Τι είναι η αξονική τομογραφία
Η αξονική τομογραφία είναι ακτινολογική μέθοδος απεικόνισης του ανθρώπινου σώματος, η οποία μπορεί να απεικονίσει σε κάθετες τομές διάφορα επίπεδα των εσωτερικών δομών του σώματος, χρησιμοποιώντας την ακτινοβολία Χ.
Οι λήψεις των ακτινογραφιών γίνονται πριν και μετά τη χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας, ανάλογα με την ένδειξη. Τα συμπαγή μόρια φαίνονται καλύτερα. Σκοπός της εξέτασης είναι η αναζήτηση βλαβών μέσα στα όργανα ή ο εντοπισμός ανωμαλιών σε σημεία που ήταν αδιανόητο να εντοπιστούν με την απλή ακτινογραφία. Η αξονική ή υπολογιστική τομογραφία πραγματοποιείται στο Τμήμα Αξονικής Τομογραφίας.
Η αξονική τομογραφία ή υπολογιστική τομογραφία μπορεί να απεικονίσει σε κάθετες τομές ολόκληρο το σώμα, χρησιμοποιώντας την ακτινοβολία Χ.
Η αξονική τομογραφία εισήχθη στην ιατρική διαγνωστική το 1968 και έφερε επανάσταση στο χώρο.
Η μέθοδος έτυχε ταχέως καθολικής αποδοχής, κυρίως, για το ότι δεν προκαλεί καμία ταλαιπωρία στους ασθενείς και έχει μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια.
Οι αξονικές τομογραφίες λαμβάνονται με ένα μεγάλο όργανο, που καλείται αξονικός τομογράφος.
Ο εξεταζόμενος τοποθετείται σε ύπτια θέση σε ένα κινούμενο κάθισμα το οποίο αργά διέρχεται μέσω μιας κυκλικής τρύπας του μηχανήματος. Αποφεύγεται να ακτινοβοληθούν οι οφθαλμοί, γι’ αυτό και το κεφάλι τοποθετείται με κλίση 15ο προς τα κάτω. Όση ώρα ο εξεταζόμενος βρίσκεται μέσα στην κυκλική περιοχή ακτινοβολείται με ακτίνες Χ ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Με αυτήν τη μέθοδο λαμβάνονται κάθετες λεπτές τομές (μεταξύ 0,6-10 χιλιοστών) του ανθρώπινου σώματος, οι οποίες αποτυπώνονται σε φιλμ και εκτυπώνονται σε ειδικό χαρτί, με χρώμα μαύρο – άσπρο και διαφανές.
Οι εικόνες αποθηκεύονται στον υπολογιστή και μπορούν να μεταφερθούν οπουδήποτε. Συνήθως αποθηκεύονται και σε CD που δίδεται στον ασθενή και έτσι μπορεί να γίνει διάγνωση σε οποιονδήποτε άλλον υπολογιστή με τη χρήση κατάλληλων προγραμμάτων.
Μια τελευταία εξέλιξη της αξονικής τομογραφίας είναι η ελικοειδής αξονική τομογραφία (spiral) η οποία, πέρα από άλλα πλεονεκτήματα. παρέχει τη δυνατότητα ανακατασκευής των εικόνων, ώστε να έχουμε και τομές σε άλλα επίπεδα (μετωπιαία, στεφανιαία και λοξά), πράγμα που μέχρι τώρα μόνο η μαγνητική τομογραφία μπορούσε να κάνει.
Υπάρχει επίσης η δυνατότητα διαμόρφωσης εντυπωσιακών εικόνων τριών διαστάσεων (3D), που βοηθούν πολύ στην ορθοπαιδική και στην αγγειολογία-καρδιολογία.
Ορισμένες φορές η εξέταση γίνεται μετά από ενδοφλέβια έγχυση σκιερής ουσίας (ιωδιούχο σκιαγραφικό), ενώ σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις λαμβάνονται πολύ λεπτές τομές 1-2 χιλ.
Η αξονική τομογραφία, παρά τα τεράστια θετικά της, έχει και ορισμένα μειονεκτήματα:
1) Ο εξεταζόμενος ακτινοβολείται με μεγάλη ποσότητα ακτίνων Χ, και η ακτινοβολία έχει διαπιστωθεί ότι είναι ένας μεταλλαξιογόνος παράγοντας,
2) ένα πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων εμφανίζει αλλεργία στη σκιαγραφική ουσία,
3) η εικόνα είναι σχετικά “άκαμπτη”, αφού η μέγιστη κλίση λήψης που επιτυγχάνεται είναι 30ο. Για ορισμένα από αυτά τα σημεία, εξέλιξη της αξονικής θεωρείται η μαγνητική τομογραφία,
4) δεν απεικονίζει καλά τα μαλακά μόρια.
Προετοιμασία για την αξονική τομογραφία
1. Την ημέρα της εξέτασης ο εξεταζόμενος μπορεί να φάει κανονικά το πρωινό του.
2. Στην περίπτωση αξονικής κοιλίας, χορηγείται σκιαγραφική ουσίας από το στόμα και συγκεκριμένα γίνεται διάλυση από δύο καπάκια γαστρογραφίνης σε δύο ποτήρια νερό. Η ώρα χορήγησης καθορίζεται από το Τμήμα Αξονικής Τομογραφίας.
3. Στους εξεταζόμενους στους οποίους είναι απαραίτητη η χορήγηση σκιαγραφικού μέσου ενδοφλεβίως, τοποθετείται φλεβοκαθετήρας, όπως και σε αυτούς που πρόκειται να κάνουν αορτογραφίες.
4. Θα πρέπει να γνωστοποιηθεί στο Τμήμα Αξονικού Τομογράφου περίπτωση αλλεργίας καθώς, επίσης, και πρόσφατες τιμές ουρίας και κρεατινίνης.
5. Στην περίπτωση που ο εξεταζόμενος γνωρίζει πιθανή αλλεργία σε σκιαγραφικές ουσίες ακολουθείται ιδιαίτερη προετοιμασία και παρακολούθηση.
Μετά την εξέταση
Δεν απαιτείται ιδιαίτερα παρακολούθηση μετά τη διεξαγωγή της εξέτασης.
Διαβάστε, επίσης,
Βιοψία κατευθυνόμενη υπό αξονικό τομογράφο
Απεικονιστικός έλεγχος στην ογκολογία
Υπέρηχος με χρήση σκιαγραφικού
Οι διαβητικοί δεν πρέπει να χρησιμοποιούν σκιαγραφικά
Είσαστε αλλεργικοί στο σκιαγραφικό;
www.emedi.gr
