Χρήσιμες πληροφορίες για την υπερτρίχωση.
Υπερτρίχωση είναι η υπερβολική ανάπτυξη τριχώματος στο πρόσωπο και στο σώμα λόγω αυξημένων ανδρογόνων.
- Συχνά συνοδεύεται από διαταραχές κύκλου
- Ακραίες δόσεις των ανδρογόνων (βαθιά, βαριά φωνή, κλειτοριδομεγαλία, ανδρογεννητικού τύπου φαλάκρα) είναι γνωστές σαν αρρενοποίηση
Επηρεαζόμενα συστήματα: Ενδοκρινικό, Αναπαραγωγικό
Επικρατέστερη ηλικία: Γυναίκες μετά την ενήβωση
Επικρατέστερο φύλο: Γυναίκες μετά την ενήβωση
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗΣ
- Οι τρίχες γίνονται πιο παχιές και πιο σκούρες με κατανομή όπως στους άνδρες – γένια, μουστάκια, τρίχωμα στο στήθος
- Συνοδεύεται από ακανόνιστο κύκλο και ανωορρηξία
- Συνήθως, συνοδεύεται από στείρωση
- Η είσοδος είναι, συνήθως, σταδιακή
ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗΣ
Υπερβολικά έντονες αδρογονικές δράσεις:
- Υπερβολική παραγωγή ορμόνης από τις ωοθήκες ή τα επινεφρίδια
- Αυξημένη ευαισθησία περιφερικών οργάνων σε ανδρογόνα
- Ελαττωμένη δεσμευτική σφαιρίνη των ορμονών του φύλου
Αιτίες με επιμένουσα ανωορρηξία:
- Νόσος πολυκυστικών ωοθηκών
- Υποθυρεοειδισμός
- Υπερπρολακτιναιμία
Νόσοι των ωοθηκών:
- Πολυκυστικές ωοθήκες
- Όγκοι ωοθηκών
- Πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια
Νόσοι επινεφριδίων:
- Όγκος (σπάνιος)
- Νόσος του Cushing
- Συγγενής επινεφριδιακή υπερπλασία όψιμης έναρξης
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
- Οικογενειακό ιστορικό
- Ανωορρηκτικοί κύκλοι
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Πάντα η υπερτρίχωση οφείλεται σε σχετική υπερπαραγωγή ανδρογόνων.
Αυτό μπορεί να οφείλεται στα επινεφρίδια, στις ωοθήκες ή να επάγεται έμμεσα από άλλες διαταραχές ορμονών.
- Υπερβολική παραγωγή ωοθηκικών ανδρογόνων (επίπεδα τεστοστερόνης)
- Υπερβολική παραγωγή επινεφριδιακών ανδρογόνων (DHEAB = δεϋδροεπιανδοστερόνης)
- Συγγενής επινεφριδιακή υπερπλασία όψιμης έναρξης (17 – ΟΗΡ αυξημένη)
- Υποθυρεοειδισμός (TSH αυξημένη)
- Υπερπρολακτιναιμία (επίπεδα προλακτίνης)
- Ωοθηκικός όγκος (τεστοστερόνη > 200)
- Επινεφριδιακός όγκος (DHEAS > 700)
- Ιδιοπαθής – πιθανώς λόγω περιφερικής μετατροπής οιστρογόνων σε ανδρογόνα
- Χρήση αναβολικών στεροειδών σε πρωταθλητές/τριες
- Νόσος του Cushing – πολύ σπάνιο
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Βασική διερεύνηση – ολική τεστοστερόνη, DHEAS, 17 ΟΗΡ, TSH, προλακτίνη
- Αν τεστοστερόνη > 200 – επιβάλλεται έλεγχος ωοθηκών
- Αν DHEAS > 700 – επιβάλλεται έλεγχος για όγκο των επινεφριδίων
- Ο λόγος LH/FSH είναι αυξημένος με νόσο πολυκυστικών ωοθηκών
ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
- Μερικοί κάνουν βιοψία ενδομητρίου σε γυναίκες > 35 ετών
