Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με μουρνιά

20 Μαρτίου 2015

Ιατρικές συνταγές με λευκή και μαύρη μουριά

Morus alba και Morus nigra ή μουρνιά ή μουριά ή βαβατσινιά και συκαμιά. Ανήκουν στην οικογένεια Μορίδων.

Είναι φυλλοβόλο δέντρο, 12-15 μέτρα σε ύψος, με φλοιό γκριζοσταχτωπό και ρίζες επιφανειακές. Τα φύλλα της είναι 6-18 εκατοστά, επαλλάσσοντα, έμμισχα, ωοειδή, καριοειδή ή λοβώδη, με πριονωτές άκρες και η κάτω επιφάνεια είναι χνουδωτή και η άνω πράσινη και στιλπνή. Ανθίζει από το Μάρτη μέχρι Απρίλιο. Άνθη μικρά, μονογενή, πρασινωπά ή κιτρινωπά, διατεταγμένα κατά αρσενικούς και θηλυκούς ίουλους είτε πάνω στο ίδιο δέντρο (μόνοικα) είτε σε διαφορετικά (δίοικα). Μετά την γονιμοποίηση τα θηλυκά άνθη γίνονται σαρκώδη και σχηματίζουν ένα ψευδοκαρπό, χυμώδη, γλυκόξινο, που έχει τη μορφή βατόμουρου, με χρώμα λευκομελί ή μελανό ή ρόδινο ανάλογα με την ποικιλία και είναι βρώσιμος πριν την ωρίμανση.

Η Morus nigra έχει κοκκινόμαυρες ψευδοράγες πλούσιες σε βιταμίνη C, αλλά είναι βρώσιμες σε πλήρη ωρίμανση, γιατί πριν είναι ξινές.

Η μουρνιά προέρχεται από την Κίνα και απαντάται ως ημιαυτοφυής ή ως καλλιεργούμενη. Χρησιμοποιείται για τροφή για μεταξοσκώληκες. Η άσπρη μουριά δίνει καλύτερο και πιο ποιοτικό μετάξι από τη μαύρη.

Η μαύρη δίνει το ποτό μούρο και τους γλυκούς καρπούς της.

Χρήσιμα μέρη μουρνιάς

Τα μούρα, τα φύλλα και ο φλοιός των κλαδιών της.

Δραστικές ουσίες μουρνιάς

Περιέχουν σάκχαρο, οργανικά οξέα, λευκωματούχες ενώσεις, ταννίνη, γόμμη, ευγενόλη, κβαγιακόλη, φαινόλες, ανόργανα άλατα, φυτοστερόλες, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη και βιταμίνη C.

Ιδιότητες και χρήσεις μουρνιάς

Τα φρούτα είναι δροσιστικά, τονωτικά και ευκοίλια, γιατί τα αχαίνιά τους δεν επηρεάζονται από τα γαστρικά οξέα του στομάχου και ενεργοποιούν τις περισταλτικές κινήσεις του εντέρου και βοηθούν στις κενώσεις.

Είναι και ελμινθοκτόνα και σκοτώνουν τα σκουλήκια στο έντερο.

Ο φλοιός της ρίζας είναι διαλυτικός και διουρητικός.

Οι μαύρες ψευδοράγες ρυθμίζουν το σάκχαρο στον διαβήτη και ένα σιρόπι για τις άφθες και τον πονόλαιμο.

Στον διαβήτη βοηθούν γιατί περιέχουν βιταμίνη Β2 που βοηθά στην απόρριψη της γλυκόζης από τους ιστούς.

Το σιρόπι βοηθά στις καταρροές του αναπνευστικού. Διαλυμένο με κριθαρόνερο χρησιμοποιείται για φλεγμονές και πληγές αναπνευστικού, για τα φλέγματα και για τις διουρητικές του ιδιότητες.

Το αφέψημα φύλλων του είναι ευκοίλιο, αποχρεμπτικό, διουρητικό και ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα.

Το αφέψημα του φλοιού ρυθμίζει τα έμμηνα στις γυναίκες, βοηθά σε νεφρική ανεπάρκεια και τονώνει σεξουαλικά.

Τα φύλλα της μαύρης μουριάς κοπανισμένα με ελαιόλαδο φτιάχνουν μια αλοιφή για την περιποίηση πληγών και εγκαυμάτων.

Το ξύλο της είναι κατάλληλο για την αμαξοποιία και την εβενουργία. Το ξύλο άσπρης μουριάς είναι καλύτερο.

