Εναλλακτικές Θεραπείες Antistress Θεραπείες Βότανα Ομοιοπαθητική Συμπληρώματα Διατροφής Κλασική Ιατρική Αγγειοχειρουργική Αιματολογία Αλλεργιολογία Γαστρεντερολογία Νευρολογία Ογκολογία Παθολογία Παιδιατρική Πνευμονολογία Πληροφορίες Ιατρικά θέματα Τα άρθρα σας

Αμπέλοψις

Γιάννης Κριαράς

29 Οκτωβρίου 2025

Αμπέλοψις. Η αμπέλοψις είναι καλό βότανο για τον ίκτερο, τη διάρροια, το οίδημα, τη φλεβική ανεπάρκεια και τον καρκίνο

Αμπέλοψις

Η αμπέλοψις ή Ampelopsis ή Αμπέλωπας ή Παρθενόκισσος ο πεντάφυλλος ή Parthenocissus quinquefolia ή Virginia creeper ανήκει στην οικογένεια Αμπελοειδή ή Vitaceae.

Αμπέλοψις

Η αμπέλοψις δρα θεραπευτικά για παθήσεις όπως ο ίκτερος, η διάρροια και το οίδημα.
Ο φλοιός και ο φρέσκος νεαρός μίσχος χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση της δυσκοιλιότητας, εκτός από τη χρήση τους ως εμετικά, αποχρεμπτικά και τονωτικά. Το ζεστό αφέψημα φυτού μειώνει το οίδημα των φλεβών και δρα θεραπευτικά στη χρόνια φλεβική ανεπάρκεια και στους κιρσούς. Ανακουφίζει από τον κνησμό, την ξηροδερμία και τα έλκη. Έχει φλαβονοειδή, όπως το εκχύλισμα σπόρων σταφυλιού.

Τα πικρά φύλλα του φυτού περιέχουν βιταμίνη A, C, E, B1 και B12. Είναι πλούσια σε κινίνη, μια ένωση που έχει αποδειχθεί ότι θεραπεύει την ελονοσία, καθαρίζει το συκώτι, το λεμφικό σύστημα και τους πνεύμονες. Τα πικρά φύλλα μπορεί να βοηθήσουν στην επιτάχυνση του μεταβολισμού και την απώλεια βάρους, γιατί περιέχουν θρεπτικά συστατικά, όπως ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, οι φυτικές ίνες και οι υδατάνθρακες.

1. Εισαγωγή

Το γένος Ampelopsis περιλαμβάνει πολυάριθμα αναρριχώμενα φυτά που χρησιμοποιούνται στην ιατρική στην Ανατολική Ασία, κυρίως, στην Κίνα, την Κορέα και την Ιαπωνία. Το είδος Ampelopsis grossedentata είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς από αυτό προέρχεται το λεγόμενο “vine tea”, ένα αφέψημα που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες για την αποτοξίνωση του ήπατος, τη μείωση της χοληστερίνης, την καταπολέμηση της φλεγμονής και την ενίσχυση της αντιοξειδωτικής άμυνας. Το κύριο δραστικό συστατικό του φυτού είναι η διυδρομυρικετίνη dihydromyricetin (DHM), γνωστή και ως ampelopsin ή αμπελοψίνη, φλαβονοειδής ένωση με ποικίλες φαρμακολογικές ιδιότητες.

2. Φυτοχημική σύσταση

Η Ampelopsis grossedentata περιέχει υψηλή συγκέντρωση φλαβονοειδών, με κύριο συστατικό την αμπελοψίνη, η οποία αποτελεί έως και το 30–40% του ξηρού βάρους των φύλλων. Άλλες σημαντικές ενώσεις είναι η myricetin ή μυρικετίνη, η quercetin ή κουερσετίνη, η rutin ή ρουτίνη, οι κατεχίνες (catechin, epicatechin), καθώς και διάφοροι φαινολικοί γλυκοζίτες. Η δομή της DHM της προσδίδει σημαντική αντιοξειδωτική ικανότητα, καθώς, φέρει έξι ομάδες υδροξυλίου (OH) ανά μόριο.

3. Φαρμακολογικές δράσεις

3.1 Αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση

Η DHM παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, δεσμεύοντας δραστικά είδη οξυγόνου και μειώνοντας την υπεροξείδωση των λιπιδίων. Επιπλέον, αναστέλλει τη σηματοδοτική οδό NFκB/Nuclear Factor-kappa B/Πυρηνικός Παράγοντας-κάπα Β, μειώνοντας την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών, όπως TNF-α/Tumor Necrosis Factor alpha/Παράγοντας Νέκρωσης Όγκου άλφα, IL-1β/Interleukin-1 beta/Ιντερλευκίνη-1 βήτα και IL-6/Interleukin-6/Ιντερλευκίνη-6. Η δράση της DHM περιλαμβάνει, επίσης, ρύθμιση του Nrf2/Nuclear factor erythroid 2-Related Factor 2/Πυρηνικός παράγοντας ερυθροειδούς 2 που σχετίζεται με τον παράγοντα 2, που είναι σημαντικός παράγοντας στην κυτταρική απόκριση στο οξειδωτικό στρες.

3.2 Αντικαρκινική δράση

Η αντικαρκινική δράση της Ampelopsis και ειδικά της αμπελοψίνης έχει μελετηθεί σε πολλαπλές κυτταρικές σειρές, όπως (τραχήλου μήτρας), (πνεύμονα) και (ήπατος). Η DHM προκαλεί απόπτωση μέσω ενεργοποίησης κασπασών, αναστολής του κυτταρικού κύκλου και παρεμβολής σε σηματοδοτικές οδούς. Επιπλέον, η DHM αναστέλλει τη μετάσταση και την επιθετικότητα των καρκινικών κυττάρων μέσω αναστολής του επιθηλιακού προς μεσεγχυματικού μετασχηματισμού.

