Φρούτα και λαχανικά

21 Οκτωβρίου 2020

Φρούτα και λαχανικά, βότανα και μπαχαρικά και τα παράγωγά τους

-Φρούτα

Τα φρούτα είναι άριστα τρόφιμα.

Περιέχουν ηλεκτρολυτικά (άλατα, νερό), ζωτικά (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κ.λ.π.) και ενεργειακά (σάκχαρα) συστατικά σε άριστη ποιότητα και σε αρμονικές αναλογίες μεταξύ τους.

Παρά το ότι δεν περιέχουν πρωτεϊνες και λίπη είναι ιδανική τροφή τόσο για τις ανάγκες του σώματος όσο και για τις δυνατότητες του πεπτικού συστήματος.

Τι πρέπει να προσέχουμε με τα φρούτα!

Άς φανταστούμε ότι πολτοποιούμε ένα φρούτο, το βάζουμε σε ένα κλειστό δοχείο και το τοποθετούμε σε ένα ζεστό μέρος με σταθερή θερμοκρασία 37 βαθμούς κελσίου. Μέσα στην πρώτη μισή ώρα θα αρχίσει ήδη να ξυνίζει και να παράγει φυσαλίδες αερίων. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της ζύμωσης από τα μικρόβια. Ειδικά, οι τροφές που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα (5-10%), που είναι πλούσιες σε νερό και πλούσιες σε ζωτικά συστατικά (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κ.λ.π.) είναι ιδανικά θρεπτικά υλικά για τα μικρόβια. Εάν και η θερμοκρασία είναι ιδανική η ανάπτυξη των μικροβίων και η παραγωγή τοξινών είναι ταχύτατη και έντονη.

Τα φρούτα έρχονται στο έντερο πολτοποιημένα, και το έντερο διατηρεί πάντα σταθερή θερμοκρασία 37 βαθμούς κελσίου. Εδώ υπάρχουν αρκετά μικρόβια που ελλοχεύουν. Υπάρχει ένας διαρκής ανταγωνισμός ανάμεσα στα παθολογικά μικρόβια και το πεπτικό σύστημα. Όσο πιο αποτελεσματικό και πιο γρήγορο το πεπτικό σύστημα τόσο μικρότερη πιθανότητα έχουν τα παθολογικά μικρόβια να κάνουν ζύμωση της τροφής στο έντερο.

Φυσιολογικά, βέβαια, το πεπτικό σύστημα είναι ασυγκρίτως πιο γρήγορο από αυτά και δεν τους αφήνει περιθώρια για παθολογική δράση.

Τα φρούτα δεν περιέχουν πρωτεϊνες, λίπη και άμυλα και γι’ αυτό για την πέψη τους δεν απαιτείται η κινητοποίηση πολλών ενζύμων. Τα σάκχαρα, το νερό, τα άλατα, οι βιταμίνες και οι προστατευτικές ουσίες που περιέχουν πρέπει απλά να απορροφηθούν γρήγορα στο λεπτό έντερο. Οι φυτικές ίνες τους (κυτταρίνη) πρέπει στη συνέχεια να έρθουν γρήγορα στο παχύ έντερο για να υποστούν μία φυσιολογική ζύμωση από την πλούσια φυσιολογική μικροβιακή του χλωρίδα.

Η απορρόφηση στο λεπτό έντερο πρέπει να είναι γρήγορη για να μην υπάρξει παθολογική ζύμωση ενώ οι ίνες στο παχύ έντερο πρέπει να παραμείνουν πολλές ώρες (24-36) για να γίνει η φυσιολογική μικροβιακή τους ζύμωση.

