Ο καρκίνος στόματος είναι μία από τις 10 πιο συχνές μορφές καρκίνου παγκοσμίως
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Ο καρκίνος του στόματος, ICD-10 C00-C08, σκοτώνει έναν άνθρωπο κάθε ώρα, κάθε μέρα, γιατί η διάγνωση γίνεται αργά.
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουμε 600-700 νέες περιπτώσεις ετησίως και πεθαίνουν από τη νόσο 200 ασθενείς.
Οι άνδρες επηρεάζονται δύο φορές συχνότερα από τις γυναίκες, ιδίως οι άνδρες ηλικίας άνω των 60 ετών.
Σε ηλικίες άνω των 40 ετών αιτίες είναι το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Σε μικρότερες ηλικίες, ενοχοποιητικός παράγοντας είναι ο ιός HPV, που μεταδίδεται, κυρίως, με την στοματογεννητική επαφή. Ο χρόνιος τραυματισμός από παλιές προσθετικές εργασίες ή σπασμένα δόντια είναι προδιαθεσικός παράγοντας.
Ο καρκίνος του στόματος είναι καρκίνος της κεφαλής και του τραχήλου και είναι κάθε καρκινική ανάπτυξη των ιστών που βρίσκονται στη στοματική κοιλότητα.
Μπορεί να είναι πρωταρχική βλάβη στους ιστούς στο στόμα ή μετάσταση από ένα μακρινό τόπο προέλευσης, ή επέκταση από μια γειτονική ανατομική δομή, όπως τη ρινική κοιλότητα.
Ιστολογικά μπορεί να είναι τεράτωμα, αδενοκαρκίνωμα που προέρχεται από ένα μείζονα ή ελάσσονα σιελογόνο αδένα, λέμφωμα από τις αμυγδαλές ή άλλο λεμφοειδή ιστό, ή μελάνωμα από τα κύτταρα του βλεννογόνου του στόματος. Το 90%, πάντως είναι καρκίνωμα εκ πλακωδών κυττάρων στους ιστούς που βρίσκονται στο στόμα και τα χείλη και τη γλώσσα (στο πλάγιο ή κάτω μέρος 30%). Μπορεί επίσης να συμβεί στο δάπεδο του στόματος (14%), στο βλεννογόνο στο μάγουλο, στα ούλα ή στον ουρανίσκο. Λιγότερο συχνά συμβαίνουν άλλες μορφές καρκίνου, όπως το σάρκωμα Kaposi.
Να ελέγχετε τακτικά το στόμα σας, το λαιμό και το πρόσωπο μπροστά στον καθρέφτη.
Παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του στόματος
Καπνός: Είναι η κύρια αιτία καρκίνου του στόματος.
Αλκοόλ: Η ακεταλδεϋδη ενοχοποιείται και μαζί με το κάπνισμα αυξάνει ο κίνδυνος 30 φορές.
HPV: Ο ιός των θηλωμάτων του ανθρώπου (τύπος 16 και 18), μεταδίδεται με το στοματικό σεξ.
Ύποπτα και ανησυχητικά σημεία για καρκίνο του στόματος
- Πληγές στο στόμα: Αν έχετε πληγή στο στόμα που δεν περνά σε 2 εβδομάδες να ανησυχήσετε
- Ογκίδιο ή διόγκωση στο στόμα και στο λαιμό
- Ερυθρές ή λευκές ή μελένιες πλάκες στο στόμα (λευκοπλακία ή ερυθροπλακία)
- Μούδιασμα ή απώλεια αίσθησης ή πόνο
- Αιμορραγία ή πρόβλημα στα ούλα με απότομη κίνηση δοντιών
Αιτίες καρκίνου στόματος
Τα ογκογονίδια ενεργοποιούνται ως αποτέλεσμα μετάλλαξης του DNA.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι περίπου το 75 τοις εκατό των καρκίνων του στόματος συνδέονται με τροποποιήσιμες συμπεριφορές, όπως η χρήση καπνού και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν την κακή στοματική υγιεινή, την κακή τοποθέτηση οδοντοστοιχιών, την κακή διατροφή, και κάποιες χρόνιες λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια ή ιούς.
Εάν ο καρκίνος του στόματος διαγνωσθεί σε πρώιμα στάδια, η θεραπεία είναι γενικά πολύ αποτελεσματική.
Μασώντας τριφύλλι, Paan και Areca είναι ένας ισχυρός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του στόματος. Στην Ινδία, αποτελεί την αιτία έως και το 40% όλων των καρκίνων.
Προκακοήθεις βλάβες στόματος
Η στοματική λευκοπλακία στο στοματικό βλεννογόνο έχει τον κίνδυνο μετασχηματισμού σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα σε ποσοστό 0% έως περίπου 20%, σε 1-30 χρόνια.
