Κλασική Ιατρική Νευρολογία Παθολογία Φυσική Ιατρική και αποκατάσταση

Αταξία

25 Μαρτίου 2022

Χρήσιμες πληροφορίες για την αταξία

Η αταξία περιγράφει την έλλειψη μυϊκού ελέγχου ή συντονισμού των εκούσιων κινήσεων, όπως το περπάτημα ή το μάζεμα αντικειμένων. Ένα σημείο μιας υποκείμενης πάθησης, η αταξία μπορεί να επηρεάσει διάφορες κινήσεις και να δημιουργήσει δυσκολίες στην ομιλία, την κίνηση των ματιών και την κατάποση. Η επίμονη αταξία, συνήθως, προκύπτει από βλάβη στο τμήμα του εγκεφάλου σας που ελέγχει τον συντονισμό των μυών, την παρεγκεφαλίδα.

Πολλές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν αταξία, συμπεριλαμβανομένης της κατάχρησης αλκοόλ, ορισμένων φαρμάκων, εγκεφαλικού επεισοδίου, όγκου, εγκεφαλικής παράλυσης, εκφυλισμού του εγκεφάλου και σκλήρυνσης κατά πλάκας. Τα κληρονομικά ελαττωματικά γονίδια μπορούν επίσης να προκαλέσουν την πάθηση.

Η θεραπεία για την αταξία εξαρτάται από την αιτία. Οι προσαρμοστικές συσκευές, όπως οι περιπατητές ή τα μπαστούνια, μπορεί να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε την ανεξαρτησία σας. Η φυσικοθεραπεία, η εργοθεραπεία, η λογοθεραπεία και η τακτική αερόβια άσκηση μπορεί, επίσης, να βοηθήσουν.

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΤΑΞΙΑΣ

Η αταξία μπορεί να αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου ή να εμφανιστεί ξαφνικά.

Η αταξία μπορεί να προκαλέσει:

Κακό συντονισμό
Αστάθεια στο περπάτημα και τάση για παραπάτημα
Δυσκολία στις λεπτές κινητικές εργασίες, όπως το φαγητό, το γράψιμο ή το κούμπωμα ενός πουκαμίσου
Αλλαγή στην ομιλία
Ακούσιες κινήσεις μπρος-πίσω, νυσταγμός
Δυσκολία στην κατάποση

Εάν δεν γνωρίζετε ότι έχετε μια πάθηση που προκαλεί αταξία, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, επισκεφθείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό εάν:

Χάσετε την ισορροπία
Χάσετε το συντονισμό των μυών σε ένα χέρι ή πόδι
Δυσκολεύεστε στο περπάτημα
Μπερδεύετε την ομιλία σας
Δυσκολεύεστε στην κατάποση

ΑΙΤΙΑ ΑΤΑΞΙΑΣ

Η βλάβη, ο εκφυλισμός ή η απώλεια των νευρικών κυττάρων στο τμήμα του εγκεφάλου σας που ελέγχει τον συντονισμό των μυών, στην παρεγκεφαλίδα, έχει ως αποτέλεσμα την αταξία. Η παρεγκεφαλίδα σας περιλαμβάνει δύο τμήματα διπλωμένου ιστού που βρίσκονται στη βάση του εγκεφάλου σας κοντά στο στέλεχος του εγκεφάλου σας. Αυτή η περιοχή του εγκεφάλου βοηθά στην ισορροπία, καθώς και στις κινήσεις των ματιών, στην κατάποση και στην ομιλία. Ασθένειες που βλάπτουν τον νωτιαίο μυελό και τα περιφερικά νεύρα που συνδέουν την παρεγκεφαλίδα σας με τους μύες σας μπορούν επίσης να προκαλέσουν αταξία.

