Η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα
Η επιπολής θρομβοφλεβίτιδα ή φλεβίτιδα ή φλεβοθρόμβωση ή θρομβοφλεβίτιδα των επιπολής αγγείων των κάτω άκρων είναι μια φλεγμονή των επιφανειακών φλεβών, με δευτεροπαθή θρόμβωση που εμφανίζεται ως επώδυνη σκλήρυνση, με ερύθημα, συχνά σε γραμμική ή διακλαδισμένη διαμόρφωση.
Η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα οφείλεται σε φλεγμονή και / ή θρόμβωση και λιγότερο συχνά λοίμωξη της φλέβας. Είναι γενικά μια καλοήθης, αυτοπεριοριζόμενη διαταραχή, ωστόσο, μπορεί να περιπλεχθεί με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και ακόμη και με πνευμονική εμβολή.
Η μεταναστευτική επιπολής θρομβοφλεβίτιδα είναι γνωστή ως σύνδρομο Trousseau.
Σχετιζόμενες καταστάσεις είναι οι κιρσοί, η εκδήλωση συστηματικής νόσου, οι υπερπηκτικές καταστάσεις, οι εγχειρήσεις, τραύματα, εγκαύματα, η παχυσαρκία και η κύηση.
Τύποι σηπτικής ή διαπυητικής θρομβοφλεβίτιδας
Ιατρογενής θρομβοφλεβίτιδα
Μολυσματική θρομβοφλεβίτιδα
Τύποι άσηπτης θρομβοφλεβίτιδας
Πρωτοπαθείς υπερπηκτικές καταστάσεις, όπως διαταραχές με ανεπάρκειες των πρωτεϊνών πήξεως και/ή των ινωδολυτικών συστημάτων
Δευτεροπαθείς υπερπηκτικές καταστάσεις και κλινικές συνθήκες που ενέχουν τον κίνδυνο θρόμβωσης
Το σύστημα που επηρεάζεται είναι το καρδιοαγγειακό σύστημα.
Επιδημιολογία επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Γενετική συσχέτιση
Σηπτική: Δεν υπάρχει γενετική συσχέτιση
Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ: Αυτοσωματικό επικρατές γονίδιο
Έλλειψη πρωτεϊνών C & S: Αυτοσωματικό επικρατές γονίδιο με ποικίλη διεισδυτικότητα
Διαταραχές ινωδολυτικού συστήματος: Αγγειακές συγγενείς ανωμαλίες με ποικίλη κληρονομικότητα
Δυσινωδογοναιμία: Αυτοσωματικό επικρατές γονίδιο
Έλλειψη παράγοντα XII: Αυτοσωματικό υπολειπόμενο γονίδιο
Η επίπτωση της σηπτικής θρομβοφλεβίτιδας είναι 10% όλων των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Είναι συχνότερη στους ηλικιωμένους κι έχει φτωχότερη πρόγνωση
Η επίπτωση της θρομβοφλεβίτιδας από καθετήρα είναι 8% αν υπάρχουν εκδορές
Η επίπτωση της έλλειψης αντιθρομβίνης ΙΙΙ και του συμπαράγοντα ΙΙ της ηπαρίνης
Η επίπτωση του συνδρόμου Trousseau στις κακοήθειες είναι 50%
Στην κύηση αυξάνεται 49 φορές η επίπτωση της φλεβίτιδας. Αντενδείκνυνται η βαρφαρίνη και τα μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη
Επιπολής μεταναστατευτική θρομβοφλεβίτιδα παρατηρείται σε 27% των ασθενών με αποφρακτική θρομβαγγειϊτιδα
Η σηπτική θρομβοφλεβίτιδα είναι πιο συχνή στην παιδική ηλικία. Τα υποπεριοστικά αποστήματα των μακρών οστών επιπλέκουν την πάθηση
Η έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ και του συμπαράγοντα ΙΙ της ηπαρίνης εμφανίζονται από τη νεογνική περίοδο, αλλά, το πρώτο επεισόδιο, συνήθως, παρουσιάζεται σε ηλικία 30 ετών
Η νόσος του Mondor ή θρομβοφλεβίτιδα του υποδόριου φλεβικού δικτύου του μαστού συνδέεται με τραυματισμό, χειρουργική επέμβαση, υπερβολική σωματική άσκηση και με καρκίνωμα του μαστού και παρατηρείται σε γυναίκες 20-55 ετών
Η αποφρακτική θρομβαγγειϊτιδα αρχίζει 20-50 ετών
Η σηπτική θρομβοφλεβίτιδα έχει ίδια επίπτωση στους άνδρες και στις γυναίκες
Η νόσος Mondor εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες
Η αποφρακτική θρομβαγγειϊτιδα παρατηρείται περισσότερο στις γυναίκες και αποτελεί έως το 19% των κλινικών περιπτώσεων
Η θρομβοφλεβίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί κατά μήκος των φλεβών του βραχίονα, της πλάτης ή του αυχένα, ενώ το πόδι είναι η πιο συχνή θέση. Όταν εμφανίζεται στο πόδι, συνήθως, εμπλέκεται η μεγάλη σαφηνής φλέβα.
