Ινοκυστική νόσος του μαστού
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Ινοκυστική νόσος του μαστού ή καλοήθης νόσος του μαστού ή καλοήθης μαστοπάθεια ή διάχυτη κυστική μαστοπάθεια ή ινώδης σκλήρυνση του μαστού ή χρόνια κυστική μαστίτιδα ή ινοκυστική μαστοπάθεια ή δυσπλασία του μαστού ή δυσπλασία μαζικού αδένος ή αδένωση μαστών, ICD-10 N60.12 είναι ένας όρος για τις καλοήθεις νόσους του μαστού, με κλινικά χαρακτηριστικά τις μάζες και τον πόνο. Οι καλοήθεις μάζες είναι, συνήθως, λείες, ομαλές και κινητές.
Επηρεάζεται το δέρμα και οι εξωκρινείς αδένες.
Είναι γυναικείο νόσημα.
Η επιθηλιακή υπερπλασία με ατυπία αυξάνει 4 φορές το σχετικό κίνδυνο για επακόλουθο καρκίνο του μαστού.
Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού σε πρώτου βαθμού συγγενή μαζί με κυτταρική ατυπία αυξάνει τον κίνδυνο 9 φορές.
Το 50% των γυναικών έχουν συμπτώματα καλοήθους νόσου του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Συνήθη έναρξη ηλικίας 30 έως 50 ετών. Τα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η μεταπλασία είναι συχνή σε γυναίκες 20-30 ετών και πριν τα 55. Οι κύστεις είναι συχνές, συνήθως, γύρω στα 40. Η κυκλική μαστωδυνία είναι συχνή σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και ο μη κυκλικός πόνος μπορεί να εμφανισθεί σε κάθε ηλικία μετά την ανάπτυξη των μαστών.
Η πορεία είναι ήπια, χρόνια, υποτροπιάζουσα και διαλείπουσα.
Παράγοντες κινδύνου ινοκυστικής μαστοπάθειας
Άγνωστοι.
Επηρεάζουν ουσίες που περιέχουν μεθυλοξανθίνη, όπως καφές, τσάι, κόκα κόλα και σοκολάτα.
Συμπτώματα ινοκυστικής μαστοπάθειας
Ο πόνος του στήθους, οι κύστες στήθους, οι μαστικές μάζες.
Οι μάζες ή σβώλοι ή οζίδια ή όζοι των μαστών
-Φυσιολογικά οζώδης εμφάνιση: Οι μάζες ποικίλουν ανάλογα με τη φάση του κύκλου, συχνά, σε νέες γυναίκες.
-Μαστοπλασία: Μια ινώδης πάχυνση και τραχύτητα του μαζικού ιστού ή μαζικού αδένα, κατά την ψηλάφηση, περισσότερο εμφανής στο άνω, έξω τεταρτημόριο που επιμένει καθ΄όλη τη διάρκεια του κύκλου.
-Κύστεις μαστού: Διατεταμένες, γεμάτο υγρό μάζες, που δημιουργούνται από μια διαταραχή μεταξύ εκκρίσεως, απορροφήσεως στον λοβό του μαζικού αδένα, συχνές στη δεκαετία πριν την εμμηνόπαυση.
-Ινοαδένωμα: Καλοήθης συμπαγής όγκος με λεία παρυφή, κινητός. Είναι ο περισσότερο συχνός όγκος σε εφήβους και νέες, ενήλικες γυναίκες και μπορεί να εμφανισθεί σε κάθε ηλικία μετά τη θηλαρχή.
–Φυλλώδεις όγκοι: Ανώδυνοι όγκοι, σκληροί, λείοι, λοβώδεις, συμπαγείς, με υπερπλασία του στρώματος, 10% είναι κακοήθεις.
Εισολκή θηλής
-Εάν και θεωρείται ένα από τα προειδοποιητικά σημεία του καρκίνου του μαστού, 90% των ασθενών με εισολκή θηλής έχουν καλοήθη νόσο.
