Θεραπεία με ιππασία. Η ιδιαίτερη σχέση αλόγου και αναβάτη, έχει ευεργετική επίδραση τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία.
Η Θεραπευτική Ιππασία αποτελεί μια εναλλακτική, ολιστική, θεραπευτική προσέγγιση για άτομα με ειδικές ανάγκες.
Από αναφορές του Ξενοφώντα στο βιβλίο του «περί ιππικής» μαθαίνουμε ότι στην αρχαία Ελλάδα οι ανάπηροι πολέμου είχαν ιατρική βοήθεια σε τομείς που δε θα φανταζόμασταν. Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν τα άλογα και τη ιππασία για να βοηθήσουν τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική αποκατάσταση των αναπήρων πολέμου. Ήταν γνωστό ότι η ιππασία δημιουργώντας ιδιαίτερη σχέση αλόγου και αναβάτη, έχει ευεργετική επίδραση στον άνθρωπο.
Και ο Ιπποκράτης αναφέρει ότι: «η ιππασία στον καθαρό αέρα δυναμώνει τους μυς και τους κρατά σε καλή κατάσταση».
Η θεραπευτική ιππασία χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια από τους Ρωμαίους αλλά ακόμη και στην μακρινή Κίνα γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν την ίδια μέθοδο.
Σήμερα, 25 σχεδόν αιώνες μετά, η θεραπευτική ιππασία ξαναβρίσκει τρόπο να βοηθήσει άτομα με ειδικές ανάγκες. Άνθρωποι με σωματικά ή νοητικά προβλήματα, δέχονται την ευεργετική επίδραση της ιππασίας, βελτιώνοντας την κατάστασή τους κι όχι απλά κάνοντας ευχάριστες βόλτες, όπως, κάποιοι από εμάς θα νομίζαμε.
Η Αναπτυξιακή Θεραπευτική Ιππασία αποτελεί θεραπευτικό σύστημα αποκατάστασης ασθενών με κινητικά, αισθητηριακά, ψυχολογικά και μαθησιακά προβλήματα με θεραπευτικό μέσο το κινούμενο άλογο.
Το παιδί ή ο ενήλικας όταν βρίσκεται πάνω στη ράχη του αλόγου, αφενός δέχεται παθητικά την τρισδιάστατη κίνηση του αλόγου στον χώρο και αφετέρου πραγματοποιεί ενεργητικά ειδικές φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις από ποικίλες αρχικές θέσεις, ανάλογα με τους θεραπευτικούς στόχους που έχει θέσει ο φυσιοθεραπευτής.
Το θεραπευτικό πρόγραμμα κάθε ατόμου σχεδιάζεται κατάλληλα, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Προηγείται αξιολόγηση κάθε συμμετέχοντος και ακολουθεί αξιολόγηση της προόδου του με ειδικό σύστημα.
Εκτός από τον εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή που είναι υπεύθυνος του προγράμματος, η θεραπευτική ομάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει ψυχολόγο και εκπαιδευτή ιππασίας, ενώ τα βοηθητικά μέλη (οδηγοί και πλαϊνοί βοηθοί) θα ήταν προτιμότερο να προέρχονται από ειδικότητες, όπως φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, γυμναστική ακαδημία και λογοθεραπεία.
Τα προγράμματα περιλαμβάνουν ημίωρες ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες. Χρησιμοποιούνται ένα έως τρία κατάλληλα επιλεγμένα και εκπαιδευμένα άλογα, με ειδικό εξοπλισμό και ειδικά βοηθητικά θεραπευτικά μέσα. Το κόστος των συνεδριών είναι αντίστοιχο με το κόστος των συνεδριών φυσιοθεραπείας στο σπίτι.
Η συγκεκριμένη μέθοδος αποκατάστασης απευθύνεται τόσο σε παιδιά ηλικίας άνω των 2 ετών, όσο και σε ενήλικες, χωρίς, περιορισμό ορίου ηλικίας.

