Χρήσιμες πληροφορίες για το υποσκληρίδιο αιμάτωμα
Υποσκληρίδιο αιμάτωμα είναι η συσσώρευση αίματος στον υποσκληρίδιο χώρο.
Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα: Η πιο βαριά μορφή συνήθως αποτέλεσμα τραύματος που περιλαμβάνει κρανιοεγκεφαλική κάκωση από επιτάχυνση ή επιβράδυνση και συχνά σχετιζόμενη με παρεγχυματική εγκεφαλική βλάβη. Η ηλικία του αιματώματος είναι 3 ημέρες ή λιγότερο
Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα: Συχνά αποτέλεσμα ασήμαντης κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης σε ηλικιωμένους ασθενείς, 25-50% δεν έχουν ιστορικό κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης. Το αιμάτωμα τυπικά έχει ηλικία μεγαλύτερη των τριών εβδομάδων και σχετίζεται με περιβάλλουσα μεμβράνη
Υποξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα: Εμφανίζεται στο διάστημα 4-21 ημερών από ωρίμανση οξέος υποσκληριδίου αιματώματος
Επηρεαζόμενα συστήματα: Νευρικό, Καρδιαγγειακό
Επικρατέστερη ηλικία:
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – κάτω των 60 ετών
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – άνω των 50 ετών
Επικρατέστερο φύλο: Άντρες > Γυναίκες
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟΥ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΟΣ
Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Διαταραχή επιπέδου συνείδησης 99%
- Ανωμαλία της κόρης (συνήθως ετερόπλευρη του αιματώματος) 47-53%
- Ημιπάρεση (συνήθως ετερόπλευρη του αιματώματος) 34-47%
- Στάση απεγκεφαλισμού ή εικόνα χαλαρής παράλυσης στην εξέταση της κινητικότητας 47%
- Οίδημα οπτικής θηλής 16%
- Πάρεση της 6ης συζυγίας 5%
Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Επηρεασμός του επιπέδου συνείδησης 53%
- Ημιπάρεση 45%
- Οίδημα οπτικής θηλής 24%
- Ανωμαλία της 3ης συζυγίας 11%
- Ημιανοψία 7%
ΑΙΤΙΑ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟΥ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΟΣ
Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Κρανιοεγκεφαλική κάκωση από επιτάχυνση ή επιβράδυνση υψηλής ταχύτητας, που έχει ως αποτέλεσμα τη ρήξη των συνδετικών αγγείων μεταξύ εγκεφαλικού φλοιού και φλεβωδών κόλπων της σκληράς μήνιγγας
- Λόγω αιμορραγίας από τραυματισμένα φλοιώδη αγγεία
Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Συχνά από ασήμαντη κρανιοεγκεφαλική κάκωση σε ενηλίκους και από τραύμα περιγεννητικό ή κακοποίηση σε παιδιά. Η ισορροπία ανάμεσα στην υποτροπιάζουσα αιμορραγία της μεμβράνης του αιματώματος και την απορρόφηση αυτού, καθορίζει το τελικό μέγεθος του αιματώματος. Η ωσμωτική θεωρία της συσσώρευσης υγρού μέσα στην κοιλότητα του αιματώματος έχει απορριφθεί
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟΥ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΟΣ
Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- 0,5-1% των σοβαρών κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων
- Επιτάχυνση ή επιβράδυνση υψηλής ταχύτητας που προκαλεί κρανιοεγκεφαλική κάκωση (αυτοκινητιστικό ατύχημα, πτώση, απότομο τραύμα της κεφαλής)
Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Χρόνιος αλκοολισμός
- Επιληψία
- Διαταραχή της πηκτικότητας/θεραπεία με αντιπηκτικά
- Παρέκκλιση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, στον υδροκέφαλο
- Σπάνια, μεταστατικό καρκίνωμα στον υποσκληρίδιο χώρο
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟΥ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα και άλλες μορφές ενδοκρανιακού αιματώματος (επισκληρίδιο αιμάτωμα, εγκεφαλική θλάση/αιμάτωμα)
- Άνοια
- Αποπληξία
- Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο
- Εγκεφαλικός όγκος
- Υποσκληρίδιο εμπύημα
- Μηνιγγίτιδα
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Διαταραχή της πηκτικότητας από κατανάλωση παραγόντων λόγω υποκείμενης παρεγχυματικής βλάβης, διαγιγνώσκεται με την αύξηση της ΡΤ και ΡΤΤ, τα αυξημένα προϊόντα αποδομής ινώδους, το ελαττωμένο ινωδογόνο, ελαττωμένο αριθμό αιμοπεταλίων και τον αυξημένο χρόνο ροής
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Προδιαθεσικοί παράγοντες όπως διαταραχή της πηκτικότητας ή χρήση αντιπηκτικών δημιουργούν ανάλογες ανωμαλίες στο χρόνο ροής και τις παραμέτρους πηκτικότητας. Χαμηλά, μη θεραπευτικά επίπεδα φαρμάκων αντιεπιληπτικών σε επιληπτικούς. Επίπεδα αιθανόλης ορού στους αλκοολικούς
Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Αντιπηκτικά (π.χ. κουμαρινικά)
Διαταραχές που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη και άλλες διαταραχές της πηκτικότητας (π.χ. αιμοφιλία)
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Η αιμορραγία είναι πρόσφατη
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Υπάρχει ένα ημίρρευστο αιμάτωμα, μια εξωτερική μεμβράνη κάτω από τη σκληρή μήνιγγα ύστερα από τρεις εβδομάδες. Η κυτταρολογική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει κύτταρα μεταστατικού καρκινώματος που σχετίζονται με την αιμορραγία σε σπάνιες περιπτώσεις
ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα στους σπασμούς και εντατική παρακολούθηση με συνεχή καρδιακό έλεγχο σε συνδυασμό συχνά με συνεχή έλεγχο ενδοαρτηριακής και ενδοκρανιακής πίεσης (κοιλιοστομία ή ενδοπαρεγχυματικός ή υποσκληρίδιος καθετήρας ελέγχου της πίεσης)
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Η απεικονιστική μέθοδος εκλογής είναι η αξονική τομογραφία εγκεφάλου (με ενδαγγειακή σκιαγράφηση αν η αιμοσφαιρίνη είναι μικρότερη ή ίση της 9 gm/dl)
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Και εδώ προτιμάται η αξονική τομογραφία. Η μαγνητική τομογραφία είναι συχνά απαραίτητηγια αιματώματα που δεν ξεχωρίζουν από τον εγκέφαλο λόγω της ανάμιξης χρόνιου αιματώματος και υποτροπιάζουσας αιμορραγίας
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟΥ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΟΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Συντηρητικά, η αντιμετώπιση συνίσταται στον έλεγχο της αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης με ωσμωτικά και διουρητικά της αγκύλης και υπεραερισμό για να προκληθεί υποκαπνία (PaCO2 = 22-28). Επείγουσα κρανιοτομή ενδείκνυται για κένωση αιματωμάτων που προκαλούν σημαντικά πιεστικά φαινόμενα
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – Παροχέτευση του αιματώματος από οστρακοειδή τομή
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Υποξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Σε ασθενή νευρολογικά σταθερό, η εγχείρηση μπορεί να καθυστερήσει, ώσπου το αιμάτωμα να ωριμάσει και να γίνει χρόνιο, οπότε και μπορεί να παροχετευθεί
- Υποξέα αιματώματα που προκαλούν σημαντικά πιεστικά φαινόμενα και νευρολογικό έλλειμμα μπορεί να απαιτήσουν κρανιοτομή για κένωσή τους
- Διατήρηση ανοιχτών αεραγωγών και αερισμού και υποστήριξη της καρδιακής λειτουργίας, ώστε να ευνοηθεί η φυσιολογική εγκεφαλική διάχυση
- Θεραπεία πολυτραυματιών και προληπτικά μέτρα για αυχενική κάκωση ή άλλη κάκωση της σπονδυλικής στήλης
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – απαιτείται ανυψωμένη κεφαλή του κρεβατιού ώστε να ελαττώνεται η ενδοκρανιακή πίεση και πρέπει να αποφεύγεται η κάμψη του υπόλοιπου σώματος πριν αποκλειστούν κακώσεις της θωρακικής, οσφυϊκής ή ιερής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Ο ασθενής θα πρέπει να φορέσει άκαμπτο αυχενικό κολάρο ώσπου να ελεγχθεί ακτινολογικά η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – η κεφαλή του κρεβατιού είναι ευθειασμένη και οι κατάλληλες προφυλάξεις πρέπει να παρθούν αν υπάρχει τραυματισμός της σπονδυλικής στήλης
ΔΙΑΙΤΑ
- Οι περισσότεροι ασθενείς με οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα απαιτούν εντερική ή ολική παρεντερική αγωγή αρχικά
- Ανάλογα με το επίπεδο της συνείδησης, οι ασθενείς με χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα μπορούν να σιτιστούν με κανονική δίαιτα, όσο αυτή είναι ανεκτή
ΦΑΡΜΑΚΑ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Πριν τη χειρουργική επέμβαση, η αντιμετώπιση του εγκεφαλικού οιδήματος και της αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης, μπορεί να απαιτήσει τη χορήγηση διαλύματος μαννιτόλης 20%, 0,5-1 gm/Kg και στη συνέχεια 0,25-0,75 gm/Kg κάθε 4-6 ώρες. Αν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη μαννιτόλη και ένα διουρητικό της αγκύλης, προτιμάται η φουροσεμίδη 0,5 mg/Kg ενδοφλέβια. Ελέγχεται η ωσμωτικότητα του ορού κάθε 8 ώρες και οι ηλεκτρολύτες του αίματος τουλάχιστον καθημερινά. Σκεύασμα αλβουμίνης 5% ή 25% μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε σε συνεχή είτε σε διακοπτόμενη έγχυση για να βοηθήσει την ωσμωθεραπεία, ανάλογα με τις ανάγκες
