Πώς να αποστάξετε αιθέρια έλαια

17 Ιουνίου 2015

Βγάλτε τα αιθέρια έλαια από ένα φυτό

Πώς να αποστάξετε αιθέρια έλαια

Η απόσταξη είναι ο καλύτερος και ο αρχαιότερος.

Η διαδικασία που χρησιμοποιείται για την απόσταξη αιθερίων ελαίων είναι η απόσταξη με ατμό.

Τα αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται στα αρώματα, τα χειροποίητα σαπούνια, τα άλατα λουτρών, τις λοσιόν και σε προϊόντα φροντίδας του σώματος.

Η απόσταξη ατμού είναι μια μέθοδος απόσταξης για τις ενώσεις που είναι ευαίσθητες στην υψηλή θερμοκρασία. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση του εξαγόμενου ατμού μέσω ενός θερμαινόμενου μείγματος της πρώτης ύλης. Σύμφωνα με το νόμο του Raoult, μερικές από τις ενώσεις θα ατμοποιηθούν (σύμφωνα με τη μερική πίεσή τους). Το μείγμα ατμού δροσίζεται και συμπυκνώνεται, παράγοντας συνήθως ένα στρώμα αιθέριου ελαίου και ένα στρώμα νερού. Η απόσταξη ατμού των διάφορων αρωματικών φυτών και των λουλουδιών μπορεί να οδηγήσει σε δύο προϊόντα ένα αιθέριο έλαιο, καθώς επίσης και ένα υδατώδες βοτανικό απόσταγμα (ανθόνερο).

Τα φρέσκα ή ξηρά βότανα τοποθετούνται σε έναν ατσαλένιο αποστακτήρα

Αποστακτήρες αιθέριων ελαίων

Οι ειδικοί αποστακτήρες για τα αιθέρια έλαια δεν βράζουν τα φυτά, αλλά στέλνουν ζεστό ατμό σε αυτά.

Αυτοσχέδιος αποστακτήρας αιθέριων ελαίων

θα χρειαστείτε μια χύτρα ταχύτητος, μια χαλκοσωλήνα και έναν κουβά με πάγο.

Βάζετε μέσα στην χύτρα νερό και το φυτό που επιθυμείτε και αυτό θα βράσει, θα ατμοποιηθεί και θα κρυώσει περνώντας από τον κουβά και θα σας βγάλει ένα ζεστό μείγμα νερού και λαδιού. Τα οποία θα διαχωριστούν μονά τους μέσα στο δοχείο, αφού το αιθέριο έλαιο είναι ελαφρύτερο από το νερό. Με ένα κουταλάκι θα πάρετε το αιθέριο από την επιφάνεια.

Υπάρχουν τρεις παραλλαγές για τη διαδικασία απόσταξης :

1. Υδροαπόσταξη

2. Απόσταξη με νερό και ατμό

3. Απόσταξη με ατμό

Όλες οι μέθοδοι λειτουργούν με τον ίδιο βασικό τρόπο.

Η διαδικασία περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση του εξαγόμενου ατμού μέσω ενός θερμαινόμενου μείγματος της πρώτης ύλης. Διοχετεύεται θερμότητα στον άμβυκα και η θερμότητα του ατμού σπάει τις ίνες του φυτού. Η θερμότητα αυτή είναι αρκετή για να απελευθερώσει τα αιθέρια έλαια, τα οποία παρασύρονται από τους υδρατμούς έξω από τον άμβυκα. Το μείγμα ατμού και ελαίων ψύχεται και συμπυκνώνεται, παράγοντας συνήθως ένα στρώμα αιθέριου ελαίου και ένα στρώμα νερού. Δεδομένου ότι το αιθέριο έλαιο και το νερό έχουν διαφορετικές πυκνότητες, (το αιθέριο έλαιο είναι ελαφρύτερο από το νερό), το αιθέριο έλαιο ανεβαίνει στην κορυφή. Η απόσταξη των διάφορων αρωματικών φυτών και των λουλουδιών θα οδηγήσει σε δύο προϊόντα. Το ένα είναι το αιθέριο έλαιο και το άλλο το ανθόνερο, που είναι νερό στο οποίο είναι διαλυμένη μικρή ποσότητα αιθέριου ελαίου.