Ενδείξεις της μεθόδου αποτελούν οι εξής:
· εγκεφαλική παράλυση (όλοι οι τύποι),
· κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις,
· απουσία άκρων,
· μυϊκή ατροφία, μυϊκή δυστροφία,
· κακώσεις νωτιαίου μυελού,
· δισχιδής ράχη,
· παραπληγία (παράλυση των κάτω άκρων),
· ημιπληγία (παράλυση σύστοιχου άνω και κάτω άκρου),
· σκλήρυνση κατά πλάκας,
· καρδιαγγειακές παθήσεις,
· διαταραχές του λόγου,
· προβλήματα όρασης – τύφλωση,
· προβλήματα ακοής,
· σύνδρομο Down,
· αυτισμός,
· νοητική υστέρηση,
· προβλήματα συμπεριφοράς,
· υπερκινητικότητα,
· δυσλεξία,
· μαθησιακές δυσκολίες,
· ψυχικές διαταραχές
Τα θεραπευτικά αποτελέσματα που σημειώνονται και έχουν ερευνηθεί σε χώρες του εξωτερικού διεξοδικά, περιλαμβάνουν κινητικά, ψυχολογικά και εκπαιδευτικά-παιδαγωγικά οφέλη:
· μείωση της σπαστικότητας και ομαλοποίηση του μυϊκού τόνου,
· βελτίωση ελέγχου κεφαλής, κορμού και λεκάνης,
· προώθηση σωστής στάσης σώματος,
· βελτίωση του λόγου (ποιότητα και ένταση αυτού),
· βελτίωση της ισορροπίας,
· προώθηση και βελτίωση της βάδισης,
· αύξηση του εύρους κινήσεων των αρθρώσεων,
· αναχαίτιση παθολογικών προτύπων κίνησης και προώθηση των φυσιολογικών,
· βελτίωση των προστατευτικών αντιδράσεων,
· βελτίωση του συντονισμού,
· ανάπτυξη του αισθητικοκινητικού και οπτικοκινητικού συστήματος,
· βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας και της αντοχής,
· ανάπτυξη της ομαδικότητας, της συνεργασίας και της κοινωνικοποίησης,
· ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας και της υπομονής,
· ανάπτυξη αυτοέλεγχου και υπευθυνότητας,
· ελάττωση της εσωστρέφειας,
· καλλιέργεια σεβασμού και αγάπης προς τα ζώα,
· ανάπτυξη διαχωρισμού αντικειμένων, χρωμάτων, μεγεθών, γραμμάτων και αριθμών,
· βελτίωση της συγκέντρωσης και της αντίληψης του ατόμου, καθώς και
· ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης που έχει ο ιππέας για τον εαυτό του

Κατά τη διάρκεια των συνεδριών χρησιμοποιούνται άλογα κατάλληλα επιλεγμένα ως προς τον βηματισμό τους (μήκος βήματος, ποιότητα κίνησης, στροφή λεκάνης, κατακόρυφη ανύψωση, εμβαδόν ράχης κ.ά.)
Επίσης, τα άλογα αυτά εκπαιδεύονται τακτικά για το πρόγραμμα, δηλαδή,πακούουν ακόμη και μόνο με τη φωνή του φυσικοθεραπευτή (voice training), δεν ενοχλούνται από το κάθισμα ή την αλλαγή θέσεων των ιππέων εκ κινήσει, δέχονται τους πλαϊνούς βοηθούς του ιππέα και κάνουν με ευκολία αλλαγή ρυθμού βηματισμού (αργό, μεσαίο, γρήγορο βάδην).
Ο φυσιοθεραπευτής επιλέγει το κατάλληλο άλογο και τον κατάλληλο ρυθμό βηματισμού για κάθε περιστατικό.
Κατά τις συνεδρίες χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός, ειδικά βοηθητικά θεραπευτικά μέσα (σέλες, ηνία, σφήνες, αναβολείς, ζώνη γυμνιππευτικής κ.ά.) καθώς και ειδικά εκπαιδευτικά – παιδαγωγικά μέσα (παιχνίδια όπως μπάλες, κρίκοι, γράμματα, αριθμοί, χρώματα, ήχοι, κ.ά.). Κατά τις συνεδρίες το άλογο κινείται σε ευθεία γραμμή, κύκλους, ημικύκλια, σερπαντίνες, ζιγκ-ζαγκ κ.ά.
