Ωτόχορτο. Το ωτόχορτο είναι κατάλληλο για τις ωτίτιδες, τους ερεθισμούς του δέρματος, τα εγκαύματα και τις πληγές
Ωτόχορτο
Το ωτόχορτο ή Sempervivum tectorum ή Σεμπερβίβο το επίστεγο ή Σεμπερβίβο ή Αείζωον το επίστεγο ή Γομφρένα ή Common houseleek είναι κατάλληλο για ωτίτιδες, ερεθισμούς του δέρματος, παθήσεις ματιών, στον έρπητα, σε καψίματα, εγκαύματα και τσιμπήματα εντόμων, τους κάλους, τις αιμορροΐδες, αλλά και για την επούλωση των πληγών. Ο χυμός του, επίσης, χρησιμοποιείται για έλκη στομάχου και τα φύλλα του φυτού για τον πόνο ουρικής αρθρίτιδας. Σε μικρές δόσεις το βότανο δρα ως διουρητικό και ανθελμινθικό ενώ σε υπερβολικές δόσεις γίνεται εμετικό και καθαρτικό. Τα φύλλα του φυτού έχουν αντιμικροβιακές ιδιότητες.
Το ωτόχορτο ή Sempervivum tectorum είναι ένα είδος ανθοφόρου φυτού της οικογένειας Crassulaceae ή Κρασσουλοειδή που καλλιεργείται σε ολόκληρη την Ευρώπη λόγω της εμφάνισής του και μιας παράδοσης της ρωμαϊκής εποχής που ισχυρίζεται ότι προστατεύει τα κτίρια από τα χτυπήματα από κεραυνούς. Είναι φυτό καλλιεργούμενο, ημιαυτοφυές, προσαρμοσμένο σε μερικά μέρη. Είναι διαδεδομένο πολύ, σε βραχώδεις ασβεστώδεις περιοχές. Είναι ανθεκτικό στη ξηρασία και φυτρώνει ακόμα και στις σκεπές των σπιτιών.
Είναι μικρό, ποώδες, πολυετές φυτό, που μοιάζει με μικρή αγκινάρα ή λάχανο. Αποτελείται από ένα πυκνό ρόδακα από σαρκώδη, γεμάτα χυμό φύλλα. Ο ανθικός άξονας φέρει μία ομάδα από στάχεις ανθέων, που έχουν σχήμα αστεριού και χρώμα ρόδινο. Το Ωτόχορτο ανθίζει 3-4 χρόνια μετά τη φύτευσή του και αυτό είναι σημάδι ότι ολοκληρώθηκε ο κύκλος της ζωής του. Ανθίζει τον Ιούλιο και Αύγουστο. Μετά την άνθιση μαραίνεται και το κενό που αφήνει πολύ σύντομα θα γεμίσει από νέα μικρά φυτά. Το φυτό αναπτύσσεται εύκολα, είναι ανθεκτικό και θέλει πλούσιο ήλιο, καλά στραγγιζόμενο χώμα και πολύ λίγο νερό.
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα φύλλα του φυτού.
Τα φύλλα του ωτόχορτου περιέχουν στυπτικές ουσίες (τανίνες), μηλικό οξύ σε μεγάλη ποσότητα, το οποίο αποτελεί έναν από τους καταλύτες για την μετατροπή των σακχάρων και των λιπών σε ενέργεια, ώστε να μη συσσωρεύονται στο σώμα, αλκαλοειδή, βλεννώδεις και μαλακτικές ουσίες.
Ιατρικές συνταγές με ωτόχορτο
-Τα θρυμματισμένα φύλλα ωτόχορτου τοποθετούνται στις πληγές και τα εγκαύματα που αιμορραγούν, σε ερεθισμένο δέρμα ή σε δήγματα εντόμων.
-Το έγχυμα των φύλλων χρησιμοποιείται στάζοντας μερικές σταγόνες στο μάτι, σε περίπτωση ερεθισμού των βλεφάρων ή εσωτερικά στο αυτί, στον ερεθισμό και πόνο του αυτιού. Το έγχυμα γίνεται με φρέσκα φύλλα του ωτόχορτου, τα οποία κοπανιούνται και αφήνονται σε ένα ποτήρι βραστό νερό για 20-30 λεπτά. Το υγρό στραγγίζεται και αφού κρυώσει, χρησιμοποιείται.
-Υπό μορφή καταπλάσματος βοηθά στις παρωνυχίδες.
-Το βάμμα που παρασκευάζεται από νωπό φυτό, χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική εναντίον της δυσμηνόρροιας και της αμηνόρροιας.
