Μια νέα τεχνική αντιμετώπισης για τους πολύποδες μύτης
Γράφει ο
Γιώργος Αναστασόπουλος
Ωτορινολαρυγγολόγος
Οι πολύποδες είναι τοπικές διογκώσεις του ρινικού βλεννογόνου που καθώς συρρέουν και μεγαλώνουν προκαλούν απόφραξη της μύτης.
Αιτιολογία
Η περισσότερο αποδεκτή από τους επιστήμονες αιτιολογία για την εμφάνισή τους, είναι αυτή της φλεγμονής του ρινικού βλεννογόνου. Η φλεγμονή μπορεί να είναι μικροβιακής, μυκητιασικής ή αλλεργικής αιτιολογίας. Πολύποδες εμφανίζονται, επίσης, σε ειδικές καταστάσεις όπως η τριάδα Samter, η κυστική ίνωση και το σύνδρομο Churg-Strauss.
Επιδημιολογία
Το ποσοστό των ανθρώπων που εμφανίζουν πολύποδες στη μύτη, υπολογίζεται διεθνώς σε 1-4%. Στα παιδιά, το ποσοστό είναι μικρότερο, της τάξης του 0,1%. Οι πολύποδες σπάνια εμφανίζονται σε ηλικία μικρότερη των δέκα ετών.
Παρά την απουσία επίσημης στατιστικής, φαίνεται ότι τα παραπάνω ποσοστά ισχύουν και για τον ελλαδικό πληθυσμό, ενδεχομένως στα ανώτερα όριά τους.
Κλινική εικόνα
Η κυρίαρχη εικόνα των ρινικών πολυπόδων είναι εκείνη της ρινικής απόφραξης, του μπουκώματος της μύτης και της δυσχέρειας της ρινικής αναπνοής .
Για όσο διάστημα οι πολύποδες είναι μικροί και δεν προκαλούν απόφραξη, επικρατεί η συμπτωματολογία της αλλεργικής ρινίτιδας με καταρροή, πταρνίσματα κ.λπ. ή της χρόνιας ιγμορίτιδας με πονοκεφάλους, πυώδεις εκκρίσεις, οπισθορρινική έκκριση κ.λπ.
Για τη διερεύνηση των πολυπόδων αρκεί, συνήθως, μια απλή εξέταση στο ιατρείο που μπορεί να περιλαμβάνει και την ενδοσκόπηση της μύτης. Ο έλεγχος της αλλεργικής προδιάθεσης γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις και δερματικά τεστ ευαισθησίας, ενώ ειδικές εξετάσεις μπορεί να απαιτηθούν για τη διερεύνηση πιο σπάνιων καταστάσεων και συνδρόμων.
Ο έλεγχος με αξονική ή και μαγνητική τομογραφία απαιτείται συνήθως στις περιπτώσεις εμφάνισης επιπλοκών από την παρουσία των πολυπόδων ή εφόσον προγραμματίζεται η χειρουργική αντιμετώπισή τους.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Η συνήθης αντιμετώπιση των ρινικών πολυπόδων είναι φαρμακευτική με χρήση αντισταμινικών και τοπικών κορτικοστεροειδών. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις και μετά από ανίχνευση των πιθανών αλλεργιογόνων, γίνεται θεραπεία απευαισθητοποίησης.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Σε περιπτώσεις ανθεκτικές στη συντηρητική θεραπεία, επιλέγεται η χειρουργική αφαίρεση των πολυπόδων. Το εύρος της χειρουργικής επέμβασης ποικίλλει από την απλή πολυπεκτομή έως τον πλήρη χειρουργικό καθαρισμό των παραρρινίων κοιλοτήτων υπό ενδοσκοπικό έλεγχο.
Μια νέα χειρουργική τεχνική
Οι ασθενείς που υποφέρουν από πολύποδες στη μύτη είναι καλά ενημερωμένοι ότι οι πολύποδες έχουν την τάση να επανεμφανίζονται σε άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα παρά τη φαρμακευτική ή χειρουργική αντιμετώπισή τους.
Ειδικά όσον αφορά στη χειρουργική αντιμετώπιση πολλές και αξιόπιστες εργασίες δεν διαπιστώνουν σημαντική διαφορά στη συχνότητα επανεμφάνισης των πολυπόδων ανάμεσα στην απλή πολυπεκτομή και στο ριζικό χειρουργικό καθαρισμό υπό ενδοσκοπικό έλεγχο.
Βιώνοντας αυτήν την αδυναμία σε πολλούς ασθενείς μου, βλέποντας τους πολύποδες να πλημμυρίζουν ακόμα και μέσα σε λίγους μήνες ριζικά χειρουργημένες κοιλότητες, καταστρέφοντας την ποιότητα ζωής των ανθρώπων και κλυδωνίζοντας τη σχέση εμπιστοσύνης που με κόπο κι εγώ προσπάθησα να χτίσω με τους ασθενείς μου, οδηγήθηκα στην επινόηση μιας νέας χειρουργικής τεχνικής που υπόσχεται να μειώσει τουλάχιστον την τάση επανεμφάνισης των πολυπόδων.
