Διαταραχή μετατραυματικού stress

Χρήσιμες πληροφορίες για τη διαταραχή μετατραυματικού stress

Διαταραχή μετατραυματικού stress είναι μία κατάσταση που παρατηρείται σε άτομα που βίωσαν ένα γεγονός, το οποίο θα προκαλούσε μεγάλη δυσφορία στους περισσότερους ανθρώπους, π.χ. σοβαρή απειλή για τη ζωή κάποιου, την ψυχική και σωματική του ακεραιότητα. Σοβαρή απειλή για τα παιδιά κάποιου ή βλάβη τους, την/τον σύζυγο του, τα αδέλφια του, τους γονείς ή άλλους στενούς συγγενείς ή φίλους. Ξαφνική καταστροφή του σπιτιού του ή της κοινότητας του, η θέα κάποιου προσώπου που έχει τραυματιστεί ή σκοτωθεί (ή αυτό γίνεται εκείνη τη στιγμή μπροστά του) σαν αποτέλεσμα ανθρώπινης βίαιης ενέργειας ή φυσικής καταστροφής.

• Η αντίδραση του ατόμου περιλαμβάνει έντονο φόβο, έντονο αίσθημα έλλειψης βοήθειας ή τρόμο. Στα παιδιά αυτό, πιθανώς, εκφράζεται με αποδιοργανωμένη ή επιθετική συμπεριφορά
• Τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης δεν υπήρχαν πριν από το τραύμα και εμμένουν για τουλάχιστον ένα μήνα μετά το τραύμα
• Υπάρχει μία υποκατηγορία της διαταραχής του μετατραυματικού stress (ΔΜΤΣ) με καθυστερημένη έναρξη συμπτωμάτων που ξεκινούν τουλάχιστον 6 μήνες μετά το τραύμα
• Ο οξύς τύπος ΔΜΤΣ ορίζεται ως ο έχων διάρκεια λιγότερη από 3 μήνες
• Χρόνιος τύπος ορίζεται όταν η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι πάνω από 3 μήνες

Επηρεαζόμενα συστήματα: Νευρικό

Επικρατέστερη ηλικία: Οι ηλικιωμένοι και οι πολύ νέοι είναι περισσότερο ευάλωτοι

Επικρατέστερο φύλο: Οι ενήλικες γυναίκες έχουν περισσότερο την τάση να ζητούν βοήθεια. Τα νεαρά αγόρια μπορεί να είναι πιο ευάλωτα στο τραύμα απ΄ ότι τα κορίτσια

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

Το τραυματικό γεγονός αναβιώνεται επίμονα τουλάχιστον με έναν από τους ακόλουθους τρόπους:

• Επαναλαμβανόμενες και αθέλητες, οδυνηρές αναμνήσεις του γεγονότος, που περιλαμβάνουν εικόνες, σκέψεις, αντιλήψεις. Στα παιδιά επαναλαβανόμενα παιχνίδια πάνω σ’ ένα θέμα, μπορεί να αντανακλούν τα θέματα ή αντικείμενα που σχετίζονται με το ψυχοτραυματικό γεγονός
• Επαναλαμβανόμενα λυπητερά όνειρα σχετιζόμενα με το τραύμα. Στα παιδιά μπορεί να υπάρχουν τρομακτικά όνειρα, χωρίς αναγνωρίσιμο περιεχόμενο
• Δράση ή αίσθηση ως εάν το τραυματικό γεγονός βιώνεται τώρα (επιστρέφει), (περιλαμβάνει μια αίσθηση ότι αναβιώνεται η τραυματική εμπειρία, ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις και σχιζοειδικά επεισόδια επιστροφής, όπως, αυτά που συμβαίνουν σε εγρήγορση ή σε μέθη). Σε νέα παιδιά μπορεί να επισυμβεί μια δραματουργική ανάπλαση γεγονότων που σχετίζονται με το ψυχοτραυματικό γεγονός
• Έντονη ψυχολογική δυσφορία με την έκθεση σε ενδογενή ή εξωγενή ερεθίσματα που συμβολίζουν ή υπενθυμίζουν μερικές πλευρές του ψυχοτραυματικού γεγονότος
• Φυσιολογική αντίδραση με την έκθεση σε ενδογενή ή εξωγενή ερεθίσματα που συμβολίζουν ή υπενθυμίζουν μια πλευρά του ψυχοτραυματικού γεγονότος, όπως: αυξημένος καρδιακός ρυθμός αλλαγής αρτηριακής πιέσεως, αποχρωματισμός δέρματος, θόλωση οράσεως, υπερπερισταλτικότητα λείων μυϊκών ινών, ναυτία, εμετός, διάρροια, έπειξη προς ούρηση