–Αμφοτερόπλευρη εκτασία των πόρων: Περισσότερο συχνή αιτία εισολκής και είναι καλοήθης φλεγμονώδης κατάσταση, αμφοτερόπλευρη, με παχύρρευστη και ποικιλόχρωμη έκκριση θηλών.
-Μονόπλευρο ενδοπορικό θήλωμα: Αυτόματη εξόρμηση από κάποιο πόρο και απαιτείται διαφοροδιάγνωση από καρκίνο.
Πόνος
-Κυκλική μαστοδυνία ή μαστωδυνία: Ορμονική, μια υπερβολική έκφραση της φυσιολογικής προεμμηνορρυσιακής μαστωδυνίας.
-Μη κυκλική μαστωδυνία: Σκληρυντικό αδένωμα, κύστεις, μυϊκός σπασμός θωρακικού τοιχώματος, πλευροχονδρίτιδα, νευρίτιδα, υπερένταση, αντανάκλαση πόνου άλλης αιτιολογίας.
Φλεγμονώδεις καταστάσεις
-Λιπώδης νέκρωση: Σκληρή μάζα με ή χωρίς πόνο που μιμείται καρκίνωμα.
-Επιπολής φλεβίτιδα της θωρακοεπιγαστρικής φλέβας ή νόσος Mondor με τοπική ευαισθησία και σκληρία.
-Απόστημα: Εκλεκτικός πόνος και ευαισθησία, με ερύθημα, όχι πάντα σαφής μάζα, συχνή στη γαλουχία, αλλά και σε επιδερμοειδή μεταπλασία των γαλακτοφόρων πόρων ή νόσος του Zuska και συχνά οφείλεται στον σταφυλόκοκκο.
Νόσοι αναπτύξεως
-Υπεράριθμες θηλές ή πολυθηλία
-Απουσία μαστού ή αμαστία
-Υποπλασία μαστών: Συνήθως, σχετίζεται με υποπλασία θώρακος και θωρακικών μυών και ανωμαλίες διαπλάσεως χεριού ή σύνδρομο Poland
-Γιγαντομαστία: Εμφανίζεται κατά την ήβη και κατά την εγκυμοσύνη
–Γυναικομαστία: Εμφανίζεται στους άνδρες, στην εφηβεία, στο γήρας, σε νόσο του ήπατος, σε όγκους των όρχεων και σε λήψη φαρμάκων, όπως η διγοξίνη και η σιμετιδίνη
Σημεία και συμπτώματα ινοκυστικής μαστοπάθειας
Ασυμπτωματικός
Πόνος μαστού
Ευαισθησία μαστού
Ο πόνος υφίεται μετά την έμμηνο ρύση
Λείες μάζες
Ευαίσθητες μάζες
Κλυδάζουσες μάζες
Αμφοτερόπλευρες μάζες
Αυτοφαγία του μαστού
Πάχυνση του μαστού
Εκστροφή ή εισολκή της θηλής
Οίδημα μαστών
Ευαισθησία μαστών
Φαγούρα μαστών
Αίτια ινοκυστικής μαστοπάθειας
Έλλειμμα προγεστερόνης κατά την ωχρινική φάση
Αυξημένα οιστρογόνα και ειδικά 17 β οιστραδιόλη
Υπερπρολακτιναιμία
Υπερευαισθησία του οργάνου και στόχου στα οιστρογόνα
Ευαισθησία στις μεθυλοξανθίνες
Αυξημένη πρόσληψη λίπους
Διαφορική διάγνωση ινοκυστικής μαστοπάθειας
–Μάζες από καρκίνο του μαστού.
–Δερματικές αλλοιώσεις: Καρκίνος μαστού, έκζεμα.
