Χρήσιμες πληροφορίες για το κοβάλτιο
Το κοβάλτιο έχει χημικό σύμβολο Co και ατομικό βάρος 58,9 και ατομικό αριθμό 27.
Το κοβάλτιο είναι ευρέως κατανεμημένο στη φύση. Υπάρχει στο φλοιό της γης σε ποσοστό 0,0001-0,0002%. Υπάρχει σαν κοβαλτίτης, λιννεϊτης, σμαλτίτης και ερυθρίτης.
Το κοβάλτιο χρησιμοποιείται, κυρίως, για την παρασκευή μαγνητικών, ανθεκτικών στη φθορά και υψηλής αντοχής κραμάτων και κάποιες ενώσεις του δίνουν ένα διακριτικό βαθύ μπλε χρώμα στο γυαλί, στα κεραμικά, στα μελάνια, στα χρώματα και στα βερνίκια.
Είναι βασικό μεταλλικό ιχνοστοιχείο σαν συστατικό της βιταμίνης Β12.
Τα μηρυκαστικά μόνο έχουν μια απαίτηση για κοβάλτιο, καθώς οι μικρο-οργανισμοί στα όργανα μηρυκασμού τους μπορούν να ενσωματώσουν το μέταλλο μέσα στη βιταμίνη Β12. Τα άλλα ζώα και ο άνθρωπος δεν μπορούν να το κάνουν αυτό κι έτσι μια πηγή της βιταμίνης αυτής από τις τροφές είναι βασική για την υγεία τους.
Η βιταμίνη Β12 μπορεί να συντεθεί μόνο δια μέσου μικρο-οργανισμών.
Το Κοβάλτιο-60 (60Co) είναι χρήσιμο ως μια πηγή ακτίνων γάμμα, επειδή μπορεί να παραχθεί σε προβλέψιμες ποσότητες και έχει υψηλή δραστηριότητα με το βομβαρδισμό σε κοβάλτιο με νετρόνια. Παράγει ακτίνες γάμμα με ενέργειες 1.17 και 1.33 MeV.
Χρησιμοποιείται σε εξωτερική ακτινοθεραπεία, σε αποστείρωση ιατρικών εφοδίων και ιατρικών αποβλήτων, για ακτινοβολία των τροφίμων για αποστείρωση, για συγκόλληση ακτινογραφιών, για μετρήσεις πυκνότητας κ.ά. Το μέταλλο παράγει μια λεπτή σκόνη και τα μηχανήματα ακτινοθεραπείας είναι επικίνδυνα όταν δεν απορρίπτονται σωστά.
Το Κοβάλτιο-60 έχει μία ραδιενεργή ημι-ζωή 5,27 έτη. Η απώλεια ισχύος απαιτεί περιοδική αντικατάσταση της πηγής στην ακτινοθεραπεία και είναι ένας λόγος που οι μηχανές κοβαλτίου έχουν σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από γραμμικούς επιταχυντές στη σύγχρονη ακτινοθεραπεία.
Το Κοβάλτιο-57 (57Co) είναι ραδιοϊσότοπο που χρησιμοποιείται πιο συχνά σε ιατρικές εξετάσεις, ως ραδιοσήμανση για την πρόσληψη βιταμίνης Β12, και για τη δοκιμή Schilling. Το Κοβάλτιο-57 χρησιμοποιείται ως πηγή στην φασματοσκοπία Mössbauer και είναι μία από τις πολλές πιθανές πηγές σε συσκευές φθορισμού ακτίνων Χ.
Σαν πυρηνικό όπλο το 59Co, θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε πυρηνική έκρηξη παράγοντας 60Co και να δημιουργήσει πυρηνικό νέφος.
Το κοβάλτιο χρησιμοποιείται, ως επίστρωση βάσης, ως αστάρι για σμάλτα πορσελάνης.
Το κοβάλτιο είναι απαραίτητο για το μεταβολισμό όλων των ζώων. Είναι ένα βασικό συστατικό της κοβαλαμίνης, επίσης γνωστή ως βιταμίνη Β12. Τα βακτήρια στο έντερο των μηρυκαστικών ζώων μετατρέπουν τα άλατα κοβαλτίου σε βιταμίνη Β12, μια ένωση η οποία μπορεί να παράγεται από βακτήρια. Η ελάχιστη παρουσία του κοβαλτίου στα εδάφη βελτιώνει ως εκ τούτου σημαντικά την υγεία των ζώων που βόσκουν, και μια πρόσληψη 0,20 mg / kg την ημέρα, συνιστάται, επειδή δεν έχουν άλλη πηγή της βιταμίνης Β12.
Τα φυτοφάγα μη μηρυκαστικά παράγουν βιταμίνη Β12 από τα βακτήρια στο παχύ έντερο από τα απλά άλατα κοβαλτίου. Ωστόσο, η βιταμίνη δεν μπορεί να απορροφηθεί από το κόλον και τα μη μηρυκαστικά πρέπει να καταπιούν τα περιττώματα για να πάρουν το θρεπτικό συστατικό.
Το περιεχόμενο του ανθρώπινου σώματος σε κοβάλτιο είναι κατά μέσο όρο 1,1 χλγρ. Το 43% από αυτό αποθηκεύεται στους ιστούς του σώματος, το 14 % βρίσκεται στα οστά και το υπόλοιπο, κυρίως, στο συκώτι και στα νεφρά. Τα επίπεδα στο αίμα είναι 0,17-1,5 μγρ και το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και όχι στο πλάσμα.
