Χρήσιμες πληροφορίες για την υπερασβεστιαιμία και την κακοήθεια
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD, PhD
Το πιο συχνό αίτιο υπερασβεστιαιμίας όταν αυτή διαγιγνώσκεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον, είναι η κακοήθεια και αποτελεί τις περισσότερες φορές προάγγελο κατάληξης του ασθενούς.
Λόγω της εξαιρετικά φτωχής πρόγνωσης πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκεται από άλλες, ιάσιμες καταστάσεις
Επηρεαζόμενα συστήματα: Ενδοκρινείς/Μεταβολισμός, Μυοσκελετικό, Νευρικό, Πεπτικό
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ ΑΠΌ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ
- Η βαρύτητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από τα επίπεδα ασβεστίου, την ταχύτητα εγκατάστασης της υπερασβεστιαιμίας, την κατάσταση ενυδάτωσης και την υποκείμενη κακοήθεια
- Ανορεξία, ναυτία
- Πολυουρία, αφυδάτωση
- Ληθαργικότητα, εμβροντησία, κώμα
ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ ΑΠΟ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ
Συμπαγείς όγκοι:
- 80% εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα νεφρογενούς κυκλικού ΑΜΡ, που υποδηλώνει έκτοπη παραγωγή πεπτιδίων με δράση παραθορμόνης (ΡΤΗ). Η έκτοπη παραγωγή ΡΤΗ είναι εξαιρετικά σπάνια
- Καρκίνος πνεύμονα (στο 25% των περιπτώσεων είναι επιδερμοειδής, λιγότερο συχνά αδενοκαρκίνωμα και μεγαλοκυτταρικός, σπάνια μικροκυτταρικός)
- Επιδερμοειδές καρκίνωμα κεφαλής και τραχήλου, οισοφάγου, γεννητικών οργάνων γυναίκας (20% των περιπτώσεων)
- Καρκίνωμα νεφρού (8% των περιπτώσεων)
Μυέλωμα, λέμφωμα, καρκίνος μαστού με οστικές μεταστάσεις και άλλοι:
- Το νεφρογενές κυκλικό ΑΜΡ είναι ελαττωμένο, γεγονός που υποδηλώνει καταστολή της παραθορμόνης από υπερασβεστιαιμία μη παραθυρεοειδικής αιτιολογίας
- Παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι η ιντερλευκίνη-1, προσταγλανδίνες (Ε), μετατρεπτικοί αυξητικοί παράγοντες άλφα και βήτα, παράγοντας νέκρωσης όγκου, λεμφοτοξίνη, παράγοντας ερεθισμού αποικιών κυττάρων
- Άμεση απορρόφηση από τα οστά σε μεταστατικούς όγκους
- Η δράση της α-1-υδροξυλάσης σε μερικά λεμφώματα προκαλεί παραγωγή 1,25-διϋδροξυβιταμίνη D από τον όγκο
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ ΑΠΟ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ
- Αφυδάτωση
- Ακινησία
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ ΑΠΟ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Βιταμίνη A και D
- Ακινησία
- Θυρεοτοξίκωση
- Νόσος Addison
- Σύνδρομο γάλακτος – αλκάλεως
- Φλεγμονώδεις παθήσεις
- Διαταραχές που σχετίζονται με νεοπλασίες
- Σαρκοείδωση, φυματίωση και άλλες κοκκιωματώδεις παθήσεις
- Θειαζίδες, λίθιο, τοξικότητα θεοφυλλίνης και ασπιρίνης
- Ραβδομυόλυση
- AIDS
- Νόσος Paget, παρεντερική διατροφή, παθήσεις παραθυρεοειδών αδένων
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Ασβέστιο ορού: Τα επίπεδα ολικού ασβεστίου εξαρτώνται από τις πρωτεΐνες μεταφοράς. Το δραστικό ασβέστιο μπορεί να υπολογιστεί ως εξής: Ca (δρ.) = Ca (ολ.) – 0,8 x (αλβουμίνη – 4)
- Ιοντισμένο ασβέστιο: από πλευράς φυσιολογίας είναι το πιο σημαντικό και επηρεάζεται από το pH. Μπορεί να μετρηθεί άμεσα, εάν το δείγμα έχει ληφθεί υπό αναερόβιες συνθήκες και αναλυθεί αμέσως
- Μέτρηση ΡΤΗ: οι μέθοδοι “άθικτου” μορίου (ειδικά δύο πλευρών, μη ανταγωνιστικές) έχουν τη μεγαλύτερη ειδικότητα, η ΡΤΗ ανευρίσκεται σχεδόν πάντα κατασταλμένη σε κακοήθεις νεοπλασίες. Αν βρεθεί αυξημένη σε έναν καρκινοπαθή, υπάρχει υποψία συνυπάρχοντος υπερπαραθυρεοειδισμού
- Πεπτίδια με δράση ΡΤΗ: σήμερα, μπορούν να μετρηθούν, συχνά, ανευρίσκονται αυξημένα στην υπερασβεστιαιμίατης κακοήθειας
- 25-υδροξυβιταμίνη D: μπορεί να βρεθεί αυξημένη σε υπερβιταμίνωση – D
- 1,25-διϋδροξυβιταμίνη D: αυξημένη σε έως και 50% των ασθενών με υπερασβεστιαιμία από λέμφωμα
ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
Τεχνικές σταδιοποίησης, ως ενδείκνυται για να καθοριστεί το στάδιο της κακοήθειας
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
Αν υπάρχει εργαστηριακή ένδειξη πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, ο απεικονιστικός έλεγχος (όπως υπέρηχοι, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή σπινθηρογράφημα με πυρηνικό θάλλιο – τεχνήτιο-καλύτερα να μη γίνεται) μπορεί να κριθεί απαραίτητος σε ασθενείς με προηγούμενη χειρουργική επέμβαση στον τράχηλο, πριν αρχίσει η περαιτέρω διερεύνηση
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ ΑΠΟ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
Νοσοκομειακή φροντίδα
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
- Αντιμετώπιση υποκείμενης κακοήθειας
- Ενυδάτωση, λήψη υγρών από το στόμα, ενδοφλέβια αλατούχος διούρηση
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αποφυγή, όσο το δυνατόν περισσότερο, κλινοστατισμού και ακινησίας
ΦΑΡΜΑΚΑ ΥΠΕΡΑΣΒΕΣΤΙΑΙΜΙΑΣ ΑΠΟ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
- Διουρητικά της αγκύλης – χορήγηση μόνο μετά από επαρκή ενυδάτωση
- Καλσιτονίνη – 4-8 IU/Kg υποδόρια ή ενδομυϊκά κάθε 8-12 ώρες. Προτιμάται ή ενδομυϊκή οδός χορήγησης σε αφυδατωμένους ασθενείς. Δεν είναι τοξική, ενεργεί σε 12-24 ώρες, εμφανίζει μικρές αλλά δυσάρεστες παρενέργειες όπως ναυτία, ερυθρότητα, κράμπες. Τα στεροειδή μπορεί να ανταγωνίζονται το φαινόμενο “διαφυγής”
- Μιθραμυκίνη – 25 mg/Kg ΕΦ σε διάστημα αρκετών ωρών. Πολύ δραστική. Έναρξη δράσης < 12 ώρες, μέγιστη δράση 48-72 ώρες, διάρκεια 3-9 ημέρες. Τοξικότητα – ναυτία, θρομβοπενία, ηπατο- και νεφροτοξικότητα
- Διφωσφονικά – 7,5 mg/Kg ΕΦ ημερησίως για 3-7 ημέρες. Η αποτελεσματικότητα είναι παρόμοια με της μιθραμυκίνης, αλλά με μικρότερη τοξικότητα. Η μακροπρόθεσμη χρήση τους για αρκετούς μήνες μπορεί να προκαλέσει οστεοπενία και κατάγματα. Νεότεροι παράγοντες έχουν ανακαλυφθεί και δοκιμάζονται. Παμιδρονάτη: 60 mg ενδοφλεβίως
- Γλυκοκορτικοειδή – (4060 mg/ημέρα πρεδνιζόνη ή ισοδύναμα). Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε δηλητηρίαση με βιταμίνη D, πιθανά χρήσιμα σε μυέλωμα, λέμφωμα και άλλες κοκκιωματώδεις παθήσεις. Συνήθως αποτελεσματικά σε συμπαγείς όγκους
- Φωσφορικά από το στόμα – 1-2 gm/ημέρα ορθοφωσφορικά σε 4 διαιρεμένες δόσεις. Μέτρια υπασβεστιαιμική δράση, αλλά σημαντική δυσφορία γαστρεντερικού συστήματος
- Ενδοφλέβια φωσφορικά – θε πρέπει να αποφεύγονται λόγω της καθίζησης ασβεστίου-φωσφόρου στους ιστούς, κίνδυνος βαριάς υπότασης
- Gallium nitrate – 100-200 mg/m2/ημέρα για 5-7 ημέρες. Διαλύεται σε 1.000 ml 5% δεξτρόζη και χορηγείται σε συνεχή έγχυση στη διάρκεια ενός 24ωρου
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Τακτικές μετρήσεις ασβεστίου ορού και ηλεκτρολυτών, αναμένεται υποτροπή
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ
Επαρκής ενυδάτωση και δραστηριότητα, ειδικά σε πολλαπλό μυέλωμα
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Η μέση επιβίωση μετά τη διάγνωση της κακοήθους υπερασβεστιαιμίας είναι 30 ημέρες
Ζητήστε από την EMEDI πληροφορίες για το μοριακό προφίλ του όγκου.


Γράφει η
Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος- Ογκολόγος, MD, PhD
Διαβάστε περισσότερα για την Σάββη Μάλλιου Κριαρά
Εμπιστευθείτε τους διατροφικούς συμβούλους της EMEDI
Εμπιστευθείτε το ογκολογικό συμβούλιο της EMEDI
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Χρήσιμες πληροφορίες για το πολλαπλό μυέλωμα
Χρήσιμες πληροφορίες για τη σαρκοείδωση
Χρήσιμες πληροφορίες για τον υπερπαραθυρεοειδισμό
Χρήσιμες πληροφορίες για την οστεοπόρωση
Χρήσιμες πληροφορίες για την παραθορμόνη
Προσέξτε πώς λαμβάνετε τα συμπληρώματα ασβεστίου
Το ασβέστιο από μόνο του δε μπορεί να διατηρήσει την υγεία των οστών
Η καθημερινή διατροφή των καρκινοπαθών
Οι καλύτερες διαγνωστικές εξετάσεις για το ενδοκρινικό σύστημα και τον μεταβολισμό
Χρήσιμες πληροφορίες για το ασβέστιο
Κλινική εικόνα του καρκίνου του πνεύμονα
Δυσκοιλιότητα σε ογκολογικούς ασθενείς
Πότε θα ανησυχήσετε αν έχετε δυσκοιλιότητα
Ο κίνδυνος από την καλσιτονίνη
Αντιμετώπιση υπερασβεστιαιμίας και υπασβεστιαιμίας