Σάββατο, 15 Φεβρουαρίου, 2025

Πλευρίτιδα

Η Πλευρίτιδα είναι η φλεγμονή του υπεζωκότα, δηλαδή, του υμένα, που περιβάλλει τους πνεύμονες. Αυτό, μπορεί να προκληθεί από πολλά αίτια.

Γράφει ο

Ιωάννης Κριαράς

Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος, MD, PhD

Πλευρίτιδα

Πλευρίτιδα, είναι η φλεγμονή του υπεζωκότα, δηλαδή του υμένα, που περιβάλλει τους πνεύμονες. Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες, αλλά οι ιογενείς λοιμώξεις, που εξαπλώνονται, από τους πνεύμονες, στην υπεζωκοτική κοιλότητα είναι η πιο συχνή αιτία. Η φλεγμονή υπεζωκότα προκαλεί τριβή κάθε φορά, που οι πνεύμονες θα διαταθούν με τον αέρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει οξύ πόνο, κατά την αναπνοή, που ονομάζεται πλευριτικός πόνος.

Η διάγνωση της πλευρίτιδας, ICD-10 J90, R09.1 ή άλλης διαταραχής του υπεζωκότα θα γίνει με βάση το ιατρικό ιστορικό, τη φυσική εξέταση και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων. Ο γιατρός πρέπει να αποκλείσει άλλες αιτίες και να βρει την υποκείμενη αιτία της πλευρίτιδας, ώστε να μπορεί να την αντιμετωπίσει.

Σημεία και συμπτώματα πλευρίτιδας

Το καθοριστικό σύμπτωμα της πλευρίτιδας είναι μία ξαφνική και απότομη μαχαιριά στο θώρακα ή κάψιμο ή αμβλύς πόνος στη δεξιά ή αριστερή πλευρά του θώρακα, κατά την αναπνοή, ειδικά όταν κάποιος εισπνέει και εκπνέει. Αισθάνεται κάποιος χειρότερα με τη βαθιά αναπνοή, το βήχα, το φτάρνισμα ή το γέλιο. Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται σε μία θέση ή μπορεί να επεκτείνεται στον ώμο ή στην πλάτη. Μερικές φορές, είναι ένας σταθερός και αμβλύς πόνος.

Ανάλογα με την αιτία, ο πλευριτικός πόνος μπορεί να συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα:

  • Ξηρός βήχας.
  • Πυρετός και ρίγη.
  • Ταχεία και επιπόλαια αναπνοή.
  • Δύσπνοια.
  • Ταχυκαρδία.
  • Πονόλαιμος, που ακολουθείται από πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις.
  • Κοιλιακή ταχυκαρδία.

Αιτίες πλευρίτιδας

Ο υπεζωκοτικός χώρος μπορεί να καταληφθεί από υγρό, αέρα, σωματίδια κ.ά.

Η ιογενής λοίμωξη (coxsackie virus, RSV/Respiratory Syncytial Virus/Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, CMV/Cytomegalovirus/Κυτταρομεγαλοϊός, αδενοϊός, EBV/Epstein-Barr virus/Ιός Epstein-Barr, γρίπη) είναι η πιο συχνή αιτία της πλευρίτιδας.

Άλλες αιτίες πλευρίτιδας

  • Διαχωριστικά ανευρύσματα αορτής.
  • Αυτοάνοσες διαταραχές, όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ή ερυθηματώδης λύκος επαγόμενος από φάρμακα) και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
  • Βακτηριακές λοιμώξεις, όπως η πνευμονία και η φυματίωση.
  • Τραυματισμοί στο θώρακα (αμβλεία ή διεισδυτικά τραύματα).
  • Οικογενής μεσογειακός πυρετός, μια κληρονομική πάθηση, που συχνά προκαλεί πυρετό και οίδημα στην κοιλιά ή τους πνεύμονες.
  • Μύκητες ή παρασιτικές λοιμώξεις.
  • Εγχείρηση καρδιάς, ιδιαίτερα, το by pass.
  • Καρδιακά προβλήματα (ισχαιμία, περικαρδίτιδα).
  • Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
  • Καρκίνος του πνεύμονα και λέμφωμα.
  • Άλλες παθήσεις των πνευμόνων, όπως η κυστική ίνωση, η σαρκοείδωση, η αμιάντωση, η λεμφαγγειολειομυομάτωση και το μεσοθηλίωμα.
  • Πνευμοθώρακας.
  • Πνευμονική εμβολή, από θρόμβους αίματος, που εισέρχονται στους πνεύμονες.