3.3 Ηπατοπροστατευτική δράση

Η DHM προστατεύει το ήπαρ από οξεία και χρόνια ηπατική βλάβη, όπως αυτή που προκαλείται από τον CCl₄/Carbon tetrachloride/Τετραχλωράνθρακας ή από υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ και ακεταμινοφαίνης. Ο μηχανισμός περιλαμβάνει την αναστολή της ηπατικής φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες, τη ρύθμιση του μικροβιώματος του εντέρου και την αποκατάσταση της ομοιόστασης των χολικών οξέων μέσω των υποδοχέων FXR/Farnesoid X Receptor/Υποδοχέας Φαρνεοειδούς Χ και TGR5/Takeda G protein-coupled receptor 5/Υποδοχέας 5 συζευγμένος με πρωτεΐνη G της Takeda.

3.4 Αντιμικροβιακή δράση

Η DHM έχει αποδειχθεί ότι είναι δραστική έναντι διαφόρων παθογόνων βακτηρίων, όπως Staphylococcus aureus, Escherichia coli και Pseudomonas aeruginosa. Οι μηχανισμοί περιλαμβάνουν διαταραχή της βακτηριακής μεμβράνης, πρόκληση διαρροής κυτταρικού περιεχομένου και παρεμβολή στον κύκλο Krebs των βακτηρίων.

3.5 Αντιυπερτασική και καρδιοπροστατευτική δράση

Η DHM έχει βρεθεί ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση, κυρίως, μέσω αγγειοδιαστολής και βελτίωσης της ενδοθηλιακής λειτουργίας. Αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό λείων μυϊκών κυττάρων του αγγειακού τοιχώματος, μέσω ενεργοποίησης των υποδοχέων TR3, οι οποίοι ρυθμίζουν τη μιτοχονδριακή βιογένεση και το μεταβολισμό.

3.6 Αντιαλλεργική και ανοσορυθμιστική δράση

Εκχυλίσματα από την Ampelopsis brevipedunculata έχουν αποδείξει αναστολή της έκκρισης της ισταμίνης από τα μαστοκύτταρα σε IgE/Immunoglobulin E/Ανοσοσφαιρίνη Ε-επαγόμενη αναφυλαξία. Η DHM αναστέλλει τη φωσφορυλίωση πρωτεϊνών μειώνοντας την παραγωγή προαλλεργικών παραγόντων.

3.7 Νευροπροστατευτική δράση και δράση κατά του αλκοολισμού

Η DHM αλληλεπιδρά με τους υποδοχείς GABA-A/Gamma-aminobutyric acid type A receptor/Υποδοχέας γ-αμινοβουτυρικού οξέος τύπου Α στον εγκέφαλο, μειώνοντας τη νευρωνική υπερδιέγερση. Επιταχύνει την ανάνηψη από μέθη και μειώνει την επιθυμία για αλκοόλ. Επιπλέον, φαίνεται να προστατεύει τα νευρικά κύτταρα από την τοξικότητα της αιθανόλης και του οξειδωτικού στρες.

3.8 Δράση κατά της μελανογένεσης

Η DHM αναστέλλει την παραγωγή μελανίνης σε μελανοκύτταρα μέσω αναστολής της δραστηριότητας της τυροσινάσης και ρύθμισης των οδών MAPK/mitogen-activated protein kinase/πρωτεϊνική κινάση που ενεργοποιείται από μιτογόνο και PKA/Protein Kinase A/Πρωτεϊνική κινάση Α. Αυτό καθιστά την ουσία ενδιαφέρουσα για χρήση σε καλλυντικά προϊόντα με στόχο τη μείωση της υπερμελάγχρωσης.

4. Τοξικότητα και Ασφάλεια

Η αμπελοψίνη δεν έχει παρενέργειες.

5. Συμπεράσματα και προοπτικές

Το γένος Ampelopsis και ιδιαίτερα η Ampelopsis grossedentata, παρουσιάζει εξαιρετικό φαρμακολογικό ενδιαφέρον λόγω της υψηλής συγκέντρωσης dihydromyricetin. Οι ιδιότητες της DHM είναι πολυδιάστατες: αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές, ηπατοπροστατευτικές, αντιυπερτασικές, ανοσορρυθμιστικές, νευροπροστατευτικές και αντιμελανογενετικές.

6. Βιβλιογραφία

Chen, S., Zhao, X., Wan, J., et al. (2015). Dihydromyricetin improves glucose and lipid metabolism and exerts anti-inflammatory effects in non-alcoholic fatty liver disease. Pharmacological Research, 99, 74–81.
Fan, J., Zhang, K., Jin, Y., et al. (2021). Mechanisms of Dihydromyricetin in the treatment of inflammatory diseases: A review. Frontiers in Pharmacology, 12, 794563.
Zhou, M., Jiang, W. (2024). Dihydromyricetin suppresses proliferation and metastasis of multiple myeloma via the STAT1/RIG-I pathway. Oncology Research, 32(8), 1359–1368.
Li, Y., Li, Y., Zhang, H., et al. (2024). Dihydromyricetin provides hepatoprotection via gut microbiota-mediated bile acid homeostasis. Journal of Agricultural and Food Research, 18, 101376.
Wang, Q., Zhang, Y., Liu, Y., et al. (2020). Antibacterial activity and mechanism of dihydromyricetin against foodborne pathogens. Molecules, 25(3), 2831.
Lee, H. S., et al. (2016). Dihydromyricetin inhibits melanogenesis via downregulation of tyrosinase expression. Journal of Dermatological Science, 83(2), 153–160.