Χρήσιμες πληροφορίες για τον ορθοκολικό καρκίνο

25 Μαρτίου 2018

Κακόηθες νεόπλασμα του παχέος εντέρου

Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD

Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι ένα κακόηθες νεόπλασμα που εξορμάται από την ενδοαυλική επιφάνεια του παχέος εντέρου, του ορθού ή από τον πρωκτικό δακτύλιο.

Τύποι ορθοκολικού καρκίνου:

Αδενοκαρκίνωμα που προέρχεται από ένα καλόηθες αδένωμα. 38% στο εγγύς κόλο και 62% στο άπω ή ορθό.

Καρκινοειδές από τα χρωμόφιλα κύτταρα του εντέρου στη σκωληκοειδή απόφυση ή στο ορθό και δίνει μεταστάσεις αν η διάμετρός του είναι μεγαλύτερη από 2 εκατοστά, μόνο. Παρατηρείται σε πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία τύπου Ι ή ΙΙ.

Καρκίνος από πλακώδη κύτταρα ή επιδερμοειδές ή αμαρογενές στον πρωκτικό σωλήνα.

Μελάνωμα ως κεχρωσμένη αλλοίωση από την οδοντωτή παρυφή.

Επηρεάζεται το πεπτικό σύστημα.

Γενετική ορθοκολικού καρκίνου

Κληρονομικό, μεταδιδόμενο με τον αυτοσωματικό, επικρατούντα χαρακτήρα στο 5-10% και προσβάλλει συγγενείς πρώτου βαθμού στο 20% των περιπτώσεων.

Οικογενείς μεταλλάξεις εμφανίζονται στο 40-50% των περιπτώσεων αδενοκαρκινώματος και μεταβολές στα κατασταλτικά γονίδια εμφανίζονται στο 75% των περιπτώσεων, στα χρωμοσώματα 17 και 18.

Ο επιπολασμός είναι μεγάλος και αφορά ενήλικες άνω των 50 ετών και κυρίως, εμφανίζεται στα 70 και επηρεάζει τις γυναίκες και τους άνδρες στο ίδιο ποσοστό. Πολύ σπάνια εμφανίζεται στα παιδιά κι έχει πολύ κακή πρόγνωση.

Σημεία και συμπτώματα ορθοκολικού καρκίνου

Αδενοκαρκίνωμα στο δεξί παχύ έντερο: αναιμία, πόνος και μάζα στο κατώτερο δεξιό τεταρτημόριο, παρουσία αίματος στα κόπρανα κατά διαστήματα, αλλαγή εμφάνισης κοπράνων

Αδενοκαρκίνωμα στο αριστερό παχύ έντερο: αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου, δηλαδή διάρροια ή δυσκοιλιότητα, ελάττωση της διαμέτρου κοπράνων, ανάμειξη ερυθρού αίματος στα κόπρανα

Αδενοκαρκίνωμα ορθού: αιμορραγία ανοιχτού ερυθρού χρώματος από το ορθό, τεινεσμός, μάζα στη δακτυλική εξέταση

Καρκινοειδές: εικόνα σκωληκοειδίτιδας, όταν εντοπίζεται στη σκωληκοειδή απόφυση, αιμορραγία από το ορθό, κοιλιακές κράμπες, καρκινοειδές σύνδρομο σε ηπατικές μεταστάσεις με ερυθρότητα και έξαψη στο πρόσωπο, κοιλιακές κράμπες και διάρροια

Επιδερμοειδές καρκίνωμα: επώδυνες κενώσεις, αιμορραγία από το ορθό, μάζα ή έλκος στον πρωκτικό σωλήνα, ραγάδα δακτυλίου που δεν επουλώνεται

Αίτια ορθοκολικού καρκίνου

Γενετικοί παράγοντες

Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως δίαιτα πλούσια σε ζωικό λίπος και φτωχή σε φυτικές ίνες

Παράγοντες κινδύνου για τον ορθοκολικό καρκίνο

Οι παράγοντες κινδύνου για αδενοκαρκίνωμα είναι η ηλικία άνω των 50 ετών, η πανκολίτιδα, δηλαδή η ελκώδης κολίτιδα όλου του παχέος εντέρου, 2% το χρόνο μετά από 10 έτη ενεργού νόσου, η οικογενής πολυποδίαση σε ποσοστό 100%, τα καλοήθη αδενώματα, τα σωληνώδη 3% και τα λαχνωτά 9-12% και ο παλαιότερος καρκίνος του κόλου σε ποσοστό 2-5%.

