Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΦάρμακαΗ καφεϊνη ως φάρμακο

Η καφεϊνη ως φάρμακο

Το φάρμακο καφεΐνη

 

 

 

 

Η καφεΐνη είναι ένας αναστολέας της ακετυλοχολινεστεράσης. Η καφεΐνη σχετίζεται δομικά με τις μεθυλοξανθίνες θεοφυλλίνη και θεοβρωμίνη.
Η καφεΐνη εμφανίζει ποικίλη φαρμακολογική δράση τόσο στο κεντρικό νευρικό σύστημα όσο και στην περιφέρεια. Η καφεΐνη είναι διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος και του καρδιάκού μυός, διουρητικό, προκαλεί χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών, αυξάνει την έκκριση του γαστρικού οξέος και προκαλεί αύξηση της γλυκόζης και των ελευθέρων λιπαρών οξέων στο πλάσμα. Η καφεΐνη διεγείρει τον προμήκη, το αναπνευστικό, το αγγειοκινητικό και παρασυμπαθητικό κέντρο. Η καφεΐνη προάγει τη σύνθεση και την απελευθέρωση στο πλάσμα των κατεχολαμινών ιδιαίτερα της νορεπινεφρίνης.


Γενικά για την καφεΐνη

Η καφεΐνη βρίσκεται σε ποικίλες ποσότητες στους σπόρους, στα φύλλα και τους καρπούς κάποιων φυτών, όπου δρα ως φυσικό φυτοφάρμακο που παραλύει και σκοτώνει ορισμένα έντομα που τρέφονται με τα φυτά.

Η καφεϊνη από τον άνθρωπο καταναλώνεται σε ροφήματα που βγαίνουν από τους σπόρους του φυτού του καφέ, από τα φύλλα του τσαγιού καθώς και σε διάφορα τρόφιμα και ποτά τύπου κόλα.

Στους ανθρώπους, η καφεΐνη δρα ως προσωρινό διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, αποτρέπει την υπνηλία και αποκαθιστά την εγρήγορση.
Ποτά που περιέχουν καφεΐνη, είναι ο καφές, το τσάι, τα αναψυκτικά και τα ενεργειακά ποτά.

Η καφεΐνη είναι τοξική σε πολύ υψηλές δόσεις. Η κατανάλωσή της παρέχει μια προστατευτική δράση έναντι ορισμένων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων τύπων καρκίνου.

Η καφεΐνη μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις στις αγχώδεις διαταραχές.

Μερικοί άνθρωποι έχουν διαταραχή του ύπνου, αν καταναλώνουν καφεΐνη, ιδιαίτερα κατά τις βραδινές ώρες, άλλοι έχουν μικρή διαταραχή και άλλοι καθόλου. Η επίδραση της καφεΐνης στον ύπνο είναι εξαιρετικά μεταβλητή.

Τα στοιχεία του κινδύνου για την εγκυμοσύνη είναι διφορούμενα, αλλά οι ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι έγκυες και οι θηλάζουσες πρέπει να περιορίσουν την κατανάλωση σε δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα ή λιγότερο.

Η καφεΐνη έχει διουρητικές ιδιότητες, όταν χορηγείται σε άτομα που δεν πίνουν συχνά καφέ, αλλά οι τακτικοί χρήστες θα αναπτύξουν ανοχή στην διουρητική αυτή δράση.


 

Οι επιδράσεις της καφεϊνης στην υγεία

Η καφεΐνη είναι ένα διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Χρησιμοποιείται τόσο για ψυχαγωγικούς σκοπούς, όσο και για ιατρικούς για τη μείωση της φυσικής κόπωσης και για να αποκαταστήσει την εγρήγορση, όταν εμφανίζεται υπνηλία.

Προκαλεί αυξημένη εγρήγορση, ταχύτερη και σαφέστερη ροή της σκέψης, αυξημένη εστίαση και καλύτερο γενικό συντονισμό του σώματος. Η ποσότητα της καφεΐνης που απαιτείται για τις παραπάνω δράσεις ποικίλλει από άτομο σε άτομο, ανάλογα με τον σωματότυπο και το βαθμό ανοχής. Οι επιδράσεις αρχίζουν λιγότερο από μια ώρα μετά την κατανάλωση και συνεχίζονται για περίπου πέντε ώρες.

