Χρήσιμες πληροφορίες για την ανεπάρκεια βιταμινών
Η βιταμινική ανεπάρκεια αναπτύσσεται βραδέως και η διάγνωση είναι δύσκολη.
Οι ανεπάρκειες βιταμινών είναι σχεδόν πολλαπλές και όχι μεμονωμένες
- Ταξινόμηση βιταμινών: λιποδιαλυτές (A, D, E και K) και υδατοδιαλυτές (ομάδα B και C)
- Βιταμίνη Α (ρετινόλη)
- Βιταμίνη B1 (θειαμίνη)
- Βιταμίνη B2 (ριβοφλαβίνη)
- Βιταμίνη B3 (νιασίνη, νικοτινικό οξύ, νιασιναμίδη)
- Βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη)
- Βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη)
- Βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ)
- Βιταμίνη D (Βιταμίνη D2 = εργοκαλσιφερόλη, βιταμίνη D3 = χολοκαλσιφερόλη)
- Βιταμίνη Κ (Κ1 = φυτομεναδιόνη, Κ2 = μετακινόνη, Κ3 = μεναδιόνη)
Γενετική:
- Κληρονομική βιταμίνη D εξαρτώμενη ραχίτιδα – κατά τον αυτοσωματικό υπολειπόμενο χαρακτήρα
- Θειαμίνη – εξαρτώμενη Beri-Beri – σπάνια κληρονομική μεταβολική διαταραχή
Επικρατέστερη ηλικία: Ηλικιωμένοι
Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες = Γυναίκες
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Βιταμίνη Α (ρετινόλη):
- Νυκταλωπία
- Υπερκεράτωση
- Ξηροφθαλμία
- Καθυστέρηση της ανάπτυξης, ανορεξία και αναιμία, συχνότερα στα παιδιά
- Κηλίδες του Bitot (επιπολής αργυρόχροες, λάκμπουσες κηλίδες, παρατηρούμενες στους κερατοειδείς)
Βιταμίνη B1 (θειαμίνη):
- Beri-Beri (περιφερική νευρίτιδα, μυϊκή αδυναμία, ανορεξία, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και γενικευμένο οίδημα)
- Beri-Beri των βρεφών (καρδιακή ανεπάρκεια, αφωνία, απουσία εν τω βάθει αντανακλαστικών), εκδηλώνονται σε βρέφη που θηλάζουν από μητέρες με ανεπάρκεια θειαμίνης
- Σύνδρομο Wemicke-Korsakoff (εγκεφαλική αιμορραγία, διανοητική σύγχυση και αφωνία είναι πρώιμα συμπτώματα. Ακολουθεί αδυναμία 6ου νεύρου, ολική οφθαλμοπληγία, κώμα και θάνατος)
Βιταμίνη B2 (ριβοφλαβίνη):
- Γωνιακή στοματίτιδα
- Αγγείωση κερατοειδούς
- Αμβλυωπία
- Χειλίτιδα
- Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
- Κατά την διάρκεια της κύησης η ανεπάρκεια προκαλεί σκελετικές ανωμαλίες στο έμβρυο, όπως, βραχέα οστά και ανώμαλη ανάπτυξη
Βιταμίνη B3 (νιασίνη, νικοτινικό οξύ, νιασιναμίδη):
- Πελάγρα (δερματοπάθεια, γλωσσίτιδα, γαστρεντερικές διαταραχές, διαταραχές ΚΝΣ, οργανική ψύχωση)
Βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη)
- Σπασμοί στα νεογνά
- Αναιμία
- Νευροπάθεια
- Δερματίτιδα που μοιάζει με σμηγματορροϊκή
Βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη):
- Περιφερική νευρίτιδα
- Μεγαλοβλαστική αναιμία
- Κακοήθης αναιμία
- Μερικά ψυχιατρικά σύνδρομα
Βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ):
- Σκορβούτο (απώλεια δοντιών, ουλίτιδα, αιμορραγική διάθεση)
Βιταμίνη D (Βιταμίνη D2 = εργοκαλσιφερόλη, βιταμίνη D3 = χολοκαλσιφερόλη):
- Ραχίτιδα
- Οστεομαλακία
Βιταμίνη Ε (άλφα-τοκοφερόλη):
- Αιμόλυση ερυθρών αιμοσφαιρίων
- Κρεατινουρία
- Εναπόθεση κηρώδους στους μυς
Βιταμίνη Κ (Κ1 = φυτομεναδιόνη, Κ2 = μετακινόνη, Κ3 = μεναδιόνη)
- Αιμορραγίες από ανεπάρκεια προθρομβίνης
ΑΙΤΙΑ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Ανεπαρκής πρόσληψη με την τροφή
- Διαταραχές στην απορρόφηση ή την αποθήκευση
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Αλκοολισμός
- Παρεντερική διατροφή
- Δυσαπορρόφηση
- Ανεπάρκεια χολής
- Διάλυση
- Χρόνια υποθρεψία πρωτεϊνών και θερμίδων
- Ανεπάρκεια άλλων βιταμινών
- Αλληλεπιδράσεις φαρμάκων
- Βρέφη
- Ηλικιωμένοι
- Χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα
- Κατάχρηση υπακτικών
- Γενετικές διαταραχές αβηταλιποπωτεϊναιμία βιταμίνη Ε
- Παρατεταμένη
- Εντερικά παράσιτα