Είναι μια μορφή θεραπείας κατά την οποία χρησιμοποιείται το άλογο για να επιτευχθούν θεραπευτικοί στόχοι.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η θεραπεία με το άλογο βοηθάει τα άτομα με κινητικές, νοητικές και ψυχολογικές δυσκολίες να αποκτήσουν και να διατηρήσουν μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Τα βοηθά να αντεπεξέρχονται με μεγαλύτερη ευκολία σε καθημερινές βασικές δραστηριότητες.
Η Θεραπευτική Ιππασία ωφελεί τα άτομα με ειδικές ανάγκες σωματικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά και ψυχολογικά, εφόσον είναι μια ευχάριστη αθλητική και παράλληλα θεραπευτική δραστηριότητα. Παιδιά, έφηβοι και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα να βρουν νέους τρόπους για να καλλιεργήσουν θετική συμπεριφορά και να αναπτύξουν ισορροπημένες κοινωνικές δεξιότητες μέσω της ομαδικής δραστηριότητας, χρησιμοποιώντας το άλογο ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας. Η ανεπάρκεια και η καθυστερημένη ανάπτυξη, όσον αφορά την αντίληψη, τη μάθηση, το συναίσθημα και την αυτογνωσία, μπορούν να αντιμετωπιστούν σε ατομικό επίπεδο.
Η Θεραπευτική Ιππασία δε συνεπάγεται και δεν περιλαμβάνει απαραίτητα αθλητικούς στόχους. Χρησιμοποιούνται ασκήσεις από το άθλημα της Ιππασίας, οι οποίες προσαρμόζονται με τη βοήθεια ψυχοκινητικών αρχών για να προωθηθούν η ανάπτυξη, η δημιουργικότητα, ο αυτοέλεγχος, ο σωστός έλεγχος της κίνησης του σώματος και η κατάλληλη κοινωνική συμπεριφορά. Είναι μια ψυχοδυναμική ενέργεια βασισμένη στην προσωπική εμπειρία και την κοινωνική μάθηση, η οποία πραγματοποιείται με τη θεραπεία πάνω στο άλογο, αλλά και κάθε δραστηριότητα και φροντίδα που σχετίζεται με αυτό. Επικεντρώνεται, δηλαδή, στη σχέση που χτίζεται μεταξύ του ατόμου, του αλόγου και του εκπαιδευτή, πάνω στο άλογο και κάτω από αυτό.
Η Ιπποθεραπεία αναφέρεται ακόμη στη χρήση της κίνησης του αλόγου, ως θεραπευτικού εργαλείου, για να επιτευχθούν η σωστή στάση του σώματος, η ισορροπία, η κινητικότητα και ο μυϊκός τόνος των παιδιών, αλλά και των ενηλίκων με νευρολογικά προβλήματα. Η κίνηση του αλόγου είναι τρισδιάστατη, πολύ κοντινή με την ανθρώπινη κίνηση. Μεταφέρει στο ανθρώπινο σώμα περίπου εκατόν δέκα τρισδιάστατες ρυθμικές ταλαντώσεις το λεπτό, με αποτέλεσμα ο αναβάτης να γυμνάζεται παθητικά και να εξασκεί την ισορροπία του, ενώ παράλληλα του προκαλεί ευχάριστα συναισθήματα. Κατά τη διάρκεια της Ιπποθεραπείας το άτομο μαθαίνει να προσαρμόζει τη στάση του αναγκαστικά για να διατηρήσει τη θέση του πάνω στο άλογο. Η θερμότητα του αλόγου σε συνδυασμό με τις ρυθμικές ταλαντώσεις μειώνει τον υψηλό μυϊκό τόνο με αποτέλεσμα να προάγει τη χαλάρωση του ιππέα με σπαστικότητα.
Το άτομο, που βρίσκεται πάνω στο άλογο, εκτελεί ειδικές ασκήσεις από διάφορες θέσεις, όπως ιππαστί, πλάγιο κάθισμα, τετραποδική, γονυπετής, όρθια, ύπτια και πρηνής, ανάλογα με τους θεραπευτικούς στόχους που έχουν τεθεί. Το άλογο, επίσης, γίνεται η προέκταση του σώματος ατόμων που χρησιμοποιούν αναπηρικό καρότσι και με τη βοήθειά του, τους δίνεται η δυνατότητα να δουν τον κόσμο από πάνω προς τα κάτω, και όχι αντίθετα, όπως τον βλέπουν όταν κάθονται σε αναπηρικό καρότσι.
