Σύφιλη

Χρήσιμες πληροφορίες για τη σύφιλη

Σύφιλη είναι μόλυνση από τη σπειροχαίτη Τρεπόνημα το Ωχρό, που χαρακτηρίζεται από διαδοχικά στάδια (οξεία, υποξεία ή χρόνια).

• Η μολυσματική (ή πρωτοπαθής ή πρώιμη σύφιλη) αποτελείται από μια αρχική και μια απώτερη φάση. Μπορεί να περιλαμβάνει τη νευροσύφιλη (συμμετοχή του κεντρικού νευρικού συστήματος). Αν η φάση αυτή δεν αντιμετωπισθεί, ο ασθενής μπορεί να μεταπέσει στην:
• Λανθάνουσα φάση (δευτεροπαθής) που είναι ασυμπτωματική. Αν συμβεί μέσα σε ένα χρόνο από τη μολυσματική, χαρακτηρίζεται ως πρώιμη λανθάνουσα. Αν συμβεί σε δύο ή περισσότερα χρόνια μετά τη μολυσματική χαρακτηρίζεται ύστερη λανθάνουσα
• Τριτογενής (ή απώτερη σύφιλη) είναι η απώτερη, γενικευμένη σύφιλη
• Συγγενής είναι η σύφιλη που αποκτήθηκε στην εμβρυϊκή ζωή

Επηρεαζόμενα συστήματα: Αναπαραγωγικό, Δέρμα/Εξωκρινείς αδένες, Νευρικό, Καρδιαγγειακό

Επικρατέστερη ηλικία: Σεξουαλικώς ενεργά χρόνια

Επικρατέστερο φύλο: Άνδρες > Γυναίκες

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΥΦΙΛΗΣ

Μολυσματική σύφιλη – πρωτοπαθής:

• Το έλκος ξεκινάει ως βλατίδα που διαβρώνεται σε ένα σκληρό έλκος 0,3-2 cm με επηρμένα χείλη και καθαρή, κίτρινη βάση (εκτός αν γίνει δευτερογενής επιμόλυνση), σε 9-90 ημέρες μετά την προσβολή (μέσος χρόνος επώασης 3 εβδομάδες)
• Συνήθως εντοπίζεται στα γεννητικά όργανα, κυρίως μονήρες, ενίοτε πολλαπλό, μπορεί να συνοδεύεται από επιχώρια λεμφαδενοπάθεια
• Ιάται αφήνοντας ουλή σε 3-6 εβδομάδες και το 75% των ασθενών δεν θα έχουν περαιτέρω συμπτώματα

Μολυσματική σύφιλη – δευτεροπαθής: 

• 25% των ασθενών εισέρχονται σε αυτή τη φάση, 2- 6 εβδομάδες μετά τη προσβολή, μπορεί να υπερκαλύπτεται από το σκληρό έλκος
• Αυτοϊάται σε 2-6 εβδομάδες στους περισσότερους ασθενείς
• Μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ δευτεροπαθούς μολυσματικής και λανθάνουσας φάσης
• Εξάνθημα αμφοτερόπλευρο, συμμετρικό πολύμορφο, με ψηλαφητές βλάβες σε χρώμα “φρεσκοκομμένου ζαμπόν”, μη κνησμώδες, συνήθως μη φυσαλιδώδες ή κυστώδες, συχνό στις παλάμες και τα πέλματα
• Συχνή αλωπεκία στο τριχωτό της κεφαλής, τα φρύδια και τα γένια
• Βλεννώδεις πλάκες με λεπτό γκρίζο επίχρισμα και πλατέα κονδυλώματα, υγρά, επίπεδα, ροζ, με ακροχορδονώδεις περιφερικές βλάβες, μπορεί να εντοπίζονται στη βάλανο, στο αιδοίο, περιπρωκτικά, περιαιδοιϊκά
• Γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια και γριπώδης συνδρομή εμφανίζονται νωρίς με το εξάνθημα
• Σπάνια εμφανίζονται συνοδός νεφρίτιδα, μηνιγγίτιδα, ηπατίτιδα, ραγοειδίτιδα
• Ήπια ηπατοσπληνομεγαλία παρατηρείται συχνά

Λανθάνουσα σύφιλη:

• Χαρακτηρίζεται από θετικές ορολογικές αντιδράσεις, αλλά απουσία σημείων ή συμπτωμάτων
• Ο ασθενής παύει να είναι μολυσματικός ύστερα από 1 έτος, αλλά μπορεί να υποπέσει στη μολυσματική δευτεροπαθή φάση, αν δεν θεραπευθεί (25% το 1ο έτος, μικρό ποσοστό το 2ο έτος, καθόλου έπειτα)

