Χρήσιμες πληροφορίες για τη ναρκοληψία
Η ναρκοληψία χαρακτηρίζεται από μια τετράδα αποτελούμενη από ακατάσχετες προσβολές υπνηλίας και από μία σειρά βοηθητικών συμπτωμάτων, καταπληξία, παράλυση στον ύπνο και υπναγωγικές ψευδαισθήσεις, οι οποίες εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της φάσης των ταχέων οφθαλμικών κινήσεων του ύπνου. Συνήθως γίνεται λανθασμένα αντιληπτή ως αντιπροσωπεύουσα χαμηλή νοημοσύνη και/ή φτωχή κινητικότητα. Το σύνδρομο συχνά παραβλέπεται για ένα μέσο όρο συμπτωμάτων για 15 έτη πριν τη διάγνωση.
Επηρεαζόμενα συστήματα: Νευρικό
Γενετική:
- Κληρονομικά επικρατούν με ατελή διεισδυτικότητα
- Αυξημένη επίπτωση, 60πλάσια σε οικογένειες με θετΙκό ιστορικό
- Η επίπτωση σε συγγενή 1ου βαθμού των περιστατικών αναφοράς είναι 30%
- Βιολογικός δείκτης HLA-DR2 αλληλόμορφο του βραχέος άκρου του χρωμοσώματος 6 σε 100% των Καυκάσιων ασθενών, το 1/3 των φυσιολογικών ασθενών είναι επίσης θετικοί, 30% των Μαύρων ναρκοληπτικών ασθενών είναι μη-DR2 αλλά όλοι έχουν HLA-DW1
Επικρατέστερη ηλικία: Μέση ηλικία έναρξης: 18 ετών
Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες = Γυναίκες
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΝΑΡΚΟΛΗΨΙΑΣ
- Τετράδα: 10-20% με όλα τα συμπτώματα
- 10% με υπερβολική υπνηλία μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας (ΥΥΗ)
- 25% με ΥΥΗ συν ένα πρωταρχικό σύμπτωμα
- 50% με ΥΥΗ συν όλα τα 3 πρωταρχικά συμπτώματα
Προσβολές ύπνου (100%) – κυρίαρχο σύμπτωμα:
- Στιγμιαίος, ακατάσχετος REM ύπνος
- Πρώτο και πιο εξασθενητικό σύμπτωμα
- Ικανοποιημένο από ύπνους μικρής διάρκειας που διαρκούν 5-10 λεπτά
- Διαρκεί λεπτά έως ώρες
- 1-8 ύπνοι μικρής διάρκειας την ημέρα
- Εντείνεται σε μονότονο περιβάλλον, θερμό περιβάλλον, μετά από ένα μεγάλο γεύμα ή με δυνατά συναισθήματα
Καταπληξία (80%) – βοηθητικό σύμπτωμα:
- Στιγμιαία παράλυση των εκούσιων μυών, σε συνδυασμό με αιφνίδια συναισθηματική αντίδραση
- Μπορεί να περιοριστεί σε μια συγκεκριμένα ομάδα μυών, π.χ. πτώση σιαγόνας με ανικανότητα να μιλήσει, αδυναμία χεριού, λαιμού ή ποδιού
- Μπορεί να γενικευτεί, κάνοντας τον ασθενή να πέφτει στο πάτωμα ενώ διατηρεί πλήρως τη συνείδηση
- Μπορεί να διαρκεί δευτερόλεπτα ως λεπτά
Παράλυση στον ύπνο – βοηθητικό σύμπτωμα:
- Όταν αποκοιμάται ή ξυπνάει, ο ασθενής θέλει να κινηθεί αλλά δεν μπορεί
- Ο εγκέφαλος ξυπνάει από τον ύπνο, ενώ το σώμα παραμένει στον REM ύπνο
- Διαρκεί δευτερόλεπτα έως λεπτά
- Οι ασθενείς έχουν επίγνωση των γεγονότων γύρω τους, αλλά δεν μπορούν να ανοίξουν τα μάτια ή να κινηθούν
- Μπορεί να προηγηθούν ψευδοαισθητικά φαινόμενα
Υπναγωγικές ψευδαισθήσεις – βοηθητικό σύμπτωμα:
- Ζωηρές τρομακτικές οπτικές ή ακουστικές παραισθήσεις ή ψΕυδαισθήσεις στην έναρξη του ύπνου
- Εμπειρίες σαν όνειρο, που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της αφύπνισης ή έξαφνα με την έναρξη του ύπνου
- Χαρακτηριστικές ψευδαισθήσεις που συμπεριλαμβάνουν πρόσωπα ανθρώπων ή ζώων ή αίσθηση ότι είναι κάποιος άλλος στο δωμάτιο
Διαταραγμένος νυχτερινός ύπνος:
- Φυσιολογικός συνολικός ύπνος ελαττωμένης αποδοτικότητας
- Πιο συχνές μεταβάσεις από την αφύπνιση στον ύπνο
- Παλίνδρομη αμνησία και αυτόματη συμπεριφορά, που διαρκεί λεπτά έως ώρες
- Αυξημένη περιοδικότητα κινήσεων ποδιών
ΑΙΤΙΑ ΝΑΡΚΟΛΗΨΙΑΣ
- Άγνωστα
- Πιθανή εμπλοκή του αυτοάνοσου συστήματος
- Ευρέως διαδεδομένη απελευθέρωση ντοπαμίνης και πολλαπλασιασμός των υποδοχέων ακετυλοχολίνης ειδικά στο στέλεχος του εγκεφάλου και υπερευαισθησία στην ακετυλοχολίνη
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΝΑΡΚΟΛΗΨΙΑΣ
- Τραύμα κεφαλής
- Λοίμωξη ΚΝΣ
- Αναισθησία
- Οικογενειακό ιστορικό
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΝΑΡΚΟΛΗΨΙΑΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Σύνδρομο άπνοιας ύπνου (περιοδικά επεισόδια άπνοιας στον ύπνο και υποαερισμός)
- Επιληπτικοί σπασμοί και συγκοπή
- Ιδιοπαθής υπέρπνοια ΚΝΣ
- Νυχτερινός μυόκλονος
- Ψυχοκινητικοί σπασμοί
- Κατάχρηση ηρεμιστικών φαρμάκων
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
HLA-DR2
ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
- Βραδινή υπνογραφία: Παρακολούθηση των ασθενών σε ένα εργαστήριο ύπνου, θα τεκμηριώσει συνήθως ένα διακεκομμένο ύπνο, με ένα φυσιολογικό ποσό ύπνου REM, αλλά με ένα πρότυπο έναρξης ύπνου REM. Η πολυπαραγοντική παρακολούθηση του ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας, αποκλείει τα άλλα αίτια της υπερβολικής υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου άπνοιας του ύπνου και του νυχτερινού μυόκλονου
- Πολλαπλή δοκιμασία λανθάνοντος ύπνου: ξεκινά τουλάχιστον 90 λεπτά μετά τη νυχτερινή υπνογραφία. Ο ασθενής παρακολουθείται κατά τη διάρκεια 4-5 ύπνων μικρής διάρκειας, που γίνονται με διάλειμμα 2 ωρών. Η ταχύτητα της επέλευσης του ύπνου τεκμηριώνονται. Μια υποβοηθητική δοκιμασία περιλαμβάνει ένα λανθάνοντα χρόνο ύπνου (ο χρόνος έως την επέλευση του ύπνου) 5 λεπτών ή λιγότερο και τουλάχιστον 2 επελαύσεις ύπνου με φάση REM. Τύπος HLA σε αμφίβολες περιπτώσεις
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
- Παρουσία υπερβολικής υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Τεκμηρίωση τουλάχιστον 2 επελεύσεων ύπνου με φάση REM
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΑΡΚΟΛΗΨΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
Εσωτερικός ασθενής για εργαστηριακή ανάλυση του ύπνου, εξωτερικός ασθενής για την παρακολούθηση
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
- Συνήθως, ρυθμίζεται με φάρμακα
- Τακτικά προγραμματισμένος χρόνος για μικρούς ύπνους μπορεί να βοηθήσει σε ήπιες περιπτώσεις
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Η μπορεί μερικές φορές να ελαττώσει τον αριθμό των προσβολών ύπνου. Προσπαθήστε να επιτύχετε άριστη φυσική κατάσταση
ΔΙΑΙΤΑ
Αποφύγετε το οινόπνευμα
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Τα συμπτώματα μπορεί να βελτιωθούν ή να χειροτερέψουν αυτόματα
ΦΑΡΜΑΚΑ ΝΑΡΚΟΛΗΨΙΑΣ
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
- Τα προτεινόμενα φάρμακα είτε μπλοκάρουν την πρόσληψη νορεπινεφρίνης ή προκαλούν κεντρική αντιχολινεργική δράση