Η δουλειά με το άλογο δημιουργεί ενθουσιασμό και το κίνητρο που χρειάζεται για να έχει το άτομο ενεργό συμμετοχή στη θεραπεία και να έχουμε τα αναμενόμενα αποτελέσματα της Θεραπευτικής Ιππασίας.
Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες η Θεραπευτική Ιππασία:
• Αναπτύσσει τη συμμετρία του σώματος.
• Βελτιώνει την ισορροπία, τη σωστή στάση του σώματος και τον έλεγχο της κεφαλής.
• Ομαλοποιεί το μυϊκό τόνο και μειώνει τη σπαστικότητα.
• Προκαλεί την αναχαίτιση παθολογικών προτύπων κίνησης και προωθεί τα φυσιολογικά πρότυπα κίνησης.
• Βελτιώνει τη βάδιση.
• Γυμνάζει παθητικά, με συγκεκριμένες τρισδιάστατες κινήσεις της ράχης του αλόγου.
• Βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική λειτουργία και αντοχή.
• Βοηθά να αναπτυχθούν σημαντικά οι μυς του κορμού, ενώ παράλληλα το ευθύ κάθισμα διευκολύνει στην αναπνοή.
• Βελτιώνει την ποιότητα και την ένταση του λόγου.
• Βοηθά στο συντονισµό των κινήσεων.
• Βοηθά στην αύξηση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων.
• Βοηθά στην αύξηση της αντίληψης και του ελέγχου των κινήσεων του ιππέα.
• Βοηθά στην αύξηση της προσοχής, της οπτικοκινητικής ικανότητας και του προσανατολισμού.
• Βοηθά στο διαχωρισμό αντικειμένων, χρωμάτων, μεγεθών, γραμμάτων και αριθμών.
• Βοηθάει τον αναβάτη να ξεπεράσει διάφορες φοβίες, όπως ο φόβος της κίνησης του αλόγου.
• Αναπτύσσει σχέση σεβασμού ανάμεσα σε ιππέα και άλογο και καλλιεργεί το αίσθηµα σεβασµού και αγάπης προς τα ζώα.
• Τονώνει ψυχολογικά, αυξάνει αισθητά τον αυτοσεβασμό και την αυτοπεποίθηση του ιππέα και μειώνει την εσωστρέφεια.
• Αναπτύσσει τον αυτοέλεγχο, την υποµονή και επιµονή.
Τα προγράμματα Θεραπευτικής Ιππασίας πραγματοποιούνται σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, με ειδικά εκπαιδευμένο άλογο. Για τη διεξαγωγή της κάθε συνεδρίας χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός, ειδικά βοηθητικά θεραπευτικά μέσα και ειδικά εκπαιδευτικά-παιδαγωγικά μέσα.
Μετά από αξιολόγηση του ατόμου που θα συμμετάσχει, σχεδιάζεται το θεραπευτικό πρόγραμμα που θα ακολουθήσει και προσαρμόζεται ανάλογα, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, πραγματοποιείται αξιολόγηση της προόδου σε τακτά χρονικά διαστήματα. Υπάρχει συνεργασία με τους γιατρούς και τους υπόλοιπους θεραπευτές του ατόμου για την ομαλότερη διεξαγωγή της θεραπευτικής προσέγγισης.
Η Θεραπευτική ιππασία είναι μια δραστηριότητα η οποία συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας των ατόμων με φυσική, συναισθηματική ή νοητική διαταραχή.
Η θεραπευτική ιππασία περικλείει διαφορετικές δραστηριότητες.
Την ιπποθεραπεία, την ιππασία σαν σπορ, τη θεραπευτική εκπαιδευτική ιππασία, την ιππική δεξιοτεχνία, το άλμα, και την οδήγηση. Αυτές οι δραστηριότητες δίνουν καθορισμένα κοινά οφέλη, ενώ η κάθε μια έχει μοναδικά πλεονεκτήματα ως συγκεκριμένη δραστηριότητα. Το άλογο λοιπόν γίνεται δίοδος προς τη φύση.