-Πόνος: πλευροχονδρίτιδα, μυϊκός σπασμός μυών θωρακικού τοιχώματος, νευραλγία, άγχος, κατάθλιψη, καρκίνος μαστού, στηθάγχη, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, καρκίνος της κορυφής των πνευμόνων με τοπική επέκταση στις ρίζες του 8ου αυχενικού και 1ου και 2ου θωρακικού νεύρου, με πόνο στη ράχη που ακτινοβολεί στην ωλένια κατανομή του βραχίονα με συχνή, συνακόλουθη ακτινολογική μορφή καταστροφής της πρώτης και δεύτερης πλευράς ή σύνδρομο Pancoast
Παθοφυσιολογία ινοκυστικής μαστοπάθειας
Συνδέεται με τα επίπεδα ορμονών, καθώς, η κατάσταση συνήθως υποχωρεί μετά την εμμηνόπαυση και σχετίζεται, επίσης, με τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση που παίρνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αναφέρουν συμπτώματα ινοκυστικής αλλαγής των μαστών που υποδεικνύει ότι οι ορμόνες μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.
Οι μεταβολές του ινομυτικού ιστού είναι μια σωρευτική διαδικασία, που προκαλείται εν μέρει από τη φυσιολογική ορμονική διακύμανση κατά τη διάρκεια του μηνιαίου κύκλου της γυναίκας.
Οι σημαντικότερες από αυτές τις ορμόνες είναι τα οιστρογόνα, η προγεστερόνη και η προλακτίνη.
Αυτές οι ορμόνες επηρεάζουν άμεσα τους ιστούς του μαστού προκαλώντας την ανάπτυξη και πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Πολλές άλλες ορμόνες, όπως η TSH, η ινσουλίνη, η αυξητική ορμόνη και αυξητικοί παράγοντες όπως ο TGF-β, ασκούν άμεσες και έμμεσες επιδράσεις που ενισχύουν ή ρυθμίζουν την κυτταρική ανάπτυξη και τελικά παράγονται μικρές κύστεις και / ή περιοχές πυκνού ή ινωτικού ιστού. Οι μεγαλύτερες κύστες, συνήθως, πριν την ηλικία των 35 ετών.
Η ανεπάρκεια ιωδίου συμβάλλει στις μεταβολές του ινοκυστικού μαστού ενισχύοντας την ευαισθησία του ιστού του μαστού στα οιστρογόνα.
Διάγνωση ινοκυστικής μαστοπάθειας
Η διάγνωση γίνεται κατά κύριο λόγο με βάση τα συμπτώματα, μετά τον αποκλεισμό του καρκίνου του μαστού.
Η αναρρόφηση του υγρού των θηλών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ταξινόμηση του τύπου της κύστης (και σε κάποιο βαθμό για τη βελτίωση της πρόβλεψης του κινδύνου καρκίνου του μαστού), αλλά σπάνια χρησιμοποιείται στην πράξη.
Η βιοψία ή η αναρρόφηση με λεπτές βελόνες δεν πρέπει να γίνονται. Μπορεί να αφαιρεθεί ανεπανόρθωτα, ένας από τους αναπτυσσόμενους λοβούς του μαζικού αδένα. Στα κορίτσια απαγορεύεται.
Μην αφήνετε να σας τραυματίζουν τους μαστούς!!!
Η ινοκυστική ασθένεια του μαστού διαγιγνώσκεται, κυρίως, με βάση τα συμπτώματα, την κλινική εξέταση μαστών και τη λήψη ιστορικού. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης, ο γιατρός ελέγχει για ασυνήθιστες περιοχές στο στήθος, οπτικά και με την ψηλάφηση. Επίσης, εξετάζονται οι λεμφαδένες στην περιοχή του αυχένα και στον κάτω αυχένα. Εάν έτσι γίνει η διάγνωση, συνήθως, δεν απαιτούνται πρόσθετες εξετάσεις. Η αυτοεξέταση μαστών, επίσης, διδάσκεται.
Κυτταρολογική εξέταση εκκρίματος θηλής
Βιοψία μαστού
Αναρρόφηση δια βελόνης ή βιοψία δια βελόνης του πυρήνος μιας μάζας ή βιοψία με εκτομή. Γίνεται για συμπαγείς όγκους, όταν υπάρχει υποψία για κακοήθεια. Καλύτερα να μην γίνονται.
