Καλά-Αζάρ. Η σπλαχνική λεϊσμανίαση ή Καλά-Αζάρ ή Kala azar είναι λοίμωξη των σκυλιών και των τρωκτικών, αλλά προσβάλλει και τους ανθρώπους.
Η Σπλαχνική Λεϊσμανίαση, ICD-10 B55.0, ονομάζεται και Καλά-Αζάρ.
Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι στις δυτικές χώρες δεν έχουν ακούσει ποτέ για την Λεϊσμανίαση ή Καλά-Αζάρ, σε κάποια μέρη, η ασθένεια αυτή είναι ένας πραγματικός εφιάλτης.
Οι λεϊσμανιάσεις είναι νόσοι από τα πρωτόζωα του γένους λεϊσμανιών παρασίτου σκυλιών και τρωκτικών.
Υπάρχουν τρεις μορφές λεϊσμανίασης: η δερματική, η βλεννογονική και η σπλαχνική μορφή (Καλά-Αζάρ).
Η Leishmania donovani προκαλεί τη γενική ή σπλαχνική νόσο ή Kala-Azar.
Η Leishmania tropica προκαλεί δερματικές ελκωτικές βλάβες στη Μέση Ανατολή.
Οι Leishmania mexicana και Leishmania brazilliensis στην Αμερική προκαλούν ελκωτικές βλάβες δέρματος και βλεννογόνων.
Δερματική και βλεννογονική λεϊσμανίαση
Οι βλάβες μπορούν να είναι μία ή περισσότερες, επώδυνες ή ανώδυνες. Συνήθως, πρόκειται για ερυθηματώδη κηλίδα ή οζίδιο που τυπικά σχηματίζει ένα ρηχό έλκος με υπερυψωμένο όχθο. Μπορεί να συνυπάρχει διόγκωση λεμφαδένων κοντά στις βλάβες (π.χ. κάτω από τη μασχάλη στην περίπτωση που οι βλάβες εντοπίζονται στο χέρι ή στο βραχίονα).
Σπλαχνική λεϊσμανίαση
Η Leishmania donovani είναι παράσιτο των τρωκτικών, των σκύλων και του ανθρώπου.
Διάμεσος ξενιστής είναι η σκνίπα ή φλεβοτόμος.
Στις Αφρικανικές χώρες υπάρχει ευρεία μόλυνση τρωκτικών και το παράσιτο μεταδίδεται στον άνθρωπο με την σκνίπα ή από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Στην Ινδία η μετάδοση γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Στις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου ο σκύλος μεταδίδει τη νόσο μέσω της σκνίπας.
Η σκνίπα δεν μπορεί να μολυνθεί από τον άνθρωπο, γι’ αυτό και δεν γίνονται επιδημίες.
Η μετάδοση της νόσου μπορεί να γίνει και από άγρια ζώα π.χ. τσακάλια.
Το ράντισμα περιοχών με παρασιτοκτόνα για την ελονοσία σκοτώνει τις σκνίπες.
Η Leishmania donovani είναι μαστιγοφόρος στη σκνίπα και μη μαστιγοφόρος στον άνθρωπο.
Τα παράσιτα πολλαπλασιάζονται με διχοτόμηση μέσα στα μονοκύτταρα, τα πολυμορφοπύρηνα λευκοκύτταρα και τα δικτυοενδοθηλιακά κύτταρα, τα οποία καταστρέφονται και τα παράσιτα ελεύθερα μολύνουν άλλα κύτταρα. Με τα μακροφάγα τα παράσιτα πηγαίνουν σε όλους τους ιστούς του σώματος.
Ο χρόνος επώασης είναι 4-6 μήνες.
- Η εισβολή της νόσου μπορεί να είναι απότομη με ψηλό πυρετό 40oC, με καθημερινό πυρετό με 2-3 εξάρσεις εντός του 24ώρου (διπλός ή τριπλός αμφημερινός πυρετός). Μεσολαβούν φάσεις χαμηλού πυρετού ή απυρεξίας εβδομάδων ή μηνών και ο ασθενής εμφανίζει καχεξία. Άλλες φορές η εισβολή της νόσου είναι βραδεία και προοδευτική.
- Διόγκωση του σπληνός χαρακτηριστική που καταλαμβάνει το αριστερό μισό της κοιλιάς που στην αρχή είναι μαλακός, αλλά, μετά γίνεται σκληρός.
- Διόγκωση του ήπατος σε μικρότερο βαθμό.
- Διόγκωση λεμφαδένων.
Εργαστηριακά ευρήματα σπλαχνικής λεϊσμανίασης
-Αναιμία
-Λευκοπενία (4.000-2.000)
-Θρομβοπενία
-Αύξηση σφαιρινών από την παραγωγή αντισωμάτων IgG/Immunoglobulin G/Ανοσοσφαιρίνη G
-Ανεύρεση του παρασίτου στο μυελό σε στερνική παρακέντηση και στο σπλήνα
-Ανεύρεση αντισωμάτων κατά του παρασίτου
-Καλλιέργεια σε ειδικό υλικό
-PCR-Polymerase chain reaction-Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης
Πρόγνωση σπλαχνικής λεϊσμανίασης
Η νόσος διαρκεί χρόνια αν και μερικές φορές υποχωρεί σε 5 μήνες. Θάνατος μπορεί να συμβεί από εξάντληση από την λοίμωξη. Μερικές φορές, συμβαίνει κίρρωση ήπατος.
