Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΚλασική ΙατρικήΓαστρεντερολογίαΟι άφθες και η αντιμετώπισή τους

Οι άφθες και η αντιμετώπισή τους

Οι άφθες και η αντιμετώπισή τους. Οι άφθες μπορούν να παρουσιαστούν για πρώτη φορά είτε στην παιδική είτε στην ενήλικη φάση της ζωής.

Μήπως έχετε άφθες που σας ταλαιπωρούν;

Οι άφθες είναι πληγές και εμφανίζονται  σχεδόν αποκλειστικά σε μη κερατινοποιημένες περιοχές, όπως είναι τα χείλη, οι παρειές, η μαλθακή υπερώα, τα πλαϊνά τμήματα και η κάτω επιφάνεια της γλώσσας. Μπορεί να αναπτυχθούν 1 ή περισσότερες άφθες, οι οποίες θα επουλωθούν μόνες τους μέσα 1-2 βδομάδες συνήθως.

Τα άτομα που βγάζουν άφθες μπορεί άλλοτε να μην αναφέρουν κανένα ενόχλημα και άλλοτε να αναφέρουν έντονο πόνο και καύσο του στόματος, που επιδεινώνεται με την πρόσληψη όξινων τροφίμων, όπως είναι τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, τα καρυκεύματα κλπ. Όταν ένα άτομο βγάλει άφθα, τότε είναι βέβαιο ότι θα ξαναβγάλει στο άμεσο ή στο απώτερο μέλλον, ενώ οι άφθες μπορούν να παρουσιαστούν για πρώτη φορά είτε στην παιδική είτε στην ενήλικη φάση της ζωής.

Αιτίες αφθών

Φαίνεται ότι υπάρχουν διάφορες ομάδες ασθενών που βγάζουν άφθες για διαφορετικό λόγο. Μολονότι δεν είναι γνωστή η αιτιολογία των αφθών, εντούτοις, γνωρίζουμε ότι πρόκειται για μία ανοσολογική διαταραχή η οποία μπορεί να προκληθεί από ποικίλους παράγοντες.

  • Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξη αφθών περιλαμβάνουν τις αλλεργίες, την κληρονομικότητα (ισχύει στο 40% των ασθενών με άφθες), τις αιματολογικές και τις ορμονικές διαταραχές (π.χ χαμηλά επίπεδα σιδήρου, ουδετεροπενία κ.ά), τους ανοσολογικούς και τους λοιμώδεις παράγοντες, (έκθεση σε μικρόβια), τις διατροφικές ανεπάρκειες (π.χ μειωμένη πρόσληψη κρέατος, φρούτων και λαχανικών που μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια βιταμινών, συνηθέστερα του συμπλέγματος Β), διακοπή του καπνίσματος, στρες και τραυματισμός της περιοχής.
  • Αναλυτικότερα, συχνά, παρατηρείται ανάπτυξη αφθών σε αλλεργικά άτομα ή σε γυναίκες που βρίσκονται σε έμμηνο ρύση ή κύηση και μπορεί να παρουσιάζουν έλλειψη των βιταμινών του συμπλέγματος Β ή του φυλλικού οξέος.
  • Επίσης, άτομα με σιδηροπενική αναιμία (π.χ χορτοφάγοι, σε περίοδο νηστείας κ.λ.π) ή άτομα που διάγουν μία έντονη περίοδο στρες (π.χ μαθητές σε περίοδο εξετάσεων, φόρτος εργασίας, κόπωση κλπ) μπορεί να βγάλουν άφθες.
  • Επίσης, η χρήση ορισμένων οδοντόκρεμων, ποικίλα φάρμακα (π.χ μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, β-αναστολείς κ.λ.π), ιοί (π.χ ερπητοϊοί) και ορισμένα τρόφιμα (π.χ τυρί, σοκολάτα, καφές, γλουτένη, φράουλες, τομάτες, συντηρητικά τροφίμων κ.α.) έχουν συσχετισθεί με την ανάπτυξη αφθών.
  • Υπάρχουν όμως και γενικά συστηματικά νοσήματα τα οποία μπορεί να προκαλούν την ανάπτυξη αφθών μέσα στη στοματική κοιλότητα και αυτά περιλαμβάνουν τη νόσο Αδαμαντιάδη-Behcet (Η νόσος Behcet ή η νόσος Αδαμαντιάδη-Behcet (ABD-Adamantiadis-Behcet’s disease) είναι μια πολυσυστηματική αγγειοπάθεια/αγγειίτιδα με τα κλασικά κλινικά σημεία υποτροπιάζοντων στοματικών ελκών, ελκών των γεννητικών οργάνων και ραγοειδίτιδας. Τα κλασικά σημεία συνοδεύονται συχνά από δερματικές, αρθρικές, εντερικές και νευρολογικές προσβολές), το σύνδρομο Magic (Ένα σπάνιο αυτοφλεγμονώδες σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την παρουσία χαρακτηριστικών της υποτροπιάζουσας πολυχονδρίτιδας και της νόσου Behçet στο ίδιο άτομο), το σύνδρομο PFAPA (Το σύνδρομο PFAPA (Periodic Fever, Aphthous stomatitis, Pharyngitis and cervical Adenitis) χαρακτηρίζεται από περιοδικά επεισόδια υψηλού πυρετού (>38° C), διάρκειας 3-6 ημερών και με περιοδική εμφάνιση κάθε 3-8 εβδομάδες, συνοδευόμενο από αφθώδη στοματίτιδα, φαρυγγίτιδα και τραχηλική λεμφαδενίτιδα), την κυκλική ουδετεροπενία, τις διατροφικές ανεπάρκειες, την κοιλιοκάκη και τη νόσο του Crohn, τις διάφορες καταστάσεις ανοσοκαταστολής, όπως είναι η προσβολή από τον HIV και η ανάπτυξη AIDS.
  • Αξίζει να σημειωθεί, ότι όταν οι άφθες εμφανίζονται συχνά (πάνω από 3 προσβολές ετησίως), κυρίως, σε άνδρες και συνοδεύονται από αντίστοιχα έλκη σε οφθαλμούς και γεννητικά όργανα, τότε θα πρέπει ο ασθενής να διερευνάται για το σύνδρομο Αδαμαντιάδη-Behcet.
  • Επίσης, όταν η παρουσία αφθών συνοδεύεται από περιοδικό πυρετό, αδενίτιδα, φαρυγγίτιδα και τραχηλική αδενίτιδα τότε πρόκειται πιθανότητα για το σύνδρομο PFAPA (Το PFAPA παίρνει το όνομά του από τα αρχικά των αγγλικών όρων Periodic Fever (περιοδικός πυρετός), Adenitis (τραχηλική λεμφαδενίτιδα), Pharyngitis (φαρυγγοαμυγδαλίτιδα), Aphthosis (αφθώδης στοματίτιδα). Είναι ένας ιατρικός όρος που χαρακτηρίζει υποτροπιάζοντα επεισόδια πυρετού, διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων, πονόλαιμο και άφθες στη στοματική κοιλότητα. Το PFAPA εμφανίζεται στην πρώιμη παιδική ηλικία, με έναρξη, συνήθως, πριν την ηλικία των 5 ετών. Η νόσος έχει χρόνια πορεία αλλά είναι καλοήθης, με τάση βελτίωσης με την πρόοδο του χρόνου και ονομάζεται και σύνδρομο Marshall’s.