Οι προσλήψεις κοβαλτίου από τη διατροφή εξαρτώνται από το ποσό του μετάλλου στο έδαφος, στα φυτά και στα ζώα που τρέφονται σε αυτό το έδαφος. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε κοβάλτιο είναι τα φρέσκα, πράσινα, φυλλώδη λαχανικά και κάποια ψάρια. Φτωχές πηγές είναι τα λαχανικά και τα κτηνοτροφικά προϊόντα. Οι τιμές σε μγρ ανά 100 γραμμάρια είναι λαχανικά 20-60, οστρακοειδή 225, βακαλάος 120, συκώτι 15, νεφρά 25, κρέας 12, κτηνοτροφικά προϊόντα 1-3. Ορισμένο από το κοβάλτιο στο κρέας, τα ψάρια και τα κτηνοτροφικά προϊόντα υπάρχει σε βιταμίνη Β12 και το υπόλοιπο σε άλλη μορφή.
Το κοβάλτιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον περιορισμό της υψηλής πίεσης του αίματος, γιατί προκαλεί διαστολή των αιμοφόρων αγγείων σε ποσότητα 50 χλγρ χλωριούχο κοβάλτιο από το στόμα για 65 ημέρες.
Το κοβάλτιο είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο για τη ζωή σε πολύ μικρές ποσότητες. Η τιμή LD50 για τα διαλυτά άλατα κοβαλτίου είναι μεταξύ 150 και 500 mg / kg. Το επιτρεπόμενο όριο έκθεσης στο χώρο εργασίας ως χρόνος σταθμισμένης μέσης τιμής (TWA) είναι 0,1 mg / m3. Η άμεσα επικίνδυνη για τη ζωή και την υγεία) τιμή είναι 20 mg / m3.
Ωστόσο, η χρόνια υπερβολική πρόσληψη κοβαλτίου μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας σε δόσεις πολύ χαμηλότερες από ό, τι η θανατηφόρα δόση.
Σε δόσεις 29,5 χλγρ την ημέρα μπορεί να προκληθεί βρογχοκήλη, υποθυρεοειδισμός και καρδιακή ανεπάρκεια.
Σε δόσεις 17,7 χλγρ τη μέρα μπορεί να προκαλέσει καρδιοπάθεια και θάνατο.
Στα ζώα, οι υψηλές προσλήψεις 4-10 χλγρ κοβαλτίου ανά κιλό βάρους σώματος μπορεί να προκαλέσει αναιμία, απώλεια της όρεξης και χαμηλό σωματικό βάρος.
Επίσης, σε ζώα και ανθρώπους μπορεί να προκληθεί υπερπαραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, ερυθροκυτταραιμία ή αληθή πολυκυτταραιμία.
Οι λειτουργίες του κοβαλτίου εξαρτώνται από την παρουσία του εντός της βιταμίνης Β12. Πολλές από τις λειτουργίες αυτής της βιταμίνης εκτελούνται μέσω του κοβαλτίου που περιέχει στο μόριό της και συμπεριλαμβάνουν τη σύνθεση του DNA. Η βιταμίνη αυτή συμβάλλει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, τη σύνθεση της μεθειονίνης, τη σύνθεση της χολίνης και τη σύνθεση της κρεατινίνης. Αυτές οι λειτουργίες εκτελούνται με μεταφορά ενεργών μεθυλομάδων από το φυλλικό οξύ στο κοβάλτιο και στην ουσία αποδέκτη. Άλλες λειτουργίες είναι η συντήρηση της μυελίνης, που είναι το λιπώδες περίβλημα που απομονώνει τα νεύρα και την αποτοξικοποίηση του κυανιδίου που εισάγεται στον οργανισμό μέσω της τροφής και του καπνίσματος τσιγάρων.
Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 προκαλεί κακοήθη αναιμία και απαιτεί θεραπεία μόνο με ενέσεις βιταμίνης Β12 και όχι με κοβάλτιο.
Η θεραπεία με κοβάλτιο χρησιμοποιείται από μερικούς για διέγερση του μυελού των οστών για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, αλλά και λευκών.
Οι θεραπευτικές μορφές του κοβαλτίου είναι το ανθρακικό κοβάλτιο, το χλωριούχο κοβάλτιο και το νιτρικό κοβάλτιο και αυτά προστίθενται στις ζωοτροφές.
Σαν πρόσθετο τροφίμων δεν χρησιμοποιείται πια. Παλιά το χρησιμοποιούσαν για την βελτίωση του αφρού της μπύρας.
Για την προστασία από την τοξικότητα κοβαλτίου απαιτούνται υψηλά διαιτητικά επίπεδα πρωτεϊνης.
Διαβάστε, επίσης,
Τα οφέλη στην υγεία από το Taheebo
Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με καρότα
Τα οφέλη από τα φύκια στην υγεία
Να τρώτε παντζάρια κάνουν καλό
Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με μαϊντανό
Τι πρέπει να προσέχουν οι χορτοφάγοι
Ποιοι πρέπει να παίρνουν βιταμίνη Β12
Η Β12 για τη διαβητική νευροπάθεια
Διάγνωση της ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12
www.emedi.gr