Χρήσιμες πληροφορίες για τον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Η περιγραφή του καρκίνου κεφαλής και τραχήλου εστιάζεται στον τοπικοπεριοχικό του χαρακτήρα. Η νόσος στο πρωτοπαθές σημείο είναι η κύρια πηγή των πληροφοριών της νοσηρότητας αρχικά αλλά και στην υποτροπή και επηρεάζει την θεραπευτική προσέγγιση.
Με την εξαίρεση του ρινοφαρυγγικού και υποφαρυγγικού καρκίνου οι απομακρυσμένες μεταστάσεις είναι ασυνήθεις κατά την εμφάνιση της νόσου.
Τα κλινικά συμπτώματα και σημεία εξαρτώνται από την ανατομική περιοχή της κεφαλής και τραχήλου που αναπτύσσεται ο καρκίνος.
-Για παράδειγμα, οι ασθενείς με υποφαρυγγικό και λαρυγγικό καρκίνο έχουν πόνο στο λαιμό, βραχνάδα και δυσκολία στην κατάποση.
-Οι όγκοι στο γλωττιδικό λάρυγγα ανευρίσκονται σε πιο πρώιμο στάδιο από αυτούς στον υπεργλωττιδικό λάρυγγα ή τον υποφάρυγγα, λόγω της αλλαγής στη φωνή που είναι πιο πρώιμο σύμπτωμα από τον πόνο στο λαιμό και τη δυσφαγία.
-Οι ευσταχιανές σάλπιγγες συχνά διηθούνται από ρινοφαρυγγική νόσο, που οδηγεί σε μέση ωτίτιδα, που σε μέσο ενήλικα απαιτεί καλή εξέταση του ρινοφάρυγγα, ιδίως όταν η μέση ωτίτιδα είναι μονόπλευρη.
-Σε πιο προχωρημένη νόσο η διπλωπία είναι συχνό σύμπτωμα, λόγω της γειτνίασης των κοιλοτήτων με τους κλάδους των 3ου (Κοινό Κινητικό), 4ου (Τροχιλιακό) και 6ου (Απαγωγό) κρανιακού νεύρου.
-Ένας όζος στον τράχηλο, συνήθως, οφείλεται σε εμπλοκή ενός λεμφαδένα και μπορεί να είναι το πρώτο σύμπτωμα της νόσου. Ένας καινούριος όζος σε έναν ηλικιωμένο που πίνει αλκοόλ ή καπνίζει χρειάζεται προσεκτική εκτίμηση.
Για να διευκολυνθεί η ανεύρεση της τοποθεσίας της νόσου του τραχήλου απαιτείται χαρτογράφηση των λεμφαδένων του τραχήλου.
H χαρτογράφηση ή mapping των λεμφαδένων του τραχήλου επιτρέπει και στους γιατρούς να κατανοήσουν τους διαφορετικούς τύπους χειρουργείου που γίνονται. Από την τοποθεσία του παθολογικού λεμφαδένα στον τράχηλο θα υποπτευθεί ο γιατρός το σημείο του πρωτοπαθούς όγκου.
-Για παράδειγμα, οι καρκίνοι της στοματικής κοιλότητας τυπικά εξαπλώνονται στους υπογενείδιους και υπογνάθιους λεμφαδένες του επιπέδου Ι.
-Ο λαρυγγικός καρκίνος στο άνω σημείο του τραχήλου στους λεμφαδένες των επιπέδων ΙΙ και ΙΙΙ.
-Ο ρινοφαρυγγικός καρκίνος στο ανώτερο σημείο του τραχήλου και στο οπίσθιο τρίγωνο των λεμφαδένων των επιπέδων II και V.
-Η νόσος στο κάτω τμήμα του τραχήλου ή στην υπερκλείδια περιοχή είναι ύποπτη για πρωτοπαθή νόσο κάτω από τις κλείδες ή νόσο του θυρεοειδούς και εμφανίζεται στους λεμφαδένες των επιπέδων IV και V.