Η καφεΐνη έχει μια σειρά από επιδράσεις στον ύπνο, αλλά δεν επηρεάζει όλους τους ανθρώπους κατά τον ίδιο τρόπο.

Βελτιώνει την απόδοση κατά τη διάρκεια της στέρησης ύπνου, αλλά μπορεί μετέπειτα να οδηγήσει σε αϋπνία.

Σε εργαζομένους σε βάρδιες οδηγεί σε λιγότερα λάθη που προκαλούνται από την κούραση.

Στο στίβο, μέτριες δόσεις καφεΐνης μπορεί να βελτιώσουν την ταχύτητα, την αντοχή, και την αθλητική απόδοση. Οι υψηλές δόσεις όμως καφεΐνης μπορεί να βλάψουν την αθλητική απόδοση παρεμβαίνοντας στον συντονισμό των κινήσεων.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι, η καφεΐνη μπορεί να βοηθήσει και σε μεγάλο υψόμετρο.


Φυσικές συνέπειες καφεϊνης

Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφεΐνης, συνήθως περισσότερο από 250 mg ανά ημέρα, μπορεί να οδηγήσουν σε μια κατάσταση γνωστή ως καφεϊνισμό. Ο καφεϊνισμός περιλαμβάνει μία σειρά από δυσάρεστα σωματικά και ψυχικά συμπτώματα, όπως νευρικότητα, ευερεθιστότητα, ανησυχία, αϋπνία, πονοκεφάλους και αίσθημα παλμών της καρδιάς.

Η κατανάλωση καφέ συνδέεται με χαμηλότερο συνολικό κίνδυνο καρκίνου. Η μείωση του κινδύνου αφορά κυρίως τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο, τον καρκίνο του ενδομητρίου, αλλά μπορεί, επίσης, να έχει και μια μικρή επίδραση στον ορθοκολικό καρκίνο. Βέβαια, η βαριά κατανάλωση καφέ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Από την άλλη πλευρά, η καφεΐνη έχει αποδειχθεί, ότι αναστέλλει τους κυτταρικούς μηχανισμούς επιδιόρθωσης του DNA, αλλά μόνο σε ακραία υψηλές συγκεντρώσεις που θα μπορούσαν να είναι θανατηφόρες σε ανθρώπους.

Τέσσερα ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ ανά ημέρα δεν επηρεάζουν τον κίνδυνο υπέρτασης σε σύγκριση με την μη κατανάλωση. Ωστόσο, εκείνοι που πίνουν 1 έως 3 φλιτζάνια την ημέρα μπορεί να είναι σε ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο για υπέρταση.

Η καφεΐνη αυξάνει την ενδοφθάλμια πίεση στα άτομα με γλαύκωμα, αλλά δεν φαίνεται να επηρεάζει τα φυσιολογικά άτομα.

Μπορεί να προστατεύσει τους ανθρώπους από κίρρωση του ήπατος.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο καφές εμποδίζει την ανάπτυξη των παιδιών.

Η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των ημικρανιών.

Η κατανάλωση καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο συγγενών δυσπλασιών, αποβολής ή καθυστέρηση της ανάπτυξης, ακόμη και όταν καταναλώνεται σε μέτρια έως υψηλά ποσά. Ωστόσο, ορισμένοι προτείνουν τον περιορισμό της κατανάλωσης καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι ορμονικές αλλαγές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη επιβραδύνουν τη μεταβολική κάθαρση της καφεΐνης από το σύστημα, προκαλώντας μακροχρόνιες επιπτώσεις.

