Χρήσιμες πληροφορίες για την ατοπική δερματίτιδα
Η ατοπική δερματίτιδα ή ατοπικό έκζεμα είναι χρόνια κνησμώδης εκζεματοειδής κατάσταση που προσβάλει χαρακτηριστικές περιοχές. Σχετίζεται με οικογενειακό ιστορικό ατοπίας (άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, ατοπική δερματίτιδα)
Επηρεαζόμενα συστήματα: Δέρμα
Γενετική: Υπάρχει γενετική προδιάθεση. Θετικό οικογενειακό ιστορικό στα 2/3 των περιπτώσεων
Επικρατέστερη ηλικία: Είναι κυρίως νόσος της παιδικής ηλικίας. Προσβάλει το 5% όλων των παιδιών αρχίζοντας συνήθως από τον 2ο μήνα. Η ατοπική δερματίτιδα έχει εκδηλωθεί ως την ηλικία των 5 ετών, στο 90% των ασθενών
Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες = Γυναίκες (οι γυναίκες τείνουν να έχουν κατά κάποιο τρόπο χειρότερη πρόγνωση)
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
Ο κνησμός είναι το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα
Κατανομή αλλοιώσεων:
- Βρέφη – κορμός, πρόσωπο και εκτατικές επιφάνειες
- Παιδιά – πρόσθια επιφάνεια του αγκώνα, ιγνυακός βόθρος
- Ενήλικες – πρόσωπο, τράχηλος, στήθος και γεννητική περιοχή
- Στους ενήλικες με περιορισμένη έκταση βλαβών, η ύπαρξη εκζέματος παιδικής ηλικίας αποτελεί διαγνωστικό στοιχείο
Μορφολογία των βλαβών:
- Βρέφη – ερύθημα και βλατίδες. Μπορεί να αναπτυχθούν φυσαλίδες που εφελκιδοποιούνται
- Λειχηνοποίηση και σχηματισμός λεπιών είναι τυπικά σημεία χρόνιας δερματίτιδας
- Το οικογενειακό ιστορικό ατοπικής δερματίτιδας μπορεί να είναι περισσότερο χρήσιμο από την μορφολογία των βλαβών για να μπει η διάγνωση
Σχετιζόμενες καταστάσεις:
- Ερύθημα προσώπου ήπιο έως μέτριο
- Περιστοματική ωχρότητα
- Διπλή πτύχωση του κάτω βλεφάρου κοντά στον έσω κανθό (πτυχή του Morgan, σημείο του Dennie)
- Ξηροδερμία
- Έντονες παλαμιαίες γραμμώσεις
- Επιδερμίτιδα (αποχρωματισμένες περιοχές στο πρόσωπο και στους ώμους χωρίς συμπτώματα)
- Τριχοειδής υπερκεράτωση
ΑΙΤΙΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
Άγνωστα. Υπάρχει γενετικό υπόστρωμα. Νόσος μη αλλεργικής αιτιολογίας
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Δερματικές λοιμώξεις
- Συναισθηματική πίεση
- Ερεθιστικά ρούχα και χημικά
- Υπερβολικά θερμό ή ψυχρό κλίμα
- Τροφική αλλεργία στα παιδιά (αμφιλεγόμενο)
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Εξανθήματα φωτοευαισθησίας
- Δερματίτιδα από επαφή (ειδικά όταν προσβάλλεται μόνο το πρόσωπο)
- Ψώρα
- Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα (ειδικά στα βρέφη)
- Ψωρίαση ή χρόνιος απλός λειχήνας αν υπάρχει μόνο τοπικά περιορισμένη βλάβη σε ενήλικες
- Σπάνιες βρεφικές παθήσεις: Ιστιοκυττάρωση Χ, σύνδρομο Wiskott-Aldrich, σύνδρομο αταξίας -τηλαγγειεκτασίας
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
Τα επίπεδα IgE του ορού είναι συνήθως αυξημένα
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
Υπερκεράτωση και πάχυνση της επιδερμίδας. Στο χόριο υπάρχει περιαγγειακή φλεγμονή
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
Η βιοψία δέρματος δείχνει μη ειδικές εκζεματοειδείς αλλοιώσεις (βιοψία ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ, δεδομένου ότι, η διάγνωση είναι συνήθως κλινική)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
Γενικά εξωνοσοκομειακή, χρήση κορτικοστεροειδών τοπικά
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Μείωση του άγχους αν είναι δυνατόν
- Αποφυγή παραγόντων που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό (π.χ. μαλλί, αρώματα)
- Προσπάθεια ελαχιστοποίησης του ιδρώτα
- Χλιαρά (όχι θερμά) μπάνια
- Ελαχιστοποίηση χρήσης σαπουνιού
- Συχνή λίπανση του δέρματος με τη χρήση ελαίων, υδατικών κλπ
- Η φωτοθεραπεία μπορεί να αποβεί χρήσιμη
ΔΙΑΙΤΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
Υπάρχουν αμφιλεγόμενες απόψεις για τη σχέση τροφικών αλλεργιογόνων και εξάρσεων ατοπικής δερματίτιδας. Οι τροφικές αλλεργίες δεν φαίνεται να παίζουν κανένα ρόλο στο έκζεμα ενηλίκων. Στα βρέφη και στα παιδιά τα συνήθως ύποπτα φαγητά είναι γάλα, αυγά δημητριακά και φιστίκια. Θα πρέπει ίσως να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο μείωσης των παραπάνω τροφών για χρονικό διάστημα, π.χ. 3-4 εβδομάδων. Επίσης θα πρέπει να αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο της καθυστέρησης έναρξης των ύποπτων τροφών μέχρι τον 6ο μήνα