Σημεία και συμπτώματα επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Διόγκωση, ευαισθησία κι ερυθρότητα κατά μήκος της πορείας των φλεβών
Κυτταρίτιδα
Οζώδες ερύθημα
Πυρετός στο 70% των ασθενών
Σημεία συστηματικής σήψης στο 84 % των σηπτικών
Ερυθρή ευαίσθητη χορδή
Πόνος
Αίτια επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Σηπτική
Χρυσίζων σταφυλόκοκκος 80%
Εντεροβακτηριοειδή, κυρίως, κλεμπσιέλλα
Πολλαπλοί οργανισμοί 15%
Αναερόβια
Candida
Κυτταρομεγαλοϊός
Άσηπτες πρωτοπαθείς υπερπηκτικές καταστάσεις
Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ και του συμπαράγοντα ΙΙ της ηπαρίνης
Έλλειψη πρωτεϊνών C & S
Διαταραχές του ενεργοποιητή πλασμινογόνου ιστών (TPA)
Παθολογικό πλασμινογόνο και συμπαράγοντες
Δυσινωδογοναιμία
Έλλειψη του παράγοντα XII
Αντηπηκτικό λύκου και σύνδρομο αντισωμάτων κατά της καρδιολιπίνης
Άσηπτες δευτεροπαθείς υπερπηκτικές καταστάσεις
Κακοήθεια: Σύνδρομο Trousseau ή υποτροπιάζουσα μεταναστευτική θρομβοφλεβίτιδα
Κύηση
Αντισυλληπτικά από του στόματος
Έγχυση συμπυκνωμένων συμπληρωμάτων προθρομβίνης
Νόσος Bechet: Η νόσος του Behçet είναι ένας τύπος φλεγμονώδους διαταραχής που επηρεάζει πολλά μέρη του σώματος. Tα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν επώδυνες πληγές στο στόμα, πληγές των γεννητικών οργάνων, φλεγμονή τμημάτων του οφθαλμού και αρθρίτιδα. Οι πληγές, συνήθως, διαρκούν μερικές ημέρες. Λιγότερο, συχνά, μπορεί να υπάρχει φλεγμονή του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού, θρόμβοι αίματος, ανευρύσματα ή τύφλωση. Συχνά τα συμπτώματα έρχονται και φεύγουν.
Νόσος Buerger: Είναι μια επαναλαμβανόμενη προοδευτική φλεγμονή και θρόμβωση (πήξη) μικρών και μεσαίων αρτηριών και φλεβών των χεριών και των ποδιών. Συνδέεται έντονα με τη χρήση προϊόντων καπνού, κυρίως, από το κάπνισμα.
Νόσος Mondor
Παράγοντες κινδύνου επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Μη ειδικοί
Ακινητοποίηση
Παχυσαρκία
Προχωρημένη ηλικία
Μετεγχειρητικές καταστάσεις
Σηπτική
Ενδοφλέβιος καθετήρας και διάρκεια του ενδοφλέβιου καθετήρα (70% των καθετήρων μένουν στη θέση τους για 2 ημέρες). Η επίπτωση είναι 40 φορές υψηλότερη με πλαστικό σωληνίσκο (10%), απ’ότι με μεταλλικό ή άλλο
Εκδορές
Καρκίνος
Χρόνιες νόσοι
Κορτικοστερεοειδή
Θρόμβωση
Δερματική λοίμωξη
Εγκαυματίες
Ενδοφλέβιος καθετήρας στα κάτω άκρα
Ενδοφλέβια αντιβίωση
HIV/AIDS
Κιρσοί κάτω άκρων
Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
Ανεπάρκεια αντιθρομβίνης ΙΙΙ και συμπαράγοντα ΙΙ της ηπαρίνης
Κύηση
Αντισυλληπτικά από το στόμα
Εγχείρηση
Τραύμα
Λοίμωξη
Στην κύηση
Μεγάλη ηλικία
Υπέρταση
Εκλαμψία
Πολλοί ερωτικοί σύντροφοι
Αποφρακτική θρομβαγγειϊτιδα
Επίμονο κάπνισμα
Νόσος του Mondor
Απόστημα μαστού
Προηγηθείσα εγχείρηση στο μαστό
Μαστικές χειρουργικές προθέσεις
Πλαστική για μείωση του μεγέθους του μαστού