Ως προκαρκινική αλλοίωση ορίζεται ένας καλοήθης, μορφολογικά αλλαγμένος ιστός που έχει ένα μεγαλύτερο από το φυσιολογικό κίνδυνο για κακοήθη μετασχηματισμό.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι προκαρκινικών αλλοιώσεων που εμφανίζονται στο στόμα. Μερικές μορφές ο καρκίνος του στόματος ξεκινάει ως λευκές κηλίδες (λευκοπλακία), κόκκινες κηλίδες (ερυθροπλακία) ή μικτές κόκκινες και λευκές πλάκες. Άλλες συχνές προκακοήθεις αλλοιώσεις είναι ο ομαλός λειχήνας (ιδιαίτερα ο διαβρωτικός τύπος), η υποβλεννογόνια ίνωση και η ακτινική χειλίτιδα.
Η υποβλεννογόνια ίνωση χαρακτηρίζεται από περιορισμένο άνοιγμα του στόματος και αίσθημα καύσου κατά την κατανάλωση πικάντικων τροφίμων.
-Ο καπνός και ο καρκίνος του στόματος
Το τσιγάρο και τα άλλα προϊόντα καπνού ευθύνονται για το 75 τοις εκατό των περιπτώσεων καρκίνου του στόματος. Ο καρκίνος προκαλείται από ερεθισμό των βλεννογόνων του στόματος από τον καπνό και τη θερμότητα των τσιγάρων, των πούρων και της πίπας. Ο καπνός περιέχει πάνω από 60 γνωστά καρκινογόνα. Η χρήση καπνού για μάσημα ή για εισπνοή προκαλεί ερεθισμό από την άμεση επαφή με τους βλεννογόνους.
Η χρήση καπνού σε συνδυασμό με τη βαριά κατανάλωση αλκοόλ είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του στόματος. Ωστόσο, λόγω των σημερινών τάσεων στην εξάπλωση του HPV16, ο ιός θεωρείται σήμερα ο πρωταρχικός αιτιολογικός παράγοντας σε 63% των νεοδιαγνωσθέντων ασθενών.
-Το αλκοόλ και ο καρκίνος του στόματος
Τα στοματικά διαλύματα που περιέχουν αλκοόλη είναι αιτιολογικοί παράγοντες του καρκίνου του στόματος. Η συνεχής έκθεση σε στοματικά διαλύματα που περιέχουν αλκοόλη, ακόμη και χωρίς το κάπνισμα και το ποτό, προκαλεί ανάπτυξη καρκίνου του στόματος. Η ακεταλδεΰδη ενοχοποιείται ειδικά για άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ.
-Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων και ο καρκίνος του στόματος
Η μόλυνση με τον HPV, ιδιαίτερα τύπου 16 (υπάρχουν πάνω από 180 είδη), είναι ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου και ανεξάρτητος αιτιολογικός παράγοντας για τον καρκίνο του στόματος. Ο HPV16 είναι πλέον ο πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου σε νέους ανθρώπους. Ο ιός είναι υπεύθυνος και για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο καρκίνος του στόματος σε αυτήν την ομάδα περιλαμβάνει τις αμυγδαλές, τη βάση της γλώσσας, και το στοματοφάρυγγα. Οι ασθενείς αυτοί έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα επιβίωσης, γιατί η νόσος ανταποκρίνεται καλύτερα στις θεραπείες.
-Μεταμόσχευση αιμοποιητικών βλαστικών κυττάρων και ο καρκίνος του στόματος
Οι ασθενείς μετά από μεταμόσχευση αιμοποιητικών βλαστικών κυττάρων (HSCT) διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για στοματικό καρκίνωμα εκ πλακωδών κυττάρων και σε αυτή την περίπτωση ο καρκίνος έχει πιο επιθετική συμπεριφορά με χειρότερη πρόγνωση, σε σύγκριση με τον καρκίνο του στόματος σε ασθενείς μη μεταμοσχευμένους. Η δια βίου ανοσοκαταστολή και η νόσος μοσχεύματος έναντι ξενιστή είναι οι αιτίες.
Διάγνωση του καρκίνου του στόματος
Η εξέταση του στόματος από γιατρό ή οδοντίατρο αναδεικνύει μια αλλοίωση του χείλους, της γλώσσας, ή άλλης περιοχής του στόματος. Οι πλευρικές περιοχές της γλώσσας είναι οι πιο συχνές θέσεις για ενδοστοματικό πλακώδες καρκίνωμα. Καθώς ο όγκος μεγαλώνει, μπορεί να εμφανιστεί έλκος και αιμορραγία. Η δυσκολία στην ομιλία, τα προβλήματα στο μάσημα, ή η δυσκολία στην κατάποση είναι συχνές. Ένας σωλήνας σίτισης είναι συχνά αναγκαίος για επαρκή διατροφή.
