Κλασική Ιατρική Δερματολογία Λοιμωξιολογία Παθολογία Σεξ και υγεία

Γονοκοκκικές λοιμώξεις

1 Φεβρουαρίου 2021

Χρήσιμες πληροφορίες για τις γονοκοκκικές λοιμώξεις

Οι γονοκοκκικές λοιμώξεις και η γονόρροια είναι πυώδεις φλεγμονές της επιφάνειας των βλεννογόνων και προκαλούνται από έναν μικροοργανισμό που μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, το γονόκοκκο.

Κάθε βλεννογόνος μπορεί να προσβληθεί. Σποραδικά μπορεί να συμβεί γονοκοκκαιμία, που προκαλεί ένα χαρακτηριστικό σύνδρομο με πυρετό, δερματικές βλάβες και αρθραλγία/τενοντοθυλακίτιδα ή σηπτική αρθρίτιδα

Αιματογενής διασπορά μπορεί να προκαλέσει ενδοκαρδίτιδα ή σπανίως μηνιγγίτιδα
Συχνή είναι η σαλπιγγίτιδα, στις γυναίκες εξαιτίας επέκτασης του γονοκόκκου από τον ενδοτραχηλικό σωλήνα στις σάλπιγγες, Συμμετοχή των ωοθηκών με σχηματισμό αποστημάτων. Το συνολικό σύμπλεγμα της φλεγμονής του ανώτερου γεννητικού συστήματος αναφέρεται ως φλεγμονώδης νόσος της πυέλου (ΦΝΠ)
Επιδιδυμίτιδα στους άνδρες από επέκταση του γονοκόκκου στους όρχεις
Ασυμπτωματική λοίμωξη μπορεί να εκδηλωθεί και στα δύο φύλα

Επηρεαζόμενα συστήματα: Αναπαραγωγικό, Μυοσκελετικό, Δέρμα/Εξωκρινείς αδένες, Νευρικό, Καρδιαγγειακό

Γενετική: Άτομα με συγγενή έλλειψη των τελευταίων στοιχείων του συμπληρώματος (C7, 8, 9) έχουν την τάση για εξάπλωση των τοπικών γονοκοκκικών φλεγμονών

Επικρατέστερη ηλικία: 15-29 ετών

Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες > Γυναίκες (συμπτωματική νόσος)

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Άνδρες, έφηβοι και ενήλικες:

Λιγοστή έως άφθονη πυώδης έκκριση από την ουρήθρα (98%)
Δυσουρία (98%)
Ορχεοδυνία (1%)
Ασυμπτωματική ουρηθρική φλεγμονή (επίπτωση περίπου 1%)
Στενώματα ουρήθρας

Ομοφυλόφιλοι άνδρες:

Ορθοπρωκτική έκκριση – πυώδης ή αιμορραγική
Τεινεσμός
Πρωκτικός καύσος ή κνησμός
Ασυμπτωματική πρωκτική λοίμωξη

Γυναίκες, χωρίς φλεγμονώδη Νόσο Πυέλου-ΦΝΠ:

Ενδοτραχηλικό έκκριμα (κατά τη γυναικολογική εξέταση 96%)
Κολπικό έκκριμα
Δυσουρία
Αποστήματα βαρθολινείων αδένων
Ασυμπτωματική φλεγμονή τραχήλου (20% περίπου)

Γυναίκες με ΦΝΠ:

Δυσμηνόρροια
Πόνος υπογαστρίου και ευαισθησία
Πυρετός
Ευαισθησία κατά την έλξη του τραχήλου
Ψηλαφητές ευαίσθητες σάλπιγγες και/ή ωοθήκες
Κοιλιακή αναπηδώσα ευαισθησία
Στείρωση
Χρόνιος πυελικός πόνος

Και τα δύο φύλα:

Φαρυγγική λοίμωξη – ασυμπτωματική λοίμωξη (98%), εξιδρωματική φαρυγγίτιδα (< 1%)
Οφθαλμική λοίμωξη (σπάνια) – πυώδης έκκριση, επιπεφυκίτιδα, χύμωση, οίδημα βλεφάρου, έλκος κερατοειδούς
Διάσπαρτη γονοκοκκική λοίμωξη – πυρετός, φρίκια, αρθραλγίες (στις μικρές αρθρώσεις), ευαισθησία και οίδημα στους τένοντες (ποδιών και/ή χεριών), επώδυνες δερματικές βλάβες (πυώδεις, ερυθρές, επώδυνες), σηπτική αρθρίτιδα
Ενδοκαρδίτιδα – αιφνίδια καταστροφή των καρδιακών βαλβίδων, υψηλός πυρετός
Μηνιγγίτιδα – μηνιγγικά σημεία, κεφαλαλγία, δερματικές βλάβες, πυρετός, διαταραγμένη ψυχική κατάσταση