Διαφορική διάγνωση επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Κυτταρίτιδα
Οζώδες ερύθημα
Δερματική οζώδης πολυαρτηρίτιδα
Σαρκοείδωση
Σάρκωμα Kaposi
Υπεραλγεινή ψευδοθρομβοβλεβίτιδα
Εργαστηριακά ευρήματα επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Βακτηριαιμία στο 90% των περιπτώσεων
Καλλιέργειες από τα ενδοφλέβια υγρά
Λευκοκυττάρωση. Απαιτείται ο έλεγχος των λευκοκυττάρων με το μικροσκόπιο
Άσηπτη
Πρωτεϊνες οξείας φάσης
Επίπεδα παραγόντων πήξεως
Δραστηριότητα θρομβίνης
Δοκιμασία λειτουργικότητας αιμοπεταλίων
Τα αντιβιοτικά ευρέως φάσματος μπορούν να μεταβάλλουν τα ευρήματα
Παθολογοανατομικά ευρήματα επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Η προσβεβλημένη φλέβα είναι διογκωμένη, ελικοειδής και παχυμένη
Υπάρχει παράλληλη περιαγγειακή διαπύηση και/ή αιμορραγία
Ο αυλός της φλέβας μπορεί να περιέχει πύον και θρόμβο
Υπάρχει ενδοθηλιακή βλάβη, ινώδης νέκρωση και πάχυνση του τοιχώματος της φλέβας
Απεικονιστικές εξετάσεις επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Το triplex φλεβών αναδεικνύει αύξηση της διαμέτρου του αυλού
Η ακτινογραφία θώρακος δείχνει πολλαπλές περιφερικές πυκνώσεις ή πλευριτική συλλογή που αντιστοιχούν σε πνευμονική εμβολή, απόστημα ή εμπύημα
Η ακτινογραφία του άκρου δείχνει υποπεριοστικό απόστημα στη σηπτική θρομβοφλεβίτιδα
Θεραπεία επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Θερμά επιθέματα
Ανύψωση άκρου
Η θεραπεία με κάλτσες συμπίεσης θα πρέπει να προσφέρεται σε ασθενείς με επιφανειακή φλεβίτιδα κάτω άκρου, εάν δεν αντενδείκνυται (π.χ. ασθένεια περιφερικής αρτηρίας). Οι κάλτσες συμπίεσης μειώνουν το πρήξιμο και τον πόνο μόλις υποχωρήσει η οξεία φλεγμονή
Σηπτική
Αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος της φλέβας και των ενεχόμενων κλάδων της
Σε εγκαυματίες μπορεί να απαιτείται αφαίρεση από την ποδοκνημική έως τη βουβωνική χώρα
Αν τα συστηματικά συμπτώματα επιμένουν μετά την εκτομή της φλέβας, γίνεται επαναδιερεύνηση για να αφαιρεθούν όλες οι προσβεβλημένες φλέβες
Γίνεται παροχέτευση των παρακείμενων αποστημάτων
Γίνεται απομάκρυνση όλων των καθετήρων και σωληνίσκων
Άσηπτη
Στη νόσο Mondor μπορεί να γίνει διατομή της φλεβιτιδικής χορδής
Γίνεται αντιμετώπιση των υποκείμενων καταστάσεων
Πρέπει να αποφεύγονται οι τραυματισμοί
Αν παρατηρηθεί αλλαγή στο χρώμα δέρματος η κατάσταση είναι κρίσιμη
Επίσης, άμεση αντίδραση απαιτείται αν παρατηρηθεί ευαισθησία στα άκρα
Φάρμακα που χορηγούνται σε επιπολής θρομβοφλεβίτιδα
Σηπτική
Αρχικά χορηγείται μια ημισυνθετική πενικιλλίνη (ναφκιλλίνη) σε δοσολογία 2 γραμμάρια, ενδοφλεβίως, κάθε 6 ώρες συν μία αμινογλυκοσίδη (γενταμυκίνη) 1-1,7 mg/Kg ενδοφλεβίως. Η διάρκεια της θεραπείας καθορίζεται εμπειρικά.
Αν το αίτιο είναι η Candida albicans χορηγείται αμφοτερικίνη Β (200 mg αθροιστική δόση).
Αν συνυπάρχει οστεομυελίτιδα δίνεται αντιβιοτική θεραπεία για τουλάχιστον 6 εβδομάδες.