- Αν υπάρχει ισχυρή υπόνοια για νόσο του Cushing μπορεί να γίνει δοκιμασία καταστολής με δεξαμεθαζόνη (δίδεται 1 g δεξαμεθαζόνης από το στόμα το απόγευμα και λαμβάνεται πλάσμα την άλλη μέρα στις 8.00 το πρωί – αν η κορτιζόλη > 10 δοκιμασία παθολογική)
- Αν η 17-ΟΗΡ είναι 300-800, κάνετε δοκιμασία ACTH (controsyn), (ACTH 0,25 mg Ενδοφλέβια και έλεγχος 17-ΟΗΡ στο χρόνο “μηδέν” και σε 1 ώρα μετά)
- Μερικοί κάνουν τη δοκιμασία 3-άλφα-ανδροστενεδιολ-γλυκουρονιδίου να ελέγξουν για περιφερική καταστολή
- Αν τα επίπεδα DHEAS είναι υψηλά, αλλά όχι στα επίπεδα όγκου κάνετε δοκιμασία δεξαμεθαζόνης χαμηλής δόσης (5 mg δεξαμεθαζόνης την ημέρα για 5 ημέρες και επανέλεγχος DHEAS και τεστοστερόνης – θα ελαττωθούν αν τα ανδρογόνα είναι επινεφριδιακά και δεν θα ελαττωθούν αν είναι ωοθηκικά)
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
- Αν η τεστοστερόνη είναι > 200 ή DHEAS > 700 χρειάζεστε αξονική τομογραφία ή καλύτερα μαγνητική τομογραφία ωοθηκών και επινεφριδίων
- Ο υπέρηχος δεν βοηθάει στην εκτίμηση πολυκυστικών ωοθηκών
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
Εξωνοσοκομειακός ασθενής
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
- Η θεραπεία αργεί και συχνά διαρκεί εφ’όρου ζωής
- Αν η ασθενής επιθυμεί εγκυμοσύνη είναι αναγκαία η επαγωγή ωοθυλακιορρηξίας
- Δώστε αντισύλληψη κανονικά όταν αυτό απαιτείται
- Ενθαρρύνετε την ασθενή να διατηρήσει ιδανικό βάρος σώματος
- Θεραπεία της ακμής που συνοδεύει το σύνδρομο
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Η ορμονική θεραπεία σταματά την ανάπτυξη της τριχοφυΐας, αλλά δεν μπορεί πάντα να περιορίσει το ήδη υπάρχον τρίχωμα
- Η θεραπεία διαρκεί 6-24 μήνες αλλά μπορεί να είναι και ισόβια
- Κοσμητικά μέτρα είναι αποτρίχωση, λεύκανση τριχών, ξύρισμα, ηλεκτρόλυση, κάλυψη με μακιγιάζ
- Η ηλεκτρόλυση πρέπει να γίνεται από επαγγελματίες με ειδική άδεια
- Laser αποτρίχωσης
ΦΑΡΜΑΚΑ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
Εφ’όσον έχει αποκλειστεί ο όγκος:
Ορμονική θεραπεία, ο στόχος είναι να:
- Ελαττωθούν τα ανδρογόνα
- Αυξηθούν τα στεροειδή του φύλου που δεσμεύουν την σφαιρίνη (SBG)
- Αυξηθεί η κάθαρση τεστοστερόνης και να ελαττωθεί η LH
Από του στόματος αντισυλληπτικά:
- Κάθε τύπος είναι αποτελεσματικός – μονοφασικά και τριφασικά έχουν την ίδια δράση
- Δισκία με περίσσεια οιστρογόνου μπορούν να αυξήσουν την SBG
- Δισκία με περίσσεια προγεστερόνης μπορούν να αυξήσουν την κάθαρση τεστοστερόνης
- Οιστρογόνα και προγεστερόνη μπορούν να δοθούν χωριστά
Χρόνια θεραπεία με δεξαμεθαζόνη:
- Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συγγενή επινεφριδιακή υπερπλασία όψιμης έναρξης, αλλά και τα από του στόματος αντισυλληπτικά είναι, επίσης, αποτελεσματικά