Γίνονται επιπρόσθετα μια ακτινογραφία θώρακος, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, και βιοψία ιστού ή καλύτερα αν είναι δυνατόν αφαίρεση σε υγιή όρια εκτομής.
Υπάρχει μια ποικιλία συσκευών ανίχνευσης που μπορεί να βοηθήσουν τους οδοντιάτρους στην ανίχνευση του καρκίνου του στόματος.
Οι καλοήθεις και κακοήθεις αλλοιώσεις, βέβαια φαίνονται και με το μάτι και δεν απαιτούν βιοψία (κίνδυνος διασποράς).
Υπάρχουν έξι κοινά είδη βακτηρίων που βρίσκονται σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα στο σάλιο των ασθενών με καρκίνωμα πλακωδών κυττάρων από ό, τι στο σάλιο του στόματος σε άτομα χωρίς καρκίνο. Τρία από τα έξι (Capnocytophaga gingivalis, Prevotella melaninogenica και Streptococcus mitis), μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως διαγνωστικά εργαλεία για την διάγνωση του 80% των καρκίνων του στόματος.
Σταδιοποίηση καρκίνου του στόματος
Πρόληψη καρκίνου του στόματος
- Να επισκέπτεστε συχνά τον οδοντίατρό σας, ιδίως αν φοράτε οδοντοστοιχίες, αν καπνίζετε ή πίνετε αλκοόλ και αν κάνετε συχνά στοματικό σεξ
- Όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας να εξετάζετε το στόμα σας
- Να φτιάχνετε τα χαλασμένα δόντια και να αλλάζετε τις κακές προσθετικές εργασίες
- Σταματήστε το κάπνισμα και ελαττώστε την κατανάλωση αλκοόλ
- Η διατροφή σας πρέπει να είναι υγιεινή και να περιέχει βιταμίνες Α, C και Ε. Μη διστάζετε να παίρνετε συμπληρώματα διατροφής αν έχετε ελλείψεις βιταμινών
Θεραπεία του καρκίνου του στόματος
Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με την στοχευμένη ακτινοθεραπεία. Δε χρησιμοποιείται ως μονοθεραπεία, γιατί δεν είναι αποτελεσματική.
Βιολογικοί παράγοντες, όπως η Cetuximab είναι αποτελεσματικοί στη θεραπεία των καρκίνων πλακωδών κυττάρων της κεφαλής και του λαιμού, και είναι πιθανό να έχουν έναν αυξανόμενο ρόλο στη θεραπεία του καρκίνου του στόματος.
Το μήνυμα μας είναι πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση, εξατομικευμένη θεραπεία και ίαση του καρκίνου κεφαλής και τραχήλου, μη αναπηρικές χειρουργικές επεμβάσεις και ποιότητα ζωής.
Οι τοπικές και εναλλακτικές θεραπείες προτιμούνται…
Θεραπείες που μπορεί να είναι χρήσιμες:
- Κρέμα imiquimod – μπορεί να οδηγήσει σε υποχώρηση της μετάστασης
- Κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο
- RF (Abliation με ραδιοσυχνότητες)
- Υπερθερμία
- Φωτοδυναμική θεραπεία
- Εκτομή
- Θεραπεία με λέιζερ διοξειδίου του άνθρακα
- Παλμική θεραπεία με λέιζερ χρωστικής ουσίας
- Ενδοβλαβική χημειοθεραπεία και θεραπεία με κυτοκίνες ή άλλες ουσίες (υπεροξείδιο οξυγόνου, οξυγόνο, ανοσοδιεγερτικές ουσίες)
- Ηλεκτροχημειοθεραπεία, μια νέα θεραπεία που χρησιμοποιεί ηλεκτρικούς παλμούς για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της μπλεομυκίνης ή της σισπλατίνης ή άλλων ουσιών που εγχέονται με ένεση στους όγκους
Σε πολλές περιπτώσεις ο καρκίνος του στόματος προκαλεί παραμόρφωση και δυσφορία. Απομάκρυνση των βλαβών με απλή εκτομή μπορεί να ενισχύσει την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Ακολουθήστε διατροφή για τον καρκίνο και πάρτε υψηλές δόσεις βιταμινών…
Η εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου του στόματος είναι μονόδρομος!
Να προτιμάτε τις φυσικές θεραπείες για τον καρκίνο του στόματος, σύμφωνα με το Μοριακό Προφίλ του Όγκου
Η ζωή είναι πολύτιμη.
Η ζωή είναι δική σας. Πάρτε την στα χέρια σας!
Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.
Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Εμπιστευθείτε τους διατροφικούς συμβούλους της EMEDI
Εμπιστευθείτε το ογκολογικό συμβούλιο της EMEDI
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο του στόματος
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο του στόματος
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Για όσους έχουν κίνδυνο για καρκίνο από το κάπνισμα
H διατροφή για την πρόληψη καρκίνου του στόματος
Το καλύτερο φάρμακο για την ξηροστομία
