Χρήσιμες πληροφορίες για το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι κακοήθης όγκος του δέρματος ορμώμενος από τα κύτταρα της βασικής στιβάδας της επιδερμίδας και των εξαρτημάτων της.
Σπάνια, δίνει μεταστάσεις, αλλά είναι ικανός να διαβρώσει τοπικά τον ιστό.
Επηρεαζόμενα συστήματα: Δέρμα/Εξωκρινείς
Γενετική: Πιο συχνό σε αυτούς με ανοιχτόχρωμο δέρμα με ξανθά και κόκκινα μαλλιά
Επικρατέστερη ηλικία: Γενικά > 40 ετών αλλά η επίπτωση αυξάνει στους νεότερους πληθυσμούς
Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες > Γυναίκες (αν και η επίπτωση αυξάνει στις γυναίκες)
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ
- Ξεκινά σαν ένα μικρό, λείο, καλά αφοριζόμενο οζίδιο
- Χρώμα ροζ έως κόκκινο
- Περιφέρεια διαφανής μαργαριταροειδής
ΑΙΤΙΑ ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ
- Έκθεση στον ήλιο
- Έκθεση σε μη οργανικά συνδεδεμένο αρσενικό
- Ακτινοθεραπείες
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
- Χρόνια έκθεση στον ήλιο
- Δέρμα ανοιχτόχρωμο
- Τάση για έγκαυμα
- Άνδρες, αν και υπάρχει αυξημένος κίνδυνος στις γυναίκες λόγω αλλαγών του τρόπου ζωής (π.χ. Ινστιτούτα μαυρίσματος)
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Υπερπλασία σμηγματογόνων αδένων, ενδοδερμικοί σπίλοι (μελαγχρωματικοί ή μη), μολυσματική τέρμινθος
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Απαιτούνται παθολογικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Νησίδες κυττάρων βασικής στιβάδας που διηθούν το χόριο. Τα χαρακτηριστικά αυτά κύτταρα μοιάζουν με τα φυσιολογικά θεμέλια κύτταρα – με μεγάλους, βασεόφιλους, επιμήκεις πυρήνες. Σπάνιες μιτώσεις. Τα καρκινικά κύτταρα είναι διατεταγμένα πασσαλοειδώς στην περιφέρεια
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Η βιοψία είναι υποχρεωτική για την επιβεβαίωση της διάγνωσης
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
Εξωνοσοκομειακός ασθενής εκτός εάν υπάρχει εκτεταμένη βλάβη
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
- Η επιλογή της θεραπείας ποικίλει ανάλογα με την έκταση και την εντόπιση της βλάβης και την ασάφεια των χειλέων του όγκου
- Περιοχές υψηλού κινδύνου – έσω κανθός, ρινοχειλική αύλακα, χείλος, κροταφική χώρα, προωτιαία περιοχή, οπισθοωτιαία αύλακα
- Απόξεση και καυτηρίαση – οζώδης βλάβη < 1 cm σε περιοχή χαμηλού κινδύνου, εάν δεν είναι πολύ διηθητική. Απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση και εμπειρία στη χειρουργική τεχνική
- Εκτομή – χρήσιμη για τις βλάβες σε περιοχές υψηλού κινδύνου, δεν εξαρτάται τόσο από το μέγεθος της βλάβης. Κακή επιλογή αν υπάρχουν πολλαπλές βλάβες. Απαιτεί κατάλληλη εκπαίδευση
- Κρυοθεραπεία (κρυοπηξία) – χρησιμοποιείται για μικρές βλάβες σε περιοχές χαμηλού κινδύνου. Απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση και εξοπλισμό. Μπορεί να απαιτηθούν βιοψίες και πριν και μετά τη θεραπεία
- Χειρουργική θεραπεία του Moh – η προτιμώμενη μικροχειρουργική ελεγχόμενη θεραπεία για βλάβες σε περιοχή υψηλού κινδύνου, για υποτροπιάζουσες βλάβες, αν υπάρχει πρότυπο επιθετικής (διηθητικής) ανάπτυξης. Απαιτεί αναφορά σε κατάλληλα εκπαιδευμένο δερματολογικό χειρουργείο
- Ακτινοβολία – χρήσιμη σε ασθενείς που δεν θα μπορούσαν να αντέξουν και ελάχιστες χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. ηλικιωμένοι ασθενείς). Επίσης, μπορεί μα χρησιμοποιηθεί όταν είναι μεγάλης σημασίας η διατήρηση του τοπικού ιστού όπως κοντά στα χείλη και στα βλέφαρα (προκαλεί καρκίνο)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Χωρίς περιορισμούς πλην της αποφυγής της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Ενημερώστε τον ασθενή σχετικά με τεχνικές αποφυγής του ήλιου, αντιηλιακά, κλπ.