Οι ώριμες μπανάνες είναι άριστη και πολύ εύπεπτη τροφή. Περιέχουν κάπως λιγότερα ζωτικά συστατικά από τα συνηθισμένα φρούτα (πορτοκάλι, μήλο κ.λ.π.), αλλά, σε αντίθεση με αυτά είναι αλκαλική τροφή και έχουν λιγότερες ίνες. Εφ’ όσον μασηθούν καλά είναι άριστη τροφή τόσο για το υγιές όσο και για το ασθενές πεπτικό σύστημα.
Οι ώριμοι λωτοί είναι φρούτα εύπεπτα, αλκαλικά, γλυκά και πολύ βιταμινούχα. Εφ’ όσον μασηθούν καλά είναι άριστη τροφή τόσο για το υγιές όσο και για το ασθενές πεπτικό σύστημα. Οι άγουροι λωτοί, αντιθέτως, είναι σχετικά δύσπεπτοι και στυφοί και γι΄αυτό ακατάλληλοι για το ασθενές πεπτικό σύστημα.

Για το στομάχι, το συκώτι, τη χοληδόχο κύστη, το πάγκρεας και τους εντερικούς αδένες ένα γεύμα φρούτων σημαίνει ξεκούραση. Αυτά τα όργανα δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα ιδιαίτερο. Μπορούν να αναπαυθούν και να προετοιμασθούν για κάποιο επόμενο γεύμα που θα περιέχει λίπη, πρωτεΐνες και σύνθετους υδατάνθρακες όπως άμυλο και γλυκογόνο.

Για να χωνευτούν τα φρούτα πρέπει λοιπόν να δουλέψουν:

Τα δόντια για να γίνει πολύ καλή μάσηση και να υγροποιηθούν τελείως.
Οι σιελογόνοι αδένες που πρέπει να παράγουν άφθονο και ισχυρά αλκαλικό σάλιο για να αραιώσουν το χυμό των φρούτων και να εξουδετερώσουν τα οξέα τους.
Το έντερο για να απορροφήσει γρήγορα τον χυμό τους που περιέχει νερό, σάκχαρα, άλατα, βιταμίνες κ.λ.π. και για να προωθήσει γρήγορα τις ίνες στο παχύ έντερο.
Το παχύ έντερο με την πλούσια φυσιολογική μικροβιακή του χλωρίδα για να ζυμώσει σωστά τις ίνες.

Για να γίνουν αυτά σωστά δυο παράγοντες βοηθούν πολύ:

Πριν το γεύμα των φρούτων: Αποχή από φαγητό και υγρά. Όσο πιο μακρά η αποχή από φαγητό και νερό τόσο πιο άδειο, πιο στεγνό και πιο ελαστικό το λεπτό έντερο. Άρα τόσο πιο γρήγορη η απομύζηση του χυμού και πιο γρήγορη η προώθηση των ινών. Επίσης όσο πιο μακρά η αποχή από φαγητό και νερό τόσο καλύτερη η μικροβιακή χλωρίδα του παχέος εντέρου άρα τόσο καλύτερη η επεξεργασία των ινών.
Στο γεύμα των φρούτων: Πολύ καλή μάσηση. Όσο πιο καλή η μάσηση τόσο πιο λεπτόρρευστος ο πολτός των φρούτων και τόσο πιο εύκολα προσπελάσιμος στο έντερο. Επίσης, όσο καλύτερη η μάσηση τόσο περισσότερη η έκκριση σιέλου. Ο πολτός των φρούτων, εάν δεν αναμιχθεί με αρκετό σάλιο είναι για το έντερο ιδιαίτερα ερεθιστικός.

Αυτές οι δύο συνθήκες είναι δεδομένες όταν το γεύμα των φρούτων είναι το πρωί μετά από μία 14ωρη-16ωρη αποχή από φαγητό και υγρά και εάν τα μασήσουμε πολύ καλά. Επειδή, όπως είπαμε, η χώνεψη των φρούτων είναι ταχεία, μπορούμε μετά από αυτά γρήγορα να κάνουμε ένα άλλο γεύμα. Είτε μετά από 3 ώρες είτε και αμέσως μετά από αυτά. Με την ωρίμανση των φρούτων οι ίνες τους μετατρέπονται σε σάκχαρα και τα οξέα τους μειώνονται. Έτσι τα άγουρα φρούτα είναι σχετικά δύσπεπτα, πιο όξινα και λιγότερο γλυκά, τα υπερώριμα είναι πιο εύπεπτα, πιο γλυκά και πιο φιλικά για το ασθενές πεπτικό σύστημα. Συνολικά μπορούμε να πούμε ότι τα φρούτα είναι άριστη τροφή, που όμως πρέπει να μασηθεί πολύ καλά μετά από πολύωρη αποχή από φαγητό και νερό.

