικής μεμβράνης
Όγκος μέσου ωτός: Μπορεί να φανεί μέσω του τυμπάνου. Πιο συχνά είναι ένας αγγειοβριθής όγκος, που έχει κόκκινο χρώμα και μπορεί να προκαλέσει αίσθημα και αντίληψη σφυγμού. Σημαντικό πρόβλημα, απαιτεί γρήγορη παραπομπή σε έναν ωτορινολαρυγγολόγο
Συγγενής δυσμορφία: Μην αποδίδετε όλες τος βαρηκοΐες των παιδιών σε λοιμώξεις και υγρό μέσου ωτός. Παραπέμψατε σε ωτορινολαρυγγολόγο
Βλάβη κροταφικού οστού: Αν είναι περιορισμένη μπορεί να προσβάλει μόνο το μέσο αυτί. Το τύμπανο μπορεί να εμφανίζεται μπλε. Παραπομπή σε ωτορινολαρυγγολόγο

Αντιλήψεως (νεύρο):

Όγκος ακουστικού νεύρου: Ο πιο σημαντικός τύπος απώλειας της ακοής. Πολύ σημαντική η γρήγορη διάγνωση. Την υποπτεύεσθε όταν υπάρχει απώλεια ακοής, ζάλη και/ή εμβοές. Απαιτεί πολύ μεγαλύτερο βαθμό υποψίας εκ μέρους του οικογενειακού ιατρού. Παραπομπή σε ειδικό γιατρό
Νόσος του Meniere
Βλάβη εκ θορύβου: Η πιο συχνή αιτία απώλειας ακοής. Πολύ συχνή σε επαγγελματική έκθεση και έχει τη φροντίδα της ομοσπονδιακής κυβερνήσεως. Επίσης εμφανίζεται δευτεροπαθώς σε θορύβους που προκύπτουν από αθλοπαιδιές και διασκέδαση (κυνήγι, χρήση όπλων, έντονη μουσική, αλυσοπρίονα). Απαιτεί υψηλό βαθμό υποψίας και διαγνώσεως από το γιατρό, πρώτης φροντίδας.

Παραπομπή

Κληρονομική/συγγενής: Απαιτεί άμεση αναγνώριση στις πρώτες ημέρες της ζωής, έτσι αν είναι σημαντική, μπορεί να τοποθετηθούν ακουστικά
Ιογενής: Μια σχετικά συχνή αιτία χρόνιας βαρηκοΐας, συνήθως μονόπλευρη (π.χ. μετά παρωτίτιδα)
Ωτοτοξικά (φάρμακα): Απαιτεί άμεση αναγνώριση στο επίπεδο του γιατρού πρωτοβάθμιας φροντίδας. Υπόνοιες, όταν η απώλεια ακοής και πιθανώς η ζάλη και οι εμβοές επέρχονται κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ορισμένα αντιβιοτικά
Σύφιλη: Θεραπεύσατε με υψηλές δόσεις πενικιλλίνης ενδοφλεβίως, καθώς και με στεροειδή
Πρεσβυακουσία: Δεν είναι διαθέσιμη ειδική θεραπεία, αλλά είναι σημαντικό να υποβοηθήσουμε την ακοή. Αυτό απαιτεί συμβουλή του ασθενούς να αποφύγει παράγοντες που μπορεί να επιβαρύνουν περισσότερο τη βαρηκοΐα του (έκθεση σε θόρυβο, ωτοτοξικά φάρμακα). Έμφαση στην ανάπτυξη ικανότητας αναγνώσεως των κινήσεων των χειλέων, και συμβουλή στην οικογένεια να προφέρει καθαρά τις λέξεις, να είναι ορατό το πρόσωπο του ομιλούντος από τον ασθενή κλπ. Προσφέρετε την ευκαιρία μιας δοκιμής ακουστικών όταν ο ασθενής είναι ακατάλληλος υποψήφιος
Βλάβη κροταφικού οστού: Όχι διαθέσιμη θεραπεία, ειδικά για απώλεια ακοής
Μεταβολικά: Θεραπεία ειδικού προβλήματος (π.χ. υπερλιπιδαιμία, υποθυρεοειδισμός)
Περιλεμφικό συρίγγιο: Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό της βλάβης του ωτός, που συνήθως περιλαμβάνει τραύμα εκ πιέσεως κατά τη διάρκεια μιας κατάδυσης. Η θεραπεία συνιστάται σε πρώιμη διερεύνηση για την επιβεβαίωση του συριγγίου στον κυκλικό ή ωοειδές τρήμα του μέσου ωτός, με επιδιόρθωση του συριγγίου