Επίμονη αποφυγή των ερεθισμάτων που συνδέονται με το τραύμα ή μούδιασμα της γενικής απαντητικότητας, όπως αποδεικνύεται από 3 τουλάχιστον από τα παρακάτω:

• Προσπάθειες να αποφύγει σκέψεις ή συναισθήματα που συνδέονται με το τραύμα
• Προσπάθειες να αποφύγει δραστηριότητες ή καταστάσεις που ξυπνούν αναμνήσεις του τραύματος
• Ανικανότητα να επαναφέρει μία σημαντική πλευρά του τραύματος  (ψυχογενής αμνησία)
• Εκσεσημασμένη μείωση του ενδιαφέροντος σε σημαντικές δραστηριότητες (σε νεαρά παιδιά, απώλεια πρόσφατα αποκτημένων αναπτυξιακών δεξιοτήτων, του ελέγχου των απεκκριτικών λειτουργιών ή της δεξιότητας της ομιλίας)
• Αισθήματα απομάκρυνσης ή αποξένωσης από άλλους
• Περιορισμένο εύρος συναισθήματος, π.χ., ανικανότητα ατόμου να έχει συναισθήματα αγάπης
• Αίσθηση βράχυνσης του μέλλοντος, π.χ., το άτομο δεν περιμένει ότι θα κάνει καριέρα, ότι θα παντρευτεί ή ότι θα κάνει παιδιά ή ότι η ζωή του θα είναι μακριά

Επίμονα συμπτώματα αυξημένης διεγερσιμότητας (που δεν ήταν παρόμοια πριν το τραύμα), όπως φαίνεται από τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω:

• Δυσκολία να κοιμηθεί ή να παραμείνει κοιμισμένος (αϋπνία)
• Ευερεθιστότητα ή εκρήξεις θυμού
• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Υπεραγρύπνιση
• Αυξημένη αντίδραση μουδιάσματος
• Διέγερση του αυτόνομου νευρικού συστήματος κατά την έκθεση σε γεγονότα που συμβολίζουν ή μοιάζουν με μια πλευρά του τραυματικού γεγονότος (π.χ., μία γυναίκα που βιάστηκε σε ανελκυστήρα γίνεται κάθιδρη, όταν μπαίνει σε ανελκυστήρα)

Άλλα:

• Διάρκεια της διαταραχής πάνω από 1 μήνα
• Η διαταραχή προκαλεί κλινικά σημαντική δυσφορία ή επιδείνωση της κοινωνικής εργασιακής ή άλλων σημαντικών περιοχών δραστηριότητας

ΑΙΤΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

Γεγονότα που προσβάλλουν την προσωπική ακεραιότητα, αυτοεκτίμηση και ασφάλεια κάποιου είναι ψυχολογικά τραυματικά και μπορεί να οδηγήσουν σε ΔΜΤΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS 

Άτομα με ιστορικό εγκατάλειψης στην παιδική ηλικία ή δυσλειτουργικές οικογένειες, παιδιά αλκοολικών γονιών ή κακοποιημένα, έχουν προδιάθεση και είναι περισσότερο ευάλωτα στο να αναπτύσσουν ΔΜΤΣ ως αντίδραση στο τραύμα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

• Οργανικές, ψυχικές διαταραχές
• Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
• Φοβικές διαταραχές
• Καταθλιπτική διαταραχή
• Διαταραχή πανικού
• Διαταραχή μετατροπής
• Διαταραχή σωματοποίησης
• Διαταραχές προσωπικότητας
• Εξάρτηση από ουσίες και χημική εξάρτηση

