Οι καλύτεροι προγνωστικοί δείκτες στον καρκίνο του μαστού
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Αφού γίνει η διάγνωση στον καρκίνο του μαστού και έχει προσδιοριστεί η πρόγνωση, αποφασίζεται το θεραπευτικό πλάνο.
Η θεραπεία που θα γίνει εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του όγκου και τις προτιμήσεις της ασθενούς.
Οι περισσότεροι πρώιμοι καρκίνου του μαστού θεραπεύονται χειρουργικά και σκοπός είναι η αφαίρεση του πρωτοπαθούς όγκου του μαστού.
Οι μασχαλιαίοι λεμφαδένες, συνήθως, σταδιοποιούνται, είτε με βιοψία του φρουρού λεμφαδένα ή με αφαίρεση των μασχαλιαίων λεμφαδένων επιπέδου Ι και ΙΙ.
Το μέγεθος του πρωτοπαθούς όγκου σε σχέση με το μέγεθος του μαστού, η παρουσία επιπρόσθετων εστιών καρκίνου στο μαστό ή άλλων μαστογραφικών ανωμαλιών, το μοριακό προφίλ του όγκου και η προτίμηση της ασθενούς για ολική μαστεκτομή ή ογκεκτομή θα καθορίσουν την θεραπευτική προσέγγιση του ογκολόγου.
Οι προγνωστικοί δείκτες στον καρκίνο του μαστού
- Το μέγεθος του όγκου
-Μικροί όγκοι απαιτούν ογκεκτομή, γιατί διατηρείται ο μαστός και το σχήμα του και το αισθητικό αποτέλεσμα, συνήθως, είναι άριστο.
-Το μέγεθος του μαστού είναι, επίσης, μεγάλης σημασίας, γιατί πολύ μικροί όγκοι σε πολύ μικρούς μαστούς μπορεί να απαιτήσουν αφαίρεση που θα αφήσει δυσμορφία. Σε αυτές τις περιπτώσεις προτιμάται η μαστεκτομή και η ταυτόχρονη αποκατάσταση. Το να προσδιοριστεί το μέγεθος του όγκου, μερικές φορές, είναι δύσκολο, ιδίως για όγκους που είναι διάχυτοι, αστερεοειδείς και χωρίς κάψα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αρχική αφαίρεση δείχνει, συνήθως, θετικά χειρουργικά όρια και απαιτείται επιπρόσθετη χειρουργική αφαίρεση και καλύτερα σε αυτές τις περιπτώσεις να γίνεται μαστεκτομή.
–Η διάγνωση με ψηφιακή μαστογραφία, υπέρηχο μαστού και μαγνητική τομογραφία μαστού, συνήθως, προσδιορίζουν το ακριβές μέγεθος του όγκου, ώστε να γίνει προεγχειρητικός σχεδιασμός και κατάλληλη θεραπεία.
-Κάποιοι χειρουργοί επιλέγουν να κάνουν προεγχειρητική φαρμακευτική αγωγή για να μικρύνουν τον όγκο και να κάνουν ογκεκτομή αντί για μαστεκτομή, αλλά αυτό θα πρέπει να γίνεται μόνο μετά από μοριακή ανάλυση του όγκου (καλύτερα να μη γίνεται).
- Εκτεταμένη ενδοπορική διήθηση
Η εκτεταμένη ενδοπορική διήθηση, συνήθως, σημαίνει ότι υπάρχει πολυεστιακή νόσος. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνυπάρχει διηθητική και μη διηθητική νόσος. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ογκεκτομή συνοδεύεται από μεγάλα ποσοστά τοπικής υποτροπής, αν και υπάρχουν κάποιες μελέτες που αναφέρουν ότι η εκτεταμένη ενδοπορική διήθηση δεν έχει προγνωστική αξία όταν τα χειρουργικά όρια είναι ελεύθερα διήθησης.
- Εκτεταμένη λεμφική διήθηση
Η λεμφική διήθηση, ιδίως η δερματική δείχνει επιθετικό και διάχυτο καρκίνο, όπως στον φλεγμονώδη καρκίνο του μαστού. Όγκοι με εκτεταμένη λεμφική ή λεμφαγγειακή διήθηση δεν μπορούν να θεραπευθούν με ογκεκτομή μόνο και η θεραπεία απαιτεί ολική μαστεκτομή μαζί με ακτινοθεραπεία. Η εκτεταμένη λεμφαγγειακή διήθηση συνοδεύεται και από συστηματική μετάσταση κι έτσι ένας ογκολόγος πρέπει να σκεφτεί την συστηματική φαρμακευτική θεραπεία μετά την μοριακή ανάλυση του όγκου.
