Χρήσιμες πληροφορίες για την καλσιτονίνη
Η καλσιτονίνη, επίσης, γνωστή ως θυρεοκαλσιτονίνη είναι μια πολυπεπτιδική ορμόνη με 32 αμινοξέα που παράγεται σε ανθρώπους, κυρίως από τα παραθυλακιώδη κύτταρα (C-κύτταρα) του θυρεοειδούς. Προκαλεί μείωση του ασβεστίου στο αίμα (Ca2) μέσω της παραθυρεοειδούς ορμόνης (ΡΤΗ).
Η καλσιτονίνη είναι μια πολυπεπτιδική ορμόνη που εκκρίνεται από τα κύτταρα C του θυρεοειδούς και βοηθάει στη ρύθμιση των επιπέδων του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα. Όταν υπάρχουν στο αίμα υψηλά επίπεδα ασβεστίου (υπερασβεστιαιμία) εκκρίνεται καλσιτονίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της απορρόφησης του ασβεστίου από το γαστρεντερικό σωλήνα, την αναστολή της απορρόφησης του ασβεστίου από τα οστά (από τους οστεοκλάστες και τα οστεοκύτταρα) και την αύξηση της απέκκρισης του ασβεστίου από τα νεφρά. Οι δράσεις αυτές είναι ανταγωνιστικές προς την παραθορμόνη και οδηγούν σε μείωση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα.
Η καλσιτονίνη σχηματίζεται από την πρωτεολυτική διάσπαση ενός μεγαλύτερου προπεπτιδίου, το οποίο είναι προϊόν του γονιδίου CALC1 (Calca).
Η έκκριση καλσιτονίνης διεγείρεται από:
- Την αύξηση στον ορό [Ca2 +]
- Την γαστρίνη και πενταγαστρίνη
Η ορμόνη συμμετέχει στο μεταβολισμό ασβεστίου (Ca2 +) και φωσφόρου. Με πολλούς τρόπους, η καλσιτονίνη εξουδετερώνει την παραθυρεοειδή ορμόνη (ΡΤΗ).
Πιο συγκεκριμένα, η καλσιτονίνη μειώνει το Ca2 + στο αίμα με τέσσερις τρόπους:
- Αναστέλλει την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο
- Αναστέλλει τη δραστηριότητα οστεοκλαστών στα οστά
- Διεγείρει την οστεοβλαστική δραστηριότητα στα οστά
- Αναστέλλει τη νεφρική σωληναριακή επαναπορρόφηση του Ca2 + ώστε να μπορούν να αποβάλλεται με τα ούρα
Ωστόσο, οι επιδράσεις της καλσιτονίνης για την ΡΤΗ είναι:
- Αναστέλλει την επαναρρόφηση φωσφόρου από τα σωληνάρια των νεφρών
- Η καλσιτονίνη προστατεύει από την απώλεια ασβεστίου από τον σκελετό κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης ασβεστίου, όπως η εγκυμοσύνη και, κυρίως, η γαλουχία
- Άλλες επιπτώσεις είναι στην πρόληψη της μεταγευματικής υπερασβεστιαιμίας που προκύπτει από την απορρόφηση του Ca2 +
- Επίσης, η καλσιτονίνη αναστέλλει την πρόσληψη τροφής μέσω ρύθμισης της όρεξης και της πρόσληψης τροφής.
- Ο υποδοχέας της καλσιτονίνης, ανευρίσκεται στους οστεοκλάστες, και στο νεφρό και σε περιοχές του εγκεφάλου, και γίνεται σύζευξη με τον υποδοχέα G που είναι πρωτεΐνη, ο οποίος συνδέεται με την αδενυλική κυκλάση και συνεπώς συμβάλλει στην παραγωγή του cAMP στα κύτταρα-στόχους. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις ωοθήκες στις γυναίκες και τους όρχεις στους άνδρες.
Η καλσιτονίνη σολομού χρησιμοποιείται για τη θεραπεία:
- της μετεμμηνοπαυσιακής οστεοπόρωσης
- της υπερασβεστιαιμίας
- της νόσου του Paget
- τις οστικές μεταστάσεις
- τον πόνο στα άκρα μετά από ακρωτηριασμό
- για τη θεραπεία της σπονδυλικής στένωσης
Η καλσιτονίνη σολομού απορροφάται και αποβάλλεται ταχέως. Οι μέγιστες συγκεντρώσεις στο πλάσμα επιτυγχάνονται εντός της πρώτης ώρας από τη χορήγηση. Η καλσιτονίνη μεταβολίζεται κυρίως μέσω πρωτεόλυσης στο νεφρό μετά από παρεντερική χορήγηση. Οι μεταβολίτες στερούνται της ειδικής βιολογικής δράσης της καλσιτονίνης. Η βιοδιαθεσιμότητα μετά από υποδόρια και ενδομυϊκή ένεση στον άνθρωπο είναι υψηλή και παρόμοια για τις δύο οδούς χορήγησης (71% και 66%, αντίστοιχα). Η καλσιτονίνη έχει βραχύ χρόνο απορρόφησης και χρόνο ημίσειας ζωής, 10-15 λεπτά και 50-80 λεπτά, αντίστοιχα. Η καλσιτονίνη σολομού σχεδόν αποκλειστικά αποικοδομείται στα νεφρά, σχηματίζονται φαρμακολογικά αδρανή κλάσματα του μορίου. Ως εκ τούτου, η μεταβολική κάθαρση είναι κατά πολύ μικρότερη σε ασθενείς με τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια σε σύγκριση με υγιή άτομα.