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Αντιανδρογόνα:
- Σπιρονολακτόνη > 200 mg/ημέρα – η δράση της αρχίζει αργά, παρενέργειες περιλαμβάνουν μηνορραγία, αντένδειξη στην εγκυμοσύνη
- Κυπροτερόνη – φάρμακο όχι έυκολα διαθέσιμο, συνήθως σε συνδυασμό με οιστρογόνα – αντενδείκνυται στην εγκυμοσύνη
- Φλουταμίδη – μη διαθέσιμο – μη στεροειδές αντιανδρογόνο
- Κετοκοναζόλη 200 ml την ημέρα – αποφύγετε συγχορήγηση με την ερυθρομυκίνη, εγκυμοσύνη
- Λευκοπροδίλη – ελαττώνει τη LH – ανεπιθύμητες ενέργειες, τα συμπτώματα εμμηνόπαυσης
- Νταναζόλη ή δαναζόλη – ελαττώνει την LH ανεπιθύμητες ενέργειες τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Παρακολούθηση για γνωστές παρενέργειες των φαρμάκων
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ
- Ο όγκος πρέπει να αποκλειστεί πριν από την έναρξη της θεραπείας
- Καθώς βελτιώνεται η ισορροπία των ορμονών, η γονιμότητα μπορεί να αυξηθεί – σύσταση για αντισύλληψη είναι αναγκαία
- Για ασθενείς που επιθυμούν εγκυμοσύνη απαιτείται επαγωγή ωοθυλακιορρηξίας
- Γυναίκες με συγγενή επινεφριδιακή υπερπλασία όψιμης έναρξης μπορεί να είναι φορείς βαριάς και πρώιμης έναρξης συγγενούς επινεφριδιακής υπερπλασίας που ίσως εμφανιστεί στα παιδιά τους
- Αποφύγετε τους “ειδήμονες” μη ιατρούς και τις συνεδρίες ηλεκτρόλυσης από μη αναγνωρισμένους ειδικούς
- Παρατεταμένη αμηνόρροια θέτει την ασθενή σε κίνδυνο ανάπτυξης υπερπλασίας ενδομητρίου ή καρκινώματος
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
- Λειτουργική μητρορραγία και αναιμία
- Περίσσεια ανδρογόνων μπορεί να επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα λιπιδίων, την πιθανότητα καρδιακού επεισοδίου και την οστική πυκνότητα
- Όχι αυτοεκτίμηση/ντροπή
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
- Άριστη με μακροχρόνια θεραπεία που σταματά τη παραπέρα ανάπτυξη των τριχών
- Μέτρια έως πτωχή για την υποστροφή των τριχών που ήδη έχουν δημιουργηθεί
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
- Ακμή
- Στειρότητα
- Παχυσαρκία
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Γηριατρικό: Εμφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση αν η μετατροπή οιστρογόνων στην περιφέρεια είναι ελαττωμένη
ΚΥΗΣΗ
- Μπορεί να σχετίζεται με στειρότητα
- Αν επισυμβεί εγκυμοσύνη πρέπει να διακοπούν όλα τα γνωστά αντενδεικνυόμενα φάρμακα
- Η έκβαση της εγκυμοσύνης εξαρτάται από την υποκείμενη νόσο
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την ανισορροπία ορμονών
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την ανισορροπία ορμονών
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Οι καλύτερες διαγνωστικές εξετάσεις για το ενδοκρινικό σύστημα και τον μεταβολισμό