Όταν ο χώρος μεταξύ δύο στρωμάτων του υπεζωκότα (τοιχωματικό και σπλαχνικό) αρχίζει να γεμίζει με υγρό, σε περίπτωση υπεζωκοτικής συλλογής, μπορεί να αμβλυνθεί ο πόνος, αλλά, αντίθετα, δημιουργείται μία δυσκολία στην αναπνοή, δεδομένου, ότι οι πνεύμονες χρειάζονται χώρο, για να διαταθούν κατά τη διάρκεια της αναπνοής.

Ορισμένες περιπτώσεις είναι ιδιοπαθείς, δηλαδή δεν υπάρχει αιτία.

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι 22.jpeg

Ιατρικό Ιστορικό σε πλευρίτιδα

-Περιγραφή του πόνου.

-Άλλα συμπτώματα, όπως δύσπνοια, βήχας, αίσθημα παλμών.

-Συνοδός καρδιακή νόσος ή αυτοάνοσο νόσημα.

-Κάπνισμα.

-Ιστορικό φυματίωσης, πνευμονίας, πνευμονικού εμφράκτου.

-Επαγγελματική έκθεση σε αμίαντο (μεσοθηλίωμα).

-Βρογχικό καρκίνωμα.

-Πάθηση Bornholm (ίωση από Coxsakie-B).

-Ιστορικό για φάρμακα, γιατί ορισμένα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν πλευρίτιδα ή άλλες διαταραχές του υπεζωκότα.

Φυσική Εξέταση σε πλευρίτιδα

Ακρόαση των πνευμόνων για ήχο τριβής, που ακούγεται κατά την αναπνοή σε πλευρίτιδα (υπεζωκοτικός ήχος τριβής). Σε υπεζωκοτική συλλογή, δε θα υπάρχει ήχος τριβής, αλλά χαμηλής έντασης ήχος, που μπορεί να είναι και σημείο πνευμοθώρακα.

Διαγνωστικές Εξετάσεις σε πλευρίτιδα

  • Ακτινογραφία θώρακα. Μια ακτινογραφία θώρακος μπορεί να δείξει αέρα ή υγρό στον υπεζωκότα. Επίσης, μπορεί να δείξει την αιτία (π.χ. πνευμονία, κάταγμα πλευρού ή ένα καρκίνωμα του πνεύμονα) της πλευρίτιδας. Απαιτείται και πλάγια ακτινογραφία, που μπορεί να δείξει τη θέση του υγρού και αλλαγές στη θέση του υγρού.
  • Αξονική τομογραφία θώρακος. Μια αξονική τομογραφία μπορεί να δείξει το υγρό και επίσης, την πνευμονία, το πνευμονικό απόστημα ή έναν όγκο.
  • Υπέρηχος. Το υπερηχογράφημα χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα, για να δημιουργήσει μία εικόνα. Μπορεί να δείξει το σημείο, όπου υπάρχει υγρό. Επίσης, μπορεί να αναδείξει έναν όγκο. Μολονότι το υπερηχογράφημα μπορεί να ανιχνεύσει την πλευριτική συλλογή, τα ηχητικά κύματα δε μπορούν να διαπεράσουν τα οστά. Ως εκ τούτου, μια πραγματική εικόνα των πνευμόνων δε μπορεί να ληφθεί με υπερηχογραφία.
  • Μαγνητική τομογραφία θώρακα. Μπορεί να αναδείξει την πλευριτική συλλογή, αλλά και όγκους.
  • Καλλιέργειες πτυέλων.
  • Εξετάσεις αίματος (ΤΚΕ/Ταχύτητα Καθιζήσεως Ερυθρών, CRP/C-reactive protein/C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, ορολογικές αντιδράσεις). Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να ανιχνεύσουν βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις, πνευμονία, ρευματικό πυρετό, πνευμονική εμβολή ή λύκο.
  • Τεστ φυματίνης και εξέταση στομαχικού υγρού σε θετική καλλιέργεια πτυέλων για φυματίωση.
  • Αέρια Αίματος, για επίπεδα οξυγόνου του αίματος και επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα. Μία μικρή ποσότητα αίματος λαμβάνεται από μία αρτηρία, συνήθως, στον καρπό. Το αίμα, στη συνέχεια, ελέγχεται για τα επίπεδα οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Αυτή η δοκιμή δείχνει πόσο καλά οι πνεύμονες ανταλλάσουν το οξυγόνο.
  • ΗΚΓ/Ηλεκτροκαρδιογράφημα, που μπορεί να προσδιορίσει εάν κάποια καρδιακή πάθηση ευθύνεται για την πλευρίτιδα.
  • Παρακέντηση πλευριτικού υγρού. Εισαγωγή λεπτής βελόνας στην υπεζωκοτική κοιλότητα για αφαίρεση υγρού. Οι υπέρηχοι χρησιμοποιούνται για να καθοδηγήσουν τη βελόνα στο υγρό, που είναι παγιδευμένο ή εγκυστωμένο γύρω από τους πνεύμονες.