Η καφεΐνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία της άπνοιας, σε διαταραχές της αναπνευστικής δυσχέρειας της προωρότητας και μπορεί, επίσης, να είναι αποτελεσματική στην πρόληψη της βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας σε πρόωρα. Ο μόνος βραχυπρόθεσμος κίνδυνος που σχετίζεται με τη θεραπεία με κιτρική καφεΐνη είναι μια προσωρινή μείωση του σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια της θεραπείας, και μακροπρόθεσμες μελέτες (18 έως 21 μηνών) έδειξαν διαρκή οφέλη της θεραπείας των πρόωρων βρεφών με καφεΐνη. Ωστόσο, τα μακροπρόθεσμα αναπτυξιακά προβλήματα, δεν μπορεί να αποκλειστούν πλήρως.

Όταν δόση καφεΐνης ισοδύναμη με 2-3 φλιτζάνια καφέ χορηγείται σε άτομα που δεν έχουν καταναλώσει καφεΐνη κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ημέρας, παρατηρείται μια διέγερση στην παραγωγή ούρων. Λόγω αυτής της διουρητικής δράσης, ορισμένες αρχές έχουν συστήσει, ότι οι αθλητές ή όσοι πετούν με αεροπλάνο πρέπει να αποφεύγουν την καφεΐνη, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος της αφυδάτωσης. Οι τακτικοί χρήστες της καφεΐνης έχει αποδειχθεί, ότι αναπτύσσουν μια ισχυρή ανοχή στη διουρητική δράση, και οι μελέτες έχουν γενικά αποτύχει να υποστηρίξουν την άποψη ότι η τακτική κατανάλωση καφεϊνούχων ποτών συμβάλλει σημαντικά στην αφυδάτωση, ακόμα και σε αθλητές.


Ψυχικές επιδράσεις της καφεϊνης

Η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει ανησυχία και οξυθυμία. Μπορεί, επίσης, να φέρει αϋπνία, να προκαλέσει πονοκεφάλους, ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό ή άλλα προβλήματα. Σε διακοπή της χρήσης καφεΐνης, παρατηρούνται συμπτώματα στέρησης. Μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι στις επιδράσεις της καφεΐνης σε σχέση με άλλους και θα πρέπει να περιορίσουν τη χρήση της.

Τέσσερις διαταραχές επαγόμενες από την καφεϊνη:

-Δηλητηρίαση με καφεΐνη
-Διαταραχή του ύπνου από την καφεΐνη
-Διαταραχή άγχους από την καφεΐνη
-Διαταραχή που δεν ορίζεται διαφορετικά (NOS)

Μερικές μελέτες πάντως έχουν διαπιστώσει προστασία κατά της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Σε υψηλές δόσεις, μεγαλύτερες από 300 mg, μπορεί τόσο να προκαλέσει και να επιδεινώσει το άγχος και σπάνια να προκαλέσει μανία και ψύχωση.

Μέτριες δόσεις καφεΐνης μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης, Επίσης η καφεϊνη μειώνει τον κίνδυνο αυτοκτονίας.

Σε μέτριες δόσεις καφεΐνης δεν επηρεάζεται η μάθηση ή η μνήμη.

Η καφεϊνη βοηθάει τους ασθενείς που είναι διασωληνωμένοι στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, να αποδιασωληνωθούν και να αναπνέουν μόνοι τους.


Κύρια συμπτώματα της δηλητηρίασης από καφεΐνη

Η υπερδοσολογία μπορεί να οδηγήσει σε μια υπερδιέγερση.

Τα συμπτώματα δηλητηρίασης από καφεΐνη είναι συγκρίσιμα με τα συμπτώματα της υπερβολικής δόσης από άλλα διεγερτικά: ανησυχία, νευρικότητα, άγχος, διέγερση, αϋπνία, έξαψη του προσώπου, αυξημένη διούρηση, γαστρεντερικές διαταραχές, μυϊκές συσπάσεις, αυξημένη ροή της σκέψης και του λόγου, ευερεθιστότητα, ταχυπαλμία και ψυχοκινητική διέγερση. Σε πολύ υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει μανία, κατάθλιψη, αποπροσανατολισμό, άρση αναστολών, ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις ή ψύχωση, αλλά και ραβδομυόλυση, δηλαδή καταστροφή του μυϊκού ιστού ακόμη και σε θάνατο.