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

• Νευροψυχολογική δοκιμασία βοηθάει σε περιπτώσεις άνοιας και πιο λεπτής γνωστικής δυσλειτουργίας
• Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για να αποκλειστεί οποιαδήποτε βλάβη του εγκεφάλου (τα αποτελέσματα μπορεί να διαφοροποιηθούν από οποιοδήποτε φάρμακο, που επηρεάζει τα πρότυπα του ΗΕΓ όπως υπνωτικά χάπια, αντικαταθλιπτικά, νευροληπτικά και άλλα ψυχοτρόπα φάρμακα)
• Ψυχολογική δοκιμασία και μία λεπτομερής εξέταση του διανοητικού επιπέδου είναι πολύτιμα για μία πλήρη λεπτομερή εκτίμηση του ασθενούς
• Εργαστηριακές μελέτες ύπνου ενός 8ώρου ΗΕΓ βοηθούν στη διάγνωση διαταραχών ύπνου
• Κατά τη διάρκεια μίας εξέτασης και συνέντευξης υποβοηθούμενης με νατριούχο αμυτάλη (που δίνεται ενδοφλέβια) ή παρεμφερείς ουσίες, μπορεί να αποκαλυφθεί τραυματικό υλικό σε ασθενείς με αμνησία. Παρεμφερώς μία εξέταση υποβοηθούμενη με ύπνωση μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση
• Οι δοκιμασίες μπορεί να επηρεαστούν από τη διακοπή φαρμάκων ή την τοξίκωση από φάρμακα (ναρκωτικά) και αλκοόλ, οποιαδήποτε οργανικά εγκεφαλικά σύνδρομα, όπως πολυεμφραγματική άνοια, άλλες μορφές άνοιας και τύποι επιληψίας

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

Υπολογιστική τομογραφία κεφαλής και μαγνητικός συντονισμός του εγκεφάλου είναι πολύτιμες, ώστε να αποκλείσουν οποιαδήποτε βλάβη του εγκεφάλου

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

• Ψυχιατρική εξέταση
• Ψυχολογικές δοκιμασίες

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS 

• Το μεγαλύτερο μέρος της θεραπείας γίνεται σε εξωνοσοκομειακή βάση
• Σε περίπτωση κρίσης, όπως αν ένας ασθενής έχει τάσεις αυτοκτονίας ή είναι δυσλειτουργικός με δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, ενδείκνυται εισαγωγή σε πρόγραμμα εντατικής φροντίδας νοσοκομείου σε ψυχιατρική μονάδα

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

• Όπως υποδεικνύεται από τη φυσική κατάσταση του ασθενούς, η θεραπεία περιλαμβάνει ατομική ψυχοθεραπεία, ύπνωση και ναρκοθεραπεία και θεραπεία συμπεριφοράς
• Η κριτική παρέμβαση σύντομα μετά το τραυματικό γεγονός είναι πολύτιμη για την άμεση διαταραχή και μπορεί να προλάβει την ανάπτυξη ενός χρόνιου ή καθυστερημένου τύπου του συνδρόμου μετατραυματικού stress
• Ασκήσεις χαλάρωσης για να βοηθήσουν στη μείωση του άγχους και να βελτιώσουν τον ύπνο, βρέθηκαν ότι είναι πολύ βοηθητικές

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

• Όπως υποδεικνύεται από τη φυσική κατάσταση του ασθενούς
• Η αποκατάσταση του φυσιολογικού ύπνου τη νύχτα είναι βασική σε περιπτώσεις αϋπνίας

ΔΙΑΙΤΑ

Όχι ειδική δίαιτα

ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά:

• Δοξεπίνη 50-150 mg/ημέρα
• Νορτριπτυλίνη 30-100 mg/ημέρα
• Ιμιπραμίνη 50-300 mg/ημέρα
• Δεσυπραμίνη 50-300 mg/ημέρα
• Αμιτριπτυλίνη 50-300 mg/ημέρα
• Τριμιπραμίνη 50-300 mg/ημέρα
• Προτρυπτιλίνη 15-60 mg/ημέρα
• Αμοξαπίνη 50-300 mg/ημέρα
• Ναπροτυλίνη 80-225 mg/ημέρα (αυξημένος κίνδυνος σπασμών με μεγαλύτερες δόσεις)

Αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟ):

• Φαινελζίνη 45-75 mg/ημέρα είναι χρήσιμη ειδικά σε ασθενείς με PTSD με προσβολές πανικού

Άλλα:

• Τραζοδόνη 100-400 mg/ημέρα, χορηγούμενα κυρίως την ώρα του ύπνου είναι βοηθητικά σε ασθενείς με αϋπνία
• Μικρές δόσεις νευροληπτικών είναι βοηθητικές για κάποιους ασθενείς επιλεκτικά
• Οι βενζοδιαζεπίνες πρέπει να χρησιμοποιούνται εκλεκτικά και με προσοχή
• Η προπρανολόνη και η κλονιδίνη έχουν χρησιμοποιηθεί με περιορισμένα αποτελέσματα