Οι κίνδυνοι της πλευριτικής παρακέντησης – όπως πόνος, αιμορραγία, λοίμωξη, τραυματισμός του ήπατος και του σπληνός είναι ασυνήθεις και αντιμετωπίζονται εύκολα. Ο γιατρός μπορεί να κάνει μια ακτινογραφία θώρακος μετά από τη διαδικασία, για να ελέγξει για τυχόν επιπλοκές. Άλλη επιπλοκή είναι ο πνευμοθώρακας ή συσσώρευση αέρα στον υπεζωκότα, με κατάρρευση ή μερική κατάρρευση του πνεύμονα. Ενίοτε αέρας μπαίνει μέσω της βελόνας ή η βελόνα κάνει μια τρύπα στον πνεύμονα. Συνήθως, αυτοσφραγίζεται η τρύπα, αλλά μερικές φορές ο αέρας μπορεί να μαζευτεί γύρω από τον πνεύμονα και αυτός να καταρρεύσει. Ένας σωλήνας στο θώρακα μπορεί να αφαιρέσει τον αέρα και ο πνεύμονας να επαναεκπτυχθεί.

Διαβάστε, επίσης, πατώντας εδώ για την Παρακέντηση υπεζωκότα

Ανάλυση πλευριτικού υγρού

Το υγρό απομακρύνεται κι εξετάζεται στο μικροσκόπιο για σημεία λοίμωξης, καρκίνο ή άλλες συνθήκες, που μπορούν να δημιουργήσουν υγρό στο πλευρικό διάστημα. Το υγρό των πνευμόνων εξετάζεται κάτω από ένα μικροσκόπιο και αξιολογείται, για την παρουσία χημικών ουσιών, για το χρώμα και την υφή του.

Βιοψία υπεζωκότα

Τοποθετείται μια βελόνα, για να αφαιρεθεί ένα μικρό δείγμα του εξωτερικού στρώματος του υπεζωκότα. Αυτό γίνεται με ελαφρά αναισθησία. Μπορεί να γίνει, όμως και με μικρή τομή στο θωρακικό τοίχωμα, με ενδοσκόπιο, για πιο ακριβή διάγνωση (καλύτερα να μη γίνεται).

Θεραπεία της πλευρίτιδας

Ανακούφιση των συμπτωμάτων

-Αφαίρεση του υγρού, του αέρα ή του αίματος από την υπεζωκοτική κοιλότητα (εάν είναι μεγάλη η ποσότητα υγρού).

-Αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου.

-Ακεταμινοφαίνη ή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (όπως, η ιβουπροφαίνη) για τον έλεγχο του πόνου.

-Σιρόπι κωδεΐνης, για τον έλεγχο βήχα.

-Κατάκλιση στην επώδυνη πλευρά ανακουφίζει κι έτσι ο ασθενής αναπνέει βαθιά και βήχει, για να καθαρίσει τις βλέννες κι έτσι αποφεύγεται και η πνευμονία.

-Αφαίρεση του υγρού, αέρα, ή του αίματος από την υπεζωκοτική κοιλότητα, για να αποτραπεί η κατάρρευση του πνεύμονα.

Asclepias tuberosa
Asclepias tuberosa

-Τα εκχυλίσματα Wilbrandia ebracteata (Taiuia) μειώνουν τη φλεγμονή στην υπεζωκοτική κοιλότητα. Το εκχύλισμα πιστεύεται, ότι αναστέλλει το ίδιο ένζυμο, κυκλοοξυγενάση – 2 (COX-2/Cyclooxygenase-2), όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Παρομοίως, ένα εκχύλισμα από τις ρίζες του φυτού Petiveria alliacea μειώνει τη φλεγμονή και τον πόνο. Ένα υδατικό εκχύλισμα από Solidago chilensis μειώνει τη φλεγμονή στην πλευρίτιδα. Η ρίζα Asclepias tuberosa είναι ένα άλλο παράδειγμα φυτικής λύσης, για τη φλεγμονή.