Συμπτώματα και σημεία αφθών

Κλινικά, οι άφθες διακρίνονται στις κοινές (μικρές), στις μεγάλες και στις ερπητόμορφες.

Οι μικρές άφθες αποτελούν το 80% περίπου του συνόλου και υποχωρούν πιο σύντομα συγκριτικά με τις υπόλοιπες, συνήθως μέσα σε 7-14 ημέρες. Εμφανίζονται ως μία καλά περιγεγραμμένη έλκωση που περιβάλλεται από ερυθρή άλω και καλύπτεται από κιτρινωπή ψευδομεμβράνη. Αναπτύσσεται, συνηθέστερα, στα χείλη και στις παρειές (μάγουλα).

Οι μεγάλες άφθες μπορεί να φτάσουν και τα 3 εκατοστά σε διάμετρο ή ακόμη και παραπάνω και απαιτούν 2-6 βδομάδες για να υποχωρήσουν. Είναι οι μόνες που κατόπιν συχνών προσβολών μπορούν να αφήσουν ουλή στην αντίστοιχη περιοχή του στοματικού βλεννογόνου ή και να περιορίσουν ακόμη και τη διάνοιξη του στόματος.

Οι ερπητόμορφες άφθες είναι πολλαπλές μικρές άφθες (όσο η κεφαλή μιας καρφίτσας) που μπορεί να φτάσουν και τις 100 σε μία και μόνο προσβολή. Υποχωρούν σε 7-10 μέρες, αλλά παρουσιάζουν το συχνότερο ποσοστό υποτροπών συγκριτικά με τις άλλες δύο μορφές αφθών.

Διάγνωση αφθών

Η διάγνωση της άφθας τίθεται βάσει της κλινικής της εικόνας και του ιστορικού δια του αποκλεισμού άλλων νοσημάτων που μπορεί να προκαλούν έλκη.

Θεραπεία αφθών

Η αντιμετώπισή της άφθας παραμένει συμπτωματική και για το σκοπό αυτό έχουν χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς πολλά φαρμακευτικά σκευάσματα.

-Μέχρι σήμερα, η τοπική ή η συστηματική εφαρμογή κορτικοστεροειδών (π.χ στοματοπλύσεις, τοπική εφαρμογή κορτιζονούχων τζελ ή κρεμών ή η λήψη ταμπλετών κορτικοστεροειδών) θεωρείται αποτελεσματική στον έλεγχο των αφθών και των συνοδών συμπτωμάτων τους (καλύτερα να μην παίρνετε κορτιζονούχα σκευάσματα, γιατί έχουν πολλές παρενέργειες).