- Για υπερβολική υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας διεγερτικά που αυξάνουν το επίπεδο της ημερήσιας αφύπνισης, όπως μη αμφεταμινούχα διεγερτικά: μεθυλφαινυδάτη 30-60 mg την ημέρα ή pemoline 18,75-150 mg την ημέρα
- Σε επικουρικά συμπτώματα (καταπληξία, υπναγωγικές ψευδαισθήσεις, παράλυση στον ύπνο) τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά αναστέλλουν τον REM ύπνο. Ιμιπραμίνη 75-150 mg/ημέρα, προτρυπτιλίνη 10-40 mg/ημέρα, fluoxetine 20-60 mg/ημέρα
Αντενδείξεις: Διεγερτικά σε υπερτασικούς ασθενείς
Προφυλάξεις:
- Αν ο ασθενής αναπτύξει αντοχή στα διεγερτικά, αλλάξτε τα φάρμακα παρά αυξήστε τη δόση – υπάρχει μικρή διασταυρούμενη αντοχή
- Οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν αντοχή στην αντικαταθλιπτική δράση των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών και όταν αυτά διακοπούν η καταπληξία μπορεί να υποτροπιάσει
- Διεγερτικά – πονοκέφαλοι, ευερεθιστότητα, υπέρταση, ψύχωση, ανορεξία, εξάρτηση
- Pemoline – λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από το καρδιαγγειακό, μεγαλύτερη διάρκεια δράσης, τοξικότητα ήπατος
- Ιμιπραμίνη – ξηροστομία, νάρκωση, επίσχεση ούρων, ανικανότητα
Σημαντικές πιθανές αλληλεπιδράσεις: Συνδυασμός τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών και διεγερτικών μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική υπέρταση
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας:
- Προπρανολόλη 280-480 mg/ημέρα, καλή σε ασθενείς κατά τη διάρκεια της απόσυρσης από διεγερτικά ή ασθενείς με υπέρταση
- Δεξτροαμφεταμίνες 5-60 mg/ημέρα
- L-τυροσίνη 64-120 mg/ημέρα
Επικουρικά συμπτώματα:
- γ-υδροξυβουτυρικό – 5,25-6,75 gr κατά τη διάρκεια του ύπνου έχει λίγη επίδραση στην αρχιτεκτονική του REM ύπνου, αλλά αυξάνει τον ύπνο βραδέων κυμάτων. Επίσης έχει μια δράση στην υπερβολικλη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας χωρίς να αναπτύξει αντοχή. Το γ-υδροξυβουτυρικό μπορεί να αυξήσει την υπνοβασία, αυξάνοντας τον ύπνο βραδέων κυμάτων
- Κωδεΐνη 150 mg/ημέρα
- Τριαζολάμη 0,5 mg βελτιώνει την ποιότητα του νυχτερινού ύπνου
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Συχνοί έλεγχοι αρτηριακής πίεσης
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
- Νόσος εφ’όρου ζωής
- Τα συμπτώματα μπορεί να χειροτερέψουν με την πάροδο της ηλικίας
- Στις γυναίκες τα συμπτώματα μπορεί να βελτιωθούν μετά την εμμηνόπαυση
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Αποφρακτική άπνοια του ύπνου
ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Παιδιατρικό: Ασύνηθες σύνδρομο στην παιδική ηλικία
Γηριατρικό: Τα συμπτώματα χειροτερεύουν με την ηλικία
Τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις διαταραχές ύπνου
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα καλύτερα συμπληρώματα διατροφής για τις διαταραχές ύπνου
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.
Διαβάστε, επίσης,
Πώς να σταματήσετε το ροχαλητό
Συμβουλές για να παίρνετε τον καλύτερο ύπνο