Η υδροαπόσταξη είναι η απλούστερη από τις διαδικασίες και επιτυγχάνεται όταν το φυτό τοποθετηθεί μέσα στο νερό, το οποίο βράζει. Ενώ αυτή η μέθοδος είναι απαραίτητη για ορισμένα φυτά, ιδιαίτερα τα ξυλώδη, η απόσταξη ελαίων από φυτά, όπως η λεβάντα, λειτουργεί καλύτερα με τις άλλες μεθόδους ατμού
Η απόσταξη με νερό και ατμό είναι μια διαδικασία όπου το φυτό τοποθετείται μέσα στον άμβυκα πάνω από το βραστό νερό μέσω ενός πλέγματος ή σχάρας, με αποτέλεσμα, ο ατμός να διαπερνά περισσότερο από το φυτικό υλικό, παρέχοντας μεγαλύτερη απόδοση ελαίου από ότι η μέθοδος της υδροαπόσταξης.
Στην απόσταξη με ατμό ο ατμός παράγεται σε μια ατμογεννήτρια και στη συνέχεια εισάγεται κάτω από το φυτικό υλικό. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι το φυτικό υλικό μπορεί να επεξεργαστεί ευκολότερα, χωρίς να χρειάζεται να έρθει σε επαφή με το νερό αποφεύγοντας έτσι την αλλοίωση των συστατικών του ελαίου.

Εξοπλισμός και διαδικασία απόσταξης αιθέριων ελαίων

• Η πηγή θερμότητας, η οποία χρησιμοποιείται για να βράσει το νερό είναι βασική για την διαδικασία της απόσταξης. Μια αναμμένη φωτιά κάτω από τον αποστακτήρα είναι η παλαιότερη και παραδοσιακή μέθοδος για τη θέρμανση του. Σήμερα, μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε φυσικό αέριο, όπως προπάνιο ή βουτάνιο, αλλά και ηλεκτρική ενέργεια.

• Μια δεξαμενή συγκράτησης νερού και ακριβώς πάνω από το νερό μια σχάρα που τοποθετείται το φυτικό υλικό που είναι για απόσταξη.

• Ο συμπυκνωτής, που συγκεντρώνει τον ατμό και το δροσίζει, συνήθως με σωληνώσεις, μέσω ενός σωλήνα βυθισμένο σε κρύο νερό ή πάγο.

• Ο διαχωριστήρας, που χωρίζει το αιθέριο έλαιο από τους υδρατμούς. Ο διαχωριστήρας, ή Essencier, είναι ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της συσκευής του αποστακτήρα. Δίνει τη δυνατότητα απόσταξης για το διαχωρισμό των αιθέριων ελαίων από το απόσταγμα με ένα παθητικό τρόπο. Με το διαχωριστήρα διαχωρίζονται το αιθέριο έλαιο από το ανθόνερο λόγω διαφορετικής πυκνότητας.

Όλη η διαδικασία παραγωγής αιθέριου ελαίου και απόσταξης

Συγκομιδή των πρώτων υλών

Η ποσότητα των αιθέριων ελαίων που περιέχονται σε ένα φυτό ποικίλλει κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του φυτού, γι’ αυτό είναι απαραίτητο η συγκομιδή να γίνει την κατάλληλη στιγμή. Αυτό θα εξαρτηθεί από το είδος των φυτών, έτσι πρέπει να κάνετε κάποια έρευνα για να διαπιστώσετε πότε να κάνετε τη συγκομιδή. Η συγκομιδή σε λάθος μέρη και η συλλογή σε λάθος ώρα της ημέρας μπορεί να μειώσει την ποσότητα και την ποιότητα των αιθέριων ελαίων. Εάν αγοράζετε το υλικό σας, δεν έχετε τον έλεγχο της διαδικασίας συλλογής αλλά ρίξτε μια ματιά στα φυτά που φαίνονται υγιή και ακέραια, και ρωτήστε τον πωλητή για όλες τις λεπτομέρειες για τον τόπο και τον τρόπο της συγκομιδής και κρίνετε ανάλογα με τις απαιτήσεις του φυτού αν είναι κατάλληλο για απόσταξη.

Αποξηράνετε το φυτικό υλικό

Η ξήρανση μειώνει την ποσότητα του ελαίου σε κάθε φυτό, αλλά μπορεί να αυξήσει σημαντικά την απόδοση σας ανά παρτίδα γιατί θα είστε σε θέση να βάλετε περισσότερο υλικό σε κάθε παρτίδα. Εμπορικά φυτά, όπως η λεβάντα και η μέντα τα αφήνεται να στεγνώσουν στην φάση μετά τον τεμαχισμό για μια ημέρα. Η ιδανική μέθοδος ξήρανσης ποικίλλει από φυτό σε φυτό, αλλά σε γενικές γραμμές δεν πρέπει να υπερθερμανθούν τα φυτά. Η ξήρανση υπό σκιά ή σε ένα σκοτεινό δωμάτιο ελαχιστοποιεί το λάδι που χάνεται. Η απόσταξη πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό μετά την ξήρανση.