- Πολυεστιακός καρκίνος μαστού ή διάσπαρτες αποτιτανώσεις
Όταν η ψηφιακή μαστογραφία δείχνει διάχυτες και διάσπαρτες μικροαποτιτανώσεις, στο μαστό, συνήθως, πολλαπλές πρωτοπαθείς βλάβες βρίσκονται στο μαστό σε διαφορετικά τεταρτημόρια και γι΄αυτό πρέπει να γίνεται μαστεκτομή.
- Ηλικία
Γυναίκες μικρότερες των 35 ετών έχουν μεγάλο κίνδυνο για τοπική υποτροπή στο μαστού μετά από ογκεκτομή. Παρόλο που ο καρκίνος μαστού στις νέες γυναίκες συνοδεύεται από ποικίλους αρνητικούς προγνωστικούς δείκτες (αρνητικοί ορμονικοί υποδοχείς, φτωχά διαφοροποιημένοι όγκοι, υψηλοί μιτωτικοί δείκτες) η ηλικία χρησιμοποιείται σαν ανεξάρτητος δυσμενής προγνωστικός δείκτης.
Προγνωστικοί δείκτες που καθορίζουν την απόφαση για συμπληρωματική θεραπεία
Μετά την χειρουργική αφαίρεση του όγκου και την ιστολογική διάγνωση και το μοριακό προφίλ του όγκου, διάφορα χαρακτηριστικά λαμβάνονται υπόψη για να προσδιοριστεί η ανάγκη για συμπληρωματική φαρμακευτική θεραπεία
- Διήθηση των μασχαλιαίων λεμφαδένων
-Η εμπλοκή των μασχαλιαίων λεμφαδένων είναι ένας από τους πιο αξιόπιστους προγνωστικούς δείκτες στον πρώιμο καρκίνο του μαστού. 50-70% των ασθενών με θετικούς λεμφαδένες θα υποτροπιάσουν αν δεν λάβουν συστηματική θεραπεία, ενώ 20-35% των ασθενών με αρνητικούς λεμφαδένες θα υποτροπιάσουν μετά το χειρουργείο.
-Κάθε επιπλέον διηθημένος λεμφαδένας αυξάνει τον κίνδυνο για υποτροπή και μετάσταση. Έτσι, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σε ασθενείς με 4-10 θετικούς λεμφαδένες, από ότι στους ασθενείς με 1-3 θετικούς λεμφαδένες και ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος από 80% σε ασθενείς με πάνω από 10 διηθημένους λεμφαδένες.
-Υπάρχουν βέβαια μελέτες που για να πιστοποιηθεί η αρνητικότητα της μετάστασης των λεμφαδένων απαιτείται η αφαίρεση τουλάχιστον 6, αλλά καλύτερα 10 λεμφαδένων.
-Η μακρομετάσταση και η μικρομετάσταση έχουν την ίδια προγνωστική αξία.
-Απαιτείται διάγνωση διήθησης των λεμφαδένων χωρίς εκτεταμένη αφαίρεσή τος. Το λεμφοίδημα επηρεάζει πολύ αρνητικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για λεμφοαγγειοσάρκωμα.
-Η χαρτογράφηση των λεμφαδένων και η βιοψία του φρουρού λεμφαδένα έχουν φέρει επανάσταση. Όσοι ασθενείς έχουν κλινικά αρνητικούς λεμφαδένες πρέπει να κάνουν βιοψία φρουρού λεμφαδένα. Με 1-3 λεμφαδένες ο παθολογοανατόμος κάνει χρώσεις αιματοξυλίνης και ηωσίνης, χρώσεις για κυτταροκίνες για να να αναγνωρίσει ακόμη και μικρομεταστάσεις. Η ανοσοϊστοχημεία και η μοριακή ανάλυση έχουν φέρει επανάσταση στην αναγνώριση των μεταστάσεων.
–Προσοχή! Η μικρομετάσταση και τα μεμονωμένα μεταστατικά καρκινικά κύτταρα στους λεμφαδένες θεωρούνται αρνητικά για μετάσταση, όπως προκύπτει από μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες.