- Κατάχρηση φαρμάκων
- Περίεργες διατροφικές συνήθειες
- Επέμβαση στο γαστρεντερικό
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Α – μελαχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Β1 – πολυνευροπάθεια
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Β2 – άλλες διαταραχές με σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και οφθαλμολογικές διαταραχές
- Βιταμίνη D – σκορβούτο των βρεφών, συγγενής σύφιλη, χονδροδυστροφία, εύκολα διακρινόμενες διαταραχές (κρετινισμός, υδροκέφαλος, πολυομυελίτιδα, κ.λ.π.), σπασμοί από άλλα αίτια
- Βιταμίνη Κ – ηπατική βλάβη, θεραπεία με αντιπηκτικά ή σαλικυλικά, άλλες διαταραχές με αιμορραγική διάθεση (σκορβούτο, αλλεργική κνίδωση, λευχαιμία, θρομβοκυττοπενία)
- Νιασίνη – άλλα αίτια στοματίτιδας, γλωσσίτιδας, διάρροιας, άνοιας
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Βιταμίνη Α – χαμηλά επίπεδα ορού
- Βιταμίνη Β1 – αυξημένο πυροσταφυλικό αίματος, μειωμένη απέκκριση θειαμίνης ούρων
- Βιταμίνη Β2 – επίπεδο ορού < από 2 mcg/100 mL, απέκκριση στα ούρα < 30 mcg ριβοφλαβίνης/gm κρεατινίνης
- Β3 – κανένα
- Βιταμίνη Β6 – πιθανώς χαμηλά επίπεδα ορού ή τρανσαμινάσες ερυθρών αιμοσφαιρίων (γενικώς μη αποδεκτές δοκιμασίες για τη διάγνωση της ανεπάρκειας)
- Βιταμίνη Β12 – επίπεδα ορού < 0,4 mg/mL, επίπεδαασκορβικού οξέος λευκών αιμοσφαιρίων < 25 mg/100 mL
- Βιταμίνη D – ασβέστιο ορού < 7,5 mg/100 mL, χαμηλή βιταμίνη D στερολσινοργανικό φωσφόρου ορού < 3 mg/100 mL, αλκαλική φωσφατάση < 4 μονάδες Bodansky/100 mL
- Βιταμίνη Ε – επίπεδα ορού < 0,8 mg/100 mL (στους ενήλικες)
- Βιταμίνη Κ – χρόνος προθρομβίνης 25% μεγαλύτερος από το φυσιολογικό (διαγνωστικός για βιταμινική ανεπάρκεια όταν έχουν αποκλεισθεί άλλες διαταραχές), PIUKA II δοκιμασία
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Θεραπεία υποκείμενων διαταραχών
- Χορήγηση βιταμίνης από το στόμα ή παρεντερικά
- Συμπληρώματα βιταμινών όταν χρειάζονται
- Σε ανεπάρκεια βιταμίνης D – επαρκής έκθεση στον ήλιο
ΔΙΑΙΤΑ
- Σε ανεπαρκή πρόσληψη με την τροφή – διατροφικές συμβουλές με έμφαση στην πρόσληψη των κατάλληλων τροφών και στις σωστές μεθόδους παρασκευής
- Αποχή από το αλκοόλ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Παραπομπή του ασθενούς στις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες όταν κοινωνικοικονομικοί παράγοντες συμβάλλουν στην ανεπάρκεια
- Συμμόρφωση του ασθενούς με τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμινών
- Βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Βιταμίνη Α – μουρουνέλαιο. Σε οξεία ανεπάρκεια χορηγείται ένυδρη βιταμίνη Α σε ενδομυϊκό διάλυμα
- Βιταμίνη Β1 – θειαμίνη από το στόμα 5-30 mg 3 φορές την ημέρα αναλόγως της ανεπάρκειας. Συντήρηση – συμπληρώματα συμπλέγματος βιταμίνης Β
- Βιταμίνη Β2 – ριβοφλαβίνη από το στόμα 10-30 mg/ημέρα σε διηρημένες δόσεις μέχρι την ανταπόκριση του ασθενή . Στη συνέχεια μείωση της δόσης σε 2-4 mg/ημέρα μέχρι την πλήρη ίαση. Μπορεί να δοθεί και ΕΜ 5-20 mg/ημέρα
- Βιταμίνη Β3 – σε διαγνωσμένη ανεπάρκεια χορηγείται νιασιναμίδη 300-500 mg/ημέρα σε δύο δόσεις από το στόμα ή ΕΦ. Συμπληρώματα συμπλέγματος βιταμίνης Β12 και τροφές πλούσιες σε νιασίνη
- Βιταμίνη Β6 – σε διαγνωσμένη ανεπάρκεια, αποκατάσταση από το στόμα ή παρεντερικά. Προφυλακτική χορήγηση σε επιληπτικά παιδιά. Γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια μπορεί να χρειασθούν συμπλήρωμα Β6 (2,5-10 mg από το στόμα)
- Βιταμίνη Β12 – σε σοβαρή ανεπάρκεια, παρεντερικά κοβαλαμίνη 30 mcg EM ή υποδόρια για 5-10 ημέρες. Συντήρηση με συμπληρώματα Β12
