Χρήσιμες πληροφορίες για το ρευματικό πυρετό
Ο ρευματικός πυρετός είναι μια φλεγμονώδης πάθηση, πιθανώς αυτοάνοσου φύσεως. Ο ρευματικός πυρετός προσβάλλει πολλούς ιστούς μεταξύ των οποίων την καρδιά, τις αρθρώσεις, το δέρμα και το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Αναγκαία προϋπόθεση για να εμφανιστεί η νόσος είναι να έχει προηγηθεί λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α.
- Ο ρευματικός πυρετός μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βαλβιδοπάθεια, καθώς, επίσης και οξεία καρδιακή ασυστολία
- Οι υποτροπές είναι συχνές αν δεν προληφθούν με χορήγηση “προφυλακτικής” αντιβιοτικής αγωγής. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλές αναφορές για υποτροπές της νόσου τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά
Επηρεαζόμενα συστήματα: Καρδιαγγειακό, Αιματολογικό/Λεμφικό/Ανοσολογικό, Νευρικό, Μυοσκελετικό, Δέρμα/Εξωκρινείς
Επικρατέστερη ηλικία: Πιο συχνή σε παιδιά 5-15 χρόνων. Υποτροπές μπορεί να εμφανιστούν και στην ενήλικο ζωή
Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες = Γυναίκες
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΥΡΕΤΟΥ
- Η συμπτωματολογία από τις αρθρώσεις ποικίλουν από αρθραλγίες μέχρι επίσημη αρθρίτιδα (75%)
- Οι αρθρώσεις που προσβάλλονται είναι οι μεσαίες ή μεγάλες π.χ. ποδοκνημικές, γόνατα, καρποί
- Η προσβολή των αρθρώσεων είναι κατά κανόνα μεταναστευτική
- Τα συμπτώματα από τις αρθρώσεις συνήθως υποχωρούν σε 3-4 εβδομάδες χωρίς να αφήνουν μόνιμες παραμορφώσεις
- Καρδίτιδα (65%) ήπια ή σοβαρή με εμφάνιση φυσημάτων
- Η προσβολή της καρδίας μπορεί να περιλαμβάνει περικαρδίτιδα, μυοκαρδίτιδα και/ή ανεπάρκεια βαλβίδας. Εμφανίζεται σε 2 εβδομάδες και διαρκεί από 6 εβδομάδες έως 6 μήνες
- Η βλάβη της βαλβίδας μπορεί να είναι μόνιμη
- Παράταση του διαστήματος P-R στο ΗΚΓ
- Πολύμορφο ερύθημα (τυπικό εξάνθημα) < 5%
- Υποδόρια οζία (ανώδυνα, σκληρά εξογκώματα στις οστικές προεξοχές) 5-10%
- Η χορεία συνήθως αποτελεί όψιμο σύμπτωμα όμως μπορεί να εμφανιστεί νωρίτερα. Εμφανίζεται στο 10-15% των ασθενών και η διάρκεια της δεν μεταβάλλεται με την θεραπεία
- Πυρετός 38-40 βαθμούς C
- Το κοιλιακό άλγος είναι συχνό. Μπορεί να είναι έντονο
- Επίσταξη (έχει σημασία εάν αναφέρεται στο ιστορικό του ασθενούς, όμως σπάνια εμφανίζεται στα πλαίσια του οξέος ρευματικού πυρετού)
- Ακούσιοι σπασμοί των μυών του προσώπου (τικ)
- Μορφασμοί προσώπου
ΑΙΤΙΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΥΡΕΤΟΥ
- Αυτοάνοσοι μηχανισμοί
- Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να προηγείται λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
- Συγχρωτισμός, συνθήκες εργασίας ή σχολείου
- Συχνές λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΥΡΕΤΟΥ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Λύκος, νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα, λοιμώδης αρθρίτιδα, ιογενής μυοκαρδίτιδα, αθώα φυσήματα, σύνδρομο Τourrette, σύνδρομο Kawasaki
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Αύξηση των πρωτεϊνών οξείας φάσης συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας καθιζήσεως ερυθρών (ΤΚΕ) και της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP)
- Στοιχεία λοίμωξης από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α σε καλλιέργειες ή ορολογικούς ελέγχους, αντιστρεπτολυσίνη Ο (ASΤO), στρεπτοζυμίνη ή αντι-δεοξυριβονουκλεάση Β (DΝάση)
- Αναιμία
Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Προηγηθείσα θεραπεία με ασπιρίνη ή στεροειδή
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Τα υποδόρια οζία έχουν χαρακτηριστική ιστολογική εικόνα
- Περικαρδιακή συλλογή
- Ίνωση του περικαρδίου
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
- Ακτινογραφία θώρακος
- Υπερηχοκαρδιογράφημα (αναδεικνύει την περικαρδιακή συλλογή)
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
- Καλλιέργειες φαρυγγικού επιχρίσματος για β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο
- Για να τεθεί η διάγνωση θα πρέπει να πληρούνται 2 μείζονα ή 1 μείζον και 2 ελάσσονα από τα τροποποιημένα κριτήρια Jones. Σε οποιαδήποτε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχουν στοιχεία προηγηθείσης λοίμωξης από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α. Τα πέντε μείζοντα κριτήρια είναι: καρδίτιδα, αρθρίτιδα, χορεία, πολύμορφο ερύθημα, υποδόρια οζία. Στα ελάσσονα κριτήρια περιλαμβάνονται: πυρετός, αρθραλγία (δεν λαμβάνεται υπ’ όψη εάν έχει συμπεριληφθεί στα μείζονα κριτήρια η αρθρίτιδα), ιστορικό ρευματικού πυρετού, αύξηση πρωτεϊνών οξείας φάσης, παράταση του P-R διαστήματος στο ΗΚΓ