-Λαχανικά

Τα ωμά λαχανικά είναι, επίσης, άριστη τροφή, ακόμα καλύτερη από τα φρούτα. Περιέχουν πιο πολλά ζωτικά συστατικά είναι πιο σκληρά, μασιούνται καλύτερα από τα φρούτα και είναι αλκαλικά. Κατά τα άλλα ισχύει ότι είπαμε για τα φρούτα.

Ιδανικά είναι τα ωμά λαχανικά ως σαλάτα με λάδι και λεμόνι ή με αβοκάντο και λεμόνι.

Τα μανιτάρια είναι άριστη τροφή. Είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ζωτικά συστατικά (ιχνοστοιχεία, βιταμίνες κ.λ.π.), σε ηλεκτρολυτικά συστατικά (άλατα, νερό) και σε δομικά συστατικά (πρωτεΐνες). Οι φυτικές ίνες που περιέχουν δεν είναι πολλές. Ακόμα και όταν είναι ωμά μπορούν να μασηθούν πολύ καλά και γι’ αυτό δεν είναι πολύ δύσπεπτα.

-Βότανα

Τα βότανα, όπως, θυμάρι, ρίγανη, θρούμπη, άνηθος, δυόσμος, βασιλικός, μαϊντανός κ.λπ. είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία, άλατα και προστατευτικές ουσίες.

Για παράδειγμα, το θυμάρι έχει τη δεκαπλάσια και η ρίγανη και ο βασιλικός την τριπλάσια περιεκτικότητα σε σίδηρο από το μοσχαρίσιο κρέας.

Από πολύ παλιά είναι, επίσης, γνωστή η αντιμικροβιακή τους δράση και η ενίσχυση που κάνουν στο αμυντικό σύστημα.

Επίσης, βελτιώνουν πολύ την εντερική χλωρίδα.

Περιέχουν, ακόμα, ουσίες που είναι ήπια διεγερτικά των πεπτικών αδένων και έτσι διευκολύνουν την πέψη.

Μπορούμε να τα τρώμε είτε ωμά, είτε αποξηραμένα και λεπτοαλεσμένα, επάνω στο ψωμί ή στο φαγητό.

Είναι άριστες τροφές, συμπληρώνουν και αναβαθμίζουν τις άλλες τροφές, αυξάνουν τη γευστική απόλαυση, δυναμώνουν την απόδοση του πεπτικού συστήματος και ενισχύουν το αμυντικό σύστημα.

Στη λεπτοαλεσμένη τους μορφή είναι πολύ εύπεπτα ακόμα και για το ασθενές πεπτικό σύστημα.

-Μπαχαρικά

Τα μπαχαρικά, όπως, πιπερόρριζα, κάρδαμο, κολίανδρος, γλυκάνισος, μαραθόσπορος, σιναπόσπορος, κύμινο, μπαχάρι, πιπέρι, κανέλα, γαρύφαλλο, είναι άριστο συμπλήρωμα των γευμάτων.

Εκτός από τη διέγερση που κάνουν στο πεπτικό σύστημα κα τη βελτίωση στη γεύση περιέχουν πολύτιμα αιθέρια έλαια, πολλά ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, προστατευτικές ουσίες κ.λ.π.

Μερικά από αυτά (σουσάμι, λιναρόσπορος, σιναπόσπορος) περιέχουν, επίσης, όλα τα ακόρεστα λιπαρά οξέα και όλα τα αμινοξέα.

Πραγματικά μπορούν να αναβαθμίσουν μία τροφή, όπως, π.χ. το άσπρο ξερό ψωμί από ευτελή σε πολύ καλή ή και άριστη τροφή και ταυτόχρονα να επιταχύνουν την πέψη της.