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Οι ασθενείς με διάτρηση τυμπάνου και ακεραιότητα αναπνευστικού σωλήνα, πρέπει να συμβουλεύονται να μην κολυμπούν ούτε να επιτρέπουν την είσοδο νερού στο αυτί
Οι ασθενείς με απώλεια ακοής δευτεροπαθή σε έκθεση σε θόρυβο πρέπει να συμβουλεύονται να αποφεύγουν ισχυρό θόρυβο ή να χρησιμοποιούν κατάλληλη προφύλαξη (ωτoασπίδες)

ΔΙΑΙΤΑ

Οι ασθενείς με απώλεια ακοής λόγω νόσου Meniere πρέπει να αποφεύγουν υπερβολική λήψη άλατος

ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΚΟΗΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

Απόφραξη με κυψελίδα – είναι συχνά υποβοηθητικό να μαλακώσουν οι μάζες πριν την απομάκρυνση τους. Το υλικό cerumenex είναι δημοφιλές, αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε διάτρηση τυμπάνου και μπορεί να προκαλέσει δερματική αντίδραση. Μια καλή εναλλακτική λύση είναι να τοποθετηθεί υπεροξείδιο του υδρογόνου πριν την απόφραξη. Το pHisoHex και η τοπική χρήση colace είναι, επίσης, χρήσιμα για να μαλακώσουν πολύ σκληρά βύσματα κυψελίδας
Οξεία μέση ωτίτιδα – ερυθρομικίνη ή αμοξυκιλλίνη
Χρόνια μέση ωτίτιδα με πυώδες έκκριμα – κορτισπορίνη σε ωτικές σταγόνες (ή κάτι ισοδύναμο) στον ακουστικό πόρο (3-6 σταγόνες τρεις φορές την ημέρα)
Ορώδης μέση ωτίτιδα – αποσυμφορητικά και ερυθρομυκίνη
Οξεία αισθητικού τύπου απώλεια ακοής χωρίς εμφανή αιτία – στεροειδή σε υψηλές δόσεις (80 mg/ημέρα πρεδνιζόνης ή ισοδύναμα της στεροειδή), ίσως, βοηθήσουν

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Οξεία μέση ωτίτιδα – κεφακλόρη
Χρόνια λοίμωξη ωτός με έκκριμα – ωτικές σταγόνες και σκόνη που περιέχουν σιπροφλοξασίνη. Σταγόνες γενταμυκίνης είναι μια εναλλακτική επιλογή

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Έλεγχος ακοής (ακουόγραμμα) είναι το πρωταρχικό μέσο παρακολούθησης του ασθενούς

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

Επιδείνωση της λειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας (ορώδης μέση ωτίτιδα, οξεία, μέση ωτίτιδα) βελτιώσετε την λειτουργία της σάλπιγγας με θεραπεία αλλεργικών νόσων και νόσων των αεροφόρων κόλπων. Θεραπεία λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού, γρήγορα και επιθετικά αν συνυπάρχουν προβλήματα από το ους
Απώλεια ακοής τύπου αντιλήψεως λόγω εκθέσεως σε θόρυβο (ή κάθε τύπου νευρικής βαρηκοΐας) – συστήστε αποφυγή εκθέσεως σε θόρυβο και χρήση ωτοασπίδων
Κώφωση τύπου αντιλήψεως λόγω ωτοτοξικών φαρμάκων μπορεί να προσληφθεί από αποφυγή ή πολύ προσεκτική χρήση φαρμάκων που είναι γνωστό ότι είναι ωτοτοξικά (συστήστε ακοομετρικό έλεγχο για παρακολούθηση αν τα χρησιμοποιήσετε). Τα πιο συχνά ενοχοποιούμενα αντιβιοτικά είναι γενταμυκίνη, καναμυκίνη, νεομυκίνη, βανκομυκίνη και στρεπτομυκίνη. Άλλα ενοχοποιούμενα φάρμακα είναι: λιδοκαΐνη, μορφίνη, διγοξίνη, κινιδίνη, φουροσεμίδη. Χρήση αυτών των φαρμάκων δεν μπορεί πάντα να αποφευχθεί. Να λαμβάνετε υπ’ όψη την πιθανότητα ένα φάρμακο να είναι ωτοτοξικό και όταν υπάρχει απώλεια ακοής να το συνταγογραφείτε με προσοχή
Σοβαρή βαρηκοΐα αντιλήψεως που οφείλεται σε νόσο ΚΝΣ (μηνιγγίτιδα), προλαμβάνεται με επίμονη θεραπεία του πρωτοπαθούς προβλήματος
Αν υπάρχει λοίμωξη ανώτερου αναπνευστικού αποφύγετε οδήγηση και πτήση

