Είναι εμπύρετο νόσημα που μεταδίδεται με τα τσιμπούρια
Ο πυρετός των βραχωδών ορέων, ICD-10 A77.0 ή τύφος από κρότωνες είναι μια οξεία, δυνητικά θανατηφόρος εμπύρετη νόσος, η οποία προκαλείται από την Rickettsia rickettsii και μεταδίδεται με τσίμπημα από κρότωνες ή τσιμπούρια. Τα αρχικά σημεία και συμπτώματα της νόσου είναι η ξαφνική εμφάνιση πυρετού, η κεφαλαλγία και ο μυϊκός πόνος, που ακολουθείται από ανάπτυξη εξανθήματος κεντρομόλου που είναι πετεχειώδες. Η ασθένεια μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί στα αρχικά στάδια, και χωρίς την έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία μπορεί να αποβεί μοιραία.
Η αρχική παθολογική διαταραχή είναι η αγγειϊτιδα από την άμεση προσβολή του ενδοθηλίου των αγγείων από τη Rickettsia.
Επηρεάζονται το καρδιοαγγειακό σύστημα, το δέρμα, οι εξωκρινείς αδένες και μυοσκελετικό σύστημα.
Τα περισσότερα περιστατικά παρατηρούνται προς το τέλος της άνοιξης και το καλοκαίρι από τον Καναδά και νότια μέχρι την Κεντρική Αμερική και τμήματα της Νότιας Αμερικής, αλλά και σε άλλα μέρη, όπου υπάρχουν τσιμπούρια.
Η μεγαλύτερη επίπτωση παρατηρείται στους στα παιδιά και τους νέους, αλλά όλες οι ηλικίες είναι επιρρεπείς. Παρατηρείται περισσότερο στους άνδρες από ότι στις γυναίκες.
Η ανεπάρκεια του ενζύμου G6PD είναι μια γενετική πάθηση που συνδέεται με ένα υψηλό ποσοστό σοβαρών περιπτώσεων πυρετού των βραχωδών ορέων.
Οι ηλικιωμένοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θνητότητας.
Τα σημεία και συμπτώματα του πυρετού των βραχωδών ορέων
- Πυρετός 100%
- Εξάνθημα κηλιδώδες, κηλιδοβλατιδώδες, πετεχειώδες 90-100%
- Κεφαλαλγία 65%
- Κεφαλαλγία, πυρετός και εξάνθημα 60%
- Νευροψυχιατρικά συμπτώματα 50%
- Ναυτία, έμετοι 50%
- Κεφαλαλγία, πυρετός και πετεχειώδες εξάνημα 35%
- Κοιλιακός πόνος 30%
- Μυαλγίες 30%
- Ηπατοσπληνομεγαλία 30%
- Λεμφαδενοπάθεια 25%
- Αρθραλγίες 10%
- Βήχας 15%
- Ανορεξία
- Παρωτίτιδα
- Πόνος στις αρθρώσεις
- Φλόγωση βλεφάρων
- Διαταραχές κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως κατατονία, σύγχυση, κώμα κι εστιακή σημειολογία 30%.
Οι άνθρωποι που μολύνονται με την R. rickettsii έχουν συμπτώματα μετά από μια περίοδο επώασης μία έως δύο εβδομάδες μετά από ένα τσίμπημα από τσιμπούρι. Το εξάνθημα εμφανίζεται για πρώτη φορά δύο έως πέντε ημέρες μετά την έναρξη του πυρετού, και συχνά είναι αρκετά αδρό. Οι νεότεροι ασθενείς, συνήθως, αναπτύσσουν το εξάνθημα νωρίτερα από τους ηλικιωμένους ασθενείς. Τις περισσότερες φορές το εξάνθημα αρχίζει ως μικρές, επίπεδες, ροζ, κηλίδες, χωρίς φαγούρα στους καρπούς, τους βραχίονες και τους αστραγάλους. Το χαρακτηριστικό κόκκινο, πετεχειώδες εξάνθημα, συνήθως, δεν παρατηρείται μέχρι την έκτη ημέρα και σε μόνο 35 έως 60 τοις εκατό των ασθενών με πυρετό των βραχωδών ορέων. Το εξάνθημα παρατηρείται στις παλάμες ή στα πέλματα σε 80 τοις εκατό των ασθενών. Το 15 τοις εκατό των ασθενών δεν αναπτύσσει ποτέ εξάνθημα.
Αιτία του πυρετού των βραχωδών ορέων
Η νόσος οφείλεται στην Rickettsia rickettsii η οποία μεταδίδεται με το τσίμπημα κροτώνων (Dermacentor audersoni, Dermacentor variabilis). Σπάνια γίνεται με άμεσο ενοφθαλμισμό του αίματος του κρότωνος σε ανοιχτές πληγές ή ιστούς.
