Χρήσιμες πληροφορίες για τη δυσπαρεύνια
Η δυσπαρεύνια ή δυσπαρευνία είναι ο υποτροπιάζων και επίμονος πόνος γεννητικών οργάνων που σχετίζεται με τη σεξουαλική επαφή, στον άνδρα ή στη γυναίκα.
Η δυσπαρεύνια μπορεί να οφείλεται σε οργανικές, ψυχογενείς ή συναισθηματικές αιτίες.
- Πρωτοπαθής: υπάρχει στο ιατρικό ιστορικό κάποιου
- Δευτεροπαθής: αρχίζει μετά ένα ειδικό γεγονός ή κατάσταση, πχ. εμμηνόπαυση, φάρμακα
- Επιπολής: δυσκολία ή πόνος κατά την είσοδο του κόλπου ή κατά τη επαφή του κολπικού τοιχώματος που συσχετίζεται με την επαφή
- Εν τω βάθει: πόνος μετά την επαφή που εδράζεται στον τράχηλο ή στην κάτω κοιλία
- Πλήρης: παρούσα σε κάθε περίπτωση
- Περιστασιακή: εμφανίζεται εκλεκτικά κάτω από ειδικές καταστάσεις
Επηρεαζόμενα συστήματα: Αναπαραγωγικό
Επικρατέστερη ηλικία: Όλες οι ηλικίες
Επικρατέστερο φύλο: Γυναίκες > Άνδρες
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Ποικίλων βαθμός αισθήματος πυελικής/γεννητικής πιέσεως, πόνου, εκκρίσεως και/ή καύσου
Οι γυναίκες που βιώνουν πόνο σε απόπειρα σεξουαλικής επαφής περιγράφουν τον πόνο τους με πολλούς τρόπους. Αυτό αντικατοπτρίζει πόσες διαφορετικές και αλληλεπικαλυπτόμενες αιτίες υπάρχουν για τη δυσπαρεύνια. Η τοποθεσία, η φύση και η χρονική πορεία του πόνου βοηθούν στην κατανόηση πιθανών αιτιών και θεραπειών. Ορισμένες γυναίκες περιγράφουν επιφανειακό πόνο στο άνοιγμα του κόλπου ή της επιφάνειας των γεννητικών οργάνων κατά την έναρξη της διείσδυσης. Άλλες γυναίκες αισθάνονται βαθύτερο πόνο, στο βάθος του κόλπου ή βαθιά μέσα στη λεκάνη μετά από βαθύτερη διείσδυση. Ορισμένες γυναίκες αισθάνονται πόνο σε περισσότερα από ένα από αυτά τα μέρη. Ο προσδιορισμός εάν ο πόνος είναι πιο επιφανειακός ή βαθύς είναι σημαντικός για την κατανόηση του τι μπορεί να προκαλεί τον πόνο μιας γυναίκας. Μερικές γυναίκες βιώνουν πόνο με τη συνουσία από την πρώτη τους προσπάθεια. Άλλες γυναίκες αρχίζουν να αισθάνονται πόνο κατά το σεξ, μετά από τραυματισμό ή λοίμωξη ή κυκλικά με την εμμηνόρροια. Μερικές φορές ο πόνος αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Όταν εμφανίζεται πόνος, η γυναίκα μπορεί να αποσπάται από το να αισθάνεται ευχαρίστηση και ενθουσιασμό. Και η κολπική λίπανση και η κολπική διαστολή μειώνονται. Όταν ο κόλπος είναι ξηρός και ασταθής, η διείσδυση είναι πιο επώδυνη. Ο φόβος για πόνο μπορεί να επιδεινώσει την ταλαιπωρία. Ακόμα και μετά την εξαφάνιση της αρχικής πηγής πόνου, μια γυναίκα μπορεί να αισθανθεί πόνο απλώς και μόνο επειδή αναμένει πόνο. Ο φόβος, η αποφυγή και η ψυχολογική ταλαιπωρία από την προσπάθεια σεξουαλικής επαφής μπορεί να αποτελέσουν μεγάλο μέρος της εμπειρίας μιας γυναίκας που έχει δυσπαρεύνια. Η φυσική εξέταση του αιδοίου (εξωτερικά γεννητικά όργανα) μπορεί να αποκαλύψει σαφείς λόγους για τον πόνο, όπως βλάβες, λεπτό δέρμα, έλκη ή εκκρίσεις που σχετίζονται με αιδοιοκολπικές λοιμώξεις ή κολπική ατροφία. Μια εσωτερική πυελική εξέταση μπορεί, επίσης, να αποκαλύψει φυσικούς λόγους για τον πόνο, συμπεριλαμβανομένων βλαβών στον τράχηλο της μήτρας ή ανατομική παραλλαγή. Όταν δεν υπάρχουν ορατά ευρήματα σχετικά με την εξέταση αιδοίου που θα υποδηλώνουν αιτία επιφανειακής δυσπαρευνίας, μπορεί να πραγματοποιηθεί τεστ έκλυσης κολπικού πόνου. Αυτή είναι μια δοκιμασία για την εκτίμηση της τοπικής προκαλούμενης δυσπαρεύνιας. Εφαρμόζεται πίεση με βαμβακοφόρο στυλεό σε διάφορα σημεία γύρω από το άνοιγμα του κόλπου και μια γυναίκα αναφέρει εάν αισθάνεται πόνο σε μια κλίμακα από 0-10.
ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
Νόσοι κολπικής εξόδου:
- Ανωμαλίες του υμενικού δακτυλίου του κόλπου
- Μετεμμηνοπαυσιακή ατροφία
- Ελαττωμένη εφύγρανση
- Ουλές προηγηθείσης περινεοτομίας
- Λοιμώξεις
- Τραύματα
- Συμφύσεις
- Ερεθισμός κλειτορίδος
Νόσοι κόλπου:
- Λοιμώξεις
- Μάζες/όγκοι
- Ελαττωμένη εφύγρανση
- Χαλάρωση πυελικών τοιχωμάτων που οδηγούν σε ορθοκήλη, κυστεοκήλη ή πρόπτωση μήτρας
- Φλεγμονώδης ή αλλεργική απόκριση σε ξένο σώμα
- Ανωμαλία του κολπικού θόλου λόγω ακτινοβολίας ή χειρουργικής επεμβάσεως
- Συγγενείς δυσμορφίες
Νόσοι των πυελικών δομών:
- Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
- Ενδομητρίωση
- Κακοήθεις ή καλοήθεις όγκοι της μήτρας
- Παθολογία ωοθηκών
- Πυελικές συμφύσεις
- Προηγηθέν κάταγμα πυέλου
- Μυαλγία του ανελκτήρα μυ
Νόσοι του γαστρεντερικού συστήματος:
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
- Νόσος του Chrohn
- Εκκολπωματίτιδα
- Δυσκοιλιότητα
- Αιμορροΐδες
- Συρίγγια
Νόσοι του ουροποιητικού:
- Νόσοι των ουρητήρων ή της κύστης
Άνδρες:
- Σπασμός των γεννητικών μυών
- Λοίμωξη και ερεθισμός του δέρματος του πέους
- Καρκίνος πέους
- Νόσοι της ανατομίας του πέους
- Καρκίνος προστάτη
- Νόσοι της ανατομίας του πέους
- Λοιμώξεις και υπερτροφία του προστάτη
- Λοίμωξη των σπερματοδόχων κύστεων
- Νόσος όρχεος
- Συστροφή σπερματικού τόνου
- Μυοσκελετικές νόσοι πυέλου και οσφύος
Ψυχολογικές νόσοι:
- Φόβος
- Άγχος
- Φοβικές αντιδράσεις
- Αντιδράσεις μετατροπής
- Εχθρικότητα προς τον σεξουαλικό σύντροφο
- Ψυχολογικό τραύμα
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Διαβήτης
- Έλλειψη οιστρογόνων
- Χρήση αλκοόλης/ναρκωτικών
- Εμμηνόπαυση
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Κολεόσπασμος
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Καλλιέργεια για γονόρροια
- Καλλιέργεια για χλαμύδια
- Καλλιέργεια για έρπητα
- Γενική ούρων
- Επίχρισμα Παπανικολάου για εκτίμηση επιπέδου οιστρογόνων
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Κυστεοουρηθρογραφία με κένωση κύστεως σε περίπτωση προσβολής ουροποιητικού συστήματος
- Ακτινολογική απεικόνιση γαστρεντερικού με αντίθεση σκιαστικού σε περίπτωση συνοδών συμπτωμάτων
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Κολποσκόπηση σε βλάβες κόλπου
- Λαμπαροσκόπηση σε περίπτωση σύνθετου, εν τω βάθει διατιτραίνοντος πόνου
- Κυστεοσκόπηση σε περίπτωση προσβολής ουροποιητικού
- Σμιγμοειδοσκόπηση σε περίπτωση προσβολής του γαστρεντερικού συστήματος
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
Εξωνοσοκομειακός ασθενής
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Το πρώτο βήμα στη θεραπεία είναι να εκπαιδεύσουμε τον ασθενή και το σύντροφο για τη φύση του προβλήματος και να τον επιβεβαιώσουμε ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί
- Οργανικές αιτίες μπορούν γενικά να αναγνωρισθούν κατά την διάρκεια της αρχικής εκτιμήσεως και να αρχίσει ειδική θεραπεία
- Εφ’ όσον αποκλεισθούν οι οργανικές αιτίες, μπορεί να αρχίσει θεραπεία συμπεριφοράς, ατομική ή και των δύο μελών του ζεύγους
Θεραπεία συμπεριφοράς:
- Σχεδιασμένη για συστηματική απευαισθητοποίηση της επαφής με μια σειρά επεμβάσεων κατά τη διάρκεια εβδομάδων
- Οι επεμβάσεις εκτείνονται από μυϊκή χαλάρωση και αμοιβαίο σωματικό “μασάζ” μέχρι σεξουαλικές φαντασιώσεις και ερωτικό μασάζ, με τελικό στόχο της επαφής τη σεξουαλική ανταπόκριση
Ατομική θεραπεία:
- Ενδείκνυται για τη βοήθεια του ασθενούς που σχετίζεται με θέματα που αφορούν τη δική του ψυχική σφαίρα και την εκτίμηση του ρόλου του σεξουαλικού του συντρόφου
Θεραπεία ζεύγους:
- Ενδείκνυται για την επίλυση διαπροσωπικών προβλημάτων
- Μπορεί να αφορά μία βραχυχρόνια, σχεδιασμένη παρέμβαση ή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση
- Πιθανώς αναγκαία η αναφορά σε ειδικό κέντρο για μακροχρόνια θεραπεία
ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
- Εξαρτώνται από την αιτιολογία. Μπορεί να περιλαμβάνουν αντιβιοτικά για λοίμωξη, οιστρογόνα για ατροφία κόλπου, αναλγητικά για πόνο και εφυγραντικά για ξηρότητα.
Η θεραπεία για τον πόνο με σεξουαλική επαφή εξαρτάται από το τι προκαλεί τον πόνο. Μετά τη σωστή διάγνωση μπορεί να είναι απαραίτητη μία ή περισσότερες θεραπείες για συγκεκριμένες αιτίες. Για παράδειγμα: Για πόνο που οφείλεται σε μολύνσεις από μύκητες, ένας κλινικός γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει κρέμα αντιμυκητιασική (νυστατίνη και ακετονίδη τριαμκινολόνης), η οποία θεραπεύει τόσο μια μόλυνση ζύμης όσο και τη σχετιζόμενη οδυνηρή φλεγμονή και τον κνησμό, επειδή περιέχει τόσο αντιμυκητιασικό όσο και στεροειδές. Για πόνο που πιθανόν οφείλεται στην κολπική ξηρότητα μετά την εμμηνόπαυση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί θεραπεία με οιστρογόνα. Για γυναίκες με διαγνωστικά κριτήρια για ενδομητρίωση, τα φάρμακα ή η χειρουργική επέμβαση είναι πιθανές επιλογές. Επιπλέον, τα ακόλουθα μπορεί να μειώσουν την ταλαιπωρία κατά τη συνουσία: Εξηγήστε με σαφήνεια στον ασθενή τι έχει συμβεί, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης θέσεων και αιτιών πόνου. Καταστήστε σαφές ότι ο πόνος, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου ή τουλάχιστον μειώνεται πολύ. Εάν υπάρχει σύντροφος, εξηγήστε τις αιτίες και τη θεραπεία και ενθαρρύνετέ τον να είναι υποστηρικτικός. Ενθαρρύνετε την ασθενή να μάθει για το σώμα της, να εξερευνήσει τη δική της ανατομία και να μάθει πώς της αρέσει να χαϊδεύεται και να αγγίζεται. Ενθαρρύνετε το ζευγάρι να προσθέσει ευχάριστες, σεξουαλικά συναρπαστικές εμπειρίες στις τακτικές