Διαφορική διάγνωση ορθοκολικού καρκίνου

Ισχαιμικές στενώσεις

Νόσος του Crohn

Εκκολπωμάτωση

Καρκίνος του προστάτη

Λίπωμα

Λειομύωμα

Σάρκωμα

Αμοιβάδωση

Φυμάτωμα

Αιμορροϊδες

Αποστήματα

Κύστεις

Ψευδοκύστεις

Φλεγμονές

Εργαστηριακά ευρήματα ορθοκολικού καρκίνου

Θετική δοκιμασία για την ανεύρεση αίματος στα κόπρανα (η αγωγή με ασπιρίνη και μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη και ο σίδηρος δίνουν θετική τη δοκιμασία ανεύρεσης αίματος στα κόπρανα). Επίσης, αίμα στα κόπρανα ανευρίσκεται και σε πεπτικό έλκος, ελκώδη κολίτιδα, αιμορροϊδες και καλοήθεις πολύποδες.

Αναιμία

5-υδροξυ-ινδολοξεικό οξύ (5-HIAA-Ηydroxyindole acetic acid) ούρων (είναι αυξημένο σε καρκινοειδείς όγκους)

Αυξημένο καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο πλάσματος CEA, αν και δεν είναι ειδική εξέταση, για παράδειγμα αυξάνει με το κάπνισμα και τη νεφρική ανεπάρκεια. Είναι αυξημένο σε πολύ μεγάλους όγκους και σε μεταστάσεις

Απεικονιστικές εξετάσεις

Κολοσκόπηση ή κολονοσκόπηση για άμεση διάγνωση, για έλεγχο ατόμων υψηλού κινδύνου και για παρακολούθηση μετά από χειρουργική εξαίρεση

Βαριούχος υποκλυσμός με διπλή σκιαγράφηση με αέρα

Αξονική κολοσκόπηση

Μαγνητική κολοσκόπηση

Μαγνητική τομογραφία για πυελική ή ηπατική συμμετοχή

Διορθική υπερηχογραφία για τον καθορισμό επέκτασης των ορθικών αλλοιώσεων

Επισκόπηση δακτυλίου για έλεγχο του πρωκτού

Πρωκτοσκόπηση, σιγμοειδοσκόπηση με εύκαμπτο ενδοσκόπιο μετά το βαριούχο υποκλυσμό για έλεγχο του εγγύς κόλου

Παθολογοανατομικά στάδια ορθοκολικού καρκίνου

-Αδενοκαρκίνωμα: Μπορεί να έχει την εμφάνιση ελκωτικής μάζας, πολυποειδούς ή μυκητιασικής. Μπορεί να επεκταθεί στα γύρω όργανα και να βρεθεί στο αίμα ή στους λεμφαδένες.

Η σταδιοποίηση του όγκου αντιπροσωπεύει το βαθμό διεισδυτικότητας:

Στάδιο Α κατά Duke: συμμετοχή του βλεννογόνου με ή χωρίς επέκταση υποβλεννογόνια

Στάδιο Β1 κατά Duke: επέκταση μέχρι το μυϊκό χιτώνα χωρίς διάσπαση ορογόνου

Στάδιο Β2 κατά Duke: επέκταση πέραν του ορογόνου χιτώνα

Στάδιο C κατά Duke: οι περιοχικοί λεμφαδένες περιέχουν καρκινικά κύτταρα

Στάδιο D κατά Duke: βρίσκονται μεταστάσεις στο ήπαρ και στους πνεύμονες

-Καρκινοειδές: Έχει την τάση να είναι πολυεστιακό. Μεταστάσεις αιματογενείς και λεμφικές

-Επιδερμοειδές καρκίνωμα: Τα περισσότερα είναι ελκωτικά κι έχουν διάφορα μεγέθη. Τα καρκινικά κύτταρα παροχετεύονται από τους βουβωνικούς λεμφαδένες

Θεραπεία ορθοκολικού καρκίνου

Χειρουργική εξαίρεση του όγκου σε υγιή όρια.

Δεξιά ημικολεκτομή για εγγύς όγκους και αριστερή ημικολεκτομή για τους όγκους κατιόντος κόλου, σιγμοειδεκτομή για τους όγκους σιγμοειδούς και κοιλιοπερινεϊκή εκτομή και κολοστομία σε απόσταση 5 εκατοστά από την οδοντωτή παρυφή.