Η κανέλα και το γαρύφαλλο είναι κατάλληλα σαν συμπληρώματα φαγητών με γλυκιά γεύση, ενώ τα υπόλοιπα ταιριάζουν καλύτερα με τα αλμυρά ή τα μη γλυκά φαγητά.

Η πιπερόρριζα που θεωρείται από τα καλύτερα μπαχαρικά, ταιριάζει με όλες τις γεύσεις και τις γλυκές και τις αλμυρές.

Μία είναι η κύρια προϋπόθεση για να είναι υγιεινή και ωφέλιμη η χρήση μπαχαρικών. Να είναι οι πεπτικοί αδένες ξεκούραστοι, να έχει προηγηθεί δηλαδή πολύωρη αποχή από φαγητό. Εάν οι πεπτικοί αδένες είναι ήδη κουρασμένοι, με τα μπαχαρικά εξαντλούνται ακόμα πιο πολύ. Η κατάχρηση μπαχαρικών και άλατος, ιδιαίτερα σε συνθήκες πολυφαγίας και συχνοφαγίας, είναι μία από τις κύριες αιτίες της κακής κατάστασης του πεπτικού συστήματος, σήμερα.

-Φρέσκοι χυμοί

Οι φρέσκοι χυμοί φρούτων και λαχανικών είναι άριστες και πολύ εύπεπτες τροφές παρά το ότι έχουν ελαφρά μειωμένη αξία σε σχέση με τα ωμά φρούτα και τα ωμά λαχανικά. Περιέχουν νερό, άλατα, σάκχαρα, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και προστατευτικές ουσίες σε πολύ καλή αναλογία μεταξύ τους. Με την απομάκρυνση των ινών έχουν γίνει ταυτόχρονα πολύ εύπεπτοι.

Η κύρια προϋπόθεση για την πέψη τους είναι να τα κρατάμε αρκετή ώρα στο στόμα απομυζώντας σάλιο για να εξουδετερωθούν τα οξέα τους και να δραστηριοποιηθεί το έντερο για να τα απορροφήσει γρήγορα. Διαφορετικά, εάν τα πιούμε γρήγορα, υφίστανται παθολογική ζύμωση από παθολογικά μικρόβια του εντέρου. Αυτό οδηγεί, συνήθως, σε πρήξιμο της κοιλιάς, οξέωση των χυμών του σώματος και σε αισθήματα πείνας.

-Τουρσιά

Τα τουρσιά είναι λαχανικά που έχουν υποστεί ζύμωση από φιλικά προς τον άνθρωπο (οξεόφιλα) μικρόβια. Η υψηλή οξύτητα του χυμού τους αναστέλλει τη δράση των μικροβίων και έτσι λειτουργεί σαν συντηρητικό. Τα μικρόβια αυτά παράγουν πολλές βιταμίνες με αποτέλεσμα η αξία αυτής της τροφής να είναι άριστη. Όμως, το γεγονός ότι περιέχουν πολλές ίνες και κυρίως, ότι είναι τόσο όξινα τα κάνει σχετικά δύσπεπτα. Για το ασθενές πεπτικό σύστημα που δεν έχει πολλές “αλκαλικές” εφεδρείες είναι ακατάλληλη τροφή. Αντίθετα, εάν το πεπτικό σύστημα είναι σχετικά υγιές είναι αξιοσύστατη τροφή.

-Κρασί και μπύρα

Το κρασί και η μπύρα όταν είναι φυσικά, είναι πολύ καλές έως άριστες τροφές. Περιέχουν πολλά ιχνοστοιχεία, αρκετές βιταμίνες και αρκετές προστατευτικές ουσίες. Εάν τα πιούμε σε μικρή ποσότητα η τοξική επίδραση της αλκοόλης είναι άνευ σημασίας. Ταυτόχρονα είναι εύπεπτες τροφές αρκεί να πίνονται με απομύζηση σάλιου, όπως, οι χυμοί. Έτσι, η χρήση τους, με μέτρο, είναι ωφέλιμη για το σώμα. Αντίθετα, σε μεγάλες ποσότητες ερεθίζουν τους βλεννογόνους του πεπτικού σωλήνα, βλάπτουν τους πεπτικούς αδένες (κυρίως, συκώτι και πάγκρεας) και μειώνουν την ελαστικότητα του εντέρου.