Αντενδείξεις:

• Αλλεργικές αντιδράσεις σε συγκεκριμένα φάρμακα
• Χορήγηση με προσοχή σε αλκοολικούς ασθενείς με φτωχές λειτουργίες του ήπατος

Προφυλάξεις:

• Μην αναμειγνύετε τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά με αναστολείς της ΜΑΟ
• Μακροχρόνια χρήση βενζοδιαζεπινών μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αντοχή και εξάρτηση από το φάρμακο

Σημαντικές πιθανές αλληλεπιδράσεις:

Οι αναστολείς της ΜΑΟ μπορεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα αντικαταθλιπτικά, συμπαθητικομιμητικά, όπως η ψευδοεφεδρίνη και οποιαδήποτε τροφή με τυραμίνη ή τα προδρομα μόρια της

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

• Η κλομιπραμίνη 75-250 mg/ημέρα σε ασθενείς με ψυχαναγκαστικά καταναγκαστικά συμπτώματα, έχει βοηθήσει σε ορισμένες περιπτώσεις
• Επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης σεροτονίνης όπως η φλοιοξενίνη 20-80 mg/ημέρα, έχει βρεθεί ότι βοηθούν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις με καταθλιπτικά συμπτώματα
• Η βουσπιρόνη 30-80 mg/ημέρα έχει βρεθεί ότι βοηθάει σε περιπτώσεις με σοβαρό άγχος

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

Ψυχοθεραπεία τουλάχιστον μία ώρα την εβδομάδα είναι αναγκαία στην πρώτη φάση της θεραπείας

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

Κριτική παρέμβαση αμέσως μετά το τραυματικό γεγονός, που περιλαμβάνει έντονη υποστήριξη και θεραπεία, μπορεί να προλάβει την ανάπτυξη του χρόνου ΔΜΤΣ αργότερα

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

• Αυτοκτονία
• Αυτοεπιβαλλόμενη βία σε αναπαράσταση του τραύματος

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟΥ STRESS

Η έλλειψη της κριτικής παρέμβασης αμέσως μετά το τραύμα μπορεί να οδηγήσει στην εμμονή των συμπτωμάτων. Αν διαρκέσουν πάνω από 4-6 εβδομάδες, αναπτύσσεται οξύ ΔΜΤΣ. Αν τα συμπτώματα επιμένουν για πάνω από 6 μήνες, οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν χρόνιο ΔΜΤΣ, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της δουλειάς τους, συζυγικούς καυγάδες, ολική ανικανότητα και επαναλαμβανόμενες και/ή μακροχρόνιες εισαγωγές στο νοσοκομείο με σοβαρή νοσηρότητα

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Διαταραχές προσωπικότητας, όπως μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας, κατάθλιψη, διαταραχή πανικού, αγχώδης διαταραχή και διασχιστικές διαταραχές

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Τα νέα παιδιά είναι ευάλωτα στην κακοποίηση και εγκατάλειψη και μπορεί να αναπτύξουν χρόνιο ΔΜΤΣ με αποτυχία να προοδεύσουν και να μεγαλώσουν με υγιή τρόπο

Γηριατρικό: Οι ηλικιωμένοι έχουν λιγότερες πηγές κοινωνικής υποστήριξης και η προσαρμογή τους στο τραύμα είναι λιγότερο ελαστική. Επίσης είναι περισσότερο ευαίσθητοι στα φάρμακα και χρειάζονται προσαρμογή των δόσεων

ΚΥΗΣΗ

Αποφύγετε τις ψυχοτρόπες ουσίες στο πρώτο τρίμηνο. Συγκεντρωθείτε στις τεχνικές μη φαρμακολογικής θεραπείας, όπως ψυχοθεραπεία, ύπνωση, θεραπεία χαλάρωσης

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Κάνναβη και σύνδρομο μετατραυματικού στρες

Κάνναβη και ινομυαλγία

Πώς η κάνναβη θεραπεύει τον καρκίνο

Οι θεραπευτικές δράσεις των ψυχεδελικών ουσιών

Η νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης θα προάγει την υγεία

Ποιοι πρέπει να παίρνουν φαρμακευτική κάνναβη

Η τεχνική της χαλαρωτικής αναπνοής

Πώς η κάνναβη θεραπεύει τον καρκίνο

Διαταραχή γενικευμένου άγχους

Αντιμετώπιση του άγχους στον ογκολογικό ασθενή

www.emedi.gr