Κλασική Ιατρική Γηριατρική Ορθοπαιδική Παθολογία Ρευματολογία Φυσική Ιατρική και αποκατάσταση

Οστεοαρθρίτιδα

15 Οκτωβρίου 2021

Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα και πώς αντιμετωπίζεται

Η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο συνήθης μορφή αρθροπάθειας. Περιλαμβάνει προοδευτική απώλεια του αρθρικού χόνδρου και αντιδραστικές αλλοιώσεις στα όρια των αρθρώσεων και του υποχόνδριου οστού.

Πρωτοπαθής:

Ιδιοπαθής
Χωρισμένη σε υπομάδες που βασίζονται στα κλινικά ευρήματα

Δευτεροπαθής:

Ανατομικές ανωμαλίες παιδικής ηλικίας (π.χ. συγγενής δυσπλασία ισχίου, επιφυσιολίσθηση της μηριαίας κεφαλής)
Κληρονομούμενες μεταβολικές διαταραχές (π.χ. αλκαπτονουρία, νόσος του Wilson, αιμοχρωμάτωση)
Νευροαρθροπάθεια (άρθρωση Charcot)
Αιμορροφιλική αρθροπάθεια
Ακρομεγαλική οστική αρθροπάθεια
Νόσος του Paget
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Ουρική αρθρίτιδα, νόσος εναπόθεσης πυροφωσφορικού ασβεστίου (ψευδοουρική αρθρίτιδα)
Σηπτική ή φυματιώδης αρθρίτιδα
Σπονδυλοαρθροπάθειες
Μετατραυματική

Επηρεαζόμενα συστήματα: Μυοσκελετικό

Επικρατέστερη ηλικία:

Πάνω από την ηλικία των 40 (για συμπτωματική νόσο)
Κυρίαρχη αιτία αναπηρίας σε άτομα άνω των 65 ετών

Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες = Γυναίκες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

Αργά εξελισσόμενος πόνος αρθρώσεων
Πόνος που ακολουθεί τη χρησιμοποίηση μίας άρθρωσης
Δυσκαμψία (ειδικά το πρωί και πρόσκαιρη επιδείνωση μετά από ανάπαυση) διάρκειας λιγότερο από 15 λεπτά
Διόγκωση αρθρώσεων (π.χ. όζοι του Heberden των περιφερικών φαλαγγοφαλαγγικών αρθρώσεων)
Μειωμένο εύρος κινήσεων
Ευαισθησία συνήθως απούσα, μπορεί να σχετίζεται με υμενίτιδα, με ευαισθησία κατά μήκος του ορίου της άρθρωσης
Κριγμός σαν όψιμο σημείο
Τοπικό άλγος και δυσκαμψία σε οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης με ριζιτικό πόνο (αν υπάρχει συμπίεση των νευρικών ριζών)

ΑΙΤΙΑ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

Βιοϊατρικοί, βιοχημικοί, φλεγμονώδεις και ανοσολογικοί παράγοντες, HLA B27 εμπλέκονται όλοι στην παθογένεση της οστεοαρθρίτιδας

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

Ηλικία πάνω από 50
Παχυσαρκία (αρθρώσεις φέρουσες βάρος)
Παρατεταμένες επαγγελματικές ή αθλητικές καταπονήσεις
Τραύμα στην άρθρωση

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Διακρίνεται από άλλους τύπους αρθρίτιδας, από την απουσία συστηματικών ευρημάτων, την ελάχιστη αρθρική φλεγμονή και την κατανομή των προσβαλλόμενων αρθρώσεων (π.χ. περιφερικές και κεντρικές (εγγύς) φαλαγγοφαλαγγικές αρθρώσεις, φειδώ αρθρώσεων καρπού, μετακαρποφαλαγγικών)
Στη σπονδυλική στήλη διακρίνεται από την οστεοπόρωση, μεταστατική νόσο, πολλαπλό μυέλωμα, άλλες νόσους των οστών

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Μη βοηθητικά (δεν είναι αυξημένη η ταχύτητα καθιζήσεως)

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Το αρθρικό υγρό μπορεί να έχει ελαφρά αυξημένο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων ειδικά μονοπυρήνων
Σποραδικά μπορεί να εμφανιστούν κρύσταλλοι διϋδρικού πυροφωσφορικού ασβεστίου και/ή απατίτη στο αρθρικό υγρό και για να είναι ορατά, απαιτούν μικροσκόπιο πολωμένου φωτός ή ειδικές τεχνικές
Ρωγμώδη μικροκατάγατα του υποχόνδριου οστού
Παράγεται εκφυλιστική αντίδραση από την εξουδετέρωση πρωτεολυτικών ενζύμων, προσταγλανδινών και ανοσολογικών αντιδράσεων