Οι αιτίες της αταξίας περιλαμβάνουν:

Τραύμα στο κεφάλι. Η βλάβη στον εγκέφαλο ή στο νωτιαίο μυελό από ένα χτύπημα στο κεφάλι σας, όπως μπορεί να συμβεί σε τροχαίο ατύχημα, μπορεί να προκαλέσει οξεία παρεγκεφαλιδική αταξία, η οποία εμφανίζεται ξαφνικά.
Εγκεφαλικό. Είτε απόφραξη είτε αιμορραγία στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει αταξία. Όταν η παροχή αίματος σε ένα μέρος του εγκεφάλου σας διακόπτεται ή μειώνεται σοβαρά, στερώντας τον εγκεφαλικό ιστό από οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, τα εγκεφαλικά κύτταρα πεθαίνουν.
Εγκεφαλική παράλυση. Αυτός είναι ένας γενικός όρος για μια ομάδα διαταραχών που προκαλούνται από βλάβη στον εγκέφαλο ενός παιδιού κατά την πρώιμη ανάπτυξη, πριν, κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά τη γέννηση, που επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να συντονίζει τις κινήσεις του σώματος.
Αυτοάνοσο νόσημα. Η σκλήρυνση κατά πλάκας, η σαρκοείδωση, η κοιλιοκάκη και άλλες αυτοάνοσες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν αταξία.
Λοιμώξεις. Η αταξία μπορεί να είναι μια ασυνήθιστη επιπλοκή της ανεμοβλογιάς και άλλων ιογενών λοιμώξεων όπως ο HIV και η νόσος του Lyme. Μπορεί να εμφανιστεί στα στάδια επούλωσης της μόλυνσης και να διαρκέσει για μέρες ή εβδομάδες. Φυσιολογικά, η αταξία υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου.
Παρανεοπλασματικά σύνδρομα. Αυτές είναι σπάνιες, εκφυλιστικές διαταραχές που προκαλούνται από την απόκριση του ανοσοποιητικού σας συστήματος σε έναν καρκινικό όγκο, πιο συχνά από καρκίνο του πνεύμονα, των ωοθηκών, του μαστού ή του λεμφικού συστήματος. Η αταξία μπορεί να εμφανιστεί μήνες ή χρόνια πριν από τη διάγνωση του καρκίνου.
Ανωμαλίες στον εγκέφαλο. Μια μολυσμένη περιοχή στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει αταξία. Μια ανάπτυξη στον εγκέφαλο, καρκινική ή μη καρκινική, μπορεί να βλάψει την παρεγκεφαλίδα.
Τοξική αντίδραση. Η αταξία είναι μια πιθανή παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, ειδικά βαρβιτουρικών, όπως η φαινοβαρβιτάλη, ηρεμιστικών, όπως οι βενζοδιαζεπίνες. αντιεπιληπτικών φάρμακων, όπως η φαινυτοΐνη και ορισμένα είδη χημειοθεραπείας. Η τοξικότητα της βιταμίνης Β6 μπορεί επίσης να προκαλέσει αταξία. Αυτές οι αιτίες είναι σημαντικό να εντοπιστούν, επειδή τα αποτελέσματα είναι συχνά αναστρέψιμα. Επίσης, ορισμένα φάρμακα που παίρνετε μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα καθώς μεγαλώνετε, επομένως μπορεί να χρειαστεί να μειώσετε τη δόση ή να διακόψετε το φάρμακο.
Τοξίκωση από αλκοόλ και ναρκωτικά. Δηλητηρίαση από βαρέα μέταλλα, όπως από μόλυβδο ή υδράργυρο και η δηλητηρίαση από διαλύτες, όπως από διαλυτικό χρώματος, μπορεί επίσης να προκαλέσουν αταξία.
Έλλειψη βιταμίνης Ε, βιταμίνης Β12 ή θειαμίνης. Η μη λήψη αρκετών από αυτά τα θρεπτικά συστατικά, λόγω της αδυναμίας απορρόφησης επαρκούς ποσότητας, της κατάχρησης αλκοόλ ή άλλων λόγων, μπορεί να οδηγήσει σε αταξία.
Προβλήματα θυρεοειδούς. Ο υποθυρεοειδισμός και ο υποπαραθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσουν αταξία.
Μόλυνση από covid19. Αυτή η μόλυνση μπορεί να προκαλέσει αταξία, πιο συχνά σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις.