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΥΡΕΤΟΥ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
- Αντιμετώπιση σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου
- Η νοσηλεία κατά την έναρξη της νόσου μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση και στην εφαρμογή θεραπευτικής αγωγής που θα εξασφαλίσει την σταθερότητα της κατάστασης του ασθενούς
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
- Σε ασθενείς με αρθρίτιδα – αγωγή για ανακούφιση από τον πόνο
- Σε ασθενείς με καρδίτιδα – καταστολή της φλεγμονής
- Σε ασθενείς με αρρυθμία – αγωγή με τα κατάλληλα αντιαρρυθμικά φάρμακα
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
- Αρχικά κατάκλιση με προοδευτική δραστηριοποίηση ανάλογα με την αντοχή του ασθενούς
- Η πλήρης δραστηριοποίηση του ασθενούς με στοιχεία καρδίτιδας θα πρέπει να γίνει με προσοχή
ΔΙΑΙΤΑ
Κανονική, εάν ο ασθενής έχει καρδίτιδα, αρχικά χαμηλή πρόσληψη νατρίου
ΦΑΡΜΑΚΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΥΡΕΤΟΥ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
- Εάν ο ασθενής έχει καρδίτιδα με καρδιομεγαλία, αρχίζουμε πρεδνιζόνη 2 mg/kg/ημέρα (μέγιστη δόση 60 mg) για δύο εβδομάδες με σταδιακή μείωση της δόσης σε χρονικό διάστημα δύο εβδομάδων. Όταν αρχίζει η μείωση της δόσης της πρεδνιζόνης αρχίζουμε θεραπεία με ασπιρίνη. Συνεχίζουμε ασπιρίνη για 6 εβδομάδες
- Εάν δεν υπάρχει καρδιομεγαλία, αρχίζουμε ασπιρίνη 60 mg/kg/ημέρα (για να διατηρήσουμε τα επίπεδα των σαλικυλικών στα 20-25 mg/ml) για 4-6 εβδομάδες
- Εάν υπάρχει ενεργός στρεπτοκοκκική λοίμωξη χορηγούμε αρχικά πενικιλλίνη, μετά αρχίζουμε χημειοπροφύλαξη
- Για τη χορεία μπορεί να χρειαστεί να χορηγήσουμε θεραπεία με αλοπεριδίνη
Προφυλάξεις:
- Οι συνηθισμένες παρενέργειες των στεροειδών
- Με την αλοπεριδίνη μπορεί να εμφανιστεί πυραμιδική συνδρομή
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Η σουλφαδιαζίνη μπορεί να χορηγηθεί σαν χημειοπροφύλαξη σε ασθενείς με αλλεργία στην πενικιλλίνη. Οι ασθενείς στους οποίους χορηγείται η σουλφαδιαζίνη θα πρέπει να παίρνουν 2 lt υγρά την ημέρα για να προσατευτούν από την κρυσταλλουρία που προκαλεί η σουλφαδιαζίνη
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Αρχικά κάθε βδομάδα, μετά κάθε 6 μήνες
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ
- Οι ασθενείς θα πρέπει να παίρνουν προφυλακτικώς πενικιλλίνη κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικία ςκαι πιθανά επ’ αόριστο κατά την ενήλικο ζωή. Η χορήγηση μηνιαίων ενέσεων βενζαθενικής πενικιλλίνης είναι η θεραπεία που προτιμάται
- Στους ενήλικες θα πρέπει να χορηγούμε αγωγή για τουλάχιστον 5 χρόνια μετά από ένα επεισόδιο. Μερικοί χορηγούν εφ’ όρου ζωής θεραπεία σε ενήλικες με βαλβιδοπάθεια. Σαν εναλλακτική θεραπεία μπορούμε να χορηγήσουμε πενικιλλίνη V-K από το στόμα 126 mg δύο φορές την ημέρα αντί των μηνιαίων ενέσεων. Σε περίπτωση αλλεργίας στην πενικιλλίνη χορηγούμε σουλφαδιαζίνη 500 mg την ημέρα για παιδιά βάρους μικρότερου των 30 kg ή 1 gr για όλους τους ασθενείς. Άλλα αντιβιοτικά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν
- Εάν οι ασθενείς έχουν βλάβη βαλβίδας σαν αποτέλεσμα οξέος ρευματικού πυρετού, θα πρέπει να παίρνουν χημειοπροφύλαξη κατά μικροβιακής ενδοκαρδίτιδας σε περιπτώσεις οδοντιατρικών ή άλλου υψηλού κινδύνου χειρισμών
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
- Νέα επεισόδια οξέος ρευματικού πυρετού σαν αποτέλεσμα στρεπτοκοκκικής επαναλοίμωξης
- Καρδίτιδα
- Στένωση μιτροειδούς
- Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Οι συνέπειες περιορίζονται στην βλάβη της καρδιάς και εξαρτώνται από την βαρύτητα της καρδίτιδας κατά τη διάρκεια της οξείας προσβολής
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Παιδιατρικό: Πιο συχνό στα παιδιά
ΚΥΗΣΗ
Μπορεί να υπάρχει έξαρση της υπολειμματικής βλάβης της βαλβίδας κατά την εγκυμοσύνη. Ζητείστε την βοήθεια του καρδιολόγου στον χειρισμό της εγκύου
Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Χρήσιμες πληροφορίες για τη φαρυγγίτιδα
Λοιμώδης, κοκκιωματώδης αρθρίτιδα
Νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα
Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα βακτήρια