Η μέση θανατηφόρος δόση της καφεϊνης υπολογίζεται ότι είναι περίπου 150 έως 200 χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο μάζας σώματος ή περίπου 80 έως 100 φλιτζάνια καφέ για ένα μέσο ενήλικα. Έχουν αναφερθεί θάνατοι από υπερβολική δόση χαπιών καφεΐνης με εισαγωγή στο νοσοκομείο με μόλις 2 γραμμάρια καφεΐνης. Ορισμένα φάρμακα, όπως η φλουβοξαμίνη ή λεβοφλοξασίνη, αναστέλλουν το ένζυμο του ήπατος υπεύθυνο για το μεταβολισμό της καφεΐνης, αυξάνοντας έτσι τα τις συγκεντρώσεις στο αίμα. Ο θάνατος επέρχεται, συνήθως, από κοιλιακή μαρμαρυγή που προκαλείται από τις επιδράσεις της καφεΐνης στο καρδιαγγειακό σύστημα.

Η θεραπεία της σοβαρής δηλητηρίασης με καφεΐνη είναι γενικά υποστηρικτική, παρέχοντας θεραπεία των άμεσων συμπτωμάτων, αλλά αν ο ασθενής έχει πολύ υψηλά επίπεδα καφεϊνης αιμοκάθαρση μπορεί να απαιτηθεί.


Εθισμός από την καφεΐνη

Με την επαναλαμβανόμενη χρήση, σωματική εξάρτηση ή εθισμός είναι πιθανό να συμβεί. Επίσης, οι διεγερτικές επιδράσεις της καφεΐνης μειώνονται σημαντικά με την πάροδο του χρόνου από ανοχή.

Τα συμπτώματα στέρησης, όπως κεφαλαλγία, ευερεθιστότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, υπνηλία, αϋπνία και πόνος στο στομάχι και στο άνω μέρους του σώματος και των αρθρώσεων, μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε 12 έως 24 ώρες μετά τη διακοπή της πρόσληψης καφεΐνης, με αιχμή τις 48 ώρες και συνήθως διαρκούν 2 έως 9 ημέρες.


Η επίδραση της καφεΐνης στα ζώα

-Η καφεΐνη στις αράχνες προκαλεί παρενέργειες και τις οδηγεί σε ακανόνιστη κατασκευή των ιστών τους.

-Η καφεΐνη είναι σημαντικά τοξική για διάφορα ζώα, όπως σκύλους και πουλιά. Η αυξημένη τοξικότητα της καφεΐνης οφείλεται στην μειωμένη ικανότητα να μεταβολίζουν την ένωση.

-Η καφεΐνη έχει, επίσης, έντονη επίδραση στα μαλάκια και διάφορα έντομα.


Κατανάλωση καφέ

Η παγκόσμια κατανάλωση καφεΐνης έχει εκτιμηθεί σε 120.000 τόνους ανά έτος, γεγονός που την καθιστά την πιο δημοφιλή ψυχοτρόπο ουσία του κόσμου.
Φυτικές πηγές καφεΐνης περιέχουν μίγματα και άλλων αλκαλοειδών ξανθίνης, όπως θεοφυλλίνη και θεοβρωμίνη και άλλες ουσίες όπως οι πολυφαινόλες που μπορούν να σχηματίσουν αδιάλυτα σύμπλοκα με την καφεΐνη.

Η περιεκτικότητα σε καφεΐνη του καφέ ποικίλλει ευρέως, ανάλογα με τον τύπο του κόκκου του καφέ και τη μέθοδο παρασκευής που χρησιμοποιείται. Σε γενικές γραμμές, μια μερίδα του καφέ έχει 80 -100 mg καφεΐνη για μία και μόνο δόση (30 ml) του εσπρέσο και περίπου 100-125 χιλιοστόγραμμα για ένα φλιτζάνι (120 ml) του καφέ φίλτρου.