Η εξάπλωση στον τράχηλο είναι ασυνήθης σε πρωτοπαθή καρκίνο στον γλωττιδικό λάρυγγα ή στις παραρρίνιες κοιλότητες.
Η εμπλοκή των λεμφαδένων του τραχήλου έχει προγνωστική αξία, ελαττώνοντας κατά 50% τη θεραπευτική πιθανότητα για ένα συγκεκριμένο μέγεθος όγκου Τ.
Ο καρκίνος κεφαλής και τραχήλου δεν είναι μία νόσος, αλλά διαφορετικές, με διαφορετική κλινική συμπεριφορά και πρόγνωση, όπως για παράδειγμα στα ανάλογα στάδια ο υποφαρυγγικός καρκίνος έχει χειρότερη πρόγνωση από τον λαρυγγικό καρκίνο. Ο υποφαρυγγικός καρκίνος, επίσης, συνδέεται με υψηλότερη συχνότητα δεύτερων πρωτοπαθών καρκίνων και απομακρυσμένων μεταστάσεων. Ο υποφάρυγγας και ο λάρυγγας γειτνιάζουν. Το ίδιο και ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί στους λεμφαδένες τραχήλου από τον καρκίνο των γειτονικών παραρρίνιων κοιλοτήτων. Η 5ετής επιβίωση είναι 91% για τον καρκίνο των χειλιών και 31% για τον υποφαρυγγικό καρκίνο.
Λόγω της μεγάλης ποικιλομορφίας της φυσικής ιστορίας απαιτείται η κάθε νόσος να εκτιμάται διαφορετικά.
Υπάρχει μεγάλη συνοσηρότητα στους ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου και απαιτείται λήψη καλού ιστορικού και εξονυχιστική κλινική εξέταση και μετά να ληφθεί η θεραπευτική απόφαση. Γίνεται λεπτομερής εξέταση της κεφαλής και του τραχήλου με τη βοήθεια καθρέφτη και ενδοσκοπίων. Επειδή η περιοχή των λεμφαδένων κατά μήκος της έσω σφαγίτιδας φλέβας δεν είναι εύκολη ζητείται από τον ασθενή να στρίψει το κεφάλι του προς την πλευρά που εξετάζεται για να χαλαρώσει ο στερνοκλειδομαστοειδής μυς.
Η επίπτωση σύγχρονου δεύτερου πρωτοπαθούς καρκίνου είναι μεγάλη στον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Σε αυτούς τους ασθενείς ανευρίσκονται προκαρκινωματώδεις βλάβες.
Η λευκοπλακία είναι ένα άσπρο, υπερκερατωτικό μπάλωμα, που ξεχωρίζει γιατί δεν αποκολλάται. Αν δεν υπάρχει δυσπλασία αυτές οι βλάβες μπορεί να παρακολουθούνται προσεκτικά.
Η ερυθροπλασία είναι ένα κόκκινο, βελούδινο μπάλωμα. Η πρόγνωση της ερυθροπλασίας είναι χειρότερη κι υπάρχει 90% πιθανότητα για δυσπλασία, καρκίνωμα in situ ή διηθητικό καρκίνωμα στην μικροσκοπική εξέταση και απαιτεί προσεκτική εκτίμηση και παρέμβαση.