1. Εισαγωγή & βοτανική ταξινόμηση
Το Sempervivum tectorum είναι πολυετές, αειθαλές φυτό σε ροζέτα και ανθίζει το καλοκαίρι σε όψιμους μίσχους με κόκκινα-μωβ άνθη. Είναι ενδημικό των ορεινών της νότιας Ευρώπης, αλλά καλλιεργείται ευρέως και στην Ελλάδα.
2. Ιστορικό & Ιατρικές χρήσεις
- Φυτεύεται και σε στέγες για προστασία από κεραυνούς και φωτιά.
- Στην αρχαιότητα (Πλίνιος, Διοσκουρίδης) χρησιμοποιούνταν για δερματικές παθήσεις, πληγές, εγκαύματα, ωτίτιδες και εσωτερικά για διάρροια, με εμετικό αποτέλεσμα σε υψηλές δόσεις.
3. Φαρμακολογία
- Εξωτερική χρήση: Ο χυμός εφαρμόζεται σε εγκαύματα, πληγές, ωτίτιδα (συχνά ως σταγόνες στο αυτί), φλεγμονές και δερματικές βλάβες.
- Εσωτερική χρήση: Έγχυμα ή κατανάλωση φύλλων για στομαχικές διαταραχές, έλκος, διάρροια.
4. Ενεργά συστατικά & φαρμακολογικές δράσεις
| Συστατικό | Δράση |
|---|---|
| Φλαβονοειδή (καμφεφερόλη, κερκετίνη γλυκοσίδες) | Αντιμικροβιακή, αντιοξειδωτική, αναλγητική δράση |
| Oργανικά οξέα (μηλικό οξύ, κιτρικό οξύ) | Aντιοξειδωτική & pH-ρυθμιστική δράση |
| Συνθετικά μόρια (sedoheptulose, 2‑C‑μεθυλ‑D‑erythritol) | Προάγουν την επούλωση τραυμάτων |
- Αντιμικροβιακή δράση: Αποδεδειγμένη σε κλινικά στελέχη που προκαλούν ωτίτιδα.
- Αναλγητική/αντιφλεγμονώδης: Μείωση πόνου.
- Αντιοξειδωτική: Ενισχύει την αντιοξειδωτική δραστηριότητα σε ανθρώπινα κύτταρα.
5. Κλινικές μελέτες
- Ethnopharmacol Serbia (2015): Επιβεβαίωση χρήσης για ωτίτιδα με αντιμικροβιακή δράση.
- Antinociceptive study (2003): Μειώνει τον πόνο σε φλεγμονές.
- Wound healing in vitro (2019): Διεγείρει την επούλωση επιθηλιακών κυττάρων.
- Αντιοξειδωτική μελέτη rats (2014): Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
6. Παρασκευή & δοσολογία
- Eξωτερικό: Φρέσκος χυμός φύλλων ως καταπλάσμα ή σταγόνες για ωτίτιδα (~ λίγες σταγόνες).
- Eσωτερικό: Έγχυμα (1 κουταλάκι του γλυκού/φλιτζάνι).
7. Ασφάλεια & αντενδείξεις
- Τοπική χρήση αποδεδειγμένα ασφαλής, χωρίς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες.
- Εσωτερική χρήση: Μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσουν έμετο.
- Δεν υπάρχουν αναφορές για αλληλεπιδράσεις ή τοξικότητα με φάρμακα.
8. Συμπεράσματα
Το ωτόχορτο διαθέτει ισχυρά επιστημονικά τεκμηριωμένη βάση για:
- Τοπική αντιμικροβιακή δράση (ωτίτιδα, τραύματα, δερματικές φλεγμονές)
- Αναλγητική και αντιφλεγμονώδη δράση
- Αντιοξειδωτική ενεργότητα και υποστήριξη επούλωσης
📚 Επιλεγμένη Βιβλιογραφία
- Stojković D. et al., J Ethnopharmacol. 2015 – ωτίτιδα es.wikipedia.org+15pubmed.ncbi.nlm.nih.gov+15ajol.info+15
- Alberti Á. et al., J Pharm Biomed Anal. 2012 – φλαβονοειδή, αναλγητική δράση pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Antinociceptive activity in rats, 2003 reddit.com+2pubmed.ncbi.nlm.nih.gov+2reddit.com
Αρθρογράφος: Κριαράς Ιωάννης, πτυχιούχος Γεωπόνος-Βιοτεχνολόγος του Γ.Π.Α (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την υγεία σας
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την υγεία σας
Διαβάστε, επίσης,
Τα καλύτερα βότανα για την αϋπνία
Μυρωδικά και βότανα στο μπαλκόνι σας
Τα καλύτερα βότανα για φυσικές θεραπείες