Το τσάι περιέχει περισσότερη καφεΐνη από τον καφέ σε ξηρό βάρος, αλλά η παρασκευή του την εξασθενεί (40% του καφέ). Επίσης, στην περιεκτικότητα σε καφεΐνη συμβάλλουν οι συνθήκες καλλιέργειας, οι τεχνικές επεξεργασίας και άλλες μεταβλητές. Έτσι, ορισμένα είδη τσαγιού μπορεί να περιέχουν κάπως περισσότερη καφεΐνη από ό, τι άλλα είδη τσαγιού. Το τσάι περιέχει μικρές ποσότητες θεοβρωμίνης και ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα θεοφυλλίνης από τον καφέ.

Το Guarana που αποτελεί πρωταρχικό συστατικό των ενεργειακών ποτών, περιέχει μεγάλες ποσότητες καφεΐνης, με μικρές ποσότητες θεοβρωμίνης και θεοφυλλίνης.

Η σοκολάτα που προέρχεται από κόκκους κακάο περιέχει μία μικρή ποσότητα καφεΐνης. Μια σοκολάτα γάλακτος έχει περίπου τόση καφεΐνη όση ένα φλιτζάνι καφέ χωρίς καφεΐνη, μολονότι ορισμένες σκούρες σοκολάτες σήμερα περιέχουν 160 mg καφεΐνη ανά 100 γρ.

Διάφοροι κατασκευαστές δισκίων καφεΐνης, υποστηρίζουν ότι η χρήση καφεΐνης σε χάπια βελτιώνει την ψυχική εγρήγορση. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώθηκαν από την έρευνα που δείχνει ότι η χρήση καφεΐνης (είτε με τη μορφή ταμπλέτας ή όχι) οδηγεί σε μειωμένη κόπωση και αυξημένη προσοχή. Αυτά τα δισκία χρησιμοποιούνται, συνήθως, από φοιτητές που σπουδάζουν, για τις εξετάσεις τους και από άτομα που εργάζονται ή οδηγούν για πολλές ώρες. Υπάρχουν και ταινίες καφεΐνης ως εναλλακτική λύση για τα ενεργειακά ποτά. Μια άλλη ασυνήθιστη πρόσληψη είναι η καφεΐνη σε κραγιόν…


Χημικές ιδιότητες της καφεΐνης και βιοσύνθεση

Η καφεΐνη συντίθεται σε φυτά από νουκλεοτίδια πουρίνης ΑΜΡ, GMP, και ΙΜΡ. Αυτα με τη σειρά τους μετατρέπονται σε θεοβρωμίνη και ακολούθως, η τελευταία είναι η πρόδρομος της καφεΐνης.

Η καθαρή άνυδρη καφεΐνη είναι μια λευκή άχρωμη σκόνη με σημείο τήξεως 227-228 ° C.

Η καφεΐνη είναι μετρίως διαλυτή σε νερό σε θερμοκρασία δωματίου (2 g/100 mL), αλλά πολύ διαλυτή σε νερό που βράζει (66 g/100 mL). Είναι επίσης μετρίως διαλυτή σε αιθανόλη (1.5 g/100 ml).

Μέσα στο σώμα ανταγωνίζεται μια ουσία που ονομάζεται αδενοσίνη που φυσικά κυκλοφορεί σε υψηλά επίπεδα σε όλο το σώμα και ειδικά στο νευρικό σύστημα. Στον εγκέφαλο, η αδενοσίνη παίζει ένα προστατευτικό ρόλο και ρόλος της είναι να μειώνει τα επίπεδα δραστηριότητας των νευρώνων. Για παράδειγμα, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, ότι η αδενοσίνη επάγει τη νάρκη σε ζώα.

Κύριος μηχανισμός της δράσης καφεΐνης είναι ο ανταγωνισμός των υποδοχέων της αδενοσίνης στον εγκέφαλο.

Η αδενοσίνη δρα ως αναστολέας των νευροδιαβιιβαστών και καταστέλλει τη δραστηριότητα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η κατανάλωση της καφεΐνης ανταγωνίζεται την αδενοσίνη και αυξάνει τη δραστηριότητα αυτών των νευροδιαβιβαστών, όπως ακετυλοχολίνη, επινεφρίνη, ντοπαμίνη, σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη και γλουταμίνη.