- Βιταμίνη C – ημερήσια δόση 100-200 mg σε συνθετική μορφή ή χυμό πορτοκαλιού σε ήπιας βαρύτητας σκορβούτο, σε μεγάλης βαρύτητας δόσεις πάνω από 500 mg/ημέρα
- Βιταμίνη D – βιταμίνη D από το στόμα ή μουρουνέλαιο. Σε ραχίτιδα ανθεκτική στη βιταμίνη D, προσθέτουμε 25-υδροξυχοληκαλσιφερόλη (ενεργός μορφή της βιταμίνης D)
- Βιταμίνη Ε – χορήγηση από το στόμα ή παρεντερικά με συμπλήρωμα υδατοδιαλυτή βιταμίνη Ε, 60-70 μονάδες/ημέρα για τους ενήλικες, 1 μονάδα/Kg/ημέρα για τα παιδιά
- Βιταμίνη Κ – 10 mg (δόση ενηλίκων) φυτοναδιόνης (βιταμίνη Κ) σε υποπροθρομβιναιμία υποδόρια ή ΕΜ. Σε μη επείγουσες καταστάσεις, 5-20 mg από το στόμα
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ
Εξαρτάται από τη βαρύτητα της κατάστασης
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Σωστή διατροφή
- Συμπληρώματα βιταμινών όταν χρειάζονται
- Εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σε βιταμινική ανεπάρκεια όταν αυτό είναι δυνατό
- Σε ανεπάρκεια βιταμίνης D – επαρκής έκθεση στον ήλιο (30 λεπτά αρκετές φορές την εβδομάδα)
- Μετεγχειρητικά βιταμίνη Κ σε ασθενείς που δεν λαμβάνουν τίποτα από το στόμα
- Νεογνά – πρέπει να λαμβάνουν βιταμίνη Κ1 ΕΜ, υποδόρια ή από το στόμα για την πρόληψη αιμολυτικής νόσου των νεογνών
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Α – υψηλή θνησιμότητα σε προχωρημένες καταστάσεις, οφθαλμικές βλάβες αποτελούν απειλή για την όραση
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Β1 (θειαμίνη) – Beri-Beri και σύνδρομο Wernicke-Korsakoff μπορεί να αποβούν θανατηφόρα αν μείνουν χωρίς θεραπεία
- Χρόνια ανεπάρκεια βιταμίνης Β6 – αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού νεφρικών λίθων
- Ανεπάρκεια βιταμίνης D – ανωμαλίες σκελετού, ατελή κατάγματα, πόνοι οστών
- Υπερβολική λήψη συνθετικής βιταμίνης Κ μπορεί να οδηγήσει σε αιμολυτική αναιμία και πυρηνικό ίκτερο στα νεογνά
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΒΙΤΑΜΙΝΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Με τη σωστή διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία, αναμένεται πλήρης ανάρρωση χωρίς επιπλοκές
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Παιδιατρικό:
- Ραχίτιδα από ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι σπάνια. Μπορεί όμως να εμφανισθεί σε βρέφη που θηλάζουν και δεν παίρνουν συμπληρώματα βιταμίνης D ή σε βρέφη που τρέφονται με μη ενισχυμένο γάλα
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Ε συνήθως εμφανίζεται σε βρέφη που υποβάλλονται σε τεχνητή διατροφή με μεγάλες ποσότητες ακόρεστων λιπαρών οξέων, ενισχυμένη με σίδηρο όχι όμως με βιταμίνη Ε
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Κ – συχνή στα νεογνά
Γηριατρικό: Συνήθως υπάρχουν πολλαπλοί παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε βιταμινικές ανεπάρκειες
ΚΥΗΣΗ
Οι γυναίκες πρέπει να λαμβάνουν συμπλήρωμα πολυβιταμινούχων δισκίων που να περιέχουν τουλάχιστον 60 mg στοιχειακού σιδήρου και 1 mg φυλλικού οξέος
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την υγεία σας
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την υγεία σας
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Χρήσιμες πληροφορίες για τα τρόφιμα
Χρήσιμες πληροφορίες για τα βότανα και τις φυσικές θεραπείες
Τι πρέπει να προσέχετε όταν παίρνετε συμπληρώματα διατροφής
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα θρεπτικά συστατικά
Το ρολόι του σώματος πρέπει να λειτουργεί καλά
Διατηρήστε υγιή τα ανοσοποιητικά σας κύτταρα
Ποιοι πρέπει να παίρνουν φυτικά ένζυμα
Σημαντικές πληροφορίες για τη διατροφή σας
Τροφές για όσους έχουν καρκίνο
Τα μέταλλα που περιέχει το ανθρώπινο σώμα