Περιοχές, όπως ο υπογλωττιδικός λάρυγγας και οι βαθύτερες εσοχές των απιοειδών βόθρων είναι δύσκολο να εκτιμηθούν ακόμη και με ενδοσκόπιο. Ακόμη, ο ασθενής μπορεί να μην είναι συνεργάσιμος λόγω του υπερδραστήριου αντανακλαστικού του έμετου ή λόγω ανησυχίας και μπορεί να απαιτηθεί εξέταση με αναισθησία, ειδικά, σε ασθενείς με όγκους του λάρυγγα και φάρυγγα. Σαν ρουτίνα γίνεται τριπλή ενδοσκόπηση, δηλαδή λαρυγγοσκόπηση ή φαρυγγοσκόπηση με βρογχοσκόπηση και οισοφαγοσκόπηση για να ανακαλυφθούν τυχόν σύγχρονοι πρωτοπαθείς όγκοι. Αυτό είναι απαραίτητο, κυρίως, αν υπάρχει διογκωμένος λεμφαδένας στο κατώτερο σημείο του τραχήλου.
Γίνεται αξονική ή καλύτερα μαγνητική τομογραφία που εκτιμά και την έκταση της νόσου στους μαλακούς ιστούς ή σε ειδικά σημεία, όπως στη βάση του κρανίου και στον λάρυγγα ή στο θυρεοειδή, για να προσδιορισθεί η έκταση του όγκου.
Ο υπέρηχος δίνει αρκετές πληροφορίες για τους λεμφαδένες του τραχήλου.
Η διενέργεια εξετάσεων για απομακρυσμένες μεταστάσεις, χωρίς συμπτώματα δεν απαιτείται, μιας και κίνδυνος για επέκταση κάτω από τις κλείδες τη στιγμή της διάγνωσης είναι κάτω από 10% και κυρίως αν δεν υπάρχουν διογκωμένοι λεμφαδένες στον τράχηλο.
Γίνεται ακτινογραφία θώρακος ή spiral αξονική θώρακος λόγω της μεγάλης πιθανότητας συνύπαρξης δεύτερου πρωτοπαθούς όγκου στους πνεύμονες ή για ανεύρεση αποφρακτικής πνευμονικής νόσου ή για την ανεύρεση πνευμονικών μεταστάσεων.
Έλεγχος του ήπατος δεν απαιτείται εκτός αν οι βιοχημικές εξετάσεις είναι παθολογικές ή υπάρχει πόνος.
Μερικοί γιατροί κάνουν πιο λεπτομερή απεικονιστικό έλεγχο για την ανεύρεση απομακρυσμένων μεταστάσεων, αν υπάρχει εμπλοκή των λεμφαδένων του τραχήλου, ειδικά αν είναι πολλοί, μεγάλοι, αν βρίσκονται στο κάτω μέρος του τραχήλου και αν υπάρχουν υποφαρυγγικοί ή ρινοφαρυγγικοί όγκοι. Ο κίνδυνος για απομακρυσμένες μεταστάσεις είναι μεγάλος σε ρινοφαρυγγικό καρκίνο με ογκώδη νόσο (60%).
Το PET CT SCAN με 18 FLUORODEOXYGLUCOSE (FDG) -Ολόσωμο Σπινθηρογράφημα γίνεται για ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Είτε αν το πρωτοπαθές σημείο του καρκίνου κεφαλής και τραχήλου είναι άγνωστο ή για να εκτιμηθεί ένα απεικονιστικό εύρημα και για την ανεύρεση απομακρυσμένων μεταστάσεων ή δεύτερων πρωτοπαθών όγκων θεωρείται καλή εξέταση. Προσοχή, όμως! Δεν αντικαθιστά τις άλλες απεικονιστικές εξετάσεις. Επίσης, απαιτείται προσοχή στην φυσιολογική πρόσληψη του ισότοπου από τον εγκέφαλο στην εκτίμηση της εμπλοκής της βάσης του κρανίου. Ψευδώς θετικά αποτελέσματα μπορεί να σχετίζονται με νόσο των δοντιών ή μια φλεγμονώδη διαδικασία στον τράχηλο ή κάπου αλλού και σε βλάβες μικρότερες του ενός εκατοστού. Η τελική διάγνωση θα γίνει με συνεκτίμηση το ιστορικού, της κλινικής εξέτασης και όλων των απεικονιστικών και άλλων εργαστηριακών εξετάσεων. Καλύτερα να μη γίνεται.