Η βιοψία του μαστού είναι, συνήθως, η δοκιμή που χρησιμοποιείται για την επιβεβαίωση της υποψίας διάγνωσης. Αφού έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμές απεικόνισης και έχουν αποκαλυφθεί ασυνήθιστες περιοχές στο στήθος, θα παραγγελθεί βιοψία μαστού. Αυτή η δοκιμή συνίσταται στην αφαίρεση ενός δείγματος ιστού μαστού το οποίο στη συνέχεια εξετάζεται με μικροσκόπιο. Ο ειδικός που αναλύει το δείγμα ιστού είναι σε θέση να συμπεράνει αν οι μεταβολές του μαστού είναι καλοήθεις ή κακοήθεις ή αν υπάρχει ινοκυστική ασθένεια του μαστού. Απαιτείται η γνώμη, συνήθως, πολλών παθολογοανατόμων για την οριστική διάγνωση. Καλύτερα να γίνεται μοριακό προφίλ του όγκου μετά από πλήρη χειρουργική εκτομή.
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι βιοψιών μαστού που μπορούν να εκτελεστούν.
Μια βίαιη βιοψία με βελόνη αναρρόφησης, συνήθως, γίνεται όταν ο γιατρός είναι σχεδόν βέβαιος ότι η μάζα είναι μια κύστη. Αυτή γίνεται σε συνδυασμό με ένα υπερηχογράφημα, που είναι χρήσιμο στην καθοδήγηση της βελόνας σε ένα μικρό ή δύσκολο σημείο. Η διαδικασία συνίσταται στην τοποθέτηση μιας λεπτής βελόνας στον ιστό του μαστού ενώ η μάζα ψηλαφείται. Καλύτερα να γίνεται μοριακό προφίλ του όγκου μετά από πλήρη χειρουργική εκτομή.
Η βιοψία δια βελόνης του πυρήνος μιας μάζας εκτελείται, συνήθως, με τοπική αναισθησία. Η βελόνα που χρησιμοποιείται σε αυτή τη διαδικασία είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από αυτή που χρησιμοποιείται για τη βιοψία με λεπτή βελόνη και αφαιρείται ένας μικρός κυλινδρικός ιστός που θα σταλεί στο εργαστήριο για περαιτέρω εξέταση. Καλύτερα να γίνεται μοριακό προφίλ του όγκου μετά από πλήρη χειρουργική εκτομή.
Ένας νεότερος τύπος βιοψίας μαστού είναι η στερεοτακτική βιοψία που βασίζεται σε μια τρισδιάστατη ακτινογραφία για να καθοδηγήσει τη βιοψία της βελόνας σε μια μη ψηλαφητή μάζα. Η βιοψία εκτελείται με παρόμοιο τρόπο, με τη χρήση βελόνας για την απομάκρυνση του δείγματος ιστού, αλλά η τοποθέτηση της συγκεκριμένης περιοχής του μαστού γίνεται με ακτινογραφία του στήθους από δύο διαφορετικές γωνίες. Η χειρουργική βιοψία είναι μια διαδικασία που εκτελείται για την απομάκρυνση ολόκληρου του κομματιού ή μέρους του για εργαστηριακή ανάλυση. Μπορεί να είναι οδυνηρό και γίνεται με τοπική αναισθησία. Καλύτερα να επιχειρείται πλήρης χειρουργική εκτομή. Καλύτερα να γίνεται μοριακό προφίλ του όγκου μετά από πλήρη χειρουργική εκτομή.
Παθολογοανατομικά ευρήματα ινοκυστικής μαστοπάθειας
Υπερπλασία του επιθηλίου ή του στρώματος του μαστού, αδένωση, μικροκύστεις, μακροκύστεις, εκτασία πόρων, πλασματοκυτταρική μαστίτιδα, μεταπλασία αποκρινών αδένων.
Υπέρηχος μαστών
Πολλές φορές είναι η καταλληλότερη εξέταση για τη διαφοροδιάγνωση κυστικών και συμπαγών όγκων.
