Χρήσιμες πληροφορίες για την πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας
Η πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία (εξωγενής αλλεργική κυψελίτιδα) είναι μια διάχυτη φλεγμονώδης νόσος των πνευμόνων, που προκαλείται από επαναλαμβανόμενη εισπνοή σκόνης, η οποία αποτελείται από πρωτεΐνες ζώων, φυτών ή ενεργές ανόργανες ουσίες.
Ανεξάρτητα από τον αιτιολογικό παράγοντα, οι περισσότερες μορφές μοιράζονται τα εξής κοινά χαρακτηριστικά:
- Συμμετοχή των περιφερικών αεροφόρων οδών, των κυψελίδων και του διαμέσου ιστού
- Διήθηση του διαμέσου ιστού από μονοπύρηνα κύτταρα και σχηματισμός κοκκιώματος, καθώς και αύξηση της δραστηριότητας των κυψελιδικών μακροφάγων
- Ιζηματίνες εναντίον της ενοχοποιούμενης σκόνης χωρίς ενεργοποίηση του συμπληρώματος
- Τα επίπεδα της IgE και των ηωσινοφίλων είναι φυσιολογικά στη χρόνια μορφή της νόσου.
Μπορεί να εμφανιστεί ως οξεία ή υποξεία μορφή έως χρόνια ενεργός πνευμονίτις
Επηρεαζόμενα συστήματα: Αναπνευστικό
Επικρατέστερη ηλικία: Προσβάλλονται όλες οι ηλικίες, υπάρχει, όμως η τάση να εμφανίζεται στους ενήλικες λόγω επαγγελματικής έκθεσης
Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες = Γυναίκες
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
Οξεία πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
Τα ακόλουθα συμβαίνουν μέσα σε 6 ώρες από την έκθεση στο ενοχοποιούμενο αντιγόνο και μπορεί να μιμούνται την οξεία λοιμώδη πνευμονία
- Πυρετός μέχρι 40 ℃
- Βήχας
- Δύσπνοια
- Καταβολή
- Σωματικά άλγη
- Σπανίως, απόχρεμψη ή αιμόπτυση
- Υποξία
- Σαφείς μεσο- προς τελο-εισπνευστικοί ρόγχοι
Χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
- Χρόνια ενεργός κατάσταση χωρίς οξεία έξαρση
- Χρόνιος βήχας
- Δύσπνοια και ελάττωση της ικανότητας για άσκηση
- Ανορεξία και απώλεια βάρους
- Αδυναμία
- Προοδευτική υποξία και κυάνωση
- Πληκτροδακτυλία
- Σαφείς μεσο- προς τελο-εισπνευστικοί υγροί ρόγχοι
- Πνευμονική καρδία και δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια
ΑΙΤΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
Έκθεση σε σκόνη, ικανή να ελκύσει άνοση αντίδραση:
- Πνεύμονας του γεωργού (θερμόφιλοι ακτινομύκητες)
- Πνεύμονας κλιματιστικών συσκευών (air-condition) (θερμόφιλοι ακτινομύκητες)
- Βαγάσσωση (θερμόφιλοι ακτινομύκητες)
- Πνεύμονας του εκτροφέα πτηνών (πρωτεΐνες και αίμα των πτηνών)
- Πνεύμονας του κυνηγού αρουραίων (ούρα και πρωτεΐνες αρουραίων)
- Ισοκυανικός πνεύμονας
- Πνεύμονας των απορρυπαντικών (ένζυμα του βακτηριδίου του λεπτοτάτου)
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
- Ένταση της έκθεσης
- Μέγεθος (σωματίδια διαμέτρου 1-5 μικρά, διεισδύουν βαθιά μέσα στους πνεύμονες)
- Οι καπνιστές έχουν μικρότερο κίνδυνο από τους μη καπνιστές
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Οξεία πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
- Οξεία λοιμώδης πνευμονία
- Γρίπη
- Λοίμωξη από αδενοϊό
- Λοίμωξη από μυκόπλασμα
- Λοίμωξη από πυογενή βακτηρίδια
- Λοίμωξη από πνευμοκύστη Carinii
- Λοίμωξη από μύκητες
Χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
- Φυματίωση
- Σαρκοείδωση
- Πνευμονοκονίαση
- Σκληρόδερμα
- Πνεύμονας της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
- Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
- Ηωσινόφιλο κοκκίωμα
- Λεμφαγγειακή καρκινωμάτωση
- Μυκητιασικές λοιμώξεις
- Πνευμονία από Pneumokystis carinii
- Αντίδραση σε φάρμακα
- Αιμοσιδήρωση
- Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
- Στην οξεία φάση, λευκοκυττάρωση και πολυμορφοπυρήνωση
- Μη ειδική ανύψωση των ανοσοσφαιρινών και της ΤΚΕ
- Θετικές οι δοκιμασίες ρευματοειδούς παράγοντα και Mono-test
- Αρνητικές καλλιέργειες αίματος, πτυέλων, φάρυγγα
Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Τα βρογχοδιασταλτικά τροποποιούν τις δοκιμασίες πνευμονικής λειτουργίας
Διαταραχές που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Το άσθμα ή η ατοπία μπορούν να προκαλέσουν ηωσινοφιλία ή αύξηση της IgE, δημιουργώντας σύγχυση
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
Οξεία πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
- Διήθηση του τοιχώματος των κυψελίδων από πολυμορφοπύρηνα, λεμφοκύτταρα, μακροφάγα και πλασματοκύτταρα
- Τα ηωσινόφιλα είναι σπάνια
- Οι κυψελίδες εμφανίζουν οίδημα και πρωτεϊνικό εξίδρωμα
- Τα κυψελιδικά τριχοειδή περιέχουν θρόμβους ινικής/αιμοπεταλίων χωρίς, όμως, την εμφάνιση αγγειΐτιδας
Χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
- Κυψελίτιδα και διάμεση φλεγμονή με λεμφοκύτταρα, πλασματοκύτταρα, ιστιοκύτταρα και μη τυροειδοποιημένα κοκκιώματα
- Τοπική κοκκιωματώδης φλεγμονή των βρογχιολίων
- Διάμεση ίνωση και εμφάνιση “δίκην κυψέλης” σε βαριές περιπτώσεις
ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
- Ιζηματίνες IgG στον ορό κατά του ενόχου παράγοντα. Σημείωση: 40-50% των μη-υπερευαισθητοποιημένων ατόμων που έχουν υψηλή έκθεση, εμφανίζουν θετικές ιζηματίνες
- Δερμοαντιδράσεις: Δεν υπάρχουν πρότυποι παράγοντες και, επομένως, η χρήση τους είναι περιορισμένη
- Οι εισπνευστικές προκλητές δοκιμασίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αντιδράσεις και, επομένως, πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε εξειδικευμένες, ενδονοσοκομειακές μονάδες
Οι δοκιμασίες πνευμονικής λειτουργίας δείχνουν:
- Ελάττωση του όγκου των πνευμόνων
- Ελαττωμένη ανταλλαγή αερίων
- Ο εκπνευστικός όγκος προσπαθείας σε 1 sec (FEV1), η ζωτική χωρητικότητα προσπαθείας (FVC) και το κλάσμα FEV1/FVC μπορεί να είναι φυσιολογικά στα αρχικά στάδια, κατόπιν μειώνονται καθώς αναπτύσσεται χρόνια απόφραξη των αεροφόρων οδών
- Η εκπνευστική ροή προσπαθείας (FEF) 25-75 και οι ροές κοντά στον υπολειπόμενο όγκο μπορεί να είναι ελαττωμένες
- Ελάττωση της πνευμονικής ενδοτικότητας
Βρογχοκυψελιδική έκπλυση:
- Στην οξεία μορφή εμφανίζονται ουδετερόφιλα και λεμφοκύτταρα
- Στη χρόνια μορφή εμφανίζεται μεγάλος αριθμός λεμφοκυττάρων (60%), κυρίως Τ-κυττάρων τύπου CD-8
- Διαφέρει από τη σαρκοείδωση στην οποία υπάρχουν κυρίως Τ-κύτταρα τύπου CD-4
Βιοψία πνεύμονα:
- Χρειάζεται σπάνια αν η αντιμετώπιση και η αποφυγή της έκθεσης οδηγήσουν σε βελτίωση. Καλύτερα να μη γίνεται
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
Ακτινογραφία θώρακα σε οξεία πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
- Σε ποσοστό 30-40% είναι παθολογική
- Διάχυτη διάμεση διήθηση με θολερό περίγραμμα
- Σαφείς οζώδεις σκιάσεις μεγέθους 1-3 mm
- Ευθείες γραμμώδεις σκιάσεις
- Μερικές φορές, πύκνωση των κατώτερων λοβών
- Υποστροφή των αλλοιώσεων μεταξύ των εξάρσεων της νόσου
Ακτινογραφία θώρακα σε χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας:
- Δικτυοοζώδες πρότυπο
- Οι γραμμωτές και οζώδεις σκιάσεις, από λείες και σαφείς, γίνονται ογκώδεις και κοκκιώδεις καθώς εξελίσσεται η νόσος
- Δεν υπάρχει πυλαία λεμφαδενοπάθεια, πλευριτική συλλογή ή πνευμοθώρακας
- Κυριαρχία των άνω λοβών στο 40-50% των περιπτώσεων με δακτυλιοειδείς σκιάσεις και βρογχεκτασίες
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
- Η βιοψία του πνεύμονα χρειάζεται σπάνια για τη διάγνωση. Καλύτερα να μη γίνεται
- Αξονική τομογραφία
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
Εξωτερικός ασθενής εκτός από τις περιπτώσεις οξείας πνευμονίτιδας, εισαγωγή στο νοσοκομείο για διαγνωστική διερεύνηση (βρογχοκυψελιδική έκπλυση, βιοψία πνεύμονα, προκλητές δοκιμασίες)
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Αποφυγή του ενοχοποιημένου αντιγόνου
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Πλήρης, εκτός από τις περιπτώσεις προχωρημένης νόσου
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Εξηγείστε την παθογένεση και τη σημασία της αποφυγής των αλλεργιογόνων
- Εξηγείστε τον κίνδυνο μη αναστρέψιμης βλάβης σε συνεχή έκθεση
- Επισημάνετε το γεγονός, ότι η χρόνια έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε ύφεση των οξέων συμπτωμάτων και έτσι ο ασθενής να μη μπορέσει να συσχετίσει την έκθεση με τα συμπτώματα
ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΝΕΥΜΟΝΙΤΙΔΑΣ ΕΞ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
- Η αποφυγή είναι η κύρια θεραπεία
- Κορτικοστεροειδή: πρεδνιζόνη (2 mg/Kg/ημέρα ή 60 mg/m2/ημέρα) ή άλλη αντίστοιχη αγωγή με κορτικοστεροειδή. Αρχικό στάδιο θεραπείας μίας έως δύο εβδομάδων και, κατόπιν, προοδευτική διακοπή του φαρμάκου. Θεραπευτική χορήγηση κάθε δεύτερη ημέρα μπορεί να βοηθήσει αν είναι αδύνατη η αποφυγή της έκθεσης, δεν μπορεί όμως να σταματήσει την εξέλιξη της νόσου
Προφυλάξεις:
Παρακολούθηση για τις εξής παρενέργειες:
- Ανοσοκαταστολή
- Κατακράτηση άλατος και νερού
- Οστεοπόρωση
- Ακμή
- Υπερτρίχωση
- Διαταραχές της συμπεριφοράς
- Αύξηση σωματικού βάρους/αύξηση της όρεξης
Σημαντικές πιθανές αλληλεπιδράσεις: Σε ασθενείς με νεφρική ή καρδιαγγειακή νόσο, θα πρέπει να χρησιμοποιείται το κορτικοστεροειδές με τη μικρότερη κατακράτηση νατρίου
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
- Τα βρογχοδιασταλτικά μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματα των ασθενών
- Μπορεί να χρειαστεί οξυγόνο σε προχωρημένα στάδια της νόσου
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Η αρχική παρακολούθηση θα πρέπει να περιλαμβάνει επανεξετάσεις κάθε εβδομάδα ή μήνα, ανάλογα με τη βαρύτητα και την πορεία της νόσου
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ
Αποφυγή αντιγόνων ώστε να σταματήσει η πρόοδος της νόσου
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
- Προοδευτική διάμεση ίνωση και πνευμονοπάθεια τελικού σταδίου
- Πνευμονική καρδία και δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
- Άριστη πρόγνωση και υποστροφή των παθολογοανατομικών αλλοιώσεων με σωστή αντιμετώπιση των αρχικών σταδίων της νόσου
- Σταθεροποίηση της βαριάς, προχωρημένης μορφής της νόσου με αποφυγή των αιτιολογικών παραγόντων και αντιφλεγμονώδη φάρμακα
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΚΥΗΣΗ
Αποφυγή των αντιγόνων στα αρχικά στάδια της κύησης. Αποφυγή και φαρμακευτική αγωγή στα τελικά στάδια της κύησης
ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Στην οξεία φάση, σκεφτείτε άλλες τοξικές καταστάσεις, μη σχετιζόμενες με υπερευαισθησία, όπως ο πνεύμονας του εργάτη σιλό (silo-filler’s disease -> νόσος των εργατών σε σιλό, άσθμα των εργατών σε σιλό, πνεύμονας των εργατών σε σιλό, νόσος του φορτωτή σιλό, ασθένεια των σιλό, νόσος των σιλό).
Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τους πνεύμονες
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τους πνεύμονες
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Χρήσιμες πληροφορίες για τη σαρκοείδωση
Χρήσιμες πληροφορίες για την αμιάντωση
Χρήσιμες πληροφορίες για το άσθμα
Αποφρακτική βρογχιολίτιδα με οργανούμενη πνευμονία
Χρήσιμες πληροφορίες για την οξεία βρογχίτιδα
Πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας
Διαφοροδιάγνωση λεμφαγγειακής καρκινωμάτωσης
