Η ορμονοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού. Τα οιστρογόνα θεωρούνται ο βασικός παράγοντας καρκινογένεσης στο μαστό
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Η ορμονοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού παραμένει ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος που αφορά τη γυναίκα, αφού, 1 στις 9 γυναίκες θα νοσήσει στη διάρκεια της ζωής της.
Με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε όλους τους τομείς η νόσος θεωρείται πια δυνητικά ιάσιμη, εάν διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο. Όμως, ακόμη και στο μεταστατικό στάδιο μπορεί να μετατραπεί σε χρόνια νόσο, εξασφαλίζοντας στην ασθενή μακροχρόνια και αξιοπρεπή επιβίωση.
Τα οιστρογόνα θεωρούνται ο βασικός παράγοντας καρκινογένεσης στον μαστό. Η καταστολή της διεγερτικής τους δράσης στα καρκινικά κύτταρα αποτελεί σημαντική θεραπευτική προτεραιότητα και μειώνει σημαντικά την υποτροπή και το θάνατο.
Από το σύνολο των κακοηθών όγκων του μαστού το 75% είναι ορμονοευαίσθητοι, δηλαδή, έχουν θετικούς ορμονικούς υποδοχείς. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα οιστρογόνα ενώνονται με τους ορμονικούς υποδοχείς της οιστραδιόλης και της προγεστερόνης, δίνουν τα κατάλληλα σήματα σε γονίδια-στόχους και προκαλούν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.
Στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες τα οιστρογόνα παράγονται, κυρίως, στις ωοθήκες, ενώ στις μετεμμηνοπαυσιακές, κατά κύριο λόγο, στα επινεφρίδια από τη μετατροπή των ανδρογόνων σε οιστρογόνα, μέσω του ενζύμου αρωματάση. Επομένως, στις νεότερες γυναίκες στόχος είναι η καταστολή της λειτουργίας των ωοθηκών και στις μεγαλύτερες, μετά τη διακοπή της έμμηνης ρύσης, η αναστολή της αρωματάσης.
Η πρώτη επιτυχής ορμονοθεραπεία έγινε το 1896 με την πρώτη ωοθηκεκτομή.
Αργότερα, το 1971, η κλινική εφαρμογή ενός αντιοιστρογόνου, της ταμοξιφένης, αποτέλεσε σταθμό και για δεκαετίες, ήταν η θεραπεία εκλογής στον ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού.
Τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστεί ουσιαστική πρόοδος με την ανακάλυψη, την εξέλιξη και τη χρησιμοποίηση των αναστολέων της αρωματάσης τρίτης γενιάς.
Αυτά τα φάρμακα είναι η αναστροζόλη, η λετροζόλη και η εξεμεστάνη και μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε προφυλακτικά, μετά τη χειρουργική επέμβαση, είτε όταν έχουν ήδη αναπτυχθεί μεταστάσεις.
Η προφυλακτική πενταετής χορήγηση ταμοξιφαίνης θεωρούνταν αποτελεσματική, επειδή μείωνε τη θνησιμότητα κατά 28% και την εμφάνιση καρκίνου στον άλλο μαστό κατά 50%, ωστόσο παρουσίαζε αξιοσημείωτα προβλήματα τοξικότητας.
Διαβάστε για την ταμοξιφαίνη και τις παρενέργειές της, πατώντας, εδώ.
Η μακροχρόνια χορήγηση της ταμοξιφαίνης συνοδεύεται με αυξημένη εμφάνιση εξάψεων, κολπικής αιμόρροιας, θρομβοεμβολικών επεισοδίων και καρκίνου του ενδομητρίου. Έχει, επίσης, αποδειχθεί ότι η χορήγηση του φαρμάκου πέραν της πενταετίας δεν ωφελεί, ενώ είναι πολύ πιθανό να χάνει τη δραστικότητα του μετά 2,5-3 χρόνια χορήγησης, λόγω ανάπτυξης φαρμακευτικής αντίστασης. Είναι, επίσης, βέβαιο ότι γυναίκες με ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού μπορεί να υποτροπιάσουν και πέραν της πενταετίας. Συνεπώς, χρειάζεται συνεχής προφύλαξη με νέα αποτελεσματικά φάρμακα.
Η γνώση γύρω από τη φαρμακευτική θεραπεία αυξάνεται σταθερά, μέσα από συνεχείς πολυκεντρικές μελέτες, οι οποίες περιλαμβάνουν χιλιάδες ασθενείς.