Η διαδικασία, που χρησιμοποιείται για την παροχέτευση υγρού, αέρα, ή του αίματος από την υπεζωκοτική κοιλότητα είναι παρόμοια και γίνεται με πλευριτική παρακέντηση.
Με την απλή θωρακοκέντηση μπορεί να αφαιρεθούν μέχρι 1,5 λίτρα υγρού.

Εάν υπάρχουν πολλά υγρά, τοποθετείται σωλήνας παροχέτευσης υγρού με σακουλάκι παροχέτευσης.

Επίσης, μπορεί να χρειαστεί να τοποθετηθεί billow όταν το υγρό, το αίμα ή ο αέρας παράγονται, συνεχώς. Μετά την τοποθέτηση, πρέπει να γίνει ακτινογραφία θώρακος, για να ελεγχθεί η θέση του σωλήνα.

Μερικές φορές, το υγρό στο πλευρικό διάστημα περιέχει πύον ή θρόμβους και μπορεί να χρησιμοποιηθούν ινωδολυτικά φάρμακα, μέσω του σωλήνα στον υπεζωκοτικό χώρο.

Εάν υπάρχει επίμονη διαρροή αέρα στο πλευρικό διάστημα, ο γιατρός μπορεί να τοποθετήσει μια μονόδρομη βαλβίδα στο σωλήνα. Η βαλβίδα επιτρέπει στον αέρα να βγαίνει από το πλευρικό διάστημα, αλλά δε ξαναμπαίνει. Χρησιμοποιώντας αυτό το είδος της βαλβίδας, επιτρέπεται να συνεχιστεί η θεραπεία στο σπίτι.

Θεραπεία της υποκείμενης νόσου της πλευρίτιδας

  • Το υγρό δείγμα, που είχε αφαιρεθεί κατά τη διάρκεια της πλευριτικής παρκέντησης μπορεί να δείξει μόλυνση, οπότε απαιτείται αντιβίωση και παροχέτευση.
  • Αν διαγνωστεί φυματίωση ή μυκητισιακή λοίμωξη, η θεραπεία περιλαμβάνει μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών ή αντιμυκητισιακών φαρμάκων.
  • Αν υπάρχει όγκος στον υπεζωκότα και δε σταματάει η παραγωγή υγρού με την αντικαρκινική θεραπεία μπορεί να απαιτηθεί πλευροδεσία (καλύτερα με ταλκ). Απαιτείται η παροχέτευση όλου του υγρού και στη συνέχεια, η εισαγωγή μέσω του σωλήνα ειδικής ουσίας πλευροδεσίας. Η ουσία θα ερεθίσει την επιφάνεια του υπεζωκότα. Αυτό, θα συγκολλήσει τα δύο στρώματα του υπεζωκότα, αποτρέποντας την παραγωγή υγρού.
  • Εάν η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί συσσώρευση υγρού, η θεραπεία, συνήθως, περιλαμβάνει διουρητικά (φάρμακα, που βοηθούν στη μείωση συσσώρευση υγρού) και άλλα φάρμακα.