Προσθέστε νερό στη δεξαμενή του αποστακτήρα

Χρησιμοποιείστε καθαρό νερό, σε ιδανική μορφή φιλτραρισμένο ή αποσταγμένο. Εάν χρησιμοποιείτε ένα κατασκευασμένο αποστακτήρα, ακολουθήστε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Διαφορετικά, απλά βεβαιωθείτε ότι έχετε βάλει αρκετό νερό ώστε να φτάσει, μέχρι να ολοκληρωθεί η απόσταξη. Ανάλογα με το φυτό και την ποσότητα, η απόσταξη μπορεί να διαρκέσει από μισή ώρα έως έξι ή περισσότερες ώρες.

Προσθέστε το φυτικό υλικό στον αποστακτήρα

Δεν χρειάζεται να κόψετε τα φυτά, γιατί με τον τρόπο αυτό θα χάσετε μερικά από τα έλαια. Το φυτικό υλικό θα πρέπει να αγγίζει την πλευρά του αποστακτήρα όσο το δυνατόν λιγότερο. Το στρώμα του υλικού των φυτών μπορεί να είναι αρκετά παχύ, αρκεί να είναι κάτω από την έξοδο ατμού. Κλείστε τον αποστακτήρα και βράστε το νερό που περιέχει. Τα περισσότερα φυτά απελευθερώνουν τα αιθέρια έλαια τους, στους 100 βαθμούς Κελσίου που είναι το κανονικό σημείο βρασμού του νερού.

Διαδικασία απόσταξης

Μετά από λίγο το απόσταγμα θα αρχίσει να πέφτει στον ψυκτήρα και να κατευθύνεται προς τον διαχωριστή. Ανάλογα με τη διάρκεια της διαδικασίας απόσταξης, ίσως χρειαστεί επίσης να προσθέσετε νερό στο συμπυκνωτή. Ακολουθήστε τις οδηγίες για το συγκεκριμένο φυτό στο οποίο κάνετε απόσταξη.

Συλλογή αιθέριου ελαίου

Φιλτράρετε το συλλεγμένο έλαιο. Μόλις η απόσταξη είναι πλήρης μπορείτε να φιλτράρετε το λάδι με ένα στεγνό βαμβακερό ύφασμα. Βεβαιωθείτε ότι το ύφασμα είναι ξηρό και καθαρό (υπολείμματα απορρυπαντικών, καθώς και ρύποι μπορεί να μολύνουν το έλαιο).

Αποθήκευση αιθέριου ελαίου

Ρίχνετε το λάδι σε ένα δοχείο για αποθήκευση το συντομότερο δυνατό. Τα περισσότερα αιθέρια έλαια διατηρούνται επί δύο τουλάχιστον χρόνια. Για να μεγιστοποιήσετε την ωφέλιμη ζωή του ελαίου σας, κρατήστε το σε ένα σκούρο γυάλινο μπουκάλι ή σε δοχείο από ανοξείδωτο χάλυβα. Χρησιμοποιήστε ένα καθαρό χωνί για να βάλετε το λάδι στο δοχείο, και βεβαιωθείτε ότι το δοχείο είναι άψογα καθαρό πριν από την έκχυση ελαίου σε αυτό. Φυλάσσεται σε δροσερό και σκοτεινό μέρος ή στο ψυγείο.

Αποφασίστε τι θα κάνετε με το Ηydrosol (ανθόνερο). Η διαδικασία της απόσταξης παράγει το αιθέριο έλαιο και το Hydrosol που είναι ο όρος για το νερό που έχει υποστεί απόσταξη και το οποίο συλλέγει το διαχωριστικό. Μερικά hydrosols είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν όπως το ροδόνερο.

Διαβάστε, επίσης,

Χαλαρωτικό μασάζ

Φυσικό αρωματικό χώρου

Φτιάξτε μόνοι σας έλαια βοτάνων

Αποτοξινωτικό μπάνιο

Αποσμητικό για τον ιδρώτα

Στοματικό διάλυμα για καθημερινή χρήση

Απαλλαγείτε από τις καρκινογόνες ουσίες στο σπίτι σας

Τα οφέλη για την υγεία από το αιθέριο έλαιο γκρέιπφρουτ

Αλοιφή για τον πόνο στις αρθρώσεις

Κρέμα για την κυτταρίτιδα

Ορός αντιγήρανσης για το βράδυ