- Το μέγεθος του όγκου
Το μέγεθος του όγκου έχει μεγάλη προγνωστική σημασία για την πιθανή χορήγηση συμπληρωματικής φαρμακευτικής θεραπείας. Το μέγεθος του όγκου σχετίζεται αναλογικά με τον κίνδυνο υποτροπής και μετάστασης. Αλλά το μέγεθος του όγκου δίνει λίγες πληροφορίες στην πρόγνωση ασθενών με αρνητικούς λεμφαδένες. Γι΄αυτό το μέγεθος του όγκου θα πρέπει να εξετάζεται σε σχέση με την εκτεταμένη ενδοπορική διήθηση και στις τρεις διαστάσεις για να εκτιμηθεί ως προγνωστικός παράγοντας.
- Ιστολογικός τύπος
-Οι περισσότεροι διηθητικοί καρκίνοι μαστού είναι πορογενείς. Η πρόγνωση του πορογενούς και λοβιακού καρκίνου του μαστού είναι αρκετά όμοιοι και συνήθως απαιτούν την ίδια θεραπεία.
-Άλλοι πιο σπάνιοι τύποι έχουν καλή πρόγνωση, όπως το αμιγώς σωληνώδες, το βλεννώδες ή κολλοειδές, το θηλώδες και το μη διηθητικό. Αυτοί οι καρκίνοι είναι, συνήθως, μικροί και δεν συνυπάρχει διήθηση των λεμφαδένων. Σε καρκίνο μαστού με καλή πρόγνωση καλό είναι να γίνεται μόνο ογκεκτομή και να μην γίνεται συμπληρωματική φαρμακευτική θεραπεία.
-Σε μη διηθητικό καρκίνο μαστού, μόνο η ταμοξιφένη δείχνει ότι μειώνει τον κίνδυνο δεύτερου πρωτοπαθούς όγκου μαστού.
-Όλοι οι παραπάνω καλοί καρκίνοι όταν είναι μικρότεροι από 3 εκατοστά δεν απαιτούν φαρμακευτική θεραπεία.
-Το αμιγές ή τυπικό μυελοειδές καρκίνωμα έχει και αυτό καλύτερη πρόγνωση από το πορογενές.
-Το μεικτό (μυελοειδές και πορογενές) έχει την ίδια πρόγνωση με το πορογενές και λοβιακό.
- Βαθμός διαφοροποίησης του όγκου
-Ένας όγκος αναγνωρίζεται σαν φτωχά διαφοροποιημένος, μέτρια διαφοροποιημένος και καλά διαφοροποιημένος. Όμως, η ιστολογική εξέταση είναι υποκειμενική εξέταση. Γι΄αυτό απαιτείται η εκτίμηση να γίνεται από περισσότερους παθολογοανατόμους. Το πυρηνικό grade είναι, επίσης, χρήσιμο, αλλά το ιστολογικό grade είναι πιο χρήσιμο,γιατί περιλαμβάνει κυτταρικά και ιστικά κριτήρια.
-Οι μικρότεροι όγκοι, συνήθως, είναι πιο καλά διαφοροποιημένοι, ενώ οι μεγαλύτεροι όγκοι είναι, συχνά, φτωχά διαφοροποιημένοι. Οι φτωχά διαφοροποιημένοι όγκοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο τοπικής υποτροπής σε συνδυασμό με την ηλικία και άλλους δυσμενείς προγνωστικούς παράγοντες και έτσι απαιτείται μαστεκτομή, αν και πολλοί συνεχίζουν και κάνουν ογκεκτομή.
-Το grade του όγκου συνδέεται με άλλους προγνωστικούς παράγοντες, όπως η έκφραση οιστρογονικών και προγεστερινικών υποδοχέων, η κατάσταση HER2 και το κλάσμα της φάσης S.
-Άλλοι ιστολογικοί παράγοντες είναι η λεμφική και αγγειακή διήθηση, η νέκρωση του όγκου και η διήθηση με μονοπύρηνα.