Άσηπτη
Δίνονται μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη
Δίνονται από του στόματος αντιπηκτικά, για παράδειγμα βαρφαρίνη
Δίνονται συστηματικά αντιπηκτικά, για παράδειγμα ηπαρίνη
Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ και συμπαράγοντα ΙΙ της ηπαρίνης
Ενδοφλέβια ηπαρίνη
Συμπυκνωμένη αντιθροβίνη ΙΙ
Προφύλαξη με βαρφαρίνη και οξυμεθολόνη
Έλλειψη πρωτεϊνών C & S
Βαρφαρίνη επί μακρόν, σε χαμηλότερη δόση, χωρίς δόση εφόδου
Διαταραχές του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου ιστών
Φαινφορμίνη και αιθυλοιστρενόλη
Στανοζολόλη και φαινφορμίνη
Στανοζολόλη μονοθεραπεία
Αιθυλστρενόλη μονοθεραπεία
Δυσινωδογοναιμία
Στην οξεία φάση δίνονται αντιπηκτικά
Προφύλαξη γίνεται με στανοζολόλη
Ανωμαλίες πλασμινογόνου και πλασμινογοναιμία
Στην οξεία φάση δίνονται αντιπηκτικά
Για προφύλαξη δίνεται βαρφαρίνη
Έλλειψη παράγοντα XII
Στρεπτοκινάση ή ενεργοποιητής ιστικού πλασμινογόνου
Αντισώματα κατά καρδιολιπίνης και αντιπηκτικό λύκου
Προφύλαξη με βαρρφαρίνη
Σύνδρομο Trousseau
Ηπαρίνη
Στην κύηση
Ηπαρίνη
Νόσος Behcet
Φαινφορμίνη
Αιθυλοιστρενόλη
Στανοζολόλη
Δίνονται, επίσης, αντιπηκτικά από του στόματος
Κυκλοσπορίνη
Αποφρακτική θρομβαγγειϊτιδα
Διακοπή καπνίσματος
Πεντοξυφυλλίνη
Κορτικοστερεοειδή
Αντιαιμοπεταλιακά
Αγγειοδιασταλτικά
Παρακολούθηση ασθενούς με επιπολής θρομβοφλεβίτιδα
Σηπτική
Τυπικός έλεγχος λευκών αιμοσφαιρίων και καλλιέργεια αίματος
Επανάληψη καλλιέργειας από την προσβεβλημένη φλέβα
Άσηπτη
Κλινική παρακολούθηση για αποφυγή δευτεροπαθών επιπλοκών
Επανάληψη ελέγχου αίματος για το ινωδολυτικό σύστημα, τα αιμοπετάλια και τους παράγοντες πήξης
Πρόληψη επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Προσοχή στη χρήση φλεβοκαθετήρων και σωλινίσκων
Αποφυγή καθετηριασμού των φλεβών κάτω άκρων
Καθετηριασμός υπό άσηπτες συνθήκες
Καλή στερέωση του φλεβοκαθετήρα
Αντικατάσταση των καθετήρων και σωληνίσκων ενδοφλεβίων υγρών κάθε 48-72 ώρες
Αλοιφή σε εκδορές, για παράδειγμα αλοιφή νεομυκίνης-πολυμυξίνης Β-βακιτρακίνης
Επιπλοκές επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Σηπτική
Συστηματική σήψη, βακτηριαιμία 85%
Σηπτικά πνευμονικά έμβολα 45%
Σχηματισμός μεταστατικού αποστήματος
Πνευμονία 45%
Υποπεριοστικό απόστημα των παρακείμενων μακρών οστών στα παιδιά
Άσηπτη
Θρόμβωση των εν τω βάθει φλεβών
Θρομβοεμβολικά φαινόμενα
Πορεία και πρόγνωση επιπολής θρομβοφλεβίτιδας
Σηπτική
Θνησιμότητα 50% αν δεν αντιμετωπισθεί
Άσηπτη
Καλοήθης πορεία και ανάνηψη σε 10 ημέρες
Σε έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ και συμπαράγοντα ΙΙ της ηπαρίνης η συχνότητα υποτροπής είναι 60%
Σε έλλειψη πρωτεϊνών C και S η συχνότητα υποτροπής είναι 70%
Η πρόγνωση εξαρτάται από τη δημιουργία θρόμβωσης εν τω βάθει φλεβών και από την πρώιμη αναγνώριση των επιπλοκών
Η άσηπτη θρομβοφλεβίτιδα μπορεί να είναι μεμονωμένη, υποτροπιάζουσα ή μεταναστατευτική
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την επιπολής θρομβοφλεβίτιδα
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Θρόμβωση των εν τω βάθει φλεβών
Χρήσιμες πληροφορίες για τη θρομβοφιλία
Πώς θα καταλάβετε ότι κάποιος έχει θρόμβωση στο πόδι
Γιατί πρέπει να κινητοποιούνται γρήγορα οι χειρουργημένοι;