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Οι ακτινογραφίες είναι συνήθως φυσιολογικές σε πρώιμα στάδια: αργότερα συχνά εμφανίζουν στένωση του μεσάρθριου διαστήματος σχηματισμό οστεοφύτων, υποχόνδρια σκλήρυνση του οστού και σχηματισμό οστικών κύστεων. Διαβρώσεις μπορεί να συμβούν στην επιφάνεια των περιφερικών φαλαγγοφαλαγγικών αρθρώσεων, όταν η οστεοαρθρίτιδα σχετίζεται με φλεγμονή (διαβρωτική οστεοαρθρίτιδα)

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Αναρρόφηση αρθρικού υγρού:

Μπορεί να είναι βοηθητικό ώστε να γίνει διάκριση μεταξύ οστεοαρθρίτιδας και χρόνιας φλεγμονώδους αρθρίτιδας
Οστεοαρθρίτιδα – αριθμός κυττάρων συνήθως < 500 κύτταρα/m3, κυρίως μονοπύρηνα
Φλεγμονώδης – αριθμός κυττάρων συνήθως > 2.000 κύτταρα/m3, κυρίως ουδετερόφιλα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Εξωνοσοκομειακός ασθενής

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

Επιβεβαίωση της απουσίας γενικευμένης συστηματικής νόσου με αναγνώριση της πιθανής αναπηρίας από οστεοαρθρίτιδα
Μείωση του βάρους, αν είναι παχύσαρκος
Θερμότητα (τοπικά, μπάνια σε μπανιέρα, κλπ.)
Φυσιοθεραπεία για τη διατήρηση ή την επανάκτηση της κίνησης των αρθρώσεων και της μυϊκής δύναμης
Προστατέψτε τις αρθρώσεις από την υπερβολική χρήση (π.χ. βακτηρίες, δεκανίκια, περιπατητήρας τετραπλής στήριξης δίκην “Π”, αυχενικός κηδεμόνας (κολάρο), επιγονατίδα
Το χειρουργείο μπορεί να ενδείκνυται σε προχωρημένη νόσο (π.χ. αρθρόδεση, αρθροπλαστική)

ΦΑΡΜΑΚΑ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

Ασπιρίνη ή άλλα ΜΣΑΦ για αναλγητική όσο και αντιφλεγμονώδη δράση. Η ακεταμινοφαίνη είναι επίσης αποτελεσματική και δεν έχει τις παρενέργειες του ακετυλοσαλικυλικού οξέος και άλλων ΜΣΑΦ. Για συντήρηση εφαρμόστε τη δόση με το μέγιστο όφελος στο εύρος της ανοχής των παρενεργειών

Αντενδείξεις: ΜΣΑΦ – σχετική αντένδειξη αν υπάρχει νεφρική πάθηση ή καρδιακή νόσος, ειδικά συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και υπέρταση

Προφυλάξεις:

Τα ΜΣΑΦ αντενδείκνυνται αν υπάρχει προηγούμενη αντίδραση υπερευαισθησίας σε οποιοδήποτε ΜΣΑΦ, ενεργός νόσος πεπτικού έλκους, ρινικοί πολύποδες, άσθμα
Αντενδείκνυνται κορτικοστεροειδή από το στόμα ή παρεντερικά
Όχι περισσότερο από 3-4/χρόνο ενδοαρθρικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών, μέγιστο σύνολο 12 εγχύσεων από άρθρωση (καλύτερα να μη γίνονται)
Για την ασπιρίνη και άλλα ΜΣΑΦ – άσθμα, αιμορροφιλία, ενδογενείς διαταραχές πήξης, ιστορικό πεπτικού έλκους, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, υπέρταση, νεφρική δυσλειτουργία
Υπερβολικές ενδοαρθρικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών, μπορεί να επιταχύνουν την εκφύλιση των αρθρώσεων

Σημαντικές πιθανές αλληλεπιδράσεις:

Τα ΜΣΑΦ μειώνουν την αποτελεσματικότητα των αναστολέων του ενζύμου αγγειοτενσίνης
Η ασπιρίνη και τα ΜΣΑΦ μπορεί να αυξήσουν την ενέργεια των αντιπηκτικών
Αυξημένη αντιδιαβητική δράση των αντιδιαβητικών από το στόμα με την ασπιρίνη
Αποφύγετε την ταυτόχρονη χρήση ασπιρίνης με ΜΣΑΦ
Τα σαλικυλικά μειώνουν την αποτελεσματικότητα της σπιρονολακτόνης και των ουρικοαπεκκριτικών
Τα κορτικοστεροειδή και κάποια αντιόξινα αυξάνουν την απέκκριση των σαλικυλικών και μπορεί να προκαλέσουν τοξικότητα

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Χορηγείστε το φάρμακο στον ασθενή και αλλάξτε αν αναπτυχθεί ανοχή
Συνετή χρήση ενδοαρθρικών εγχύσεων κορτικοστεροειδών σε επιλεγμένες οξείες επιδεινώσεις της αρθροπάθειας
Μη ακετυλιωμένα σαλικυλικά (σαλικυλικός εστέρας του σαλικυλικού οξέος) – σαλικυλοσαλικυλικά οξέα (σαλικυλικά άλατα της χολίνης με μαγνήσιο), παρέχουν αντιφλεγμονώδη δράση, χωρίς σημαντική αντιαιμοπεταλιακή δράση, επίσης έχουν λιγότερη τοξικότητα στο γαστρεντερικό
Duloxetine (Cymbalta). Χρησιμοποιείται κανονικά ως αντικαταθλιπτικό, αυτό το φάρμακο είναι επίσης εγκεκριμένο για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου, συμπεριλαμβανομένου του πόνου από οστεοαρθρίτιδα.

Φυσικοθεραπεία.

Ένας φυσιοθεραπευτής μπορεί να σας δείξει ασκήσεις για την ενίσχυση των μυών γύρω από την άρθρωση, την αύξηση της ευλυγισίας σας και τη μείωση του πόνου. Η τακτική ήπια άσκηση που κάνετε μόνοι σας, όπως το κολύμπι ή το περπάτημα, μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική.

Εργοθεραπεία.

Ένας εργοθεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να ανακαλύψετε τρόπους για να κάνετε καθημερινές εργασίες χωρίς να ασκείτε επιπλέον άγχος στην ήδη επώδυνη άρθρωση σας. Για παράδειγμα, μια οδοντόβουρτσα με μεγάλη λαβή θα μπορούσε να διευκολύνει το βούρτσισμα των δοντιών σας εάν έχετε οστεοαρθρίτιδα στα χέρια σας. Ένας πάγκος στο ντους σας θα μπορούσε να σας βοηθήσει να ανακουφίσετε τον πόνο της όρθιας λειτουργίας εάν έχετε οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο.

Διαδερμική ηλεκτρική διέγερση νεύρων (TENS).

Αυτό χρησιμοποιεί ηλεκτρικό ρεύμα χαμηλής τάσης για την ανακούφιση του πόνου. Παρέχει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση σε μερικούς ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα γόνατος και ισχίου.

Χειρουργικές και άλλες διαδικασίες

Οστεοτομία γόνατος

Τεχνητό ισχίο

Εάν οι συντηρητικές θεραπείες δεν βοηθούν, ίσως θελήσετε να εξετάσετε διαδικασίες όπως:

Ενέσεις κορτιζόνης. Οι ενέσεις κορτικοστεροειδούς στην άρθρωση μπορεί να ανακουφίσουν τον πόνο για μερικές εβδομάδες. Ο γιατρός σας μουδιάζει την περιοχή γύρω από την άρθρωση σας, στη συνέχεια τοποθετεί μια βελόνα στο χώρο μέσα στην άρθρωση σας και κάνει ένεση φαρμάκου. Ο αριθμός των ενέσεων κορτιζόνης που μπορείτε να λαμβάνετε κάθε χρόνο περιορίζεται γενικά σε τρεις ή τέσσερις, επειδή το φάρμακο μπορεί να επιδεινώσει τη βλάβη των αρθρώσεων με την πάροδο του χρόνου (καλύτερα να μη γίνεται).

Ενέσεις λίπανσης. Οι ενέσεις υαλουρονικού οξέος μπορεί να ανακουφίσουν τον πόνο παρέχοντας λίγη αντικραδασμική προστασία στο γόνατό σας, αν και ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι αυτές οι ενέσεις δεν προσφέρουν περισσότερη ανακούφιση από ένα εικονικό φάρμακο. Το υαλουρονικό οξύ είναι παρόμοιο με ένα συστατικό που βρίσκεται συνήθως στο υγρό των αρθρώσεων σας.