- Προφύλαξη από σπασμούς με φαινυτοΐνη 1.000 mg δόση εφόδου (50 mg/min ΕΦ) με ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση. Στη συνέχεια 100 mg ΕΦ κάθε 8 ώρες ή όπως χρειάζεται για να διατηρηθούν θεραπευτικά επίπεδα στο αιμά (10-20 mg/ml) Η θεραπεία με φαινυτοΐνη θα πρέπει να συνεχιστεί από το στόμα όσο το δυνατό πιο νωρίς, ώστε να αποφευχθούν οι καρδιαγγειακές επιπλοκές της ΕΦ χορήγησής της
- Στο χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα, η φαρμακευτική αγωγή ως μόνη αντιμετώπιση είναι συχνά ανεπιτυχής και εμπεριέχει τον κίνδυνο νευρολογικής έκπτωσης. Σε μικρά και ασυμπτωματικά αιματώματα όμως, μπορεί να είναι κατάλληλη η συντηρητική αντιμετώπιση με παρακολούθηση, καθώς είναι γνωστό ότι ορισμένα χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα λύονται αυτόματα
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Τα επίπεδα των αντιεπιληπτικών φαρμάκων πρέπει να ελέγχονται κάθε 3-6 μήνες μετά την έναρξη της χρήσης τους
- Πιθανή διακοπή της αντιεπιληπτικής αγωγής αν ο ασθενής είναι ελεύθερος κρίσεων για τουλάχιστον 1 έτος
- Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα μπορεί να είναι χρήσιμο στην απόφαση για διακοπή των αντιεπιληπτικών
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ
Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Προγράμματα αποφυγής και πρόληψης κακώσεων
Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Πρόληψη αλκοολισμού
- Φαρμακευτική και χειρουργική αντιμετώπιση της επιληψίας
- Συντηρητική χρήση αντιπηκτικής αγωγής
- Κοιλιοπεριτοναϊκές βαλβίδες μέσης ή υψηλής πίεσης σε ασθενείς με υδροκέφαλο
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – άμεσες μετεγχειρητικές επιπλοκές περιλαμβάνουν την αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση και το εγκεφαλικό οίδημα, νέο ή επαναλαμβανόμενο αιμάτωμα, μόλυνση και σπασμούς (στο 1/3 περίπου των περιστατικών)
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – υποτροπιάζον αιμάτωμα στο 50% των περιπτώσεων (μπορεί να ανακουφιστεί με τη χρήση καθετήρων υποσκληρίδιας παροχέτευσης) μόλυνση (υποσκληρίδιο εμπύημα, πληγή) και σπασμοί στο 10% των περιστατικών
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα – η θνησιμότητα είναι μεγαλύτερη του 50%. Σημαντική νευρολογική δυσπραγία και ανικανότητα εμφανίζεται στους περισσότερους επιζήσαντες ασθενείς. Προφυλακτική αντιεπιληπτική αγωγή απαιτείται συνήθως για τουλάχιστον 1 έτος
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα – η θνησιμότητα είναι μικρότερη του 10%. Οι περισσότεροι ασθενείς επανέρχονται πλήρως στην πρότερη λειτουργική τους κατάσταση. Το αποτέλεσμα εξαρτάται κατά πολύ από την πρότερη νευρολογική κατάσταση
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Πολυτραυματίες
- Κάκωση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης
- Κάκωση της θωρακικής, οσφυϊκής ή ιερής μοίρας της σπονδυλικής στήλης
- Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
- Επιληψία
Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα:
- Αλκοολισμός
- Επιληψία
- Διαταραχή πηκτικότητας
- Παρέκκλιση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού
- Περιγεννητική κάκωση
- Κακοποίηση παιδιών
- Σπάνια, μεταστατικό καρκίνωμα
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Γηριατρικό:
- Συχνή εγκεφαλική ατροφία
- Μπορεί να συγχέεται κλινικά με γεροντική άνοια
Άλλα:
- Οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα: χαμηλότερη θνησιμότητα στις ηλικίες κάτω των 40 ετών από ότι σε αυτές άνω των 40 ετών
- Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα: η πλειονότητα των ασθενών είναι άνω των 50 ετών
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την υγεία του νευρικού σας συστήματος
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, θα επιλεγούν για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Τι να κάνετε αν κάποιος κάνει σπασμούς
Για όσους παίρνουν αντιπηκτικά
Πώς θα καταλάβετε αν κάποιος έπαθε εγκεφαλικό
Μηχανάκι για παρακολούθηση του INR