Η προεγχειρητική και μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία δεν βοηθάνε. Εμποδίζουν την επούλωση και αυξάνουν τις επιπλοκές. Μην κάνετε προεγχειρητική και μετεγχειρητική χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.

Για το καρκίνωμα του πρωκτικού δακτυλίου γίνεται κοιλιοπεριτοναϊκή εκτομή για υπολειπόμενους ή υποτροπιάζοντες όγκους. Οι περισσότεροι ογκολόγοι κάνουν ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία με 5 φθοριουρακίλη και μιτομυκίνη C.

Πρέπει να αποφεύγονται οι τροφές που προκαλούν πολλά αέρια. Ο καφές μειώνει το χρόνο της ανάρρωσης και βοηθάει στην επούλωση του εντέρου.

Για το καρκινοειδές σύνδρομο δίνονται στερεοειδή, σωματοστατίνη ή μεθυσεργίδη για τα συμπτώματα. Προσοχή στα στερεοειδή αν υπάρχει πεπτικό έλκος.

Η παρακολούθηση του ασθενούς με ορθοκολικό καρκίνο

Αδενοκαρκίνωμα με κολονοσκόπηση κάθε χρόνο για 2 χρόνια και μετά κάθε 3 χρόνια, ηπατικά, βιοχημικά, έλεγχος για αίμα στα κόπρανα κάθε 3 μήνες για 2 χρόνια, μετά κάθε 6 μήνες για 2 χρόνια και μετά 1 φορά το χρόνο

Καρκινοειδές 5-HIAA κάθε 6 μήνες για 2 χρόνια και μετά 1 φορά το χρόνο

Επιδερμοειδές καρκίνωμα, κλινική εκτίμηση κάθε 4 μήνες τον 1ο χρόνο και μετά 1 φορά το χρόνο

Οι γαστρεντερολόγοι προληπτικά αφαιρούν όλους τους πολύποδες

Επιπλοκές ορθοκολικού καρκίνου

Θνητότητα 5-10%, μόλυνση χειρουργικού τραύματος 5-15%, αναστομωτική ραγάδα, απόστημα ή διαφυγή 2-5%, πνευμονία 5-10%, λοίμωξη ουροποιητικού 5-20%. Όσοι κάνουν χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες έχουν χειρότερη έκβαση.

Πορεία και πρόγνωση ορθοκολικού καρκίνου

Η μέση 5 ετής επιβίωση εξαρτάται από το στάδιο του όγκου στο αδενοκαρκίνωμα:

Στάδιο Α κατά Duke: συμμετοχή του βλεννογόνου με ή χωρίς επέκταση υποβλεννογόνια 95%

Στάδιο Β1 κατά Duke: επέκταση μέχρι το μυϊκό χιτώνα χωρίς διάσπαση ορογόνου 85-90%

Στάδιο Β2 κατά Duke: επέκταση πέραν του ορογόνου χιτώνα 60-70%

Στάδιο C κατά Duke: οι περιοχικοί λεμφαδένες περιέχουν καρκινικά κύτταρα 15-25%

Στάδιο D κατά Duke: βρίσκονται μεταστάσεις στο ήπαρ και στους πνεύμονες 5%

Στο καρκινοειδές η μέση 5 ετής επιβίωση είνια 65% κι εξαρτάται από τη σταδιοποίηση όπως στο αδενοκαρκίνωμα

Στο επιδερμοειδές καρκίνωμα η 5 ετής επιβίωση είναι 79%

Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.

Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.

Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.

Μάθετε όλες τις πληροφορίες από τους συνεργάτες μας για την εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου παχέος εντέρου, πατώντας εδώ.

Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD

Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον ορθοκολικό καρκίνο

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τον ορθοκολικό καρκίνο

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Αν διαγνωσθείτε με καρκίνο ανακτήσετε την υγεία σας με τη φαρμακευτική κάνναβη

Νικήστε τον καρκίνο με το νου

Μην κάνετε προεγχειρητική χημειοθεραπεία για τις ηπατικές μεταστάσεις

Οι καλύτερες εξετάσεις για τις παθήσεις του παχέος εντέρου

Καρκίνος παχέος εντέρου

Οι καυτερές πιπεριές φάρμακο για τον καρκίνο παχέος εντέρου

Το καρκινικό μονοπάτι στον καρκίνο παχέος εντέρου

Προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου

Για όσους έχουν κίνδυνο για καρκίνο του εντέρου

Οδηγίες για την πρόληψη καρκίνου του παχέος εντέρου

Τρόφιμα για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου