Χρήσιμες πληροφορίες για την υδρονέφρωση
Η υδρονέφρωση ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη είναι διαταραχή των ουροφόρων οδών, σε οποιοδήποτε ύψος, που οφείλεται σε ενδοαυλική και/ή εξωαυλική απόφραξη της ροής των ούρων. Μπορεί επίσης να είναι λειτουργική.
Επηρεαζόμενα συστήματα: Νεφρικό/Ουροποιητικό
Επικρατέστερη ηλικία: Σε όλες τις ηλικίες.
Μεγαλύτερη συχνότητα: συγγενής και πάνω από την ηλικία των 60 χρόνων
Επικρατέστερο φύλο:
- Ηλικία 0-20 χρόνων: Άνδρες = Γυναίκες
- Ηλικία 20-60 χρόνων: Γυναίκες > Άνδρες
- Ηλικία πάνω από 60 χρόνων Άνδρες > Γυναίκες
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΔΡΟΝΕΦΡΩΣΗΣ
- Διαφέρουν στην οξεία και τη χρόνια μορφή
- Η χρόνια υδρονέφρωση μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματική
- “Κολικός” που ακτινοβολεί στο αιδοίο ή τον όρχι (λιθίαση), σε οξεία απόφραξη
- Μεταβολές στην ποσότητα των ούρων (ανουρία, πολυοουρία, διακυμάνσεις στον όγκο των ούρων)
- Δυσουρία
- Σταγονοειδής ούρηση
- Λοιμώξεις των ουροφόρων οδών
- Νυκτουρία
- Ελάττωση της ακτίνας των ούρων
- Κοιλιακή μάζα
- Συχνουρία και έπειξη προς ούρηση
- Δίψα
- Υπέρταση (μπορεί να είναι προοδευτική)
- Οίδημα
- Μετά την υποχώρηση – μεταποφρακτική διούρηση
- Επιδιδυμίτιδα
ΑΙΤΙΑ ΥΔΡΟΝΕΦΡΩΣΗΣ
Ενδοαυλικά, συγγενή:
- Στένωση (ουρητηρική ή ουρηθρική)
- Αχαλασία ουρητήρα
- Βλάβη του νωτιαίου μυελού
Ενδοαυλικά, επίκτητα:
- Νεφρολιθίαση
- Νεόπλασμα (νεφρού, ουρητήρα ή κύστης)
- Νεκρωτική θηλίτιδα με απόπτωση των θηλών
- Ουρητηροκήλη
- Τραύμα
- Πήγμα αίματος
- Μάζα από μύκητες
- Κοκκίωμα (φυματίωση)
- Νευρογενής κύστη
- Άλλες παθήσεις του νευρικού συστήματος – σκλήρυνση κατά πλάκας, σακχαρώδης διαβήτης, κάκωση του νωτιαίου μυελού
- Αντιχολινεργικά
- Φίμωση
- Ουρητηρική βαλβίδα
- Πολύποδας ή στένωση
- Σχιστοσωμίαση (αιματόβιο)
Εξωαυλικά:
- Οπισθοπεριτοναϊκά – νεόπλασμα, αιμάτωμα, απόστημα, ίνωση, ανεύρυσμα
- Νόσος του Crohn
- Λεμφοκήλη, Υδροκήλη
- Γυναικολογικά – εγκύμων μήτρα, ενδομητρίωση, πυελική φλεγμονή, απόστημα, κύστη, ιατρογενής κάκωση ουρητήρων κατά τη διάρκεια επέμβασης
- Σύνδρομο Sjogren (ψευδολέμφωμα)
Λειτουργικά – Συγγενή:
- Μεγαουρητήρας
- Σύνδρομο Prune belly (Το Σύνδρομο Prune Belly είναι μία σπάνια πάθηση που είναι παρούσα κατά τη γέννηση και έχει επιπτώσεις στο στομάχι, την καρδιά, τους πνεύμονες, τo έντερo και το σκελετικό σύστημα)
- Διπλή νεφρική πύελος
Λειτουργικά – άλλα:
- Άποιος διαβήτης
- Διουρητικά
- Κύηση
- Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση
- Μεταποφρακτικό υπόλειμμα
- Μετεγχειρητικά: μετά από ουρητηρική αναστόμωση
- Προεμμηνορρυσιακοί παράγοντες
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΥΔΡΟΝΕΦΡΩΣΗΣ
- Ακτινοβολία
- Υπερτροφία προστάτη και/ή κακοήθεια
- Νεφρολιθίαση
- Μεθυσεργίδη
- Κατάχρηση αναλγητικών (νεκρωτική θηλίτιδα, καρκίνωμα μεταβατικού επιθηλίου)
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία (νεκρωτική θηλίτιδα)
- Σακχαρώδης διαβήτης (νεκρωτική θηλίτιδα)
- Αιμορραγική διήθηση
- Αντιχολινεργικά
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΔΡΟΝΕΦΡΩΣΗΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Μπορεί να είναι απόλυτα φυσιολογικά
- Αζωθαιμία
- Υπερκαλιαιμία
- Μεταβολική οξέωση (με και χωρίς χάσμα ανιόντων)
- Υπερνατριαιμία (άποιος διαβήτης)
- Ανάλυση ούρων – αιματουρία, κρύσταλλοι, μικροβιουρία
- Μειωμένη συμπυκνωτική ικανότητα των ούρων
- Πολυκυτταραιμία (σπάνια)
- Αναιμία της χρόνιας νεφρικής πάθησης
Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Τα νεφροτοξικά μπορεί να επιδεινώσουν την αζωθαιμία (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ανοσοκατασταλτικά, αμινογλυκοσίδες, ιωδιούχα σκιαγραφικά, αντιχολινεργικά)
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Λέπτυνση του φλοιού των νεφρών
- Ατροφία των νεφρικών σωληναρίων
- Καταστροφή του μυελού
ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
- Νεφροί και ουροδόχος κύστη
- Κυστεοουρηθρογραφία κατά την ούρηση
- Μέτρηση υπολείμματος μετά την κένωση της κύστης
- Διορθικό υπερηχογράφημα προστάτη
- Ειδικό προστατικό αντιγόνο, όξινη φωσφατάση (κακοήθεια)
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
- Υπερηχογράφημα – διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας, λέπτυνση του φλοιού, διάταση ουρητήρα
- Ενδοφλέβια πυελογραφία με τομογραφίες (φυσιολογική νεφρική λειτουργία), διάταση της νεφρικής πυέλου
- Σπινθηρογράφημα νεφρών, ραδιενεργό νεφρόγραμμα (καλύτερα να μη γίνεται)
- Αξονική τομογραφία
- Μαγνητική τομογραφία
- Έγχρωμο Doppler
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Για τη διερεύνηση της θέσης και αιτιολογίας της υδρονέφρωσης:
- Κυστεοσκόπηση/ανιούσα πυελογραφία
- Κατιούσα πυελογραφία
- Ανιούσα ουρητηρο-πυελογραφία (απόφραξη με παράκαμψη του ουρητήρα)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΔΡΟΝΕΦΡΩΣΗΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
- Γυναίκες: Επίχρισμα κατά Παπανικολάου για πιθανό γυναικολογικό καρκίνο. Κατάλληλη διερεύνηση σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ουροποιητικού
- Άνδρες: Ανατομική μελέτη του ουροποιητικού σε κάθε λοίμωξη των ουροφόρων οδών, ανασκόπηση των συστημάτων και δακτυλική εξέταση του ορθού για υπερτροφία προστάτη. Ειδικό προστατικό αντίγονο, όξινη φωσφατάση, διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη για υπερτροφία
Αντιμετώπιση της απόφραξης για διατήρηση της νεφρικής λειτουργίας:
- Ουροκαθετήρας σε υπερτροφία προστάτη
