Τα περισσότερα χημειοθεραπευτικά μεταβολίζονται στο συκώτι, κατά κύριο λόγο
Η ηπατοτοξική δράση των χημειοθεραπευτικών εκδηλώνεται με αύξηση των ενζύμων, με χολόσταση, με λιπώδη εκφύλιση, με ίνωση, με νέκρωση ή με συνδυασμούς αυτών.
-Αύξηση των ενζύμων
Η αύξηση των ηπατικών ενζύμων προκαλείται, κυρίως, από τις νιτροζουρίες και συμβαίνει σε 25% των ασθενών. Παρατηρείται αύξηση των τρανσαμινασών, της αλκαλικής φωσφατάσης και της χολερυθρίνης. Η αύξηση είναι μικρή ή μέτρια και η διάρκειά της βραχεία.
Αύξηση των τρανσαμινασών είναι πολύ συχνή, επίσης, και στην περίπτωση χρησιμοποίησης της μεθοτρεξάτης. Η τιμή των ενζύμων αυξάνεται σε κάθε διαδοχική χορήγηση του φαρμάκου, όπως αυξάνεται και όταν η χορήγηση είναι συχνότερη. Σε μικρότερο βαθμό παροδική αύξηση των ενζύμων έχει παρατηρηθεί και κατά τη χορήγηση Cytarabine. Ακόμη σπανιότερη είναι η αύξηση των ενζύμων από Mitoxantrone.
Άλλο φάρμακο που προκαλεί αύξηση των τρανσαμινασών είναι η Pemetrexed σε ποσοστό 6-8%
-Χολόσταση
Για την αύξηση της χολερυθρίνης και την κλινική εμφάνιση ικτέρου, έχουν ενοχοποιηθεί η 6-Mercaptopurine και η Azathioprine.
Για την 6-Mercaptopurine η αύξηση γίνεται ταχέως μετά τη χορήγηση, ενώ με τη διακοπή του φαρμάκου ακολουθεί πτώση της χολερυθρίνης και υποχώρηση του ικτέρου.
Η ηπατοτοξική δράση της Azathioprine είναι λιγότερο συχνή και είναι ηπιότερη.
Μαζί με αύξηση της χολερυθρίνης παρατηρείται και αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης και μικρότερη αύξηση των τρανσαμινασών.
-Λιπώδης εκφύλιση του ήπατος
Είναι συχνή μετά τη χορήγηση διαφόρων κυτταροστατικών, όπως με τη Methotrexate και ακόμη περισσότερο συχνή με ορισμένους συνδυασμούς, όπως με το σχήμα CMF (Cyclophosphamide, Methotrexate, Fluorouracil), τον συνδυασμό Dactinomycin και Vicristine κ.λ.π.
Ιδιάιτερη περίπτωση και αρκετά σοβαρότερη είναι η ηπατοτοξικότητα της L- Asparaginase. Διάχυτη λιπώδης μεταμόρφωση του ήπατος, συμβαίνει σε ποσοστά πάνω από 85%. Το σύνδρομο συνοδεύεται και από αύξηση των ενζύμων και της χολερυθρίνης, μείωση των λευκωματινών και ορισμένων παραγόντων πήξεως.
-Άλλες βλάβες του ήπατος
- Κίρρωση ήπατος από Methotrexate
- Οξεία νέκρωση ήπατος από Mithramycin
- Νέκρωση και χολόσταση από 6-Mercaptopurine και Azathioprine
- Μη θρομβωτική απόφραξη των μικρών ενδοηπατικών φλεβών από χαλαρό συνδετικό ιστό, που μπορεί να καταλήξει σε θανατηφόρο ηπατοκυτταρική νέκρωση. Εμφανίζεται σε θεραπεία με Dacarbazine, 6-Thioguanine, 6-Mercaptopurine, Azathioprine, Cytarabine και σε συνδυασμούς όπως ABVD (Adriamysin, Bleomycin, Vinvlastine, Dacarbazine). Χρησιμοποιείται και όταν μεγάλες δόσεις φαρμάκων χρησιμοποιούνται στην αυτόλογη μεταμόσχευση μυελού (Bulsufan, Cyclophosphamide, Carmustine, Lomustine, Mitomycin C, Etoposide.
Διαβάστε, επίσης,
Ηπατοτοξικότητα από την αγομελατίνη
Προσοχή το Revlimid έχει πολλές παρενέργειες
www.emedi.gr