Βρέφη και παιδιά:

Οφθαλμική λοίμωξη (σπάνια) – πυώδης έκκριση, επιπεφυκίτιδα, χύμωση, οίδημα βλεφάρου, έλκος κερατοειδούς
Πνευμονία (στα νεογνά) – πυρετός, διηθήσεις στην Α/α θώρακα
Μηνιγγίτιδα – μηνιγγικά σημεία, κεφαλαλγία, δερματικές βλάβες, πυρετός, διαταραγμένη ψυχική κατάσταση
Αιδοιοκολπίτιδα – κολπική έκκριση
Ορθοπρωκτική λοίμωξη
Φαρυγγική λοίμωξη – ασυμπτωματική λοίμωξη (98%), πονόλαιμος, εξιδρωματική φαρυγγίτιδα (<1%)
Διάσπαρτη γονοκοκκική λοίμωξη – πυρετός, φρίκια, αρθραλγίες (στις μικρές αρθρώσεις), ευαισθησία και οίδημα τενόντων (των ποδιών και/ή των χεριών), επώδυνες δερματικές βλάβες (πυώδεις, ερυθρές, ευαίσθητες), σηπτική αρθρίτιδα

ΑΙΤΙΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Neisseria gonorrhoeae (ναϊσσέρεια της γονόρροιας ή γονόκοκκος)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Σεξουαλική επαφή με προσβεβλημένα άτομα, χωρίς χρήση ελαστικού προφυλακτικού
Πολλοί ερωτικοί σύντροφοι
Στα βρέφη – μεταδίδεται μέσω του μολυσμένου γεννητικού σωλήνα της μητέρας
Στα παιδιά – σεξουαλική κακοποίηση από προσβεβλημένα άτομα
Αυτοενοφθαλμισμός – (δάκτυλο στο μάτι)
Σε φλεγμονώδη νόσο της πυέλου – χρήση ενδομητρίων συσκευών

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Φλεγμονές από χλαμύδια (μπορούν να μιμηθούν όλες τις μορφές γονοκοκκικής λοίμωξης, εκτός της διάσπαρτης γονοκοκκικής νόσου)
Φλεγμονές ουροποιητικού συστήματος
Άλλες φλεγμονές του κόλπου (ζυμομύκητες, τριχομονάδες, μικροβιακή κολπίτιδα)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Επίχρισμα κατά Gram από τους προσβεβλημένους βλεννογόνους
Αναγνώριση Gram αρνητικών διπλοκόκκων σχήματος νεφροειδούς, σε ζεύγη ή αθροίσματα μέσα στο κυτταρόπλασμα των πολυμορφοπυρήνων λευκοκυττάρων. Οι παρακείμενες επιφάνειες είναι ελαφρώς κοίλες
Η ευαισθησία του ουρηθρικού εκκρίματος σε συμπτωματικούς άνδρες – 95%
Η ευαισθησία του ενδοτραχηλικού εκκρίματος σε πάσχουσες γυναίκες -60-70%
Καλλιέργειες εκκριμάτων που αναπτύσσονται σε εκλεκτικά υποστρώματα (όπως είναι των Thayer-Martin ή Martin-Lewis, που περιέχει αντιβιοτικά που αναστέλλουν την ανάπτυξη άλλων μικροοργανισμών). Παρουσία μικροοργανισμών με τη χαρακτηριστική μορφολογία στο επίχρισμα Gram και ανάπτυξη σε καλλιέργεια με εκλεκτικό υπόστρωμα, συνιστούν την “πιθανή” διάγνωση της γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας. Είναι απαραίτητες στις γυναίκες, εξαιτίας της χαμηλής ευαισθησίας στα επιχρίσματα, και σε υποψία κακοποίησης παιδιού
Ευαισθησία των καλλιεργειών αίματος σε διάσπαρτη γονοκοκκική λοίμωξη -50%
Ευαισθησία της καλλιέργειας αρθρικού υγρού σε σηπτική αρθρίτιδα -50%

Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Προηγούμενη χορήγηση ακόμη και μικρών δόσεων διαφόρων κοινών αντιβιοτικών, μπορεί να δράσει ψευδώς, αρνητικό αποτέλεσμα στις καλλιέργειες