- Διουρηθρική αφαίρεση του προστατικού αδένα σε υπερτροφία
- Νεφροστομία
- Πυελοπλαστική
- Χειρουργική παράκαμψη των ουρητήρων
- Ουρητηρικοί καθετήρες (Stents)
- Διαδερμική λιθοτριψία (λιθίαση)
- Basket capture (λιθίαση)
- Λιθοτριψία (λιθίαση, με ή χωρίς stent και διαδερμική αφαίρεση των λίθων)
- Νεφρεκτομή
Νευρογενής υδρονέφρωση:
- Συχνή κένωση της κύστης
- Διπλή κένωση
- Άσκηση πίεσης υπερηβικά
- Διαλείπων καθετηριασμός
- Χολινεργικά
- Χειρουργική επανεμφύτευση των ουρητήρων
- Αντιβιοτικά, σε λοίμωξη
Ουραιμία:
- Διάλυση
- Υπερκαλιαιμία (ασβέστιο, ιοντοανταλλακτική ρητίνη, γλυκόζη)
- Αντιμετώπιση της οξέωσης
- Διόρθωση της υπασβεστιαιμίας
ΔΙΑΙΤΑ
- Σε απουσία ουραιμίας – ελεύθερη
- Σε ουραιμία – περιορισμός λευκώματος, αλατιού και καλίου ανάλογα με τις ανάγκες
ΦΑΡΜΑΚΑ ΥΔΡΟΝΕΦΡΩΣΗΣ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
Λιθίαση – ειδική θεραπεία για λίθους
- Υπερασβεστιουρία/λίθοι οξαλικού ασβεστίου: υδροχλωροθειαζίνη 25-50 mg από το στόμα κάθε ημέρα για ελάττωση της αποβολής ασβεστίου από τα ούρα
- Νεφρολιθίαση υπερουριχαιμίας: ουρικού οξέος – αλκαλοποίηση των ούρων σε pH 8 με διττανθρακικό νάτριο. Χρονίως – αλλοπουρινόλη 100-300 mg από το στόμα την ημέρα
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Η απεικονιστική μέθοδος εκλογής εξαρτάται από την αιτιολογία της υδρονέφρωσης (IVP, σπινθηρογράφημα νεφρών, ανιούσα κυστεογραφία, υπερηχογράφημα)
- Μεταβολικός έλεγχος σε νεφρολιθίαση
- Κατάλληλη παρακολούθηση σε καρκίνο, αν είναι εφικτή
ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ
- Αποφυγή αντιχολινεργικών όταν υπάρχει απόφραξη
- Αποφύγετε την αφυδάτωση σε λιθίαση
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
- Λοιμώξεις ουροποιητικού από χρήση εργαλείων
- Ίνωση από ακτινοβολία σε κακοήθεια της πυέλου
- Απόφραξη από θραύσματα λίθων σε λιθοτριψία
- Μετεγχειρητική αιμορραγία
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
- Αμφίβολη πορεία μετά από αντιμετώπιση της απόφραξης και παραμονή υπολειμματικής νεφρικής λειτουργίας
- Άριστη πορεία και πρόγνωση μετά από αντιμετώπιση της απόφραξης και αποκατάσταση φυσιολογικής νεφρικής λειτουργίας
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Παιδιατρικό: Η υδρονέφρωση είναι συνήθως συγγενής
Γηριατρικό: Στους άνδρες οφείλεται πολύ συχνά σε υπερτροφία του προστάτη
ΚΥΗΣΗ
Συχνό, παροδικό αίτιο υδρονέφρωση
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τα νεφρά
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τα νεφρά
Διαβάστε, επίσης,
Χρήσιμες πληροφορίες για τη νεφρολιθίαση
Χρήσιμες πληροφορίες για την ακράτεια ούρων
Χρήσιμες πληροφορίες για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας
Στενώματα νεφρών και ουρητήρων