- Αυτοεξέταση δέρματος
ΦΑΡΜΑΚΑ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
Τοπικά αντιβιοτικά μετά την εκτομή για 24-48 ώρες (προαιρετικά)
Ο στόχος της θεραπείας είναι η πλήρης απομάκρυνση του καρκίνου. Η θεραπεία που είναι καλύτερη για εσάς εξαρτάται από τον τύπο, την τοποθεσία και το μέγεθος του καρκίνου. Η επιλογή της θεραπείας μπορεί, επίσης, να εξαρτάται από το εάν πρόκειται για πρώτη φορά ή για υποτροπή.
-Χειρουργική επέμβαση
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα αντιμετωπίζεται συχνότερα με χειρουργική επέμβαση για την απομάκρυνση όλου του καρκίνου και υγιή ιστού γύρω του.
Χειρουργική εκτομή. Σε αυτή τη διαδικασία, ο γιατρός αφαιρεί την καρκινική βλάβη σε υγιή όρια. Εξετάζεται με μικροσκόπιο για να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα.
Χειρουργική Mohs. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης Mohs, ο γιατρός αφαιρεί τον καρκίνο ανά στρώμα, εξετάζοντας κάθε στρώμα κάτω από το μικροσκόπιο μέχρι να μην παραμείνουν μη φυσιολογικά κύτταρα. Αυτό επιτρέπει στον χειρουργό να είναι βέβαιος ότι αφαιρείται ολόκληρη η κακοήθεια και αφαίρεση μεγάλης έκτασης υγιούς δέρματος.
Άλλες θεραπείες περιλαμβάνουν:
Απόξεση και ηλεκροκαυτηριασμός. Αφαίρεση της επιφάνειας του καρκίνου του δέρματος με ένα όργανο απόξεσης (curet) και στη συνέχεια κλείσιμο της βάσης του καρκίνου με μια ηλεκτρική βελόνα.
Ακτινοθεραπεία. Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί ακτίνες υψηλής ενέργειας, όπως ακτίνες Χ και πρωτόνια, για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται μερικές φορές μετά τη χειρουργική επέμβαση όταν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να επιστρέψει ο καρκίνος. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί όταν η χειρουργική επέμβαση δεν είναι επιλογή. Προσοχή!!! Προκαλεί καρκίνο.
Κρυοχειρουργική. Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει την κατάψυξη των καρκινικών κυττάρων με υγρό άζωτο (κρυοχειρουργική). Μπορεί να γίνει μετά τη χρήση ενός οργάνου απόξεσης (curet) για την απομάκρυνση της επιφάνειας του καρκίνου του δέρματος.
Τοπικές θεραπείες. Συνταγογραφούμενες κρέμες ή αλοιφές μπορεί να ληφθούν υπόψη για τη θεραπεία μικρών και λεπτών καρκινωμάτων βασικών κυττάρων όταν η χειρουργική επέμβαση δεν είναι επιλογή.
Φωτοδυναμική θεραπεία. Η φωτοδυναμική θεραπεία συνδυάζει φωτοευαισθητοποιητικά φάρμακα και φως για τη θεραπεία. Κατά τη διάρκεια της φωτοδυναμικής θεραπείας, ένα υγρό φάρμακο που κάνει τα καρκινικά κύτταρα ευαίσθητα στο φως εφαρμόζεται στο δέρμα. Αργότερα, ένα φως που καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα του δέρματος. Η φωτοδυναμική θεραπεία μπορεί να εξεταστεί όταν η χειρουργική επέμβαση δεν είναι επιλογή.