Η βίτσα της μουριάς, δηλαδή ένα ίσιο κλαδί της είναι το καλύτερο ραβδί για το σκότωμα φιδιών, γιατί είναι ελαστικό.

Λωρίδες από βρεγμένο φλοιό μουριάς χρησιμοποιούνται για να δένουν τα μάτια σε εμβολιασμό δέντρων.

Από τα μούρα της κατασκευάζονται οινοπνευματούχα ποτά.

Το καλύτερο μούρο βγαίνει στον Ασπρόπυργο και στο Παπαρούσι Ευρυτανίας, αλλά και στην Κρήτη (μουρνόρακη). Η πιο κατάλληλη μουρνιά είναι η μαύρη για την παρασκευή του μούρου, γιατί έχει τους κατάλληλους ζυμομύκητες που μεταφέρονται με τα έντομα στα μούρα.

Οι αντικαρκινικές ιδιότητες των μούρων

Πολυάριθμες μελέτες έχουν αποδείξει ότι όσοι καταναλώνουν άφθονα φρούτα και λαχανικά έχουν μειωμένες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο. Νεώτερες μελέτες αποδεικνύουν πως οι ζουμεροί καρποί όπως τα σμέουρα, τα βατόμουρα και τα μούρα συγκαταλέγονται μεταξύ των πλέον ισχυρών αντικαρκινικών εκπροσώπων του φυτικού βασιλείου.

Τα μαύρα σμέουρα (φραμπουάζ) αναστέλλουν την εμφάνιση καρκίνου στη στοματική κοιλότητα, τον οισοφάγο και το παχύ έντερο. Σε μελέτη με ασθενείς που έπασχαν από οικογενή αδενωματώδη πολυποδίαση, γενετική διαταραχή που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, διαπιστώθηκε ότι όσοι έπιναν εκχύλισμα από μαύρα σμέουρα είχαν έως 59% λιγότερους πολύποδες στο έντερο σε σύγκριση με όσους κατανάλωναν μια ανενεργό ουσία (Cancer Ρrevention Research).

Άλλη μελέτη δείχνει ότι η σκόνη από μαύρα σμέουρα ελαττώνει τα συμπτώματα σε ασθένειες με οισοφάγο Βarrett.

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με μουρνιά

Τα φύλλα της Morus nigra σε έγχυμα (80 γραμ. σε ένα λίτρο νερό) αποτελούν ένα καλό αντιπυρετικό. Το ίδιο έγχυμα, πιο συμπυκνωμένο χρησιμοποιείται σε γαργάρες και καταπραϋνει τον πονόδοντο. Το έγχυμα από τα φύλλα είναι και για τη φροντίδα των γυναικών μετά τη γέννα.
Ζεματιστά φύλλα μουρνιάς τοποθετούνται στο περίνεο της γυναίκας για τους πόνους της μήτρας και το χάσιμο των αμνιακών υγρών (cullotage ή βράκωμα).
Σιρόπι: Πλένετε καλά τα μούρα, βάζετε ανάλογη ζάχαρη και τα βάζετε στο ψυγείο για μια νύχτα. Την επόμενη ημέρα ζεσταίνετε, σουρώνετε τα μούρα και δένετε το υγρό σε σιρόπι. Τα μούρα, αφού τους προσθέσετε επιπρόσθετη ζάχαρη κάνετε μαρμελάδα που είναι ευκοίλια.
Αφέψημα: Το αφέψημα φύλλων γίνεται αφού βράσετε 2 κουταλιές της σούπας ψιλοκομμένα φύλλα σε μισό λίτρο για πέντε λεπτά. Σουρώνετε και παίρνετε 1 ποτηράκι του κρασιού τέσσερις φορές την ημέρα.
Το αφέψημα του φλοιού της μουρνιάς ετοιμάζεται, αφού βράσετε μια κουταλιά της σούπας ψιλοκομμένο φλοιό σε μισό λίτρο νερό για δέκα λεπτά και σουρώνετε και πίνετε ένα ποτηράκι κρασιού τρεις φορές την ημέρα.
Τα φύλλα της μαύρης μουρνιάς, βρασμένα σε βρόχινο νερό, με φύλλα αμπελιάς και φύλλα μαύρης συκιάς, με συχνό λούσιμο μαυρίζουν τα μαλλιά.
Τα μαύρα μούρα φτιάχνουν αλκοολούχο ποτό με ζύμωση του χυμού τους.
Τα φύλλα της μαύρης μουρνιάς κοπανισμένα με ξύδι είναι το καλύτερο φάρμακο για τον πονόδοντο.