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Η ύπαρξη πολυμορφοπυρήνων λεμφοκυττάρων στο έκκριμα, αποτελεί τυπικό εύρημα
Σε ΦΝΠ – απώλεια του κροσσωτού κυλινδρικού επιθηλίου στις σάλπιγγες. Σάλπιγγες, μεσεντέριο της πυέλου και ωοθήκες συνέχονται μεταξύ τους με πυκνό συνδετικό ιστό και σχηματισμό αποστημάτων

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Έλεγχος της ευαισθησίας στα αντιβιοτικά. Η παραγωγή β-λακταμάσης και η ενδογενής αντοχή στην πενικιλλίνη και/ή την τετρακυκλίνη, γίνεται όλο πιο συχνή. Ο έλεγχος της β-λακταμάσης πρέπει να αποτελεί εξέταση ρουτίνας στα εργαστήρια
Η αναγνώριση των αποικιών γίνεται και με τις δοκιμασίες σακχάρου, ενζυματικές ή δοκιμασίες DNA. Είναι χρήσιμη στην ιατροδικαστική, σε βιασμό ή κακοποίηση παιδιού, διότι και άλλα είδη Ναϊσσέρειας που σαπροφυτούν στους βλεννογόνους, μπορούν να μιμηθούν τον γονόκοκκο

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Η υπερηχογραφία πυέλου ή η αξονική τομογραφία μπορεί να απεικονίσουν πεπαχυσμένες και διεσταλμένες σάλπιγγες ή σχηματισμό αποστημάτων

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Λήψη εκκριμάτων για επίχρισμα κατά Gram και καλλιέργεια
Σε επιχρίσματα κατά Gram από ελεύθερες δερματικές βλάβες, σε διάσπαρτη γονοκοκκική λοίμωξη, αποκαλύπτονται μερικές φορές οι τυπικοί μικροοργανισμοί

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Εξωτερικός ασθενής όταν πρόκειται για μη επιπλακείσα νόσο των ενηλίκων. Επανεξέταση και τακτικές καλλιέργειες

Νοσοκομειακή περίθαλψη σε υποψία γονοκοκκιαιμίας
Νοσοκομειακή περίθαλψη σε περιπτώσεις πνευμονίας ή οφθαλμικής λοίμωξης σε βρέφη
Νοσοκομειακή περίθαλψη σε γυναίκες με ΦΝΠ, όταν αυτές δεν μπορούν να πάρουν θεραπεία από το στόμα, παρουσιάζουν μεγάλο σαλπιγγοωθηκικό απόστημα ή σε εγκυμοσύνη

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Αποχή από τις σεξουαλικές δραστηριότητες μέχρι την επανεξέταση, διάγνωση και θεραπεία του συντρόφου/συντρόφων
Αιματολογικές δοκιμασίες για σύφιλη
Προτροπή για έλεγχο HIV

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Πλήρης, σε μη επιπλακείσα λοίμωξη

ΔΙΑΙΤΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Κανονική

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Ενημέρωση για τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσους και τρόποι πρόληψης
Ενημέρωση για λοίμωξη από HIV και τους κινδύνους, προτροπή ασθενών και συντρόφων για έλεγχο

ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Θεραπεία γονόρροιας σε ενήλικες

Οι ενήλικες με γονόρροια αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Λόγω των αναδυόμενων στελεχών ανθεκτικών στα φάρμακα Neisseria gonorrhoeae, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνιστούν τη μη απλή γονόρροια να αντιμετωπίζεται με το αντιβιοτικό κεφτριαξόνη – χορηγείται ως ένεση – με στοματική αζιθρομυκίνη (Zithromax). Εάν είστε αλλεργικοί στα αντιβιοτικά της κεφαλοσπορίνης, όπως η κεφτριαξόνη, μπορεί να σας χορηγηθεί στοματική γεμιφλοξασίνη (Factive) ή ενέσιμη γενταμικίνη και από του στόματος αζιθρομυκίνη.

Θεραπεία γονόρροιας για συντρόφους

Ο σύντροφός σας θα πρέπει επίσης να υποβληθεί σε δοκιμές και θεραπεία για γονόρροια, ακόμα κι αν αυτός ή αυτή δεν έχει σημεία ή συμπτώματα. Ο σύντροφός σας λαμβάνει την ίδια μεταχείριση που κάνετε. Ακόμα κι αν έχετε υποβληθεί σε θεραπεία για γονόρροια, ένας σύντροφος που δεν έχει λάβει θεραπεία μπορεί να σας μεταβιβάσει ξανά.

Θεραπεία γονόρροιας για μωρά

Τα μωρά που γεννιούνται από μητέρες με γονόρροια που αναπτύσσουν τη λοίμωξη μπορούν να αντιμετωπιστούν με αντιβιοτικά.

