Οζώδες ερύθημα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των λιποκυττάρων κάτω από το δέρμα
Οζώδες ερύθημα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των λιποκυττάρων κάτω από το δέρμα με αποτέλεσμα ευαίσθητα ερυθρά οζίδια ή εξογκώματα εμφανίζονται, συνήθως, και στις δύο κνήμες. Μπορεί να προκληθεί από μια ποικιλία καταστάσεων και συνήθως, υποχωρεί αυτόματα εντός 30 ημερών. Είναι συχνό σε νέους ηλικίας 12-20 ετών.
Το οζώδες ερύθημα είναι εξάνθημα που χαρακτηρίζεται από επώδυνα ερυθρά οζίδια χωρίς εξέλκωση και χωρίς σαφή όρια με διάμετρο 2-6 cm. Σχεδόν, όλοι οι ασθενείς παρουσιάζουν συμμετρικά, ελαφρώς ζεστά, υποδόρια οζίδια και πλάκες που έχουν κόκκινο χρώμα, το οποίο στη συνέχεια παίρνει πιο γκρίζους και γήινους τόνους καθώς οι βλάβες γίνονται πιο χρόνιες. Κλινική εικόνα πολλαπλών, αμφοτερόπλευρων, δερματικών, φλεγμονωδών, εξανθημάτων που δεν προκαλούν εξέλκωση ή ουλοποίηση, τα οποία χαρακτηριστικά αλλάζουν χρώματα καταλείποντας περιοχές που προσωρινά έχουν χρώμα σαν εκχύμωση. Αναπτύσσεται συχνότερα στις εκτατικές επιφάνειες της κνήμης, λιγότερο συχνά στους μηρούς και στα αντιβράχια. Είναι, συνήθως, ιδιοπαθές, αλλά μπορεί να αποτελεί εκδήλωση μίας ποικιλίας κλινικών καταστάσεων.
Θα υφεθεί συνήθως σε 3-6 εβδομάδες χωρίς ουλοποίηση ή ατροφία.
Επηρεαζόμενα συστήματα: Δέρμα/Εξωκρινείς
Επικρατέστερη ηλικία: 20-30 χρόνια
Επικρατέστερο φύλο: Γυναίκες > Άνδρες (3:1)
Παιδιατρικό: Συχνότητα ίδια και στα δύο φύλα
Κύηση: Μπορεί να υπάρχουν υποτροπές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΟΖΩΔΟΥΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΟΣ
Το οζώδες ερύθημα είναι πιθανώς μια αντίδραση καθυστερημένης υπερευαισθησίας σε μια ποικιλία αντιγόνων. Αν και έχουν αποδειχθεί κυκλοφορούντα ανοσοσυμπλέγματα σε ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, δεν έχουν βρεθεί σε ιδιοπαθή ή απλές περιπτώσεις.
ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΟΖΩΔΟΥΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΟΣ
Πρώιμη φάση
Τα πρώτα σημεία του οζώδους ερυθήματος είναι, συχνά, συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως πυρετός, βήχας, κακουχία και πόνοι στις αρθρώσεις. Μερικά άτομα αντιμετωπίζουν, επίσης, δυσκαμψία ή πρήξιμο στις αρθρώσεις και απώλεια βάρους.
Δερματική φάση
Το οζώδες ερύθημα χαρακτηρίζεται από οζίδια (25–51 mm) (στρογγυλεμένα εξογκώματα) κάτω από την επιφάνεια του δέρματος, συνήθως, στις κνήμες. Αυτά τα υποδόρια οζίδια μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα, αλλά οι πιο συνηθισμένες περιοχές είναι οι κνήμες, τα χέρια, οι μηροί και ο κορμός. Κάθε οζίδιο, συνήθως, εξαφανίζεται μετά από περίπου δύο εβδομάδες, αν και νέα μπορεί να συνεχίσουν να σχηματίζονται για έως έξι ή οκτώ εβδομάδες. Ένα νέο οζίδιο εμφανίζεται, συνήθως, κόκκινο και είναι ζεστό και σταθερό στην αφή. Η ερυθρότητα αρχίζει να εξασθενίζει και σταδιακά γίνεται πιο μαλακό και μικρότερο μέχρι να εξαφανιστεί. Κάθε οζίδιο, συνήθως, θεραπεύεται εντελώς χωρίς ουλές κατά τη διάρκεια περίπου δύο εβδομάδων. Ο πόνος στις αρθρώσεις και η φλεγμονή μερικές φορές συνεχίζονται για αρκετές εβδομάδες ή μήνες μετά την εμφάνιση των οζιδίων.