Η τεχνική μου συνίσταται στην πλήρη αφαίρεση του βλεννογόνου της οροφής της μύτης που αποτελεί τη συχνότερη εντόπιση των πολυπόδων και στην αντικατάστασή του με δέρμα μερικού πάχους που παίρνω από την εσωτερική επιφάνεια του ποδιού του ασθενούς. Το μόσχευμα αυτό εμφανίζει υψηλή τάση πρόσληψης στην καινούρια περιοχή και μεγάλη αντοχή στην επανεμφάνιση των πολυπόδων (εικόνα 3).
Η ιδέα της εισαγωγής δέρματος στη μύτη δεν είναι καινούργια. Ήδη από τα μισά του προηγούμενου αιώνα χρησιμοποιείται δέρμα για την αντικατάσταση του ρινικού βλεννογόνου σε περιπτώσεις αιμορραγικής διάθεσης. Είναι ωστόσο η πρώτη φορά διεθνώς που ανακοινώνεται η χρήση δερματικού μοσχεύματος για την αντιμετώπιση των ρινικών πολυπόδων. Για το λόγο αυτό χαρακτήρισα την τεχνική μου ως τροποποιημένη δερμοπλαστική.
Η τεχνική αυτή φιλοδοξεί να αλλάξει τη φιλοσοφία της χειρουργικής αντιμετώπισης των πολυπόδων, καθώς δεν στηρίζεται στο εύρος της χειρουργικής εκτομής αλλά στην εξάλειψη της πηγής που αναγεννά τους πολύποδες. Πάντως, προϋπόθεση για την εφαρμογή του μοσχεύματος είναι μια ριζικά χειρουργημένη ρινική κοιλότητα και μάλιστα η πλήρης αφαίρεση του βλεννογόνου.
Για να γίνει εφικτή η μέθοδός μου ήταν απαραίτητη η εισαγωγή του ενδοσκοπίου στη χειρουργική της μύτης. Η ενδοσκοπική μέθοδος άλλαξε ριζικά την αντίληψή μας για τη χειρουργική της μύτης, ακόμα και τη σημασία κλασικά περιγραφόμενων ανατομικών στοιχείων. Η λεπτομέρεια στην παρασκευή των ιστών που επιτρέπει η χρήση του ενδοσκοπίου, αποτελεί τη βάση της τεχνικής μου.
Στα μειονεκτήματα της μεθόδου μου συγκαταλέγεται καταρχήν η πολυπλοκότητά της που προϋποθέτει σοβαρή ενασχόληση με την ενδοσκοπική χειρουργική της μύτης. Επίσης, η διάρκεια της επέμβασης που είναι σχεδόν υπερδιπλάσια μιας κλασικής, πλήρους ενδοσκοπικής επεμβάσεως με διάνοιξη όλων των παραρρινίων κοιλοτήτων, συμπεριλαμβανομένων και των μετωπιαίων κόλπων. Ας σημειωθεί εδώ ότι η τεχνική αφορά κατά κύριο λόγο ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί επανειλημμένα στο παρελθόν για πολύποδες. Η επέμβαση διευκολύνεται πολύ αν στο παρελθόν έχει προηγηθεί μία επέμβαση με όλους τους κανόνες της ενδοσκοπικής τεχνικής.
Το αισθητικό αποτέλεσμα, δηλαδή η εμφάνιση της περιοχής του ποδιού απ’ όπου παίρνουμε το μόσχευμα, είναι πολύ ικανοποιητικό, δεν δημιουργεί δηλαδή καμία ανησυχία σε ασθενείς ακόμα και του γυναικείου φύλου. Άλλωστε το μόσχευμα είναι πολύ λεπτό και η περιοχή επουλώνεται γρήγορα. Αντίθετα, αυτό που φαίνεται να ενοχλεί είναι μια κάκοσμη απόπνοια που παρατηρείται ιδιαίτερα στα πιο πρόσφατα περιστατικά που χρησιμοποίησα μόσχευμα μεγαλύτερης έκτασης. Πάντως και η απόπνοια αυτή υποχωρεί με συχνές ρινικές πλύσεις.
Η τεχνική είναι καινούργια και δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί σε μεγάλο αριθμό ασθενών και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέχρι τώρα την έχω εφαρμόσει σε δέκα ασθενείς με μεγαλύτερο χρόνο παρακολούθησης τα δυόμισυ χρόνια. Ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 2013 στο περιοδικό Journal of Laryngology and Otology, ενώ τώρα ετοιμάζω μια δεύτερη ανακοίνωση με κάποιες τροποποιήσεις της τεχνικής και νεότερα δεδομένα. Τα αρχικά αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά και μου ενισχύουν διαρκώς την πεποίθηση ότι η τεχνική μου αποτελεί μια στέρεη εναλλακτική λύση για τους χρονίως πάσχοντες από πολύποδες της μύτης.
Διαβάστε, επίσης,
Αν έχετε στραβό ρινικό διάφραγμα
Τι να κάνετε αν τρέχει η μύτη σας αίμα
Μήπως τρέχει συχνά η μύτη σας αίμα;
Με τι ασχολείται η ωτορινολαρυγγολογία
Όταν κάνετε γυμναστική τρέχει η μύτη σας;
www.emedi.gr
Διαβάστε περισσότερα για τον Γιώργο Αναστασόπουλο