αλληλεπιδράσεις τους, όπως το μπάνιο για δύο (όπου ο πρωταρχικός στόχος δεν είναι η καθαριότητα) ή τα αμοιβαία χάδια χωρίς σεξουαλική επαφή. Σε ζευγάρια όπου μια γυναίκα ετοιμάζεται για κολπική επαφή, τέτοιες δραστηριότητες τείνουν να αυξάνουν τόσο τη φυσική λίπανση όσο και την κολπική διαστολή, και οι δύο μειώνουν την τριβή και τον πόνο. Πριν από τη σεξουαλική επαφή, το στοματικό σεξ μπορεί να χαλαρώσει και να λιπαίνει τον κόλπο (με την προϋπόθεση ότι και οι δύο σύντροφοι είναι άνετοι με αυτό). Για όσες έχουν πόνο στη βαθιά διείσδυση λόγω τραυματισμού της πυέλου ή ασθένειας, συνιστάται η αλλαγή της συντεταγμένης θέσης σε εκείνη με τη λιγότερη διείσδυση. Για την κολπική διείσδυση στις γυναίκες, η μέγιστη κολπική διείσδυση μπορεί να επιτευχθεί όταν η γυναίκα βρίσκεται στο κρεβάτι με την πλάτη της, οι μηροί της συμπιέζονται σφιχτά στο στήθος της και τα πόδια της είναι τοποθετημένα στους ώμους του συντρόφου της. Η ελάχιστη διείσδυση συμβαίνει όταν μια γυναίκα ξαπλώνει στην πλάτη της με τα πόδια της εκτεταμένα στο κρεβάτι κλειστά, ενώ τα πόδια του συντρόφου της κινούνται πάνω στα δικά της. Υπάρχει, επίσης, μια συσκευή για τον περιορισμό της διείσδυσης. Προτείνετε υδατοδιαλυτό ή χειρουργικό λιπαντικό κατά τη συνουσία. Μη χρησιμοποιείτε βαζελίνη. Το λιπαντικό πρέπει να εφαρμόζεται ελεύθερα (δύο κουταλιές της σούπας) τόσο στο πέος όσο και στον κόλπο. Μια διπλωμένη πετσέτα μπάνιου κάτω από τους γοφούς του συντρόφου βοηθά στην αποφυγή διαρροής στα κλινοσκεπάσματα. Η σύντροφος μπορεί να κουμαντάρει το πέος στο χέρι της και να ελέγχει την εισαγωγή του, αντί να αφήνει το σύντροφο να το κάνει.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑ
Εξαρτάται από τη θεραπεία. Κάθε 6-12 μήνες εφ’ όσον λυθεί το πρόβλημα
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
Αποφυγή αλκοόλ και παραγώγων καπνού
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑΣ
Η πλειοψηφία των περιπτώσεων θα ανταποκριθεί στη θεραπεία
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Κολεόσπασμος
Γηριατρικό: Η συχνότητα αυξάνει δραματικά στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που δεν παίρνουν οιστρογόνα πριν από την κολπική ατροφία. Πάνω από τις μισές σεξουαλικά ενεργείς γυναίκες θα αναφέρουν κάποτε δυσπαρεύνια
ΚΥΗΣΗ
Η περινεοτομία συσχετίζεται με τη δυσπαρεύνια. Μερικές μελέτες δείχνουν ότι η επίπτωση είναι ελαττωμένη σ’ όσες έχουν μέσης τομής περινεοτομία σε σχέση με αυτές που έχουν πλάγια
Τα κατάλληλα συμπληρώματα για τη σεξουαλική υγεία
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τη σεξουαλική υγεία
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Όταν η γυναίκα πονάει κατά τη σεξουαλική επαφή
Πονάτε κατά την σεξουαλική επαφή;
Υπάρχουν κίνδυνοι από την Ακτινοθεραπεία;