Οι λιγότερο συχνές παραλλαγές του οζώδους ερυθήματος περιλαμβάνουν:
Ελκώδεις μορφές, που εμφανίζονται στη νόσο του Crohn
Ερύθημα μωλωποειδές, όταν μια υποδόρια αιμορραγία εμφανίζεται σε μια βλάβη οζώδους ερυθήματος, προκαλώντας τη βλάβη να μοιάζει με ένα μώλωπα
Μεταναστευτικό οζώδες ερύθημα μια σπάνια μορφή χρόνιου οζώδους ερυθήματος που χαρακτηρίζεται από ασύμμετρα οζίδια που είναι ήπια ευαίσθητα και μεταναστεύουν με την πάροδο του χρόνου. Μια κλινική κατηγορία μεταναστευτικού οζώδους ερυθήματος (υποξεία, οζώδης, μεταναστευτική υποδερματίτιδα) είναι συχνά μονόπλευρη με όζους λιγότερους στον αριθμό, μικρότερους σε μέγεθος, που παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα, συχνά επεκτεινόμενους περιφερικότερα, διαιρούμενοι σε μικρότερους όζους
Σύνδρομο Lofgren (οζώδες ερύθημα και πυλαία λεμφαδενοπάθεια) εμφανίζεται σε ποικίλες καταστάσεις και δεν υποδηλώνει αποκλειστικά σαρκοείδωση
- Υπεγερμένοι, θερμοί, ευαίσθητοι, ζωηρού ερυθροϊώδους χρώματος όζοι στην πρόσθια επιφάνεια της κνήμης
- Είναι δυνατόν να εμφανισθούν, επίσης, σε οποιαδήποτε περιοχή με υποδόριο λίπος
- Διάμετρος 1-15 cm
- Πυρετός, αδιαθεσία, ρίγη
- Αρθραλγίες
- Όψιμος εμφανίζεται αποχρωματισμός του δέρματος το οποίο αποκτά γαλαζωπό χρώμα
- Πυλαία λεμφαδενοπάθεια
- Βλάβες σκληρού χιτώνα οφθαλμού
ΑΙΤΙΑ – ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΟΖΩΔΟΥΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΟΣ
Ένα χρήσιμο μνημονικό για τις αιτίες είναι το SORE SHINS (Streptococci, OCP-Oral Contraceptive Pill, Rickettsia, Eponymous (Behçet), Sulfonamides, Hansen’s Disease (Leprosy), IBD, NHL, Sarcoidosis.
- Ιδιοπαθής. Σε περίπου 30-50% των περιπτώσεων, η αιτία είναι άγνωστη.