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Η δερματίτιδα δεν προκαλείται από “τα νεύρα”
- Η δερματίτιδα δεν προκαλείται από αλλεργία
- Στόχος είναι ο έλεγχος και όχι η θεραπεία παρ’ ότι μερικοί ασθενείς μπορεί να ξεπεράσουν τη νόσο τους
ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Η χρήση τοπικών στερεοειδών επιτυγχάνει έλεγχο της νόσου στο 90% των ασθενών
- Στα βρέφη και στα παιδιά χορηγείται 1% υδροκορτιζόνη τοπικά
- Στους ενήλικες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις (πάνω από 1%) σε περιοχές εκτός του προσώπου
- Χορήγηση βραχυχρόνιων σχημάτων ισχυρών κορτικοστεροειδών για την αντιμετώπιση των εξάρσεων και στη συνέχεια επιστροφή σε λιγότερο δραστικά φάρμακα για τον έλεγχο της δερματίτιδας
Προφυλάξεις: Αποφυγή χρόνιας χρήσης φθοριωμένων κορτικοστεροειδών, δεδομένου ότι μπορεί να προκαλέσουν δερματικές ραβδώσεις ή ατροφία, ειδικά στα παιδιά. Η χρήση ισχυρών κορτικοστεροειδών για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να έχει και συστηματική δράση
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Πίσσα (π.χ. έλαια – πίσσας στο μπάνιο, τοπικά, παρασκευάσματα πίσσας προ του ύπνου)
- Αντιϊσταμινικά για τον κνησμό (π.χ. υδροξίνη 10-25 mg πριν την κατάκλιση και όταν απαιτείται)
- Επίσκεψη σε πλαστικό – σε συνδυασμό με την τοπική θεραπεία προάγει την απορρόφηση και μπορεί να είναι χρήσιμη για την αποφυγή δευτερογενών λοιμώξεων σε συνδυασμό με τη χρήση αντιβιοτικών (π.χ. ερυθρομυκίνη ή δικλοξακιλλίνη)
- Για επίμονο τοπικό έκζεμα μπορεί να γίνει έγχυση στεροειδών μέσα στη βλάβη
- Σε σοβαρή ατοπική δερματίτιδα, μπορούν να δοθούν συστηματικά κορτικοστεροειδή για 1-2 εβδομάδες π.χ. πρεδνιζόνη 60-80 mg από το στόμα, την ημέρα με προοδευτική μείωση μέσα σε 7-14 ημέρες. Απαιτείται ταυτόχρονη έναρξη της χρήσης τοπικών στεροειδών έτσι ώστε να είναι δυνατή η συντομότερη διακοπή των συστηματικών στεροειδών
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ
Εξατομικεύεται ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Το εμβόλιο της ευλογιάς (δαμαλισμός) θα πρέπει να αποφεύγεται επειδή υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης ερπητικού εκζέματος
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Ο καταρράκτης είναι πιο συχνός σε ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα
- Δερματικές λοιμώξεις (συνήθως από χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο), μερικές φορές υποκλινικές
- Ερπητικό έκζεμα – γενικευμένο φυσαλιδοφλυκταινώδες εξάνθημα που προκαλείται από λοίμωξη με έρπητα ή με τον ιό της δαμαλείου λύμφης. Οι ασθενείς εμφανίζουν οξεία νόσο και χρειάζονται εισαγωγή σε νοσοκομείο
- Ατροφία και/ή ραβδώσεις αν χρησιμοποιούνται φθοριωμένα κορτικοειδή στο πρόσωπο ή στις πτυχές
- Συστηματική απορρόφηση συμβαίνει όταν οι βλάβες που θεραπεύονται είναι πολύ εκτεταμένες, ειδικά αν χρησιμοποιούνται ισχυρά φάρμακα σε συνδυασμό με επίδεση
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ
- Χρόνια νόσος με τάση να υποχωρεί με την ηλικία 90% των ασθενών εμφανίζουν περιστασιακή ύφεση στην εφηβεία
- Μερικοί ενήλικες μπορεί να συνεχίζουν να έχουν τοπικό έκζεμα, π.χ. χρόνια δερματίτιδα των παλαμών και των πελμάτων, δερματίτιδα των βλεφάρων ή χρόνιο λειχήνα
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
- Άσθμα
- Αλλεργική ρινίτιδα
- Σύνδρομο υπερπαραγωγής IgE (σύνδρομο Job) που χαρακτηρίζεται από ατοπική δερματίτιδα, αυξημένη IgE, υποτροπιάζουσες πυοδερμίες και μειωμένη χημειοταξία των μονοπύρηνων κυττάρων
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Παιδιατρικό: Εμφανίζεται συχνότερα
Γηριατρικό: Εμφανίζεται σπάνια
ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Αν εμφανίζεται μεγάλη αντοχή στη θεραπεία θα πρέπει να ερευνηθεί η συνύπαρξη δερματίτιδας από επαφή
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το δέρμα, τα μαλλιά και τα νύχια
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Υψηλής ποιότητας καλλυντικά για το δέρμα σας
Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για το έκζεμα
Το έλαιο κάνναβης στις δερματικές παθήσεις
Οι δερματολογικές παθήσεις στην τρίτη ηλικία
Το σύνδρομο Υπερανοσοσφαιριναιμίας E