-Άλλοτε, μπορεί να χορηγηθεί και κάποιο αντιβιοτικό σκεύασμα αν υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης της άφθας, ενώ σε ασυμπτωματικές περιπτώσεις όπου υπάρχουν περιορισμένες άφθες σε μέγεθος και αριθμό, συνήθως, αρκεί η τήρηση καλής στοματικής υγιεινής ή οι πλύσεις με σόδα και χαμομήλι, οι γαργάρες με αλατόνερο ή κάποιο αντισηπτικό του στόματος, όπως είναι η χλωρεξιδίνη (διαταράσσει τη φυσιολογική χλωρίδα του στόματος).

-Επίσης, σε ήπιες καταστάσεις, η χρήση προστατευτικών σκευασμάτων κάλυψης και απομόνωσης των βλαβών του στοματικού βλεννογόνου μπορεί να είναι αρκετή.

Γενικά, η θεραπευτική αντιμετώπιση των αφθών είναι εξατομικευμένη και στηρίζεται στο μέγεθος, στον αριθμό και στην εντόπιση των αφθών, στη συχνότητα υποτροπής τους και στην πρόκληση οξέων συμπτωμάτων. Αυτό που πρέπει να τονιστεί όμως, είναι η αναγκαιότητα αποκλεισμού άλλων νοσημάτων που εκδηλώνονται με τη μορφή αφθών, όπως είναι το σύνδρομο Αδαμαντιάδη-Behcet και η διερεύνηση των αντίστοιχων προδιαθεσικών παραγόντων.

Προσοχή!

Για παράδειγμα ένα έλκος (πληγή) που μοιάζει με άφθα, αλλά δεν υποχωρεί μετά από 1-2 βδομάδες πρέπει να εξεταστεί υποχρεωτικά καθώς μπορεί να υποκρύπτει ακόμη και καρκίνωμα του στόματος (μην κάνεται βιοψία δε θα επουλωθεί η πληγή). Επίσης, εκτός από την αγωγή που θα ακολουθήσει ο ασθενής με άφθες, θα πρέπει να υποβληθεί και σε αιματολογικό έλεγχο για να αποκλειστούν ορισμένα άλλα νοσήματα και διαταραχές.

Μυστικά για την καταπολέμηση των αφθών:

Οι άφθες καταπολεμούνται αποτελεσματικά με οδοντόκρεμα από γανόδερμα, αλλά και με τα αιθέρια έλαια θυμάρι, λεμόνι και βασιλικό, που έχουν αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ η δράση τους είναι άμεση.

Υψηλή ποιότητας κόκκινη πρόπολη για τις άφθες

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε την υψηλής ποιότητας κόκκινη πρόπολη για τις άφθες

Red Propolis Emedi® 30ml

Υψηλής ποιότητας προβιοτικά για τις άφθες

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα προβιοτικά για τις άφθες

Probiotic Emedi® 30 caps

Τα καλύτερα προϊόντα για τις άφθες

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα προϊόντα για τις άφθες

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα  για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε, επίσης,

Αντιμετωπίστε τις άφθες του στόματος

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με αγριμόνιο

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με καρότα

Όλα όσα μπορείτε να κάνετε για δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με αγριοτριανταφυλλιά

Φυσικό αντισηπτικό στοματικό διάλυμα

Που κάνει καλό το χαμομήλι

Όλες οι ιατρικές συνταγές με λεμονιά

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με νεροκάρδαμο

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με μουρνιά

Έλαιο θυμαριού

Ιατρικές συνταγές με θυμάρι

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές για το δεντρολίβανο

Η λεβάντα

Φασκόμηλο

Βατόμουρα

Οι βιταμίνες για τα έλκη

Τσάι για τη στοματίτιδα

Χρήσιμες πληροφορίες για την νόσο Αδαμαντιάδη-Behcet

Γανοθεραπεία

Στοματίτιδα

Στοματικό διάλυμα για την στοματίτιδα

Οι ευωδιές της ευεξίας

Η λίστα με τα φιλικά βακτήρια

Η ζάχαρη του μέλλοντος είναι η στέβια

Δίαιτα για την δυσγευσία

Πώς να χρησιμοποιείτε το μέλι σα φάρμακο

Φυσικές θεραπείες για τα στοματικά έλκη

HIV λοίμωξη και AIDS

Στοματικό διάλυμα με πράσινη πρόπολη

Πώς να χρησιμοποιείτε τα αιθέρια έλαια

Οι βιταμίνες για τα έλκη

Χρήσιμες πληροφορίες για την νόσο Αδαμαντιάδη-Behcet

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19. Οι κυριότερες είναι οι καρδιoαγγειακές επιπλοκές, οι θρομβώσεις και η θρομβοπενία. Επιμέλεια παρουσίασης  Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά  Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD,...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