Επανευθυγράμμιση οστών. Εάν η οστεοαρθρίτιδα έχει βλάψει τη μία πλευρά του γόνατός σας περισσότερο από την άλλη, μια οστεοτομία μπορεί να είναι χρήσιμη. Σε μια οστεοτομία γόνατος, ένας χειρουργός κόβει το οστό είτε πάνω είτε κάτω από το γόνατο και στη συνέχεια αφαιρεί ή προσθέτει μια σφήνα οστού. Αυτό μετατοπίζει το σωματικό σας βάρος μακριά από το φθαρμένο μέρος του γονάτου σας.

Αντικατάσταση άρθρωσης. Στη χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης της άρθρωσης, ο χειρουργός σας αφαιρεί τις κατεστραμμένες επιφάνειες των αρθρώσεων σας και τις αντικαθιστά με πλαστικά και μεταλλικά μέρη. Οι χειρουργικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν λοιμώξεις και θρομβώσεις. Οι τεχνητές αρθρώσεις μπορεί να φθαρούν ή να χαλαρώσουν και ίσως χρειαστεί να αντικατασταθούν.

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Παρακολουθήστε το εύρος των κινήσεων και το επίπεδο λειτουργίας σε τακτά χρονικά διαστήματα
Προσέχετε για απώλεια αίματος από το γαστρεντερικό και παρακολουθήστε το καρδιακό, νεφρικό και διανοητικό επίπεδο σε πιο ηλικιωμένους ασθενείς που παίρνουν ΜΣΑΦ ή ακετυλοσαλικυλικό οξύ
Τακτικά, γενική αίματος, δοκιμασίες λειτουργικότητας του ήπατος, κόπρανα για λανθάνουσα αιμορραγία

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

Παρακολούθηση των δευτερογενών αιτίων

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Μη αντιρροπούμενη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, αιμορραγία από το γαστρεντερικό, μειωμένη νεφρική λειτουργία με ΜΣΑΦ ή ακετυλοσαλικυλικό οξύ
Υπογλυκαιμικές αντιδράσεις σε διαβητικούς ασθενείς, που παίρνουν ασπιρίνη (σπάνια)
Λοίμωξη ή επιταχυνόμενη απώλεια χόνδρου με ενδοαρθρικά κορτικοστεροειδή

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Τείνει να είναι εξελικτική
Σε πρώιμα στάδια, ο πόνος ανακουφίζεται με ανάπαυση, αργότερα ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί κατά την ανάπαυση
Μπορεί να εμφανιστεί οίδημα αρθρώσεων, ειδικά στα γόνατα
Διόγκωση των αρθρώσεων συμβαίνει αργότερα στην πορεία λόγω διόγκωσης των οστών
Καθώς η πάθηση εξελίσσεται σχηματίζονται οστεοφυτικές προεξοχές κατ’ εξοχήν στα όρια των αρθρώσεων
Προχωρημένου βαθμού ΟΑ, με απώλεια του χόνδρου καθ’όλο το πάχος του μέχρι του ορίου του οστού

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Γηριατρικό:

Ο επιπολασμός αυξάνει με την ηλικία
Παγκοσμίως περίπου άνω των 65 ετών (ακτινογραφικά, άλλα όχι κλινικά)

ΚΥΗΣΗ

Ακετυλοσαλικυλικό οξύ και ΜΣΑΦ με κάποιο κίνδυνο του εμβρύου κατά την κύηση συμβατά με τον θηλασμό

ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Το χειρουργείο μπορεί να ενδείκνυται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου (για παράδειγμα αρθροπλαστική, αρθρόδεση)

Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για την οστεοαρθρίτιδα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την οστεοαρθρίτιδα

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Κάταγμα αυχένος κεφαλής μηριαίου οστού

Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα

Οσφυαλγία

Λαχνοοζώδης υμενίτιδα

Χρήσιμες πληροφορίες για την οστεοαρθρίτιδα

Τα οφέλη στην υγεία από το κολλαγόνο

Διαταραχές μεσοσπονδυλίων δίσκων

Διαλείπουσα χωλότητα

Οστεοπέτρωση

Κρέμα αντιφλεγμονώδης για το αυχενικό σύνδρομο

Μειώστε τον πόνο της αρθρίτιδας με τη διατροφή