Τριτογενής σύφιλη: 

• Καρδιαγγειακή συμμετοχή (βλάβη της αορτικής βαλβίδας ή ανεύρυσμα)
• Νευρολογική (μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, νωτιαία φθίση)
• Άνοια (πάρεση)
• Εν τω βάθει δερματική συμμετοχή (κομμιώματα, που είναι καταστροφικές κοκκιωματώδεις κρύπτες)
• Ορθοπεδικές (αρθρώσεις Charcot, οστεομυελίτιδα) επιπλοκές (σπάνιες αν χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά)
• Ορολογικές αντιδράσεις συχνά αρνητικές

Συγγενής σύφιλη:

• Ενδομήτριος θάνατος
• Ρινίτιδα
• Λεμφαδενοπάθεια
• Ίκτερος
• Αναιμία
• Ηπατοσπληνομεγαλία
• Σπειραματονεφρίτιδα με νεφρωσικό σύνδρομο
• Μηνιγγίτιδα
• Εξάνθημα (κλασσικό της συγγενούς σύφιλης) όμοιο με αυτό της μολυσματικής, δευτεροπαθούς στους ενήλικες, αλλά ίσως φυσαλιδώδες ή κυστώδες

ΑΙΤΙΑ ΣΥΦΙΛΗΣ

• Έκθεση με σεξουαλική επαφή
• Έκθεση σε επιμολυσμένα σωματικά υγρά
• Δια του πλακούντα
• Τρεπόνημα το ωχρό

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

• Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
• Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
• Ανδρική ομοφυλοφιλία

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΥΦΙΛΗΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ 

• Πρωτοπαθής σύφιλη: μαλακό έλκος, αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα, βουβωνικό κοκκίωμα, έρπης, σύνδρομο Behcet, τραύμα
• Δευτεροπαθής σύφιλη: ροδόχρους πιτυρίαση, σταγονοειδής ψωρίαση, φαρμακευτικό εξάνθημα
• Θετικές ορολογικές αντιδράσεις και/ή απουσία κλινικών σημείων ή συμπτωμάτων: αντιμετωπισθείσα στο παρελθόν σύφιλη, ψευδώς θετική αντίδραση, άλλες σπειροχαιτώσεις (τροπικό θήλωμα, κηλιδώδης νόσος)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Απαιτείται είτε επίδειξη των μικροοργανισμών στο μικροσκόπιο, είτε θετική ορολογική αντίδραση στο αίμα ή το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ)
• Ο οργανισμός δεν μπορεί να καλλιεργηθεί, αλλά η διάγνωση ποτέ δεν γίνεται με βάση μόνο τα κλινικά σημεία και συμπτώματα

Μη ειδικές τρεπονηματικές δοκιμασίες: Η VDRL και η RPR χαρακτηρίζονται από τα εξής: 

• Σχετικά φθηνές δοκιμασίες αρχικής διάκρισης
• Θετικές σε 7 ημέρες από την έκθεση
• Ο τίτλος ελαττώνεται με το χρόνο ή τη θεραπεία
• Χρησιμοποιούνται στην παρακολούθηση της θεραπείας: τετραπλασιασμός του τίτλου υποδηλώνει νέα λοίμωξη ενώ αποτυχία υποτετραπλασιασμού του τίτλου μέσα σε 1 έτος υποδηλώνει αποτυχία της αγωγής
• Ψευδώς θετικές αντιδράσεις είναι συχνές, παρ’όλα αυτά είναι θετικές αντιδράσεις είναι σαφώς υποδηλωτικές, ακόμη και χωρίς κλινικά σημεία ή συμπτώματα (επιβεβαίωση με FTA-ABS)
• Τίτλος ≥ 1:64, ακόμη και χωρίς δοκιμασία επιβεβαίωσης, είναι σχεδόν διαγνωστικός οξείας σύφιλης ή άλλης τρεπονημάτωσης
• Τα εργαστήρια πρέπει να τιτλοποιούν επακριβώς τις δοκιμασίες (και όχι π.χ. απάντηση > 1:512) ώστε να μπορούν να παρακολουθούνται οι τίτλοι στον έλεγχο της ανταπόκρισης στην αγωγή
• Προσοχή στο φαινόμενο της προζώνης: αρνητικό αποτέλεσμα λόγω πολύ υψηλού τίτλου αντισώματος. Ελέγχεται διάλυμα αραιωμένου ορού επίσης, ώστε να επιβεβαιωθεί η αρνητικότητα του δείγματος

Ειδικές τρεπονηματικές δοκιμασίες: FTA-ABS και MHA-TP:

• Πιο ακριβές, χρησιμοποιούνται για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση
• Συνήθως θετικές εφ’όρου ζωής και μετά τη θεραπεία
• Σε HIV θετικούς ασθενείς λόγω των ασυνήθιστων μη ειδικών απαντήσεων στις δοκιμασίες πρέπει να χρησιμοποιούνται αυτές οι δοκιμασίες για να αποκλειστεί πλήρως η σύφιλη

Οσφυονωτιαία παρακέντηση για ορολογικές δοκιμασίες του εγκεφαλονωτιαίου υγρού πρέπει να γίνονται:

• Σε περιπτώσεις λανθάνουσας σύφιλης όπου η διάρκεια είναι άγνωστη ή σχεδιάζεται θεραπεία άνευ πενικιλίνης
• Όταν υπάρχουν νευρολογικά συμπτώματα
• Η VDRL (η RPR δεν χρησιμοποιείται στο ΕΝΥ) μπορεί να είναι αρνητική στη νευροσύφιλη
• Αρνητική FTA-ABS ή MHA-TP στο ΕΝΥ αποκλείει τη νευροσύφιλη

Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Πολλά φάρμακα έχουν ενοχοποιηθεί για πρόκληση ψευδώς θετικών αντιδράσεων, αλλά συμβαίνει σχετικά σπάνια αν έχει ληφθεί καλό ιστορικό

Διαταραχές που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: 

• Ρευματικές διαταραχές
• Οξεία εμπύρετη νόσος
• HIV λοίμωξη
• Κύηση

ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Ανεύρυσμα, οστεομυελίτιδα, κομμιώματα σε όψιμες μορφές

ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

• Μικροσκοπική σκοτεινού πεδίου
• Ανοσοφθορισμός
• Βιοψία δέρματος

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Μόνο σε όψιμες μορφές, όπως ενδείκνυται

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΥΦΙΛΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Εξωτερικοί ασθενείς, εκτός αν χορηγείται ενδοφλέβια πενικιλίνη ή γίνεται απευαισθητοποίηση

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

• Ορολογικές δοκιμασίες βάσης, πριν τη θεραπεία ώστε να παρακολουθείται το αποτέλεσμά της
• Συμπτωματική αγωγή στα έλκη και τα εξανθήματα της δευτεροπαθούς σύφιλης (για την ανακούφιση και μόνο του ασθενούς), πριν την οριστική αντιβιοτική θεραπεία

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Πλήρης δραστηριότητα, αλλά αποχή από σεξουαλικές επαφές μέχρι την επιβεβαίωση της ίασης

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

• Ανάγκη να εντοπιστούν και να θεραπευθούν όλοι οι σεξουαλικοί σύντροφοι του ασθενούς
• Διατήρηση της παρακολούθησης, για να ελεγχθεί η επιτυχία της αγωγής
• Συμβουλή στον ασθενή να αποφύγει τη συνουσία μέχρι να ολοκληρωθεί η θεραπεία

ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΥΦΙΛΗΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ

• Στην πρωτοπαθή, δευτεροπαθή και λανθάνουσα διάρκειας μικρότερης του 1 έτους: Βενζαθενική πενικιλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες ΕΜ σε μία δόση
• Σε λανθάνουσα διάρκειας μεγαλύτερης του 1 έτους: Βενζαθενική πενικιλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες EM κάθε εβδομάδα, επί 3 εβδομάδες
• Σε νευροσύφιλη: υδροπροκαϊνική πενικιλλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες ΕΜ ημερησίως για 10-14 ημέρες, με προβενεσίδη 500 mg κάθε 6 ώρες ή 2-4 εκατομμύρια μονάδες πενικιλίνης GK ΕΦ κάθε 4 ώρες για 10 ημέρες τουλάχιστον. Κάθε θεραπεία ακολουθείται με βενζαθενική πενικιλίνη G 2,4 εκατομμύρια μονάδες ΕΜ εβδομαδιαία, επί 3 εβδομάδες
• Επιδημιολογική αντιμετώπιση για συμπτωματικούς ασθενείς και έναρξη θεραπείας πρωτοπαθούς σύφιλης μόλις πραγματοποιηθούν οι πρώτες ορολογικές δοκιμασίες
• Συγγενής σύφιλη με θετικό ΕΝΥ: 50.000 μονάδες/kg υδροπροκαϊνικής πενικιλίνης G ΕΜ για 10 τουλάχιστον ημέρες. Σε αρνητικό έλεγχο του ΕΝΥ, 50.000 μονάδες/Kg βενζαθενικής πενικιλίνης G σε μια ΕΜ ένεση