Θεραπεία σπλαχνικής λεϊσμανίασης
-Τα άλατα του πεντασθενούς αντιμονίου είναι το φάρμακο εκλογής. Χορηγείται σε δόση 10mg/Kg βάρους σώματος ενδομυϊκά ή ενδοφλέβια για 6-10 ημέρες, με 10ήμερα διαστήματα για 3 φορές, διακοπή για ένα μήνα και επανάληψη.
-Αντιμονιακή μεγλουμίνη ενδομυϊκά 35mg/Kg βάρους σώματος για 12-15 ημέρες.
-Αν αστοχήσει η θεραπεία χορηγείται πενταμιδίνη 3-4 mg/Kg βάρους σώματος ενδομυϊκά για 10-12 ημέρες, αλλά είναι τοξικό φάρμακο που προκαλεί υπογλυκαιμία και νευρολογικές εκδηλώσεις.
-Σε ανθεκτικές μορφές χορηγείται το αντιμυκητησιακό Αμφοτερικίνη Β, βραδέως και ενδοφλέβια σε ημερήσια δόση 0.25-1mg/Kg βάρους σώματος σε διάλυμα δεξτρόζης, κάθε δεύτερη μέρα για 6-8 ημέρες.
Η Leishmania έχει προσβάλλει 12 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ κάθε χρόνο εμφανίζονται 1,5-2 εκατομμύρια περιστατικά.
Η ασθένεια είναι ενδημική σε 88 χώρες όπου 350 εκατομμύρια κινδυνεύουν να μολυνθούν.
Περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων σπλαγχνικής λεϊσμανίασης ανά τον κόσμο αφορά την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ, το Σουδάν και τη Βραζιλία.
Ειδικότερα η Λεϊσμανίαση συναντάται στις παρακάτω περιοχές:
Μεξικό, Κεντρική και Νότια Αμερική, από τη βόρεια Αργεντινή στο νότιο Τέξας (όχι στην Ουρουγουάη, τη Χιλή ή τον Καναδά)
Νότια Ευρώπη, Ασία (όχι νοτιοανατολική), Μέση Ανατολή, Αφρική (ειδικά στην ανατολική και νότια Αφρική με σποραδικά κρούσματα στην υπόλοιπη ήπειρο). Λεϊσμανίαση δε συναντάται στην Αυστραλία και στα νησιά του Ειρηνικού, όπως η Μελανησία, η Μικρονησία και η Πολυνησία.
Από το 1998 έως το 2005 έχουν αναφερθεί στην Ελλάδα 291 κρούσματα σπλαγχνικής και 20 κρούσματα δερματικής λεϊσμανίασης. (Πηγή World Health Organisation).
Ευτυχώς γίνεται έγκαιρη και αποτελεσματική διάγνωση της νόσου, πλέον.
Πρόληψη σπλαχνικής λεϊσμανίασης
Οι οδηγίες αφορούν τον περιορισμό της έκθεσης στα τσιμπήματα της σκνίπας. Προτιμούνται κατοικίες με σίτα στα παράθυρα, κουνουπιέρες, προστατευτικό ρουχισμό και εντομοαπωθητικά και περιορίζεται η έκθεση στην ύπαιθρο από το σούρουπο έως το χάραμα, επειδή τότε τσιμπούν οι σκνίπες.
Το πρώτο και μοναδικό εμβόλιο στην Ευρώπη έναντι της λεϊσμανίασης του σκύλου (πιο γνωστής ως Καλα-αζάρ), μιας εξαιρετικά διαδεδομένης και στη χώρα μας νόσου, είναι πλέον διαθέσιμο και στην Ελλάδα -από τον Ιανουάριο 2012- και οι Έλληνες ιδιοκτήτες σκύλων μπορούν να απευθυνθούν στον κτηνίατρό τους για να εμβολιάσουν τους σκύλους τους. Το εμβόλιο προφυλάσσει τους τετράποδους φίλους του ανθρώπου από τη θανατηφόρο και ιδιαίτερα επίπονη νόσο, για την οποία μέχρι σήμερα δεν υπάρχει αποθεραπεία, καθώς, τα υπάρχοντα θεραπευτικά μέσα μπορούν να ελέγξουν τα συμπτώματα, αλλά δεν θεραπεύουν πλήρως την ασθένεια. Επιπλέον, ο σκύλος παραμένει φορέας μιας νόσου που μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα, μέσω μολυσμένης σκνίπας και στον άνθρωπο. Ο πυρετός και η γενική αδιαθεσία είναι παρενέργειες του εμβολίου, για ένα 24ωρο μόνο. (Καλύτερα να μην κάνετε το εμβόλιο).
Ασθενείς με τη σπλαχνική μορφή της νόσου δε πρέπει να δίνουν αίμα ή να γίνονται δωρητές οργάνων.
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