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Προβλήματα του μέσου ωτός μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνια προβλήματα του ωτός (διάτρηση, χολοστεάτωμα)
Το χολοστεάτωμα δύναται να προκαλέσει μείζονες/επιπλοκές, όπως μόνιμη απώλεια ακοής, προβλήματα ισορροπίας, παράλυση προσωπικού νεύρου, μηνιγγίτιδα, θρόμβωση σηραγγώδους κόλπου και αποστήματα εγκεφάλου. Γλοιωματώδεις όγκοι και όγκοι ακουστικού νεύρου πρέπει να αναγνωρίζονται γρήγορα πριν επέλθουν μείζονες επιπλοκές από το ΚΝΣ
Η νόσος του Meniere μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη και μόνιμη απώλεια της ακοής αν δεν θεραπευθεί και μπορεί να επιμένει παρά τη θεραπεία
Σοβαρή κώφωση τύπου αντιλήψεως ειδικά σχετιζόμενη με εμβοές μπορεί να δημιουργήσει ένα συναισθηματικό υπόστρωμα στον ασθενή που να τον οδηγήσει σε αυτοκτονία. Θεραπεύσατε τον άρρωστο με πάθος και κατανόηση ακόμη και αν η προσφερόμενη βοήθεια είναι περιορισμένη. Ψυχική ενδυνάμωση και παρακολούθηση κατά διαστήματα αυτών των ασθενών είναι εξαιρετικά βοηθητική στην αντιμετώπιση αυτών των ασθενών

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Η απώλεια ακοής τύπου αντιλήψεως είναι συχνά μόνιμη. Άλλοι τύποι μπορεί να βελτιωθούν, θεραπευθούν ή να σταματήσει η πρόοδός τους

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Θόρυβος, αλλεργία, νόσος των αεροφόρων κόλπων του προσώπου, τραύμα, κληρονομικότητα, ωτοξικοί παράγοντες, λοιμώξεις του ΚΝΣ (π.χ. μηνιγγίτιδα), ηλικία, υπερλιπιδαιμία, υποθυρεοειδισμός και τραύμα εκ πιέσεως

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Προβλήματα ευσταχιανής σάλπιγγας και δευτεροπαθή προβλήματα μέσου ωτός είναι περισσότερο συχνά σε βρέφη και μικρά παιδιά, συνήθως γίνονται λιγότερο συχνά στην ηλικία των 10 ετών

Γηριατρικό: Πρεσβυακουσία είναι συχνή και γίνεται χειρότερη με έκθεση σε θόρυβο και άλλους παράγοντες

ΚΥΗΣΗ

Η ωτοσκλήρυνση μπορεί να ενεργοποιηθεί κατά την εγκυμοσύνη

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την ακοή

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την ακοή

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό

Διαβάστε, επίσης,

Βαροτραυματική μέση ωτίτιδα

Εγκεφαλική παράλυση

Εξωτερική ωτίτιδα

Σύνδρομο Kartagener

Μαστοειδίτιδα

Έχετε πρόβλημα με την ακοή σας;

Νευροπάθεια στους ογκολογικούς ασθενείς

Προστατέψτε την ακοή σας με κόκκινο κρασί

Το σύνδρομο Ramsay Hunt

Η λαβυρινθίτιδα

Μηνιγγίτιδα