Για ορισμένους ενήλικες που αναπτύσσουν σποραδική αταξία, δε μπορεί να βρεθεί συγκεκριμένη αιτία. Η σποραδική αταξία μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης της ατροφίας πολλαπλών συστημάτων, μιας προοδευτικής, εκφυλιστικής διαταραχής.

Κληρονομικές αταξίες

Ορισμένοι τύποι αταξίας και ορισμένες καταστάσεις που προκαλούν αταξία είναι κληρονομικές. Εάν έχετε μία από αυτές τις καταστάσεις, γεννηθήκατε με ένα ελάττωμα σε ένα συγκεκριμένο γονίδιο που παράγει μη φυσιολογικές πρωτεΐνες. Οι μη φυσιολογικές πρωτεΐνες εμποδίζουν τη λειτουργία των νευρικών κυττάρων, κυρίως στην παρεγκεφαλίδα και το νωτιαίο μυελό, και προκαλούν τον εκφυλισμό τους. Καθώς, η ασθένεια εξελίσσεται, τα προβλήματα συντονισμού επιδεινώνονται. Μπορείτε να κληρονομήσετε μια γενετική αταξία είτε από ένα κυρίαρχο γονίδιο από έναν γονέα είτε από ένα υπολειπόμενο γονίδιο από κάθε γονέα. Στην τελευταία περίπτωση, είναι πιθανό κανένας γονέας να μην έχει τη διαταραχή, επομένως μπορεί να μην υπάρχει προφανές οικογενειακό ιστορικό. Διαφορετικά γονιδιακά ελαττώματα προκαλούν διαφορετικούς τύπους αταξίας, τα περισσότερα από τα οποία είναι προοδευτικά. Κάθε τύπος προκαλεί κακό συντονισμό, αλλά ο καθένας έχει συγκεκριμένα σημεία και συμπτώματα.

Αυτοσωμικές κυρίαρχες αταξίες

Αταξίες από βλάβες σπονδυλικής στήλης. Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει περισσότερα από 40 αυτοσωματικά κυρίαρχα γονίδια αταξίας και ο αριθμός συνεχίζει να αυξάνεται. Η παρεγκεφαλιδική αταξία και η παρεγκεφαλιδική εκφύλιση είναι κοινά σε όλους τους τύπους, αλλά άλλα σημεία και συμπτώματα, καθώς και η ηλικία έναρξης, διαφέρουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη γονιδιακή μετάλλαξη.
Επεισοδιακή αταξία. Υπάρχουν οκτώ αναγνωρισμένοι τύποι αταξίας που είναι επεισοδιακές και όχι προοδευτικές, επεισοδιακή αταξία 1 έως 7, συν όψιμη επεισοδιακή αταξία. Οι επεισοδιακές αταξίες 1 και 2 είναι οι πιο συχνές. Η επεισοδιακή αταξία 1 περιλαμβάνει σύντομα αταξικά επεισόδια που μπορεί να διαρκέσουν δευτερόλεπτα ή λεπτά. Τα επεισόδια πυροδοτούνται από άγχος, τρόμο ή ξαφνική κίνηση και συχνά σχετίζονται με μυϊκές συσπάσεις. Η επεισοδιακή αταξία 2 περιλαμβάνει μεγαλύτερα επεισόδια, που συνήθως διαρκούν από 30 λεπτά έως έξι ώρες, τα οποία επίσης προκαλούνται από το στρες. Μπορεί να έχετε ζάλη, κόπωση και μυϊκή αδυναμία κατά τη διάρκεια των επεισοδίων σας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα υποχωρούν στη μετέπειτα ζωή. Η επεισοδιακή αταξία δε μειώνει τη διάρκεια ζωής και τα συμπτώματα μπορεί να ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή.