Η υπεζωκοτική συλλογή

  • Σε ορισμένες περιπτώσεις πλευρίτιδας, περιττό υγρό συσσωρεύεται. Αυτό ονομάζεται πλευριτική συλλογή. Η συσσώρευση του υγρού αναγκάζει, συνήθως, τα δύο πέταλα του υπεζωκότα να μην τρίβονται μεταξύ τους, κατά την αναπνοή. Αυτό μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο της πλευρίτιδας. Ένα μεγάλο ποσό υγρού μπορεί να ωθήσει τον υπεζωκότα έναντι του πνεύμονα, μέχρις ότου ο πνεύμονας ή ένα τμήμα του, καταρρεύσει και θα παρουσιαστεί δυσκολία στην αναπνοή.
  • Σε ορισμένες περιπτώσεις υπεζωκοτικής συλλογής, το επιπλέον υγρό μπορεί να μολυνθεί και μετατρέπεται σε ένα απόστημα. Αυτό ονομάζεται εμπύημα.
  • Η πλευριτική συλλογή, που περιλαμβάνει ινώδη εξιδρώματα στο υγρό ονομάζεται ινώδης πλευρίτιδα και συμβαίνει μερικές φορές, ως ένα μεταγενέστερο στάδιο της πλευρίτιδας.
  • Ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει μια πλευριτική συλλογή απουσία πλευρίτιδας. Για παράδειγμα, η πνευμονία, η καρδιακή ανεπάρκεια, ο καρκίνος ή μία πνευμονική εμβολή μπορεί να οδηγήσουν σε μια πλευριτική συλλογή.
  • Αέρας, επίσης, μπορεί να συσσωρευτεί στον υπεζωκότα. Αυτό ονομάζεται πνευμοθώρακας. Μπορεί να προκύψει από οξεία πνευμονική βλάβη ή ασθένεια των πνευμόνων, όπως το εμφύσημα. Η χειρουργική επέμβαση, η πλευριτική παρακέντηση του υγρού με μια βελόνα, η θωρακοσκόπηση ή ο μηχανικός αερισμός, μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν πνευμοθώρακα. Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι αιφνίδιος πόνος στη μία πλευρά του πνεύμονα και δύσπνοια. Ο πνευμοθώρακας, επίσης, μπορεί να ασκήσει πίεση στους πνεύμονες και να προκαλέσει κατάρρευση. Αν ο πνευμοθώρακας είναι μικρός, μπορεί να απορροφηθεί. Εάν είναι μεγάλος, ένα θωρακικός σωλήνας τοποθετείται μέσω του δέρματος και του θωρακικού τοιχώματος στον υπεζωκοτικό χώρο, για την απομάκρυνση του αέρα.
  • Αίμα, επίσης, μπορεί να συσσωρευθεί στον υπεζωκότα. Αυτό ονομάζεται αιμοθώρακας. Η πιο συχνή αιτία είναι ο τραυματισμός από αμβλύ όργανο ή η χειρουργική επέμβαση στην καρδιά ή το θώρακα. Αιμοθώρακας, επίσης, μπορεί να συμβεί σε άτομα με καρκίνο πνεύμονα ή του υπεζωκότα. Ο αιμοθώρακας μπορεί να ασκήσει πίεση στους πνεύμονες και να καταρρεύσουν. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει σοκ, μία κατάσταση, στην οποία η ποσότητα του κυκλοφορούντος αίματος είναι ανεπαρκείς και δεν επαρκεί, για να φθάσει στα όργανα του σώματος.

Πρόγνωση πλευρίτιδας

Η πλευρίτιδα και άλλες διαταραχές του υπεζωκότα μπορεί να είναι σοβαρές, ανάλογα με την αιτία. Γενικά, η θεραπεία πλευρίτιδας έχει μια εξαιρετική πρόγνωση, αλλά αν αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Για παράδειγμα, μπορεί να προκύψει πνευμονική καρδιοπάθεια ή πνευμονική καρδία, που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια. Εάν οι συνθήκες, που προκάλεσαν την πλευρίτιδα ή άλλες διαταραχές του υπεζωκότα διαγνωστούν επαρκώς και αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να αναμένει κανείς μια πλήρη αποκατάσταση.

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι 20.jpg

Γράφει ο

Ιωάννης Κριαράς

Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος, MD, PhD

Διαβάστε περισσότερα για τον Γιάννη Κριαρά

Υψηλής Ποιότητας Συμπλήρωμα διατροφής για την πλευρίτιδα

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε το Υψηλής Ποιότητας Συμπλήρωμα διατροφής για την πλευρίτιδα

Serra Bomb EMEDI® 60 caps
Serra Bomb EMEDI® 60 caps

Τα καλύτερα βιολογικά προϊόντα για τις παθήσεις των πνευμόνων

Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα καλύτερα προϊόντα για τις παθήσεις των πνευμόνων

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι 27-1024x683.jpg

Διαβάστε, επίσης,

Χονδροπλευρίτιδα

Φυματιώδης πλευρίτιδα

Διαφορική διάγνωση πλευρίτιδας

Σκαφοειδής θώρακας

Σύνδρομο Stickler

Διάχυτος οισοφαγικός σπασμός

Πόνος στο στήθος

Αιμοθώρακας

Νόσος των Λεγεωναρίων

www.emedi.gr

Print Friendly, PDF & Email
Προηγούμενο άρθροΚοκκιδιοειδομύκωση
Επόμενο άρθροΠαρακέντηση υπεζωκότα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Πολύ καλή συνταγή για τον πονόδοντο

Πολύ καλή συνταγή για τον πονόδοντο. Υπάρχουν πολλές συνταγές για την ανακούφιση από τον πόνο στο δόντι, αλλά πια είναι η καλύτερη; Συνταγή για τον...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