Μία αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αδενωμάτων της υπόφυσης έχει αναφερθεί.
Η καλσιτονίνη σολομού μοιάζει με την ανθρώπινη καλσιτονίνη, αλλά είναι περισσότερο δραστική.
Χρήσεις της καλσιτονίνης
- Η καλσιτονίνη μπορούν να χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά για την θεραπεία της υπερασβεστιαιμίας ή της οστεοπόρωσης.
- Η καλσιτονίνη από το στόμα μπορεί να έχει έναν χονδροπροστατευτικό ρόλο στην οστεοαρθρίτιδα. Η καλσιτονίνη δρα άμεσα στους οστεοκλάστες, και απευθείας δράση στα χονδροκύτταρα με την τόνωση του σχηματισμού χόνδρου.
- Οι υποδόριες ενέσεις καλσιτονίνης σε ασθενείς που υποφέρουν από μανία οδηγεί σε σημαντικές μειώσεις στην ευερεθιστότητα, ευφορία και υπερκινητικότητα και επομένως η καλσιτονίνη υπόσχεται πολλά για την αγωγή της διπολικής διαταραχής.
Διαγνωστική αξία της καλσιτονίνης
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικώς και ως δείκτης όγκου για το μυελοειδή θυρεοειδικό καρκίνο, στον οποία τα υψηλά επίπεδα καλσιτονίνης μετά από χειρουργική επέμβαση μπορεί να υποδεικνύουν υποτροπή.
Φυσιολογικές τιμές καλσιτονίνης
- γυναίκες: 5 ng / L ή pg / mL
- άνδρες: 12 ng / L ή pg / mL
- παιδιά κάτω των 6 μηνών: 40 ng / L ή pg / mL
- παιδιά ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και 3 ετών: 15 ng / L ή pg / mL
Αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης έχουν επίσης αναφερθεί σε υπερπλασία των C-κυττάρων θυρεοςιδούς, σε μικροκυτταρικό καρκίνωμα σε άλλες κακοήθειες, σε οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, σε υπερασβεστιαιμία, σε υπεργαστριναιμία και άλλες γαστρεντερικές διαταραχές, και σε πνευμονικές νόσους.
Ο προσδιορισμός της καλσιτονίνης χρησιμοποιείται κυρίως για την αξιολόγηση του μυελοειδούς καρκινώματος του θυρεοειδούς (MTC), το οποίο χαρακτηρίζεται από υπερέκκριση καλσιτονίνης με ταυτόχρονη παρουσία φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου στον ορό.
Σε μερικούς ασθενείς με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς, τα επίπεδα της καλσιτονίνης είναι φυσιολογικά. Εάν σε ασθενή με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς πραγματοποιηθεί χειρουργική επέμβαση, τα επίπεδα Καλσιτονίνης ελέγχονται περιοδικά για να εξασφαλιστεί ότι επιστρέφουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Αν τα επίπεδα παραμένουν αυξημένα, τότε πιθανότατα έχει παραμένει ιστός που παράγει Καλσιτονίνη. Αν τα επίπεδα μειωθούν μετά από τη χειρουργική επέμβαση και στη συνέχεια αυξηθούν, υπάρχει πιθανότητα αναζωπύρωσης του καρκίνου. Προτείνεται στα μέλη των οικογενειών των ασθενών με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς να ελέγχονται μέσω της μέτρησης της καλσιτονίνης.
Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών
• Αύξηση: Αλκοολική κίρρωση, καρκίνος του μαστού, υπερπλασία των C-κυττάρων, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, νόσος Cushing, έκτοπη παραγωγή καλσιτονίνης (όπως στον καρκίνο του παγκρέατος), υπερασβεστιαιμία, όγκοι νησιδίων παγκρέατος, καρκίνος πνεύμονα (μικροκυτταρικός), μυελοειδές καρκίνος θυρεοειδούς, αδένωμα παραθυρεοειδούς, υπερπλασία παραθυρεοειδούς, κακοήθης αναιμία, φαιοχρωμοκύττωμα, θυρεοειδίτιδα, ουραιμία, σύνδρομο Zollinger-Ellison. Φάρμακα: ασβέστιο, επινεφρίνη, γλυκαγόνη, από του στόματος αντισυλληπτικά, πενταγαστρίνη
• Χρησιμοποιείται για την διάγνωση και τον έλεγχο της πορείας του μυελογενούς καρκινώματος του θυρεοειδή από C κύτταρα. Πιθανώς, ελαφρά αυξημένη σε Ca βρόγχων, Ca παγκρέατος και σε μεταστατικό καρκίνωμα μαστού
- Η λήψη αίματος πρέπει να γίνεται μετά το μεσημεριανό γεύμα.
- Μετά από διέγερση με πενταγαστρίνη ακόμα και μικρά καρκινώματα από C κύτταρα με φυσιολογικές βασικές τιμές παρουσιάζουν μαζική άνοδο
Προετοιμασία Ασθενούς για την Εξέταση
• Απαιτείται νηστεία 10 – 12 ωρών πριν από την εξέταση
Διαβάστε, επίσης,
Άσκηση για όσους πάσχουν από οστεοπόρωση
Ο ορμονολογικός εργαστηριακός έλεγχος αίματος
Ο κίνδυνος από την καλσιτονίνη
Κάνετε πλήρη έλεγχο θυρεοειδούς
Ημικρανίες από διαστολή αιμοφόρων αγγείων
www.emedi.gr