Αυτοσωμικές υπολειπόμενες αταξίες

Αταξία Friedreich. Αυτή η συχνή κληρονομική αταξία περιλαμβάνει βλάβη στην παρεγκεφαλίδα, το νωτιαίο μυελό και τα περιφερικά νεύρα. Τα περιφερικά νεύρα μεταφέρουν σήματα από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό στους μυς σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα σημεία και τα συμπτώματα εμφανίζονται πολύ πριν από την ηλικία των 25 ετών. Ο ρυθμός εξέλιξης της νόσου ποικίλλει. Η πρώτη ένδειξη γενικά είναι η δυσκολία στο περπάτημα. Η κατάσταση, συνήθως, εξελίσσεται στους βραχίονες και τον κορμό. Οι μύες εξασθενούν και χάνονται με την πάροδο του χρόνου, προκαλώντας παραμορφώσεις, ιδιαίτερα στα πόδια, τις κνήμες και τα χέρια. Άλλα σημεία και συμπτώματα που μπορεί να αναπτυχθούν καθώς εξελίσσεται η ασθένεια περιλαμβάνουν αργή, μπερδεμένη ομιλία, κούραση, γρήγορες, ακούσιες κινήσεις των ματιών, καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης, απώλεια ακοής και καρδιακές παθήσεις, όπως, διόγκωσης της καρδιάς, καρδιομυοπάθεια και της καρδιακή ανεπάρκεια. Η έγκαιρη θεραπεία των καρδιακών προβλημάτων μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και την επιβίωση.
Αταξία-τελαγγειεκτασία. Αυτή η σπάνια, προοδευτική παιδική ασθένεια προκαλεί εκφυλισμό στον εγκέφαλο και σε άλλα συστήματα του σώματος. Η ασθένεια προκαλεί, επίση, διάσπαση του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία αυξάνει την ευαισθησία σε άλλες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων και των όγκων. Επηρεάζει διάφορα όργανα. Η τελαγγειεκτασία είναι ο σχηματισμός μικροσκοπικών κόκκινων φλεβών «δίκην αράχνης» που μπορεί να εμφανιστούν στις γωνίες των ματιών του παιδιού σας ή στα αυτιά και τα μάγουλα. Η καθυστερημένη ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων, η κακή ισορροπία και η θολή ομιλία είναι, συνήθως, οι πρώτες ενδείξεις της νόσου. Οι υποτροπιάζουσες κολπικές και αναπνευστικές λοιμώξεις είναι συχνές. Τα παιδιά με αταξία-τελαγγειεκτασία διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο, ιδιαίτερα λευχαιμία ή λέμφωμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι με τη νόσο χρειάζονται αναπηρικό καροτσάκι από την εφηβεία τους και πεθαίνουν πριν από την ηλικία των 30 ετών, συνήθως, από καρκίνο ή πνευμονική νόσο.
Συγγενής παρεγκεφαλιδική αταξία. Αυτός ο τύπος αταξίας προκύπτει από βλάβη στην παρεγκεφαλίδα που υπάρχει κατά τη γέννηση.
Νόσος Wilson. Τα άτομα με αυτή την πάθηση συσσωρεύουν χαλκό στον εγκέφαλό τους, στο συκώτι και σε άλλα όργανα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει νευρολογικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της αταξίας. Η έγκαιρη αναγνώριση αυτής της διαταραχής μπορεί να οδηγήσει σε θεραπεία που θα επιβραδύνει την εξέλιξη.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΤΑΞΙΑΣ

Εάν έχετε αταξία, ο γιατρός σας θα αναζητήσει την αιτία. Εκτός από τη διεξαγωγή φυσικής και νευρολογικής εξέτασης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της μνήμης και της συγκέντρωσης, της όρασης, της ακοής, της ισορροπίας, του συντονισμού και των αντανακλαστικών, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει εργαστηριακές εξετάσεις.