Οι τρεις αναστολείς της αρωματάσης έχουν προκύψει από τέτοιες έρευνες:
- (ATAC trial). Η αναστροζόλη (ARIMIDEX) χορηγούμενη για 5 χρόνια και συγκρινόμενη με την πενταετή χορήγηση ταμοξιφαίνης, με διάμεση παρακολούθηση 68 μήνες, φαίνεται ότι μειώνει σημαντικά, κατά 14% τον κίνδυνο για απομακρυσμένες μεταστάσεις και κατά 42% τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου στον άλλο μαστό.
Διαβάστε για την αναστραζόλη και τις παρενέργειές της, πατώντας, εδώ.
- (ΜΑ – 17 trial). Η λετροζόλη (FEMARA), όταν χορηγείται για 5 χρόνια επιπλέον μετά την πενταετή χορήγηση ταμοξιφαίνης, μειώνει κατά 40% τον κίνδυνο εμφάνισης απομακρυσμένων μεταστάσεων, ενώ σε γυναίκες οι οποίες κατά τη χειρουργική επέμβαση έχουν θετικούς λεμφαδένες, αυξάνει σημαντικά τη συνολική επιβίωση.
Διαβάστε τη λετροζόλη και τις παρενέργειές της, πατώντας, εδώ.
- (BIG 1-98 trial). Όταν η λετροζόλη συγκρίθηκε απευθείας με την ταμοξιφαίνη (5 χρόνια χορήγησης και των δύο φαρμάκων) αποδείχθηκε ότι αυξάνει κατά 19% το ελεύθερο νόσου διάστημα, μειώνοντας κατά 27% τις μεταστάσεις σε άλλα όργανα, ενώ παράλληλα αυξάνει τη συνολική επιβίωση.
- (IES trial). Τέλος, ο τρίτος αναστολέας της αρωματάσης, η εξεμεστάνη (AROMASIN) χορηγήθηκε μετά την αρχική θεραπεία με ταμοξιφαίνη για 2-3 χρόνια και συγκρίθηκε με την πενταετή συνεχή χορήγηση του ίδιου φαρμάκου. Ο κίνδυνος υποτροπών μειώθηκε κατά 32% με τη λήψη αυτού του αναστολέα. Συγχρόνως, ο κίνδυνος εμφάνισης ετερόπλευρου καρκίνου του μαστού μειώθηκε κατά 56%, ενώ παρατηρήθηκε όφελος και στη συνολική επιβίωση.
Διαβάστε, για την εξεμεστάνη και τις παρενέργειές της πατώντας, εδώ.
Ένας άλλος παράγοντας που μελετήθηκε εξονυχιστικά σε αυτές τις μελέτες ήταν οι παρενέργειες των νέων φαρμάκων και η ποιότητα ζωής των ασθενών.
Το προφίλ τοξικότητας των αναστολέων της αρωματάσης είναι διαφορετικό από αυτό της ταμοξιφαίνης.
Τα πρώτα προκαλούν σε μεγάλο βαθμό μυοσκελετικά συμβάματα και διαταραχές των λιπιδίων, αλλά σε μικρότερο βαθμό θρομβοεμβολικά και γυναικολογικής φύσεως επεισόδια, όπως ο καρκίνος μήτρας, που προκαλεί η δεύτερη.
Πρέπει να τονιστεί ότι κάθε θεραπεία οφείλει να είναι προσαρμοσμένη στον ένα και μοναδικό ασθενή και να χορηγείται μόνο από απόλυτα εξειδικευμένους γιατρούς.
Βιβλιογραφία
Διδακτορική Διατριβή Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Πολεμάμε και πάντα νικάμε…
Μη λαμβάνετε καλύτερα χημική ορμονοθεραπεία
Απαιτούνται ριζικές αλλαγές στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού!!!
Να προτιμάτε τις φυσικές θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με το Μοριακό Προφίλ του Όγκου
Πρέπει να αλλάξει η θεραπεία του καρκίνου μαστού
Να προτιμάτε τις φυσικές θεραπείες για τον καρκίνο μαστού, σύμφωνα με το Μοριακό Προφίλ του Όγκου
Η ζωή είναι πολύτιμη.
Η ζωή είναι δική σας. Πάρτε την στα χέρια σας!
Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.
Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.
Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Εμπιστευθείτε τους διατροφικούς συμβούλους της EMEDI
Εμπιστευθείτε το ογκολογικό συμβούλιο της EMEDI
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο μαστού
Πατήστε, εδώ, τα κατάλληλα συμπληρώματα για τον καρκίνο μαστού
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπεία καρκίνου του μαστού
Η σημασία της πρόληψης στον καρκίνο του μαστού
Αλλάζει η θεραπεία στον καρκίνο του μαστού
