Η νεφροτοξικότητα σε όσους κάνουν χημειοθεραπεία είναι συχνή επιπλοκή
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Νεφρικές βλάβες κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας μπορεί να συμβούν από πολλές αιτίες:
- Βλάβη από τα ίδια τα κυτταροστατικά
- Βλάβη από την ταχεία και μαζική καταστροφή των κυττάρων του σώματος
- Βλάβη από την οξεία υπερπαραγωγή ουρικού οξέος
- Βλάβη από την αφυδάτωση λόγω εμέτων ή/και μη πρόσληψη υγρών
Νεφρικές βλάβες από τα κυτταροστατικά
Τα νεφροτοξικότερα κυτταροστατικά είναι η σισπλατίνη, οι νιτροζουρίες, η ιφωσφαμίδη, η μεθοτρεξάτη και η κυκλοφωσφαμίδη.
-Cisplatin
Οξεία νεφρική βλάβη μπορεί να συμβεί, λόγω μη επαρκούς ενυδάτωσης πριν και κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια από την πλατίνα εκδηλώνεται με αζωθαιμία, αύξηση της κρεατινίνης του ορού και σωληναριακή δυσλειτουργία, που δεν αποκαθίσταται με την έντονη ενυδάτωση.
Η χρόνια νεφρική βλάβη συνίσταται σε μείωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (κατά 10-25%). Σε αυτή την περίπτωση η βλάβη είναι μόνιμη και ελάχιστα αναστρέψιμη.
Σε οξεία, αλλά και χρόνια βλάβη η β2 μικροσφαιρίνη ανιχνεύεται στα ούρα.
Εκτός από νεφρική βλάβη η σισπλατίνη προκαλεί πολλές ηλεκτρολυτικές διαταραχές και υπομαγνησιαιμία και απαιτείται πρόληψη και θεραπεία.
Πρόληψη νεφρικής βλάβης από τη σισπλατίνη
- Για την αποφυγή βλάβης των νεφρών απαιτείται προενυδάτωση και μετενυδάτωση, σε όλους τους τρόπους χορήγησης της σιπλατίνας (ενδοφλέβια, ενδοπεριτοναϊκή, ενδοϋπεζωκοτική)
- Χορήγηση μανιτόλης ενδοφλεβίως για καλή διούρηση
- Χορήγηση διουρητικών για καλή διούρηση
- Χορήγηση παραγώγων θειόλης, όπως θειοθειικό νάτριο
-Cyclophosphamide
Η κυκλοφωσφαμίδη είναι υπεύθυνη:
- για αιμορραγική κυστίτιδα, από τη δράση των μεταβολιτών της,
- για ανάπτυξη καρκίνου της ουροδόχου κύστεως
- για ανάπτυξη του συνδρόμου περίσσειας αντιδιουρητικής ορμόνης, με αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή ούρων, υπονατριαιμία και διαταραχές ωσμωτικότητας των ούρων
Πρόληψη νεφρικής βλάβης από κυκλοφωσφαμίδη
- Επαρκής ενυδάτωση του ασθενούς
- Χορήγηση Mesna. Απαιτείται η προστατευτική ουσία Mesna, σε δόση 20% της δόσης κυκλοφωσφαμίδης, τέσσερις ώρες πριν την ιφωσφαμίδη και μετά σε ίσες δόσεις ανά τέσσερις ώρες για πέντε συνολικά δόσεις.
