Ιδιοπαθής υπέρταση

14 Ιουνίου 2021

Χρήσιμες πληροφορίες για την ιδιοπαθή υπέρταση

Ιδιοπαθής υπέρταση ορίζεται ως η διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε υψηλά επίπεδα (συστολική αρτηριακή πίεση 140 mm Hg ή μεγαλύτερη). Επίσης, εξ ορισμού, υπέρταση ονομάζεται το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης κατά το οποίο η λήψη θεραπευτικών μέτρων εμφανίζει σημαντικά οφέλη σε σχέση με τη μη επέμβαση.

Η υπέρταση είναι σημαντικός παράγων κινδύνου για καρδιoαγγειακή νόσο

Επηρεαζόμενα συστήματα: Καρδιoαγγειακό

Γενετική: Τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης εμφανίζουν ισχυρή οικογενή συσχέτιση, χωρίς όμως, να έχει εντοπισθεί κάποιο σαφές γενετικό πρότυπο. Σημαντικός οικογενής κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου θα πρέπει να εξετάζεται συγχρόνως

Επικρατέστερη ηλικία: Η υπέρταση (πρωτοπαθής, καλοήθης, ιδιοπαθής) συνήθως εμφανίζεται μεταξύ 20ου και 30ου έτους της ηλικίας

Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες > Γυναίκες (οι άνδρες έχουν την τάση να έχουν υψηλότερες πιέσεις από τις γυναίκες, όμως το σημαντικότερο είναι ότι εμφανίζουν πολύ υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου ακόμα και για τα ίδια επίπεδα αρτηριακής πίεσης)

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Η υπέρταση θα πρέπει να θεωρείται ασυμπτωματική νόσος, εκτός από ακραίες περιπτώσεις ή αφού επιπλακεί από καρδιαγγειακή νόσο
Μπορεί να εμφανισθεί κεφαλαλγία, ειδικά σε πολύ υψηλά επίπεδα αρτηριακής πίεσης. Συνήθως, παρουσιάζεται κατά το ξύπνημα και έχει ινιακή εντόπιση
Αμφιβληστροειδοπάθεια – στενωμένες αρτηρίες, σημείο αρτηριοφλεβικής διασταύρωσης, χαλκόχροα ή αργυρόχροα αρτηριόλια στον αμφιβληστροειδή
Επίταση του αορτικού στοιχείου του 2ου καρδιακού τόνου (Α2)

ΑΙΤΙΑ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Για περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων υπέρτασης δεν υπάρχει αναγνωρίσιμο αίτιο. Αυτές οι περιπτώσεις ονομάζονται ιδιοπαθής ή πρωτοπαθής υπέρταση

Τα δευτεροπαθή αίτια υπέρτασης καλύπτουν τέσσερις τομείς:

Νεφρικό παρέγχυμα:

Σπειραματονεφρίτιδα
Πυελονεφρίτιδα
Πολυκυστικοί νεφροί

Ενδοκρινείς αδένες:

Πρωτοπαθής υπερλδοστερονισμός
Φαιοχρωμοκύττωμα
Υπερθυρεοειδισμός
Σύνδρομο Cushing

Αγγεία:

Ισθμική στένωση της αορτής
Στένωση νεφρικής αρτηρίας

Χημικές ουσίες:

Από του στόματος αντισυλληπτικά
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
Αποσυμφορητικά
Αντικαταθλιπτικά
Συμπαθητικομιμητικά
Διάφορες βιομηχανικές χημικές ουσίες
Κορτικοστεροειδή
Αλκαλοειδή της εργοταμίνης
Λίθιο
Κυκλοσπορίνη

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης
Παχυσαρκία
Κατανάλωση αλκοόλ
Δίαιτα πλούσια σε νάτριο
Stress
Απουσία σωματικής άσκησης

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Δευτεροπαθής υπέρταση (λόγω της χαμηλής επίπτωσης αναστρέψιμων αιτίων υπέρτασης, ειδικές δοκιμασίες θα πρέπει να γίνονται μόνο όταν υπάρχει ένδειξη από το ιστορικό, τη φυσική εξέταση ή το βασικό εργαστηριακό έλεγχο)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Αιμοσφαιρίνη και αιματοκρίτης ή γενική εξέταση αίματος
Γενική εξέταση ούρων (μπορεί να δείξει πρωτεϊνουρία)
Κάλιο, ασβέστιο και κρεατινίνη
Χοληστερόλη
Σάκχαρο αίματος, νηστείας
Ουρικό οξύ