Μαστογραφία
Έχει ακτινοβολία. Σημεία κακοήθειας είναι ακανόνιστες, τραχειές μάζες, πολλές μαζί συσσωρευμένες μάζες, με ασβεστοποίηση, καταστροφή της αρχιτεκτονικής και διατεταμένοι πόροι.
Οι υπέρηχοι και οι μαγνητικές τομογραφίες εκτελούνται, συνήθως, σε συνδυασμό με τις μαστογραφίες καθώς παράγουν σαφείς εικόνες του μαστού και διακρίνουν σαφώς τις γεμάτες με υγρά κύστεις στήθους και τις στερεές μάζες. Οι εξετάσεις υπερήχων και η MRI μπορούν να αξιολογήσουν καλύτερα τον πυκνό ιστό του μαστού. Ως εκ τούτου, συχνά υποβάλλονται σε νέους ασθενείς ηλικίας κάτω των 30 ετών.
Η αξονική θώρακος χωρίς σκιαγραφικό παρέχει πολύ καλή εικόνα των μαστών.
Η θερμογραφία μαστών είναι καλή εξέταση, αλλά απαιτεί σωστή ερμηνεία και καλό διαγνώστη.
Καλύτερα να μην χρησιμοποιούνται σκιαγραφικά κατά τις απεικονιστικές εξετάσεις, γιατί παρέχουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα για κακοήθεια κι επικάθεται το σκιαγραφικό σε ιστούς.
Θεραπευτική αγωγή ινοκυστικής μαστοπάθειας
Οι περισσότερες γυναίκες με ινοκυστικές αλλαγές και χωρίς συμπτώματα δεν χρειάζονται θεραπεία, αλλά απαιτείται παρακολούθηση.
Η ινοκυστική μαστοπάθεια μπορεί να βελτιωθεί με διαιτητικές αλλαγές, όπως με μειωμένη πρόσληψη αλατιού, με συμπληρώματα βιταμινών, με αποφυγή μεθυλξανθινών (καφές, τσάι, σοκολάτα), με τοποθέτηση κρύων κομπρέσων και υποστηρικτικούς κατάλληλους στηθόδεσμους βαμβακερούς και χωρίς μπανέλες.
Να μην αφήνετε να σας τραυματίζουν τους μαστούς.
Το ιώδιο μπορεί να ανακουφίσει σε ινοκυστική μαστοπάθεια.
Για κυκλικό πόνο και οίδημα λαμβάνετε βιταμίνη Β6 50 mg ανά ημέρα και ιώδιο 150 μg/ ημέρα για 3 μήνες.
Πολλοί δίνουν και σπιρολονακτόνη 10 mg / ημέρα πριν την έμμηνο ρύση.
Εάν είναι βαριά η νόσος λαμβάνεται danazol 100-200 mg ανά ημέρα ή βρωμοκρυπτίνη 2,5 mg τρεις φορές την ημέρα για 3 μήνες. Προσοχή! Τα φάρμακα αυτά έχουν πολλές παρενέργειες.
Πρόγνωση ινοκυστικής μαστοπάθειας
Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις υποχωρεί μετά την εμμηνόπαυση.
Μια πιθανή επιπλοκή προκύπτει από το γεγονός ότι οι καρκινικοί όγκοι μπορεί να είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν σε γυναίκες με ινοκυστικές αλλαγές ή γίνεται υπερδιάγνωση καρκίνου μαστού.
Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.
Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.


Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Τα κατάλληλα προϊόντα για την ινοκυστική μαστοπάθεια
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα προϊόντα για την κυστική μαστοπάθεια
Διαβάστε, επίσης,
Μήπως έχετε ανεπάρκεια ιωδίου;
Τα οφέλη της σερραπεπτάσης στην υγεία
Τεστ για να ελέγξετε μόνες σας τις ορμόνες σας
Μαγνητική τομογραφία ή μαστογραφία για πρόληψη καρκίνου μαστού
Όλοι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού
Η βιταμίνη που θεραπεύει τις κύστεις του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού θεραπεύεται
Απεικονιστικά ευρήματα στους μαστούς
Διαφορική διάγνωση έκκρισης θηλής