Η ιστολογική απόδειξη της νόσου γίνεται από τον πρωτοπαθή όγκο, από ένα λεμφαδένα ή και τα δύο. Προτιμάται η βιοψία του λεμφαδένα αν είναι ύποπτος, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος διασποράς των καρκινικών κυττάρων. Καλύτερα να μη γίνεται.
Η σταδιοποίηση γίνεται με βάση το TNM σύστημα.
-Οι πρωτοπαθείς όγκοι της στοματικής κοιλότητας και του στοματοφάρυγγα που είναι πάνω από 4 εκατοστά είναι Τ3 και αυτοί με μαζική διήθηση στους γύρω ιστούς είναι Τ4.
-Η παράλυση των φωνητικών χορδών σε πρωτοπαθή όγκο στον λάρυγγα ή υποφάρυγγα δείχνει στάδιο Τ3 και μεγαλύτερο.
-Σε όλα τα πρωτοπαθή σημεία εκτός από τον ρινοφάρυγγα η ταξινόμηση των λεμφαδένων είναι η ίδια.
-Για όλα τα πρωτοπαθή σημεία εκτός από τον ρινοφάρυγγα η σταδιοποίηση είναι ίδια. Η εμπλοκή των λεμφαδένων δείχνει στάδιο ΙΙΙ και μεγαλύτερο και οι απομακρυσμένες μεταστάσεις στάδιο IVc.
-Το στάδιο Τ4 διακρίνεται σε Τ4a και Τ4b σε στοματικό καρκίνο, στοματοφαρυγγικό, υποφαρυγγικό, λαρυγγικό, της ρινικής κοιλότητας και των παραρρινίων κόλπων, για να διακριθούν οι ασθενείς που δεν μπορούν να χειρουργηθούν.
-Για ασθενείς με στάδιο IV b νόσο οι ασθενείς είναι Τ4b , κάθε Ν, Μ0 ή κάθε Τ, Ν3 (κάθε λεμφαδένας μεγαλύτερος από 6 εκατοστά σε διάμετρο), Μ0. Οι ασθενείς με νόσο σταδίου IVb έχουν χειρότερη πρόγνωση και η νόσος τους είναι ανεγχείρητη.
Απαιτούνται νέες θεραπευτικές επεμβάσεις στον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου με σεβασμό στην ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Να προτιμάτε τις φυσικές θεραπείες για τον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, σύμφωνα με το Μοριακό Προφίλ του Όγκου
Η ζωή είναι πολύτιμη.
Η ζωή είναι δική σας. Πάρτε την στα χέρια σας!
Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.
Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.
Διαβάστε, επίσης,
Πρόληψη καρκίνου κεφαλής και τραχήλου
Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου
Το εμβόλιο για τον καρκίνο EGF
Απεικονιστικός έλεγχος στην ογκολογία
Το PET-CT SCAN είναι σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο
Παράγοντες κινδύνου για καρκίνο που σχετίζονται με την εργασία
Πρώιμη διάγνωση καρκίνου με PET-CT
Προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου του πνεύμονα
Για όσους έχουν κίνδυνο για καρκίνο από το κάπνισμα
Γνωστοί παράγοντες που προκαλούν καρκίνο
Το καλύτερο φάρμακο για την ξηροστομία
Οι βλαπτικές ουσίες του τσιγάρου
Εκστρατεία ενημέρωσης για τον HPV
Λεµφοεπιθηλιακό καρκίνωμα φάρυγγα
H διατροφή για την πρόληψη καρκίνου του στόματος
Θεραπεία καρκίνου λάρυγγα με χρήση λέιζερ
Τα ελπιδοφόρα μηνύματα στην Ογκολογία
Τα μυστικά του στοματικού έρωτα
Η ακετυλοκυστεϊνη είναι ασφαλής;