Η καφεΐνη αναστέλλει επίσης την ακετυλοχολινεστεράση, ένα ένζυμο που διασπά την ακετυλοχολίνη. Συνέπεια είναι η διάρκεια της δράσης της ακετυλοχολίνης να είναι αυξημένη στους νικοτινικούς και μουσκαρινικούς υποδοχείς στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Επειδή η καφεΐνη είναι υδατοδιαλυτή και λιποδιαλυτή, διασχίζει εύκολα τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Ο κύριος τρόπος δράσης στον εγκέφαλο είναι ως εκλεκτικός ανταγωνιστής των υποδοχέων της αδενοσίνης. Η καφεΐνη ως μόριο είναι δομικά παρόμοιο με την αδενοσίνη και είναι ικανό να συνδέεται με τους υποδοχείς αδενοσίνης επί της επιφανείας των κυττάρων, διακόπτωντας την ενεργοποίηση τους, ενεργώντας έτσι, ως ένας ανταγωνιστικός αναστολέας.

Η αδενοσίνη βρίσκεται σε κάθε μέρος του σώματος, επειδή παίζει ένα ρόλο στην τριφωσφορική αδενοσίνη (ΑΤΡ) που σχετίζεται με την παραγωγή ενέργειας και είναι, επίσης, απαραίτητη για τη σύνθεση του RNA, αλλά έχει και πρόσθετες λειτουργίες στον εγκέφαλο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, η αδενοσίνη δρα στην προστασία του εγκεφάλου με καταστολή της νευρωνικής δραστηριότητας και με την αύξηση της ροής του αίματος μέσω των υποδοχέων που βρίσκονται στους αγγειακούς λείους μύες. Η αδενοσίνη αυξάνεται από διάφορους τύπους μεταβολικού στρες, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης οξυγόνου και της διακοπής της ροής του αίματος.

Αρκετές τάξεις υποδοχέων αδενοσίνης έχουν περιγραφεί, με διαφορετικές ανατομικές κατανομές.

-Οι Α1 υποδοχείς διανέμονται ευρέως και δρουν αναστέλλοντας την πρόσληψη ασβεστίου.

-Οι υποδοχείς Α2Α είναι συγκεντρωμένοι στα βασικά γάγγλια, μια περιοχή που παίζει ένα κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο της συμπεριφοράς, αλλά μπορεί να βρεθούν και σε άλλα μέρη του εγκεφάλου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Α 2Α υποδοχείς αλληλεπιδρούν με το σύστημα της ντοπαμίνης που εμπλέκεται στην ανταμοιβή και την εγρήγορση. Οι Α2Α υποδοχείς μπορεί, επίσης, να βρεθούν στα τοιχώματα των αρτηριών και των μεμβρανών των κυττάρων του αίματος. Η συσσώρευση της αδενοσίνης μπορεί να είναι μια κύρια αιτία της αίσθησης της υπνηλίας που ακολουθεί την παρατεταμένη διανοητική δραστηριότητα και τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να προκαλούνται τόσο από την αναστολή της εγρήγορσης που προάγουν οι νευρώνες μέσω των Α1 υποδοχέων όσο και από την ενεργοποίηση του ύπνου με την προώθηση των νευρώνων μέσω έμμεσων επιδράσεων στους Α2Α υποδοχείς.

Η καφεΐνη, όπως και άλλες ξανθίνες, επίσης δρουν ως αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης.

Στην κλασική ή μεταβολική θεωρία, η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει την κατανάλωση του λίπους και να μειώσει τη χρησιμοποίηση του γλυκογόνου. Η καφεΐνη κινητοποιεί τα ελεύθερα λιπαρά οξέα από τους μυς αυξάνοντας τα κυκλοφορούντα επίπεδα επινεφρίνης. Η αυξημένη διαθεσιμότητα των ελεύθερων λιπαρών οξέων αυξάνει την οξείδωση των λιπών, βελτιώνοντας έτσι την απόδοση αντοχής.

Στο νευρικό σύστημα, η καφεΐνη μπορεί να μειώσει την αντίληψη της προσπάθειας με τη μείωση του ορίου ενεργοποίησης νευρώνα.