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Οι όψιμες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
Στένωση των αγγείων του αμφιβληστροειδούς, αιμορραγίες, εξιδρώματα, οίδημα θηλής
Υπερτροφία αριστερής κοιλίας
Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Ισχαιμική καρδιοπάθεια
Πρωτεϊνουρία και νεφροσκλήρυνση

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

Μόνο όταν ενδείκνυνται από το ιστορικό, τα κλινικά ή τα εργαστηριακά ευρήματα:

Ενδοφλέβια πυελογραφία και νεφρική αρτηριογραφία
Μέτρηση κατεχολαμινών πλάσματος, μετανεφρινών/Βανιλλυλμανδελικό Οξύ Ούρων (VMA)
Ρενίνη πλάσματος
Αορτογραφία
Ηλεκτροκαρδιογράφημα

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Όταν ενδείκνυνται από το ιστορικό ή τη φυσική εξέταση:

Ακτινογραφία θώρακα
Υπερηχογράφημα
Ενδοφλέβια πυελογραφία
Ψηφιακή αφαιρετική αρτηριογραφία
Αγγειογραφία

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Νεφρική βιοψία, αν υπάρχει υποψία νεφρικής παρεγχυματικής νόσου (καλύτερα να μη γίνεται)
Η διάγνωση της υπέρτασης, μπορεί να γίνει όταν ο μέσος όρος τριών τουλάχιστον μετρήσεων της αρτηριακής πίεσης υπερβαίνει τα 90 mm Hg για τη διαστολική ή τα 160 mm Hg για τη συστολική πίεση, θα πρέπει να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ώστε ο ασθενής να βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας, να έχει χρησιμοποιηθεί περιχειρίδα σωστού μεγέθους και να έχει τοποθετηθεί στο κατάλληλο σημείο

Λήψη ιστορικού και φυσική εξέταση, δίνοντας έμφαση στα παρακάτω:

Οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης και καρδιαγγειακής νόσου
Ατομικό ιστορικό καρδιαγγειακής, αγγειακής εγκεφαλικής και νεφρικής νόσου, καθώς και ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη
Παλαιότερα ανεβασμένη αρτηριακή πίεση
Παλαιότερη αγωγή
Ιστορικό αύξησης του σωματικού βάρους, σωματικής άσκησης, πρόσληψης νατρίου, λίπους και κατανάλωσης αλκοόλ
Συμπτώματα που υποδεικνύουν δευτεροπαθή υπέρταση
Ψυχοκοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αρτηριακή πίεση
Άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο όπως η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η υπερλιπιδαιμία και ο σακχαρώδης διαβήτης
Βυθοσκόπηση για ανεύρεση στένωσης των αρτηριολίων, σημείου αρτηριοφλεβικής διασταύρωσης, αιμορραγιών, εξιδρωμάτων και οιδήματος θηλής
Λεπτομερή εξέταση της καρδιάς και έλεγχο των περιφερικών σφύξεων. Σύγκριση μεταξύ κερκιδικού και μηριαίου σφυγμικού κύματος και για την ανεύρεση διαφόρων στον όγκο και τον συγχρονισμό
Εξέταση της κοιλίας για την ανεύρεση μαζών ή παθολογικών φυσημάτων. Ακροασθείτε ιδιαίτερα την περιοχή πάνω από τα λαγόνια, στην κατανομή των νεφρών

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Εξωνοσοκομειακός ασθενής

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Τα επιθυμητά επίπεδα αρτηριακής πίεσης θα πρέπει να εξατομικεύονται, ανάλογα με τους άλλους παράγοντες κινδύνου του ασθενούς, γενικά όμως, η θεραπεία στοχεύει ώστε η διαστολική πίεση < 90 mm Hg και η συστολική < 160 mm Hg
Σε παχύσαρκους ασθενείς, η ελάττωση του σωματικού βάρους μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική ελάττωση της αρτηριακής πίεσης
Η διακοπή του καπνίσματος θα πρέπει να περιλαμβάνεται πάντοτε σε πλήρες πρόγραμμα ελάττωσης των κινδύνων για καρδιαγγειακή νόσο
Ασκήσεις “βιοαναστολής” και χαλάρωσης φαίνεται ότι ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Κανονική δραστηριότητα με ένα πρόγραμμα αεροβικής εξάσκησης

ΔΙΑΙΤΑ

Μερικοί ασθενείς μπορούν να ανταποκριθούν σε ελάττωση της διαιτητικής πρόσληψης άλατος
Η κατανάλωση αλκοόλ θα πρέπει να ελαττωθεί κάτω από 30 γραμμάρια την ημέρα
Ελάττωση της πρόσληψης κορεσμένων λιπών και αύξηση των πολυακορέστων
Η χρήση καλίου και ασβεστίου μπορεί να ληφθεί υπ’ όψιν

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Να δίνεται έμφαση στην ασυμπτωματική φύση της νόσου και στη σημασία της “δια βίου” θεραπευτικής αντιμετώπισης
Ανασκόπηση των παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, με έμφαση για την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου προγράμματος πρόληψης

ΦΑΡΜΑΚΑ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

Τα φάρμακα πρώτης γραμμής αποτελούνται από τις τέσσερις ακόλουθες κατηγορίες και τους εκπροσώπους τους:

Διουρητικά:

Υδροχλωροθειαζίδη 12,5-50 mg την ημέρα
Χλωροθαλιδόνη 12,5-50 mg την ημέρα
Ινδαπαμίδη 2,5-5 mg την ημέρα

Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (α-ΜΕΑ):

Καπτοπρίλη 25-300 mg 3 φορές την ημέρα
Εναλαπρίλη 2,5-20 mg την ημέρα
Φοσινοπρίλη 10-80 mg την ημέρα
Λισινοπρίλη 50-20 mg την ημέρα
Ραμιπρίλη 2,5-20 mg την ημέρα
Κουϊναπρίλη 10-80 mg την ημέρα
Μπεναζεπρίλη 10-40 mg την ημέρα
Σιλαζαπρίλη 2,5-5 mg την ημέρα
Περινδοπρίλη 1-16 mg την ημέρα
Σπιραπρίλη 12,5-50 mg την ημέρα

Αναστολείς ασβεστίου:

Διλτιαζέμη (συνεχούς απελευθέρωσης) 180-360 mg την ημέρα
Φελοδιπίνη 5-20 mg την ημέρα
Ισραδιπίνη 2,5-10 mg δύο φορές την ημέρα
Νικαρδιπίνη 20-40 mg τρεις φορές την ημέρα
Νιφεδιπίνη (βραδείας απελευθέρωσης) 30-120 mg την ημέρα
Νιτρενδιπίνη 5-40 mg την ημέρα
Βεραπαμίλη (συνεχούς απελευθέρωσης) 120-480 mg την ημέρα

β-αναστολείς:

Ασεμπουτολόλη 400-800 mg την ημέρα
Ατενολόλη 25-100 mg την ημέρα
Μετοπρολόλη 50-200 mg την ημέρα
Ναδολόλη 40-320 mg την ημέρα
Πενβουτολόλη 20-40 mg την ημέρα
Πινδολόλη 5-30 mg δύο φορές την ημέρα
Προπρανολόλη 40-240 mg την ημέρα, διαιρεμένα σε δύο δόσεις
Τιμολόλη 10-40 mg την ημέρα, διαιρεμένα σε δύο ημέρες
Βηταξοζολόλη 5-40 mg την ημέρα

Αντενδείξεις:

Τα διουρητικά μπορεί να επιδεινώσουν ουρική αρθρίτιδα και σακχαρώδη διαβήτη
Οι β-αναστολείς αντενδείκνυνται σε ενεργό νόσο του αναπνευστικού, καρδιακή ανεπάρκεια και κολποκοιλιακό αποκλεισμό. Ο σακχαρώδης διαβήτης και η περιφερική αγγειοπάθεια αποτελούν σχετικές αντενδείξεις
Η διλτιαζέμη και η βεραπαμίλη θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια ή κολποκοιλιακό αποκλεισμό

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Πολλά από αυτά μπορούν να προστεθούν στα ανωτέρω, σε συνδυασμένη αγωγή α-αδρενεργικά φάρμακα:

Πραζοσίνη 1-10 mg δύο φορές την ημέρα
Τεραζοσίνη 1-20 mg την ημέρα
Δοξαζοσίνη 1-16 mg την ημέρα

Κεντρικώς δρώντες αναστολείς του συμπαθητικού:

Κλονιδίνη 0,1-1,2 mg την ημέρα ή αυτοκόλλητο έμπλαστρο που τοποθετείται κάθε εβδομάδα 0,1-0,3 mg την ημέρα
Γουαναφασίνη 1-3 mg την ημέρα
Μεθυλτόπα 250-2.000 mg δύο φορές την ημέρα

Περιφερικά δρώντα συμπαθητικολυτικά:

Γουαναδρέλη 5-75 mg την ημέρα, διαιρεμένα σε δύο δόσεις
Γουανεθιδίνη 10-50 mg την ημέρα
Ρεσερπίνη 0,1-0,25 mg την ημέρα
Λαμπεταλόλη 100-900 mg δύο φορές την ημέρα

Αγγειοδιασταλτικά:

Υδραλαζίνη 25-150 mg δύο φορές την ημέρα
Μινοξιδίλη (χρησιμοποιείται σπάνια, λόγω των παρενεργειών της)

Διουρητικά της αγκύλης:

Φουροσεμίδη 20-320 mg την ημέρα
Βουμετανίδη 0,5-2 mg την ημέρα
Εθακρυνικό οξύ 25-100 mg την ημέρα

Καλιοκρατητικά διουρητικά:

Γενικά, χορηγούνται σε ασθενείς που έχουν αναπτύξει υποκαλιαιμία με τα θειαζιδικά διουρητικά
Αμιλορίδη 5-10 mg την ημέρα
Σπιρονολακτόνη 25-150 mg την ημέρα
Τριαμτερένη 50-150 mg την ημέρα

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Από τη στιγμή που η κατάσταση σταθεροποιείται, οι ασθενείς θα πρέπει να επανεξετάζονται τουλάχιστον κάθε 3 έως 6 μήνες
Ανασκόπηση της αποτελεσματικότητας και των ανεπιθύμητων ενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής καθώς και της συμμόρφωσης του ασθενούς
Θα πρέπει να γίνονται, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, γενική εξέταση ούρων, μέτρηση κρεατινίνης και καλίου, ως μέρος ενός γενικότερου εργαστηριακού ελέγχου

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

Δίαιτα, γυμναστική, ελάττωση stress, διακοπή του καπνίσματος, ελάττωση ή διακοπή της κατανάλωσης αλκοόλ, συμμόρφωση με τη φαρμακευτική αγωγή

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Νεφρική ανεπάρκεια
Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
Υπερτασική καρδιοπάθεια

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Καλή, όταν γίνεται σωστή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό:

Η αρτηριακή πίεση θα πρέπει να μετράται σε κάθε εξέταση ρουτίνας
Η υπέρταση μπορεί να συνοδεύει ένα μεγάλο αριθμό οξέων και χρονίων νοσημάτων αυτής της ηλικίας

Γηριατρικό: Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα εμφανίζεται συχνότερα αμιγής συστολική υπέρταση. Η θεραπεία είναι αποτελεσματική, αν και οι παρενέργειες των φαρμάκων εμφανίζονται συχνότερα

ΚΥΗΣΗ

Ανύψωση της αρτηριακής πίεσης κατά τη διάρκεια της κύησης, μπορεί να οφείλεται σε χρόνια υπέρταση ή σε προεκλαμψία. Η θεραπεία ελαττώνει τόσο τη μητρική όσο και την εμβρυϊκή θνητότητα. Μερικά φάρμακα μπορούν να βλάψουν το κύημα

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την υπέρταση

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την υπέρταση

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό

Διαβάστε, επίσης,

Κακοήθης υπέρταση

Χρήσιμες πληροφορίες για την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς

Υπερτασική κρίση

Τι είναι η αρτηριακή υπέρταση;

Αλδοστερόνη

Χρήσιμες πληροφορίες για το φαιοχρωμοκύττωμα

Χρήσιμες πληροφορίες για την αθηροσκλήρυνση

Φαιοχρωμοκύττωμα

Πότε πρέπει να κάνετε εξέταση αίματος για ρενίνη

Τα περισσότερα πιεσόμετρα της αγοράς είναι ανακριβή

Μετρήστε σωστά την πίεσή σας