- Μισοπροστόλη
- Ν-ακετυλοκυστεϊνη
Θεραπεία νεφρικής βλάβης από κυκλοφωσφαμίδη
- Απαιτείται διακοπή του φαρμάκου
- Επαρκής ενυδάτωση
- Καθετηριασμός της ουροδόχου κύστεως και πλύσεις με φυσιολογικό ορό για να διαλυθούν τα πήγματα αίματος
- Χορήγηση αμινοκαπροϊκού οξέος, προσταγλανδινών Ε2 & F2a, βιταμινών (Κ), αλλά και άλλων βιταμινών
- Η θεραπεία του συνδρόμου τύπου περίσσειας αντιδιουρητικής ορμόνης, απαιτεί περιορισμό των υγρών και demeclocycline
-Ifosfamide
H Ιφωσφαμίδη προκαλεί, κυρίως:
Αιματουρία
Σύνδρομο τύπου Fanconi, από βλάβη των εγγύς εσπειραμένων σωληναρίων
Πρόληψη νεφρικής βλάβης από την ιφωσφαμίδη
- Απαιτείται η προστατευτική ουσία Mesna, σε δόση 20% της δόσης ιφωσφαμίδης, τέσσερις ώρες πριν την ιφωσφαμίδη και μετά σε ίσες δόσεις ανά τέσσερις ώρες για πέντε συνολικά δόσεις
- Το σύνδρομο τύπου Fanconi δεν αναστέλλεται από τη χορήγηση MESNA
-Methotrexate
Είναι τοξική στις μεγάλες δόσεις
Υπάρχουν ατομικές διαφορές στο μεταβολισμό του φαρμάκου από άνθρωπο σε άνθρωπο
Η δράση του ασκείται στη σπειραματική διήθηση και στα σωληνάρια και επιδρά στην επαναρρόφηση και στην απέκκριση ουσιών. Όταν συμβεί νεφρική ανεπάρκεια ή λειτουργική έκπτωση των νεφρών από την μεθοτρεξάτη, συνήθως υπάρχει και μυελοκαταστολή και γαστρεντερική τοξικότητα.
Πρόληψη των νεφρικών βλαβών από τη μεθοτρεξάτη
- Καλή ενυδάτωση
- Αλκαλοποίηση των ούρων με ενδοφλέβια χορήγηση διττανθρακικού νατρίου, ώστε το pH των ούρων να είναι μεγαλύτερο από 7
-Mytomycin C
Σε ασθενείς που παίρνουν πάνω από 100 mg η πιθανότητα νεφρικής βλάβης είναι 20% και οφείλεται στη μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία, αλλά είναι αναστρέψιμη
-Nitrosoureas
Η Streptozotocin προκαλεί βλάβη των νεφρικών σωληναρίων, κυρίως, αν χορηγείται σε δόση μεγαλύτερη του 1-1,5 g/m2/εβδομάδα.
Η Carmustine-BCNU & Lomustine-CCNU προκαλούν καθυστερημένη νεφρική ανεπάρκεια, μετά από μακρά χορήγηση. Οι ασθενείς εμφανίζουν αζωθαιμία και λευκωματουρία σταδιακά επιδεινούμενες και σε αρκετές περιπτώσεις θα απαιτηθεί εξωνεφρική κάθαρση.
Προσοχή!
Για τα φάρμακα που αποβάλλονται αμετάβλητα, μέσω της νεφρικής οδού απαιτείται καλή νεφρική λειτουργία. Όταν η νεφρική λειτουργία υπολείπεται, τα φάρμακα χορηγούνται με μειωμένη δόση.
Κάθαρση κρεατινίνης Cockcroft & Gault
Άνδρες
(140-Ηλικία σε έτη) x Πραγματικό βάρος σε Kg/72 x κρεατινίνη ορού (mg/dL)=mL/min
Γυναίκες
Εκτιμώμενη κάθαρση κρεατινίνης ανδρών x 0,85
Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.
Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον καρκίνο
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Οι παρενέργειες της θεραπείας του καρκίνου του μαστού
Ο κόσμος θα φέρει την αλλαγή στην Ογκολογία
Οι τεχνικές εξατομικευμένης θεραπείας του καρκίνου
Πνευμονική τοξικότητα από την αντικαρκινική θεραπεία
Αρχές χημειοθεραπείας του καρκίνου
Διαταραχές γεύσης στη θεραπεία του καρκίνου
Εναλλακτικές θεραπείες για τον καρκίνο
Πνευμονική ίνωση από την μπλεομυκίνη
Ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία
Καρκίνος μαστού σε ηλικιωμένες γυναίκες
Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Τι να κάνετε σε κρίση ουρικής αρθρίτιδας