Παράγοντες κινδύνου για πυρετό βραχωδών ορέων
- Δραστηριότητα έξω από το σπίτι , κυρίως, τους ζεστούς μήνες
- Επαφή με σκύλους
Μηχανισμός παθογένειας του πυρετού βραχωδών ορέων
Η Rickettsia rickettsii μπορεί να μεταδοθεί σε ανθρώπους-ξενιστές από το τσίμπημα ενός μολυσμένου τσιμπουριού. Στη συνέχεια, τα βακτήρια επάγουν την εσωτερικοποίηση τους σε κύτταρα-ξενιστές μέσω ενός μηχανισμού εισβολής με τη μεσολάβηση υποδοχέων. Το κυτταρόπλασμα του κυττάρου ξενιστή περιέχει θρεπτικά συστατικά, τριφωσφορική αδενοσίνη, αμινοξέα, και νουκλεοτίδια τα οποία χρησιμοποιούνται από τα βακτήρια για την ανάπτυξη. Για να ξεφύγουν από το φαγόσωμα, τα βακτήρια εκκρίνουν φωσφολιπάση D και αιμολυσίνη C. Αυτό προκαλεί διάσπαση της μεμβράνης του φαγοσώματος και επιτρέπεται στα βακτήρια να διαφύγουν. Οι ρικέτσιες χρησιμοποιούν την ακτίνη για να εξαπλωθούν σε ολόκληρο το κυτοσόλιο στην επιφάνεια του κυττάρου-ξενιστή. Αυτό προκαλεί στο κύτταρο ξενιστή μεμβράνη να εισδύει μέσα στο παρακείμενο κύτταρο. Τα βακτηρίδια στη συνέχεια είναι σε θέση να εξαπλωθούν από κύτταρο σε κύτταρο. έτσι η Rickettsia rickettsii μεταναστεύει σε ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος, το δέρμα, και στην καρδιά μετά τη μόλυνση. Η βλάβη που προκαλείται από τα βακτήρια συχνά οδηγεί σε υπερπλασία και έπειτα απόπτωση του μολυσμένου κυττάρου.
Διαφορική διάγνωση πυρετού βραχωδών ορέων
- Ιογενή εξανθήματα από ιλαρά, ερυθρά κ.ά
- Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα (ιογενής μηνιγγίτιδα, ιογενής εγκεφαλίτιδα, βακτηριακή μηνιγγίτιδα)
- Τύφος
- Ρικετσευλογιά
- Ερλιχίωση
- Νόσος Lyme
- Μηνιγγιτιδοκοκκαιμία
- Λεπτοσπείρωση
Διάγνωση πυρετού βραχωδών ορέων
Μη ειδικά εργαστηριακά ευρήματα:
- Θρομβοπενία
- Λευκά αιμοσφαίρια φυσιολογικά, ελαττωμένα ή αυξημένα
- Αναιμία
- Ήπια υπονατριαιμία
- Στο ΕΝΥ η πρωτεϊνη και τα λευκά είναι ελαφρώς αυξημένα και τα λεμφοκύτταρα υπερτερούν και η γλυκόζη είναι φυσιολογική
- Παράταση PT-PTT, ελάττωση ινωδογόνου, αύξηση των προϊόντων αποδόμησης του ινώδους
Ειδικά εργαστηριακά ευρήματα:
- Αντισώματα στον ορό κατά του Proteus Ox-19, με αύξηση στο τετραπλάσιο στην οξεία φάση και στην ανάρρωση ή τίτλος σε μια μέτρηση > από1/320 (σχετική ειδικότητα)
- Αντίδραση σύνδεσης συμπληρώματος. Αύξηση του τίτλου των αντισωμάτων στο τετραπλάσιο ή τίτλος σε μια μέτρηση > από 1/16
- Ανίχνευση αντισωμάτων με έμμεσο ανοσοφθορισμό. Αύξηση του τίτλου των αντισωμάτων στο τετραπλάσιο ή τίτλος σε μια μέτρηση > από 1/64
Τα περισσότερα αντισώματα που καταπολεμούν την R. rickettsii είναι ανιχνεύσιμα σε ορολογικές δοκιμές, τις πρώτες επτά ημέρες μετά τη μόλυνση.
Παθολογοανατομικά ευρήματα είναι η συστηματική αγγειϊτιδα, η παρουσία της ρικέτσιας στα ενδοθηλιακά κύτταρα, οι πετέχειες στην επιφάνεια των οργάνων και δευτεροπαθείς θρομβώσεις και ιστικές νεκρώσεις. Η βιοψία δέρματος δείχνει τις ρικέτσιες στο μικροσκόπιο.
Στην ακτινογραφία θώρακος μπορεί να εμφανισθούν μη ειδικά πνευμονικά διηθήματα.
Θεραπεία πυρετού των βραχωδών ορέων
Η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινάει με βάση την κλινική διάγνωση και δεν θα πρέπει να καθυστερεί περιμένοντας τις ορολογικές αντιδράσεις.
Τα γενικά μέτρα περιλαμβάνουν την χορήγηση οξυγόνου, τον υποστηρικτικό αερισμό, την υγιεινή του στόματος, τις μεταγγίσεις αίματος σε αναιμία, τις συχνές αλλαγές θέσεως, τον έλεγχο για νεφρική ανεπάρκεια, την παρεντερική διατροφή και τα συχνά και μικρά γεύματα.