-Αποξηραμένα φρούτα

Τα αποξηραμένα φρούτα, όπως, ξηρά σύκα, βερίκοκα, δαμάσκηνα, σταφίδες, είναι πολύ καλή έως άριστη, αλλά, σχετικά δύσπεπτη τροφή. Λόγω της ξήρανσης έχουν χάσει κάποια ζωτικά συστατικά και δεν μπορούν να μασηθούν τόσο καλά. Είναι ενεργειακά συμπαγείς τροφές, πλούσιες σε σάκχαρα, ίνες, άλατα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες, κατάλληλες για τις κρύες μέρες του χειμώνα. Για να αποφευχθεί η παθολογική ζύμωσή τους στο έντερο, πρέπει να μασηθούν πολύ καλά και να τα τρώμε πρωί ή μεσημέρι και όχι βράδυ. Είναι προτιμότερο να τα μουλιάζουμε από το βράδυ σε νερό και να τα τρώμε το πρωί μασώντας τα προσεκτικά σαν εναλλακτική λύση στο πρωινό γεύμα φρέσκων φρούτων.

Οι χουρμάδες είναι άριστη τροφή. εξαιρετικά βιταμινούχος, θρεπτική εύγευστη, αλκαλική και αν μασηθεί καλά, πολύ εύπεπτη.

-Βραστά λαχανικά

Τα βρασμένα λαχανικά και οι βρασμένες πατάτες είναι πολύ καλές, αλκαλικές και εύπεπτες τροφές. Βέβαια, λόγω της θέρμανσης χάνονται μερικές από τις βιταμίνες και τις προστατευτικές ουσίες τους. Με το βράσιμο, όμως, γίνεται μία πρώτη διάσπαση, μία προχώνεψη των φυτικών ινών τους και των υδατανθρακών τους που είναι έτσι πιο προσπελάσιμα στο ασθενές πεπτικό σύστημα. Είναι αξιοσύστατες τροφές για το ασθενές αλλά και για το υγιές πεπτικό σύστημα.

Μπορούν να τρώγονται είτε μόνα τους (με λάδι-λεμόνι ή άλλη sauce) ή εναλλάξ με ξερό ψωμί.

Αντίθετα, τα ημιβρασμένα και σκληρά λαχανικά είναι σχετικά δύσπεπτα και γι’ αυτό είναι προτιμότερο να αποφεύγονται, αλλά, διατηρούν περισσότερο τα θρεπτικά συστατικά.

Τα βρασμένα μανιτάρια είναι σε σχέση με τα ωμά μανιτάρια κάπως μειωμένης αξίας αλλά παρόλα αυτά πολύ καλή τροφή.

-Κομπόστες φρούτων

Οι κομπόστες φρούτων είναι όξινες και ευτελείς τροφές. Λόγω του βρασίματος έχουν χαθεί πολλά ζωτικά συστατικά (βιταμίνες και προστατευτικές ουσίες), ενώ, με την προσθήκη της ζάχαρης τα ενεργειακά συστατικά έχουν αυξηθεί δυσανάλογα. Βέβαια στην βρασμένη μορφή οι φυτικές τους ίνες είναι πιο εύπεπτες. Συνολικά έχουμε μία τροφή ευτελή, αλλά, αρκετά εύπεπτη. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο μάσημα, γιατί η χυμώδης τους σύσταση και το σιρόπι τους παραπλανούν και οδηγούν σε πρόωρη κατάποση. Εάν η μάσηση είναι προσεκτική και η ποσότητα μικρή μπορούν να χωνευτούν σωστά. Διαφορετικά έχουν μεγάλη τάση για παθολογική ζύμωση και περαιτέρω οξέωση με αποτέλεσμα αίσθημα λιγούρας, πείνας, και φουσκώματος στην κοιλιά.