Μη επιπλακείσα γονόρροια ενηλίκων (ορθο-γεννητική): ένεση κεφαλοσπορίνης 3ης γενιάς – κεφτριαξόνη 250 mg ΕΜ ή κεφτιζοξίμη 500 mg ΕΜ. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Πρέπει πάντοτε να ακολουθεί τετρακυκλίνη 500 mg από το στόμα 4 φορές την ημέρα για 7 ημέρες ή δοξακυκλίνη 100 mg από το στόμα 2 φορές την ημέρα για 2 ημέρες. Σε έγκυες, ερυθρομυκίνη 500 mg από το στόμα, 4 φορές την ημέρα για 7 ημέρες αντικαθιστά την τετρακυκλίνη
Διάσπαρτη γονοκοκκική λοίμωξη: κεφτριαξόνη 1 gm ΕΦ άπαξ ημερησίως για 7 ημέρες. Ακολουθεί χορήγηση κεφακλόρης 500 mg κάθε 8 ώρες για 4-5 ημέρες ή κεφουροξίμη 250 mg από το στόμα, 2 φορές την ημέρα για 4-5 ημέρες ή κυπροφλοξασίνη 750 mg από το στόμα 2 φορές την ημέρα για 4-5 ημέρες
ΦΝΠ (σε εξωτερικούς ασθενείς): κεφτριαξόνη 500 mg ΕΜ την 1η και την 5η ημέρα σε συνδυασμό με δεξακυκλίνη 100 mg από το στόμα 2 φορές την ημέρα για 14 ημέρες. Μετρονιδαζόλη 250 mg από το στόμα 4 φορές την ημέρα για 14 ημέρες σε υποψία μεικτής αναερόβιας λοίμωξης
Λοίμωξη σε βρέφη: κεφτριαξόνη 25-50 mg /Kg ΕΦ ή ΕΜ κάθε 12 ώρες για 7 ημέρες
Λοίμωξη σε παιδιά: παιδιά με βάρος 45 Kgr και άνω πρέπει να λαμβάνουν κεφτριαξόνη 125 mg ΕΜ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Όταν ο γονόκοκκος δεν είναι ανθεκτικός στην πενικιλλίνη, η χορήγηση προκαϊνικής πενικιλλίνης υποκαθιστά τις κεφαλοσπορίνες σε επιπλακείσα λοίμωξη (μόνο μερική αντοχή στην πενικιλλίνη, οφείλεται σήμερα στην παραγωγή πενικιλλινάσης). Αμπικιλλίνη ή αμοξυκιλλίνη σε συνδυαμό με προβενεσίδη μπορεί να αντικαταστήσει τις κεφαλοσπορίνες σε μη επιπλακείσα νόσο

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Επανάληψη καλλιεργειών από τους βλεννογόνους μία εβδομάδα μετά τη λήψη της θεραπείας

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Σε υποτροπή: αποχή από σεξουαλικές δραστηριότητες μέχρι τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων της καλλιέργειας και τη διάγνωση και θεραπεία του συντρόφου/συντρόφων
Πρόληψη αρχικής λοίμωξης: τα ελαστικά προφυλακτικά προσφέρουν μερική προστασία

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Στενώματα ουρήθρας στους άνδρες
Στείρωση στις γυναίκες
Ουλές κερατοειδούς μετά από οφθαλμική λοίμωξη
Καταστροφή αρθρικών επιφανειών στις αρθρώσεις
Καταστροφή καρδιακών βαλβίδων, ιδιαίτερα της αορτής
Θάνατος από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια ή μηνιγγίτιδα

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΓΟΝΟΚΟΚΚΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ

Με την κατάλληλη και έγκαιρη θεραπεία επιτυγχάνεται πλήρης ίαση και επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες παθήσεις όπως σύφιλη, λοίμωξη από HIV, ηπατίτιδα Β, έρπητας και κολπικές λοιμώξεις στις γυναίκες

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΚΥΗΣΗ

Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή του εμβρύου ή πρόωρο τοκετό

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα προϊόντα για τις λοιμώξεις

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Λοιμώδης βακτηριακή αρθρίτιδα

Δυσπαρεύνια

Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα

Επιδιδυμίτιδα

Πολύμορφο ερύθημα

Οζώδες ερύθημα

Επιπεφυκίτιδα

Συνταγή για την ορχίτιδα

Χρήσιμες πληροφορίες για τον καρκίνο του κόλπου

Να χρησιμοποιείτε βιολογική σόδα για τις κολπίτιδες

Κνησμός αιδοίου