- Δείκτες πολλαπλασιαστικής ικανότητας
-Η μέτρηση του ρυθμού πολλαπλασιασμού των κακοηθών κυττάρων έχει ισχυρή προγνωστική σημασία για τον καρκίνο του μαστού. Η πολλαπλασσιαστική ικανότητα των κακοηθών κυττάρων μπορεί να προσδιοριστεί με διάφορες τεχνικές, όπως τον μιτωτικό δείκτη, τον δείκτη θυμιδίνης, το κλάσμα της φάσης S. Ο μειτωτικός δείκτης προσδιορίζεται από τον αριθμό των μιτώσεων στο μικροσκόπιο στο δείγμα όγκου με χρώση αιματοξυλίνης και ηωσίνης. Ο δείκτης θυμιδίνης δεν χρησιμοποιείται πολύ. Το Ki-67, ο MIB1 και το αντιγόνο πολλαπλασιασμό του πυρήνα χρησιμοποιούνται, επίσης. Αυτά τα τεστ αντανακλούν την έκφραση πρωτεϊνών που εμπλέκονται στον έλεγχο του κυτταρικού κύκλου ή που προτιμότερα εκφράζονται σε ορισμένες φάσεις του κυτταρικού κύκλου. Ο Ki-67 συνδέεται στενά με το κλάσμα της φάσης S.
-Η κυκλίνη D1, συνήθως, υπερεκφράζεται στον καρκίνο του μαστού. Η αύξησή της σχετίζεται με υποτροπή και θάνατο μετά την την θεραπεία του πρώιμου καρκίνου μαστού. Η κυκλίνη Ε είναι κι αυτή δυσμενής προγνωστικός παράγοντας στον καρκίνο του μαστού.
-Στερεοειδικοί υποδοχείς
-Και οι οιστρογονικοί και οι προγεστερινικοί υποδοχείς έχουν προγνωστική αξία. Οι οιστρογονικοί υποδοχείς που μετρώνται είναι οι Εα. Αν και δεν μπορούν να προσδιοριστούν οι γυναίκες υψηλού και χαμηλού κινδύνου, όσες γυναίκες έχουν θετικούς ορμονικούς υποδοχείς έχουν καλύτερη έκβαση, χρόνο ζωής ελεύθερο νόσου, ολική επιβίωση από τις γυναίκες με αρνητικούς οιστρογονικούς υποδοχείς. Ο κίνδυνος υποτροπής είναι μεγαλύτερος για τις γυναίκες με αρνητικούς οιστρογονικούς υποδοχείς τα πρώτα 3 χρόνια, αλλά μετά οι γυναίκες με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Ανοσοϊστοχημεία και ανοσοκυτταροχημεία γίνεται για τον προσδιορισμό των ορμονικών υποδοχέων.
-Αλλά η καλύτερη χρήση τους είναι στο να επιλεχθούν οι γυναίκες από την ορμονοθεραπεία. Οι γυναίκες με αρνητικούς ορμονικούς υποδοχείς ανταποκρίνονται καλύτερα σε άλλες φαρμακευτικές θεραπείες.
-Θεωρείται ότι πλήρη παθολογική ύφεση σπάνια παρατηρείται σε όγκους με θετικούς οιστρογονικούς υποδοχείς.
-HER2/neu
-Το C-erb-2, HER2/neu είναι ένα φυσιολογικό γονίδιο το οποίο υπερεκφράζεται (p-185 πρωτεϊνη) σε 20-30% των ασθενών με καρκίνο του μαστού. Ο πολλαπλασιασμός του γονιδίου και η υπερέκφραση της πρωτεϊνης γίνεται σε όγκους που υπερεκφράζουν το HER2. Η διαμεμβρανική πρωτεϊνη p-185 έχει δραστηριότητα εσωτερικής τυροσινικής κινάσης και ανήκει στην οικογένεια του τύπου Ι υποδοχέων των αυξητικών παραγόντων των τυροσινικών κινασών. Η αυξημένη πολλαπλασσιαστικότητα ή η υπερέκφραση HER2 σημαίνει αυξημένο κίνδυνο υποτροπής και μικρότερη επιβίωση, αντίσταση στην ορμονοθεραπεία με ταμοξιφένη, στην ακτινοθεραπεία και στη χημειοθεραπεία (αλκυλιούντες παράγοντες, μεθοτρεξάτη, ταξάνες) και ίσως, αυξημένη ευαισθησία σε ανθρακυλίνες και ταξάνες.