Πάρα πολλά άτομα με ειδικές ανάγκες δεν ονειρεύτηκαν ποτέ ότι μπορούσαν να ιππεύσουν, γι’ αυτό η ιδέα είναι συναρπαστική και ίσως τρομακτική γι’ αυτούς. Το ξεπέρασμα του φόβου, αν υπάρχει, είναι η πρώτη επιτυχία.
Οι συντελεστές της θεραπευτικής ιππασίας είναι:
Ο εκπαιδευτής: είναι ο υπεύθυνος για το άλογο. Ο εκπαιδευτής με το θεραπευτή φροντίζει ο κάθε ιππέας να έχει το καταλληλότερο άλογο, αναλόγως με τις ανάγκες του ιππέα (πιο ήρεμο, ομαλότερο βάδισμα κ.τ.λ)
Ο θεραπευτής: μπορεί να είναι φυσιοθεραπευτής-εργοθεραπευτής, ψυχολόγος, ειδικός παιδαγωγός, γυμναστής ειδικής αγωγής, ανάλογα με τις ανάγκες του ιππέα. Όσο περισσότερες γνώσεις και εμπειρία έχει ο θεραπευτής για το άλογο και τις ικανότητες του ιππέα, τόσο πιο πολύ μπορεί να το βοηθήσει.
Ο οδηγός: παίζει και αυτός ένα σημαντικό ρόλο για τους ιππείς. Επάνω του στηρίζεται η ευθύνη της συμπεριφοράς του αλόγου. Επομένως η δική του φροντίδα είναι να υπακούει στις εντολές του εκπαιδευτή – θεραπευτή σε ότι αφορά τα άλογα. Σταμάτα – ξεκίνα και βέβαια να προσέχει τις αντιδράσεις του αλόγου από εξωτερικούς παράγοντες, ώστε ο ιππέας να είναι ασφαλής.
Οι πλαϊνοί βοηθοί: έχουν ως πρωταρχικό σκοπό την ασφάλεια του ιππέα, αλλά και την υποχρέωση να βοηθούν τον ιππέα να εκτελεί τις ασκήσεις τις οποίες παραγγέλνει ο εκπαιδευτής – θεραπευτής.
Οι υπευθυνότητες του βοηθού είναι:
1. Να φέρει εις πέρας οδηγίες του εκπαιδευτή.
2. Να είναι ενήμερος για το πρόγραμμα.
3. Να υποστηρίζει φυσικά και ψυχολογικά τον ιππέα.
4. Να φροντίζει για την ασφάλεια και την άνεση του ιππέα.
5. Διασκέδαση του ιππέα, μέσα στα πλαίσια του μαθήματος.
Βιβλιογραφία
- Casady RL, Nichols-Larsen DS. The effect of hippotherapy on ten children with cerebral palsy. Pediatr Phys Ther. 2004;16:165–172.
- Schoulz M., (2007), Handout, Some information about “Remedial or Psycho- Educational Vaulting”.
- Scott N., (2005), Special Needs Special Horses, University of North Texas Press, Texas.
- Steiner, H., Szilágyi, T., Effect of therapeutic riding on the coordination of movements of Down–Syndrome children, Journal of Computational and Applied Mechanics, Vol. 7., No. 1., (2006).
Τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την Υγεία σας
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής για την Υγεία σας

Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό
Διαβάστε, επίσης,
Τα οφέλη στην υγεία από τη ρεσβερατρόλη
Τα επικίνδυνα τεχνητά γλυκαντικά
Τι πρέπει να προσέχουν οι διαβητικοί στις διακοπές
Ανορεξία και καχεξία στον καρκίνο
Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να αντιμετωπισθεί με συμπληρώματα διατροφής
Οι βιταμίνες για αποτοξίνωση από τα βαρέα μέταλλα
Τα οφέλη από τα φύκια στην υγεία
Το ορθομοριακό νερό είναι το καλύτερο νερό
Συμπληρώματα διατροφής για ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου
Γνωστοί παράγοντες που προκαλούν καρκίνο
Συμπληρώματα διατροφής για διαβητικούς
Μήπως είσαστε αγχωμένοι και κουρασμένοι;
Πότε είναι απαραίτητο το χρώμιο στον οργανισμό;
Διατροφή για τον υποθυρεοειδισμό
Αυτοκόλλητο για τη μέτρηση σακχάρου στο αίμα
Το σιρόπι από σφένδαμο είναι φάρμακο