Αντενδείξεις: Αλλεργία στην πενικιλίνη

Προφυλάξεις:

• HIV θετικοί ασθενείς και έγκυες μπορεί να απαντούν φτωχά στις συνιστώμενες ΕΜ δόσεις. Σε αποτυχία αυτής της αγωγής, χρησιμοποιείται ΕΦ αγωγή
• Δεν δίνουμε βενζαθενική ή προκαϊνική πενικιλίνη

Σημαντικές πιθανές αλληλεπιδράσεις: Καμία, αν και η αντίδραση Jarisch-Herxeimer χαρακτηριζόμενη από πυρετό, ρίγη, κεφαλαλγία, μυαλγίες και νέο εξάνθημα, είναι συχνή στην έναρξη της αγωγής, οφειλόμενη στη λύση των τρεπονημάτων και δεν πρέπει να συγχέεται με αντίδραση στα αντιβιοτικά. Αντιμετωπίζεται με αντιισταμινικά και αντιπυρετικά

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

• Ερυθρομυκίνη, τετρακυκλίνες, κεφτριαξόνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Παρ’όλα αυτά, σε ασθενείς αλλεργικούς στην πενικιλίνη γίνεται εύκολα απευαισθητοποίηση και συνιστάται σε HIV θετικούς ασθενείς και έγκυες, ώστε να χρησιμοποιείται η πενικιλίνη
• Τυπική αγωγή γονόρροιας με κεφτριαξόνη και τετρακυκλίνη είναι συνήθως θεραπευτική για σύφιλη σε επώαση

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Επανάληψη ορολογικών δοκιμασιών για 3 μήνες και έπειτα κάθε χρόνο για να επιβεβαιωθεί η ίαση. Σε HIV θετικούς ασθενείς οι ορολογικές δοκιμασίες να γίνονται πιο συχνά

ΠΡΟΛΗΨΗ/ΑΠΟΦΥΓΗ

• Συζήτηση ασφαλούς σεξ
• Χρήση προφυλακτικών

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

• Καρδιαγγειακή νόσος
• Νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος
• Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
• Παροξυσμική αιμοσφαιρινουρία σε ψύχος
• Μη αναστρέψιμες βλάβες οργάνων
• Πολλές άλλες διαταραχές

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ 

Εξαιρετική σε όλες τις περιπτώσεις, εκτός από τις επιπλοκές της όψιμης σύφιλης και μερικούς ασθενείς που είναι HIV θετικοί

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

• Άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
• Λοίμωξη από HIV και ηπατίτιδα Β (ασθενείς που θεραπεύονται για σύφιλη πρέπει να παρακινούνται να ελέγξουν και τα δύο)

ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Παιδιατρικό: Σε μη συγγενούς αιτιολογίας, πρέπει να πιθανολογείται ασέλγεια σε βάρος του παιδιού

ΚΥΗΣΗ

Επιτακτική είναι η γρήγορη εντόπιση: όλες οι υποψήφιες μητέρες πρέπει να έχουν ορολογικές δοκιμασίες ως μέρος του προγεννητικού ελέγχου

ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Πολλοί ειδικοί συνιστούν πιο επιθετική αγωγή από τη συνηθισμένη σε όλους τους ασθενείς και επιμένουν στη χρήση της πενικιλίνης παρά κάποιου εναλλακτικού αντιβιοτικού

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για τις λοιμώξεις

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα προϊόντα για τις λοιμώξεις 

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Ουρηθρίτιδα

HIV λοίμωξη και AIDS

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα βακτήρια

Προφυλακτικό που κάνει διάγνωση αφροδισίων νοσημάτων

Σύφιλη

Ανεύρυσμα αορτής

Δίαιτα για την δυσγευσία

Εξωσωματική Γονιμοποίηση

Εργαστηριακός έλεγχος για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Κνίδωση

Αιμορραγία από τη μύτη

Γονόρροια

Marsdenia cundurango

Μονοκυττάρωση

Η νόσος του Meniere

Υδροκέφαλος

Νευροαισθητήριος βαρυκοΐα

Οπτική νευρίτιδα

Ποια είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;

Η διαμάχη για τον θηλασμό

Σε περίπτωση σεξουαλικής επίθεσης

Σύνδρομο Sweet

Το αίμα στο σπέρμα

Τριχομονάδες

Σεξ στη θάλασσα

Τι να προσέχετε όταν κάνετε σεξ

Μηνιγγίτιδα

Τα αντιμιτοχονδριακά αντισώματα

Μαλακό έλκος

Απήγανος

Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα

Ραγάδα δακτυλίου

Κάκωση νωτιαίου μυελού

www.emedi.gr