–Όμως, η καλύτερη αξία του HER2 δεν είναι σαν προγνωστικός δείκτης, αλλά για το τυχόν όφελος από τη θεραπεία με τραστουζουμάμπη που είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που στοχεύει το εξωκυττάριο μέρος της p-185 ογκοπρωτεϊνης. Η εξέταση HER2 γίνεται με ανοσοϊστοχημεία ή κυτταrοχημικές μεθόδους και η υπερέκφραση ελέγχεται με FISH (FLUORESCENSE IN SITU HYBRIDIZATION) ακόμη και με τεστ κιτς. Η μοριακή ανάλυση του όγκου είναι ακριβέστερη εξέταση.
- Μοριακό προφίλ του όγκου
Η ανάπτυξη υψηλών τεχνολογιών δίνει καλύτερους προγνωστικούς και προβλεπτικούς δείκτες στον καρκίνο του μαστού. Οι τεχνικές που βασίζονται στην μεταγραφή με μοριακό προφίλ του όγκου ή στην πρωτεομική δίνουν τις καλύτερες προγνωστικές πληροφορίες. Η γενομική και η πρωτεομική και η μοριακή ανάλυση του όγκου δίνουν αξιόπιστες πληροφορίες για τον καθορισμό της πρόγνωσης και τον καθορισμό thw εξατομικευμένης θεραπείας που θα εφαρμοστεί σε κάθε γυναίκα με καρκίνο του μαστού.
Να προτιμάτε τις φυσικές θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με το Μοριακό Προφίλ του Όγκου
Η ζωή είναι πολύτιμη.
Η ζωή είναι δική σας. Πάρτε την στα χέρια σας!
Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.
Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Εμπιστευθείτε τους διατροφικούς συμβούλους της EMEDI
Εμπιστευθείτε το ογκολογικό συμβούλιο της EMEDI
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο του μαστού
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο του μαστού
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Προβλεπτικοί καρκινικοί δείκτες στην ογκολογία
Απεικονιστικός έλεγχος στην ογκολογία
Διάγνωση του καρκίνου του μαστού
Οδηγίες για τον προσυμπτωματικό έλεγχο για το καρκίνο μαστού
Αφιέρωμα για την παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου
Μαγνητική τομογραφία ή μαστογραφία για πρόληψη καρκίνου μαστού
Η σωστή εκτίμηση των καρκινικών δεικτών
Κλίμακες Σταδιοποίησης Ασθενούς
Λέιζερ για τη διάγνωση του καρκίνου μαστού
Μη επεμβατική κυτταρολογική εξέταση για τον καρκίνο του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού θεραπεύεται
Στηθόδεσμος που ανιχνεύει τον καρκίνο του μαστού
Οι τεχνικές εξατομικευμένης θεραπείας του καρκίνου
Όλοι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού
Τα νεώτερα φάρμακα για τον καρκίνο του μαστού
Πώς η βιοψία και το χειρουργείο βοηθούν στην εξάπλωση του καρκίνου
Η λήψη νουκλεϊνικών οξέων από δείγματα ιστών
Η πικρή αλήθεια για τις χημειοθεραπείες
Βιολογική θεραπεία του καρκίνου
Προγνωστικός παράγοντας για τον καρκίνο μαστού
Γιατί τα χημειοθεραπευτικά δεν λειτουργούν
Bιοψία για τον καρκίνο μέσω του αίματος
Το καρκινικό μονοπάτι στον καρκίνο του μαστού
Οι ασθενείς που έχουν καρκίνο δεν έχουν όλοι καρκίνο
Οι θυμωμένοι επιζήσαντες από καρκίνο
Εξατομικευμένη θεραπεία για τον καρκίνο μαστού
Τα ελπιδοφόρα μηνύματα στην Ογκολογία
Γιατί οι χημειοθεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές
Μοριακές αλλαγές στον Her2-θετικό καρκίνο μαστού
Μαγνητική τομογραφία σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού
Αλλάζει η θεραπεία στον καρκίνο του μαστού
Θεραπεία του καρκίνου εξατομικευμένα
H θεραπεία του καρκίνου με αντινεοπλαστόνια
Γονίδιο υπεύθυνο για τον καρκίνο μαστού
Οι μοριακές αλλαγές σε ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο μαστού
Απεικονιστικά ευρήματα στους μαστούς
Που μπορεί να εφαρμοστεί το μοριακό προφίλ
