Διάγνωση κοιλιοκάκης

2 Οκτωβρίου 2016

Οι διαγνωστικές δοκιμές για την κοιλιοκάκη

1 στους 100 ανθρώπους πάσχει από κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη είναι μια διαταραχή του λεπτού εντέρου που είναι τέσσερις φορές πιο συχνή από ότι ήταν πριν από 50 χρόνια, λόγω του δυτικού τύπου διατροφής.

Η κοιλιοκάκη είναι μια πολυπαραγοντική, αυτοάνοσου τύπου εντεροπάθεια, που οφείλεται στην υπερευαισθησία στη γλουτένη, λόγω γενετικής προδιάθεσης.

Η κοιλιοκάκη πυροδοτείται από τη γλουτένη και από συγγενείς προς τη γλουτένη ουσίες, τις προλαμίνες.

Μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να εμφανίζεται με σοβαρά συμπτώματα, όπως φούσκωμα και ιστολογική λείανση του εντερικού βλεννογόνου υμένα, με αποτέλεσμα δυσαπορρόφηση.

Η αιτία της νόσου είναι η γλιαδίνη, το διαλυτό στην αλκοόλη κλάσμα της γλουτένης σίτου, που είναι τοξικός παράγοντας.

Παθολογία κοιλιοκάκης

Πολλαπλά γονίδια εμπλέκονται με την κοιλιοκάκη (απλότυπα HLA-DQ2 και/ή DQ8). Είναι απαραίτητη και η γλουτένη για να εμφανισθεί η κοιλιοκάκη.

Μορφές κοιλιοκάκης

-Ασυμπτωματική

Σιωπηλή: Ασυμπτωματική, με θετικά αντισώματα και HLA και ατροφία λαχνών.

Λανθάνουσα: Ασυμπτωματική με φυσιολογική αρχιτεκτονική λαχνών αρχικά, υπό δίαιτα ελεύθερη γλουτένης και ατροφία λαχνών αργότερα. Μέχρι 10% των διαγνωσμένων παιδιών μπορεί να μεταπέσουν σε λανθάνουσα μορφή, παροδικά.

-Συμπτωματική

Κλασσική: Τυπική εικόνα δυσαπορρόφησης που εμφανίζεται σε ηλικία 6-24 μηνών.

Άτυπη: ‘Ατυπες εκδηλώσεις με χαμηλό ανάστημα, αναιμία και στειρότητα. Εμφανίζεται σε μεγαλύτερα παιδιά και σε ενήλικες.

Λανθάνουσα: Άτυπα συμπτώματα με φυσιολογική αρχιτεκτονική λαχνών αρχικά, υπό δίαιτα ελεύθερη γλουτένης και ατροφία λαχνών αργότερα. Μέχρι 10% των διαγνωσμένων παιδιών μπορεί να μεταπέσουν σε λανθάνουσα μορφή, παροδικά.

Δυνητική: Φυσολογική βιοψία, με ορολογικά και ανοσολογικά ευρήματα συμβατά με κοιλιοκάκη. Η πιθανότητα ανάπτυξης κοιλιοκάκης είναι 50%.

Ανθεκτική: Δεν υπάρχει ανταπόκριση στην 6μηνη αυστηρή δίαιτα ελεύθερη γλουτένης.

Συμπτώματα και σημεία κοιλιοκάκης

-Παιδιά κάτω των 2 ετών

Διάρροια
Μετεωρισμός
Καθυστερημένη ανάπτυξη
Μειωμένο λίπος
Τριχόπτωση
Ανορεξία
Έμετοι
Μυϊκή αδυναμία

-Παιδιά άνω των 2 ετών

Χρόνια διάρροια
Διαλείπουσα διάρροια
Χρόνια δυσκοιλιότητα
Σιδηροπενική αναιμία
Οστεοπόρωση
Κοντό ανάστημα
Φούσκωμα κοιλιάς
Απώλεια αδαμαντίνης δοντιών
Καθυστέρηση εφηβείας

-Ενήλικες

Αναιμία
Διάρροια
Δυσκοιλιότητα
Στοματίτιδα
Γλωσσίτιδα
Δυσπεψία
Κοιλιακό άλγος
Μετεωρισμός
Εύκολη κόπωση
Υπογονιμότητα
Οστεοπόρωση
Μυϊκή αδυναμία
Στρες
Κατάθλιψη

Διάγνωση κοιλιοκάκης

-Θετικός ορολογικός έλεγχος

Εξέταση αντισωμάτων όταν ο ασθενής λαμβάνει γλουτένη για 6 μήνες για αναγνώριση των ατόμων που πρέπει να κάνουν βιοψία, για έλεγχο ασυμπτωματικών ατόμων, αλλά και για έλεγχο συμόρφωσης στη δίαιτα:

Ολικές ανοσοσφαιρίνες IgA
Αντισώματα IgA έναντι του ενδομυϊου (EmA)
Αντισώματα IgA έναντι της ανασυνδυασμένης ανθρώπινης ιστικής τρανσγλουταμινάσης (a-tTGIgA)
Αντισώματα IgG έναντι της ανασυνδυασμένης ανθρώπινης ιστικής τρανσγλουταμινάσης (a-tTGIgG)
Αντισώματα IgA έναντι των απαμιδιωμένων πεπτιδίων γλιαδίνης (a-DGP IgA)
Αντισώματα IgG έναντι των απαμιδιωμένων πεπτιδίων γλιαδίνης (a-DGP IgG)

Η παρακολούθηση των ορολογικών δεικτών γίνεται το πρώτο έτος ανά τρίμηνο, στη συνέχεια γίνεται ετήσια παρακολούθηση επιπέδων αντισωμάτων.

-Γενετικός έλεγχος