Αυτές είναι:

Μελέτες απεικόνισης. Μια αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου σας μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό πιθανών αιτιών. Μια μαγνητική τομογραφία μπορεί μερικές φορές να δείξει συρρίκνωση της παρεγκεφαλίδας και άλλων δομών του εγκεφάλου σε άτομα με αταξία. Μπορεί, επίσης, να δείξει άλλα θεραπεύσιμα ευρήματα, όπως θρόμβοους αίματος ή καλοήθεις όγκους, που θα μπορούσαν να πιέζουν την παρεγκεφαλίδα σας.
Οσφυϊονωτιαία παρακέντηση. Μια βελόνα εισάγεται στο κάτω μέρος της πλάτης σας ανάμεσα σε δύο οσφυϊκούς σπονδύλους για να αφαιρεθεί ένα δείγμα εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Το υγρό, το οποίο περιβάλλει και προστατεύει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό σας, αποστέλλεται σε εργαστήριο για εξέταση.
Γενετικό τεστ. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει γενετικό έλεγχο για να προσδιορίσει εάν εσείς ή το παιδί σας έχετε τη γονιδιακή μετάλλαξη που προκαλεί μία από τις κληρονομικές αταξικές καταστάσεις. Οι γονιδιακές εξετάσεις είναι διαθέσιμες για πολλές αλλά όχι όλες τις κληρονομικές αταξίες.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΤΑΞΙΑΣ

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την αταξία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η θεραπεία της υποκείμενης αιτίας επιλύει την αταξία, όπως η διακοπή των φαρμάκων που την προκαλούν. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως η αταξία που προκύπτει από ανεμοβλογιά ή άλλες ιογενείς λοιμώξεις, είναι πιθανό να υποχωρήσει από μόνη της. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει θεραπεία για τη διαχείριση των συμπτωμάτων, όπως κατάθλιψη, δυσκαμψία, τρόμο, κόπωση ή ζάλη ή να προτείνει προσαρμοστικές συσκευές ή θεραπείες για να βοηθήσουν στην αταξία σας. Η αταξία που προκαλείται από καταστάσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή η εγκεφαλική παράλυση μπορεί να μην είναι θεραπεύσιμη. Σε αυτήν την περίπτωση, ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να συστήσει προσαρμοστικές συσκευές.

Αυτές είναι:

Μπαστούνια πεζοπορίας ή περιπατητές για περπάτημα
Τροποποιημένα σκεύη για φαγητό
Βοηθήματα επικοινωνίας για την ομιλία

Μπορεί να ωφεληθείτε από ορισμένες θεραπείες, όπως:

Φυσικοθεραπεία για να βοηθήσει τον συντονισμό σας και να ενισχύσει την κινητικότητά σας
Εργοθεραπεία για να σας βοηθήσει με καθημερινές εργασίες, όπως η διατροφή σας
Λογοθεραπεία για τη βελτίωση της ομιλίας και την ενίσχυση της κατάποσης

Η έρευνα έχει δείξει ότι η διακρανιακή μαγνητική διέγερση μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του βαδίσματος και του ορθοστατικού ελέγχου σε άτομα με αταξία. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η αερόβια άσκηση μπορεί, επίσης, να είναι ευεργετική για ορισμένα άτομα με ιδιοπαθή αταξικά σύνδρομα.

Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για το νευρικό σύστημα

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Νόσος Hartnup

Aταξία Friedreich

Εγκεφαλοπάθεια Wernicke

Ανεπάρκεια ριβοφλαβίνης

Χρήσιμες πληροφορίες για τη σκλήρυνση κατά πλάκας

Παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο

Χρήσιμες πληροφορίες για τον αλκοολισμό

Εγκεφαλική παράλυση

Εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο

Σύνδρομο Tourettte και κάνναβη

Η νευροτοξικότητα από τις χημειοθεραπείες