Alemtuzumab για τη σκλήρυνση κατά πλάκας

28 Φεβρουαρίου 2016

Μονοκλωνικό αντίσωμα για τη σκλήρυνση κατά πλάκας

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας είναι η κύρια αιτία αναπηρίας νευρολογικής αρχής σε νέους ενήλικες. Η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλεί ελλείμματα αισθητικότητας και κινητικότητας και διαταραχή του συντονισμού.

Στην σκλήρυνση κατά πλάκας σχηματίζονται απομυελινωτικές πλάκες, δηλαδή εστίες καταστροφής της μυελίνης που είναι το περίβλημα των νευραξόνων, λόγω εκτεταμένης περιαγγειακής φλεγμονώδους διήθησης από Τ λεμφοκύτταρα και μακροφάγα εναντίον της μυελίνης.

Κλινικά, οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας εμφανίζουν υποτροπές ή ώσεις ή εξάρσεις, δηλαδή επεισόδια εμφάνισης νέων νευρολογικών συμπτωμάτων ή επιδείνωση των προϋπάρχοντων συμπτωμάτων, χωρίς πυρετό ή λοίμωξη που διαρκούν πάνω από 2 ημέρες.

Στα αρχικά στάδια της νόσου οι υποτροπές ακολουθούνται από υφέσεις, δηλαδή αναστροφή των νευρολογικών συμπτωμάτων που είχαν εμφανισθεί στις υποτροπές, λόγω υποχώρησης της φλεγμονής και μερικής επαναμυελίνωσης.

Σε προχωρημένα στάδια, όμως, τα συμπτώματα παραμένουν λόγω της μη αναστρέψιμης βλάβης και γλοίωσης και παρατηρείται προοδευτικά σταδιακή εξέλιξη της αναπηρίας.

Η θεραπεία γίνεται με ιντερφερόνη και οξική γλατιραμέρη.

Στις υποτροπές, όμως, αυτά τα φάρμακα έχουν μόνο μερική αποτελεσματικότητα. Νέα μόρια χρησιμοποιούνται πια, όπως η natalizumab, η figolamide, η teriflunomide και ο φουμαρικός μεθυλεστέρας. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν τις υποτροπές και καθυστερούν την επιδείνωση της αναπηρίας και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, αφού χορηγούνται από το στόμα, τα περισσότερα εκτός από το natalizumab, που χορηγείται μια φορά το μήνα. Η αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων έγκειται στο ότι ελέγχουν την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι της μυελίνης, όσο οι ασθενείς παίρνουν την αγωγή. Όταν η αγωγή σταματήσει τα συμπτώματα επανέρχονται πιο έντονα, ιδίως με το natalizumab.

Ένα αντίσωμα που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου το alemtuzumab που στοχεύει την επιφανειακή πρωτεϊνη CD52, η οποία έχει υψηλή έκφραση στην επιφάνεια των Τ και Β λεμφοκυττάρων που δρουν κατά της μυελίνης και δεν έχει υψηλή έκφραση σε άλλα κύτταρα του σώματος. χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια. Έτσι εξαλείφονται τα αυτοαντιδρώντα Τ λεμφοκύτταρα έναντι της μυελίνης που είναι υπεύθυνα για τη φλεγμονή. Η πρωτεϊνη CD52 δεν εκφράζεται στα πρόδρομα αιμοποιητικά κύτταρα κι έτσι επιτρέπεται η πλήρωση του περιφερικού αίματος με νέα Τ και Β λεμφοκύτταρα.

Τα θετικά αποτελέσματα του alemtuzumab: Είναι πιο αποτελεσματικό από την ιντερφερόνη β1α στη μείωση των υποτροπών ανά έτος κατά 49-55%, επιβραδύνει την αναπηρία κατά 42% σε σχέση με την ιντερφερόνη, προκαλεί αναστροφή της αναπηρίας κατά 33-43% ακόμη και αν η θεραπεία δεν είναι συνεχής και το κλινικό όφελος παρατηρείται για 3 χρόνια μετά τη διακοπή της θεραπείας με επιβράδυνση της εγκεφαλικής ατροφίας και αποτροπή νέων βλαβών από τη Μαγνητική Τομογραφία.

Τέλος, οι ανεπιθύμητες ενέργειες του alemtuzumab είναι ο πονοκέφαλος, το εξάνθημα, ο πυρετός, η ναυτία, η κόπωση, η κνίδωση, η αϋπνία, ο κνησμός, η διάρροια, τα ρίγη, η ζάλη και η ερυθρίαση, καθώς και οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού. Όμως, μπορεί να παρουσιαστούν και άλλες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως θυρεοειδούς, θρομβοπενία και νεφρικές διαταραχές.

Το alemtuzumab χρησιμοποιείται για την Υποτροπιάζουσα-Διαλείπουσα Πολλαπλή Σκλήρυνση με ενεργή νόσο από τα κλινικά και απεικονιστικά ευρήματα και απαιτεί εκπαίδευση των ασθενών για την έγκαιρη ανίχνευση και διαχείριση των ανεπιθύμητων ενεργειών.