Θεραπεία για καρκίνο που εξαπλώνεται
Πολύ σπάνια, το καρκίνωμα των βασικών κυττάρων μπορεί να εξαπλωθεί (μετάσταση) σε κοντινούς λεμφαδένες και σε άλλες περιοχές του σώματος.
Πρόσθετες επιλογές θεραπείας σε αυτήν την περίπτωση περιλαμβάνουν:
Στοχευμένη φαρμακευτική θεραπεία. Οι στοχευμένες θεραπείες φαρμάκων εστιάζονται σε συγκεκριμένες αδυναμίες που υπάρχουν στα καρκινικά κύτταρα. Με τον αποκλεισμό αυτών των αδυναμιών, οι στοχευμένες θεραπείες φαρμάκων μπορούν να προκαλέσουν θάνατο των καρκινικών κυττάρων. Φάρμακα στοχευμένης θεραπείας για καρκίνωμα βασικών κυττάρων αποκλείουν μοριακά σήματα που επιτρέπουν στους καρκίνους να συνεχίσουν να αναπτύσσονται. Δεν είναι αποτελεσματικές
Χημειοθεραπεία. Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί ισχυρά φάρμακα για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Μπορεί να είναι μια επιλογή όταν άλλες θεραπείες δεν έχουν βοηθήσει. Δεν είναι αποτελεσματική
Να χρησιμοποιείτε φυσικές θεραπείες για το βασικοκυτταρικό καρκίνο δέρματος.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Κάθε μήνα για 3 μήνες, στη συνέχεια 2 φορές το χρόνο για 5 χρόνια και μετά μία φορά το χρόνο
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ
- Αντιηλιακά
- Καπέλα, πουκάμισα με μακριά μανίκια
- Αποφύγετε το υπερβολικό μαύρισμα
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
- Υποτροπή τοπικά και διασπορά. Οι υποτροπές συνήθως εμφανίζονται μέσα σε 5 χρόνια
- Μετάσταση (σπάνια)
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
- Κατάλληλη θεραπεία οδηγεί σε ίαση στο 90-95%
- Οι περισσότερες υποτροπές συμβαίνουν μέσα σε 5 χρόνια
- Ανάπτυξη νέων βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων. Το 30% των ασθενών θα εμφανίσει νέα βλάβη μέσα σε 5 χρόνια
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
- Μελαγχρωματική ξηροδερμία
- Σύνδρομο πολλαπλών βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Παιδιατρικό: Σπάνιο σε παιδιά
Γηριατρικό: Μεγαλύτερη συχνότητα σε ηλικιωμένους ασθενείς
Το μοριακό προφίλ του όγκου είναι απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τη θεραπευτική σας απόφαση.
Ζητείστε την εξέταση πριν κάνετε οποιαδήποτε θεραπεία. Η ζωή σας είναι πολύτιμη.
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.
Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Εμπιστευθείτε τους διατροφικούς συμβούλους της EMEDI
Εμπιστευθείτε το ογκολογικό συμβούλιο της EMEDI
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το βασικοκυτταρικό καρκίνο
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το βασικοκυτταρικό καρκίνο
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, θα επιλεγούν για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Δερματικό καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα
Καρκίνος του δέρματος και κάνναβη
Χρήσιμες πληροφορίες για την ηλιοθεραπεία
Προγνωστικοί παράγοντες στον καρκίνο
Οι υπότυποι του βασικοκυτταρικού καρκινώματος
Διάγνωση καρκίνου του δέρματος με το κινητό τηλέφωνο
Οι υπότυποι του βασικοκυτταρικού καρκινώματος
Οι επιπτώσεις της ηλιακής ακτινοβολίας στην υγεία
Ο MEK αναστολέας για το μελάνωμα