Μεταβολίτες της καφεΐνης
Η καφεΐνη μεταβολίζεται στο ήπαρ από το σύστημα του κυτοχρώματος Ρ450 (ένζυμο οξειδάσης-ισοένζυμο 1Α2) σε τρεις μεταβολικές διμεθυλξανθίνες και κάθε μία έχει τις δικές τις επιπτώσεις της στο σώμα:
-Παραξανθίνη (84%): Αυξάνει την λιπόλυση, οδηγώντας σε αυξημένα γλυκερόλης και επίπεδα ελεύθερων λιπαρών οξέων στο πλάσμα του αίματος.
Θεοβρωμίνη (12%): Διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τον όγκο των ούρων. Η θεοβρωμίνη είναι, επίσης, το κύριο αλκαλοειδές στο κακάο και τη σοκολάτα.
-Θεοφυλλίνη (4%): Χαλαρώνει τους λείους μύες των βρόγχων και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άσθματος. Η θεραπευτική δόση της θεοφυλλίνης, ωστόσο, είναι πολλές φορές μεγαλύτερη από τα επίπεδα που επιτυγχάνονται από τον μεταβολισμό της καφεΐνης.

Κάθε ένας από αυτούς τους μεταβολίτες μεταβολίζεται περαιτέρω και στη συνέχεια εκκρίνεται στα ούρα. Η καφεΐνη μπορεί να συσσωρεύεται σε άτομα με σοβαρή ηπατική νόσο με αύξηση του χρόνου ημίσειας ζωής. Ορισμένα αντιβιοτικά κινολόνης ασκούν ένα ανασταλτικό αποτέλεσμα επί του κυτοχρώματος Ρ-450 ενζύμου CYP1A2, μειώνοντας έτσι την κάθαρση της καφεΐνης και αυξάνοντας τα επίπεδα στο αίμα.

Η καφεΐνη από τον καφέ ή άλλες πηγές απορροφάται από το λεπτό έντερο εντός 45 λεπτών από την κατάποση και κατόπιν διανέμεται σε όλους τους ιστούς του σώματος. Η μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα επιτυγχάνεται εντός μιας ώρας.

Η καφεΐνη μπορεί, επίσης, να απορροφηθεί από το ορθό και αυτό αποδεικνύεται από τα υπόθετα τρυγικής εργοταμίνης και καφεΐνης για την ανακούφιση της ημικρανίας και χλωροβουτανόλης και καφεΐνης για τη θεραπεία της υπερέμεσης.

Η βιολογική ημιζωή της καφεΐνης, ο χρόνος δηλαδή, που απαιτείται για να εξαλειφθεί η καφεΐνη από το σώμα, ποικίλλει ευρέως μεταξύ των ατόμων και επηρεάζεται από παράγοντες, όπως η ηλικία, η ηπατική λειτουργία, η εγκυμοσύνη, μερικές παράλληλες θεραπευτικές αγωγές και το επίπεδο των ένζυμων του ήπατος που απαιτούνται για τον μεταβολισμό της καφεΐνης. Μπορεί, επίσης, να τροποποιηθεί σημαντικά από φάρμακα ή ορμονικές καταστάσεις. Είναι περίπου 6 ώρες. Βαρείς καπνιστές τσιγάρων εμφανίζουν μια μείωση στο χρόνο ημίσειας ζωής της τάξης του 30-50%. Τα από του στόματος αντισυλληπτικά μπορεί να τον διπλασιάσουν τον χρόνο αυτό και η εγκυμοσύνη μπορεί να τον αυξήσει ακόμη περισσότερο, σε ποσοστό ως 15 ώρες κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου. Σε νεογέννητα βρέφη η ημίσεια ζωή μπορεί να είναι 80 ώρες ή περισσότερο. Η αντικαταθλιπτική φλουβοξαμίνη μειώνει την κάθαρση της καφεΐνης. κατά περισσότερο από 90%, και παρατείνει την εξάλειψή της ημίσειας ζωής περισσότερο από δέκα φορές, από 4,9 έως 56 ώρες.