-Γλυκά του κουταλιού

Τα γλυκά κουταλιού είναι ενεργειακά πιο συμπαγή από τις κομπόστες, γι’ αυτό είναι πιο δύσπεπτα απ’ αυτές και έχουν μεγαλύτερη τάση για παθολογική ζύμωση και οξέωση.

-Κονσέρβες φρούτων και λαχανικών

Οι κονσέρβες φρούτων και λαχανικών και οι συντηρημένοι ή παστεριωμένοι χυμοί, όπως, οι συμπυκνωμένοι χυμοί του εμπορίου είναι ευτελείς τροφές. Η επεξεργασία τους η οποία γίνεται είτε με θέρμανση είτε με συντηρητικά μειώνει εξαιρετικά τα ζωτικά τους συστατικά και μπορεί να αυξάνει την περιεκτικότητα τους σε τοξικές ουσίες.

-Μαρμελάδες

Οι μαρμελάδες είναι ένα ευτελές υποκατάστατο για το μέλι. Παρ’ όλα αυτά εάν τις τρώμε περιστασιακά π.χ. με ξερό ψωμί και βούτυρο δεν δημιουργούν πρόβλημα.

-Σκληρά αλκοολούχα ποτά

Τα σκληρά αλκοολούχα (ούζο, ουίσκι κ.λ.π.) είναι τροφές τελείως στερημένες από ζωτικά και χρήσιμα συστατικά. Περιέχουν ουσιαστικά μόνο αλκοόλ και νερό. Γι’ αυτό πρόκειται για ευτελείς τροφές οι οποίες σε μικρή ποσότητα είναι ουδέτερες για το σώμα (ούτε ωφέλιμες ούτε βλαβερές). Μπορούν να πίνονται γουλίτσα-γουλίτσα με 5-10 φορές απομύζηση για κάθε γουλίτσα. Σε μεγαλύτερη ποσότητα είναι επιβλαβείς.

-Τηγανιτά λαχανικά

Οι τηγανιτές πατάτες είναι ένα κλασικό παράδειγμα για το πως μετατρέπεται μία πολύ καλή και εύπεπτη τροφή, όπως οι πατάτες, σε βλαβερή και δύσπεπτη. Το τηγάνισμα της πατάτας γίνεται ανάλογα με το λάδι στους 200-300 βαθμούς κελσίου. Σ’ αυτήν τη θερμοκρασία πολλές βιταμίνες καταστρέφονται, ενώ από τις πρωτεΐνες και το άμυλο παράγονται επιβλαβείς ουσίες. Ταυτόχρονα εμπλουτίζονται με τηγανισμένο έλαιο που είναι, επίσης, επιβλαβές. Το θερμιδικό τους περιεχόμενο αυξάνεται εκρηκτικά και γίνονται δύσπεπτες. Γι’ αυτούς τους λόγους είναι καλό να τις αποφεύγουμε. Εάν τις φάμε περιστασιακά, πρέπει να συνδυασθούν με ξερό ψωμί ή παξιμάδι και να μην τις τρώμε το βράδυ.

Για τα τηγανιτά λαχανικά ισχύουν τα ίδια με τις τηγανιτές πατάτες και είναι βλαβερά και δύσπεπτα.

-Ξηρά απεντομωμένα φρούτα

Τα ξηρά απεντομωμένα φρούτα, εκτός από την ξήρανση η οποία μειώνει ελαφρά την αξία τους, έχουν υποστεί και απεντόμωση. Αυτή γίνεται με τοξικά αέρια, π.χ. διοξείδιο του θείου, τα οποία αφ’ ενός καταστρέφουν τα τυχόν έντομα και τα αυγά τους, αφ’ ετέρου όμως, είναι βλαβερά για τον άνθρωπο που τα τρώει. Τα συνήθη ξηρά φρούτα του εμπορίου (δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, βερίκοκα κ.λ.π.) ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Μπορούμε να τα θεωρήσουμε βλαβερές και ακατάλληλες τροφές και να τα αποφεύγουμε κατά το δυνατόν.

Τα καλύτερα υγιεινά τρόφιμα για την υγεία σας

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα καλύτερα τρόφιμα για την υγεία σας