Φάρμακα για τον πυρετό βραχωδών ορέων
Ενήλικες:
Δοξυκυκλίνη αρχικά 200 mg από το στόμα και στη συνέχεια 100 mg δύο φορές την ημέρα για 10 ημέρες. Η ίδια δοσολογίa ισχύει για ενδοφλέβια χρήση, αλλά σε νεφρική ανεπάρκεια δίνονται 100 mg/24ωρο
Τετρακυκλίνη 500mg από το στόμα κάθε 6 ώρες για 10 ημέρες. Δε χορηγείται σε νεφρική ανεπάρκεια
Χλωραμφενικόλη 500-750 mg από το στόμα κάθε 6 ώρες για 10 ημέρες, 20 mg/kg βάρους σώματος ενδοφλέβια κάθε 6 ώρες (μέγιστη δόση 4 gr την ημέρα), με ίδια δοσολογία και σε νεφρική ανεπάρκεια
Παιδιά:
Δοξυκυκλινη 2-2,5 mg/kg από το στόμα κάθε 12 ώρες για 10 ημέρες ή 4,4 mg/kg ενδοφλέβια αρχικά και μετά 2,2 mg/kg κάθε 12 ώρες
Τετρακυκλίνη 10 mg/kg από το στόμα κάθε 6 ώρες για 10 ημέρες
Χλωραμφενικόλη 20 mg/kg από το στόμα, με ίδια δόση ενδοφλέβια
Η δοξυκυκλίνη και η τετρακυκλίνη δεν δίνονται σε παιδιά κάτω των 9 ετών, γιατί χρωματίζονται τα δόντια και σε εγκύους γιατί υπάρχει κίνδυνος ηπατικής νόσου για τη μητέρα και καθυστέρηση ανάπτυξης οστών εμβρύου. Επίσης, αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο, γιατί προκαλείται φωτοευαισθησία.
Αν τα παιδιά έχουν ηπατική νόσο πρέπει να γίνεται μέτρηση επιπέδων χλωραμφενικόλης στο αίμα.
Η απορρόφηση τετρακυκλινών αναστέλλεται αν μαζί με τα γαλακτοκομικά λαμβάνονται σκευάσματα σιδήρου ή αντιόξινα με αλουμίνιο ή μαγνήσιο.
Παρακολούθηση ασθενών με πυρετό βραχωδών ορέων
Γίνεται μέχρι 3 ημέρες μετά την εξαφάνιση συμπτωμάτων, με έλεγχο λευκών αιμοσφαιρίων, κρεατινίνης και ηλεκτρολυτών.
Πρόληψη πυρετού βραχωδών ορέων
Δεν πρέπει να μένει ακάλυπτο το σώμα σε περιοχές με τσιμπούρια.
Να χρησιμοποιούνται εντομοαπωθητικά.
Να ελέγχονται τα πόδια, οι βουβωνικές περιοχές, τα έξω γεννητικά όργανα και όπου ακουμπάει η ζώνη σε πιθανή έκθεση. Όσο περισσότερο μένει κολλημένο το τσιμπούρι στο σώμα, τόσο μεγαλύτερος κίνδυνος υπάρχει.
Για να αφαιρέσετε το τσιμπούρι, χρησιμοποιείται εργαλείο, αφού βάλετε πάνω στο τσιμπούρι λάδι, αλκοόλ, βενζίνη ή κεροζίνη και μετά να πλένετε τα χέρια σχολαστικά. Καλύτερα να φοράτε γάντια.
Επιπλοκές πυρετού βραχωδών ορέων
- Παροδική εγκεφαλοπάθεια 40%
- Σπασμοί, εστιακή επιληψία 10%
- Νεφρική ανεπάρκεια 10%
- Ηπατίτιδα 10%
- Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια 5%
- Αναπνευστική ανεπάρκεια 5%
Πρόγνωση πυρετού βραχωδών ορέων
Η πρόγνωση είναι άριστη.
Η πορεία της νόσου είναι πιο βαριά σε επιπλοκές
Επειδή η R. rickettsii μολύνει τα κύτταρα των αιμοφόρων αγγείων σε όλο το σώμα, σοβαρές εκδηλώσεις μπορεί να εκδηλωθούν από το αναπνευστικό σύστημα, το κεντρικό νευρικό σύστημα, το γαστρεντερικό σύστημα, ή τους νεφρούς.
Μπορεί να συμβεί μερική παράλυση των κάτω άκρων, γάγγραινα που απαιτεί ακρωτηριασμό των δακτύλων, των ποδιών ή των χεριών, απώλεια ακοής, απώλεια του ελέγχου εντέρου ή της ουροδόχου κύστης, κινητικές διαταραχές, και διαταραχές του λόγου.
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα βακτήρια
Οδηγός για την ασφάλεια στις διακοπές
Ερλιχίωση από μολυσμένο τσιμπούρι