Σε ανασκόπηση από πέντε μελέτες σε πάνω από 47.000 άτομα ευρωπαϊκής καταγωγής, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, η συνήθης πρόσληψη καφεΐνης συνδέεται με παραλλαγές σε δύο γονίδια, που ρυθμίζουν το πόσο γρήγορα ο οργανισμός επεξεργάζεται την καφείνη.

Η καφεΐνη μπορεί να μετρηθεί στο αίμα, πλάσμα, ορό ή για την παρακολούθηση της θεραπείας σε νεογνά, να επιβεβαιωθεί η διάγνωση της δηλητηρίασης ή να διευκολύνουν την Ιατροδικαστική στη διερεύνηση του θανάτου. Τα επίπεδα καφεΐνης στο πλάσμα είναι συνήθως 2-10 mg/L στους πότες καφέ, 12-36 mg /L σε νεογνά που λαμβάνουν θεραπεία για άπνοια, και 40-400 mg/L σε θύματα οξείας δηλητηρίασης. Σε ανταγωνιστικά αθλητικά προγράμματα, επίπεδα άνω των 15 mg/L θεωρείται ότι είναι κατάχρηση.


Ντεκαφεϊνέ καφές
Εκχύλιση της καφεΐνης από τον καφέ… Οι κόκκοι καφέ μουλιάζουν σε νερό. Το νερό, το οποίο περιέχει πολλές άλλες ενώσεις εκτός από την καφεΐνη, συμβάλλει στην γεύση του καφέ και στη συνέχεια διέρχεται μέσω ενεργοποιημένου ξυλάνθρακα, που αφαιρεί την καφεΐνη.


Στον επόμενο πίνακα αναφέρεται η ποσότητα καφεΐνης σε mgr που περιέχεται ο’ ένα φλιτζάνι του αντίστοιχου τύπου ροφήματος καφέ:
Arabica 45 – 50 mgr
Robusta 100-150 mgr
Στιγμιαίος 60 -100 mgr
Decafeine 3 – 6 mgr
Espresso 150 – 300 mgr
Ελληνικός 150-300 mgr

Τρόφιμα με περιεκτικότητα σε καφεΐνη
• Καφές (150ml) 50-120 mg
• Τσάι (150ml) 15-20 mg
• Σοκολάτα (50g) 40 mg
• Coca Cola (330ml) 50 mg

Διαβάστε, επίσης,

Η αφυδάτωση προκαλεί πολλές ασθένειες

Να πίνετε τσάι

Χρήσιμες πληροφορίες για τα διουρητικά

Ο καφές αυξάνει τη διάρκεια ζωής

Απολαύστε έναν espresso

Οι τροφές που δεν κάνουν καλό στο δέρμα μας

Τα ενεργειακά ποτά είναι επικίνδυνα

Συμπληρώματα διατροφής για να κάψετε λίπος κατά την άσκηση

Τα μυστικά του καφέ

Ο καφές κάνει καλό στην υγεία

Καλοκαίρι χωρίς φραπέ δεν γίνεται

Τροφές που δεν πρέπει να δίνετε στον σκύλο σας

Τι να πίνετε τσάι ή καφέ;

Να αποφεύγετε το γάλα στον καφέ

Ποιοι είναι επιρρεπείς στις διεγερτικές ουσίες;

Τα ιδανικά ροφήματα για την άσκηση

Ο πράσινος καφές αδυνατίζει

Έχετε καταναλώσει πολύ καφέ και τσιγάρα;

Ο καφές χαρίζει χρόνια ζωής

Τσάι για να βελτιώσετε τη μνήμη σας

Αν έχετε συχνά ταχυκαρδία

Χρήσιμες πληροφορίες για τον καφέ

www.emedi.gr

 

Print Friendly, PDF & Email
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19

Ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από εμβόλια mRNA COVID-19. Οι κυριότερες είναι οι καρδιoαγγειακές επιπλοκές, οι θρομβώσεις και η θρομβοπενία. Επιμέλεια παρουσίασης  Δρ Σάββη Μάλλιου Κριαρά  Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος, MD,...

ΔΗΜΟΦΙΛΗ