- Βακτηριακή – στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις, φυματίωση, λέπρα, yersinia enterocolitica, τουλαραιμία, καμπυλοβακτηρίδιο, σαλμονέλα, σιγκέλλα, γονόρροια, Mycoplasma pneumoniae, νόσος εξ ονύχων γάλης (Cat scratch) ή καλοήθης δικτυενδοθηλίωση, από το ενδοκυτταρικό βακτήριο Bartonella henselae ένα gram-αρνητικό βακτήριο
- Σαρκοείδωση
- Νόσος του Behçet
- Φάρμακα-σουλφοναμίδες, από του στόματος αντισυλληπτικά, βρωμιούχες ενώσεις, Σουλφοναμίδες, Πενικιλίνες, Εμβολιασμός για την ηπατίτιδα Β
- Εγκυμοσύνη
- Εν τω βάθει μυκητιάσεις-δερματόφυτα, κοκκιδιοειδομύκωση ή κοκκιδιοειδομυκητίαση ή πυρετός της κοιλάδας, ιστοπλάσμωση (Histoplasma capsulatum), βλαστομύκωση
- Ιογενείς/χλαμυδιακές λοιμώξεις-λοιμώδης μονοπυρήνωση (ιός Epstein-Barr), αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα
- Εντεροπάθειες-ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn, φλεγμονώδης νόσος εντέρου
- Κακοήθειες-λέμφωμα Non-Hodgkin/λευχαιμία, σάρκωμα, μετά από ακτινοθεραπεία, καρκίνος, συμπεριλαμβανομένου, καρκινοειδείς όγκοι, καρκίνος στο πάγκρεας
- Υπάρχει συσχέτιση με το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας HLA-B27, το οποίο υπάρχει στο 65% των ασθενών με οζώδες ερύθημα
- Μπορεί, επίσης, να οφείλεται στην υπερβολική παραγωγή αντισωμάτων σε λέπρα που οδηγεί σε εναπόθεση ανοσοσυμπλεγμάτων
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Επιπολής θρομβοφλεβίτιδα
- Κυτταρίτιδα
- Σηπτικά έμβολα
- Σκληρό ερύθημα (ψυχροί, ελκωτικοί οζοι)
- Οζώδης αγγειΐτιδα (θερμοι, ελκωτικοί οζοι)
- Νόσος Weber-Christian (ινώδεις ουλοποιούμενοι όζοι)
- Υποδερματίτιδα του λύκου
- Δερματική οζώδης πολυαρτηρίτιδα
- Κοκκιωματώδης σαρκοείδωση
- Λέμφωμα
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Αύξηση της ΤΚΕ
- Γενική αίματος: ήπια λευκοκυττάρωση
- Καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος – τίτλοι ASTO
- Καλλιέργεια κοπράνων και εξέταση για λευκά αιμοσφαίρια όταν ενδείκνυται
- Έλεγχος δερμοαντίδρασης για μυκοβακτηρίδια αν υπάρχουν ενδείξεις
Φάρμακα που μπορεί να μεταβάλλουν τα ευρήματα: Προηγηθείσα θεραπεία με αντιβιοτικά μπορεί να επηρεάσει τις καλλιέργειες
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Διαφραγματική υποδερματίτιδα
- Διήθημα ουδετεροφίλων στα διαφράγματα του λιπώδους ιστού στην πρώιμη φάση της νόσου
- Όψιμος στην πορεία της νόσου κυριαρχούν τα μονοπύρηνα κύτταρα και τα ιστιοκύτταρα
- Προσβολή της κατώτερης επιδερμίδας και υποδορίου και ίνωση διαφραγμάτων λιπώδους ιστού μπορεί να συμβεί αργότερα
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
Ακτινογραφία θώρακος για πυλαία λεμφαδενοπάθεια ή πνευμονικά διηθήματα
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Βαθιά βιοψία δέρματος που να περιλαμβάνει υποδόριο λίπος. Καλύτερα, να μη γίνεται
Το οζώδες ερύθημα διαγιγνώσκεται κλινικά.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΖΩΔΟΥΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΟΣ
ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
- Υγρά επιθέματα (ζεστές κάλτσες και τοπική φαρμακευτική αγωγή δεν βοηθούν)
- Διακόψτε φάρμακα που ενοχοποιούνται για την εκδήλωση της νόσου
- Θεραπεύσατε υποκείμενο νόσημα
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
- Κατάκλιση, ανύψωση κάτω άκρων
- Ελαστικοί επίδεσμοι ή υποστηρικτικές κάλτσες μπορούν να βοηθήσουν αν ο άρρωστος θέλει να είναι όρθιος και να κινείται
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
- Οι βλάβες θα υποχωρήσουν σε μερικούς μήνες
- Δεν αναμένεται δημιουργία ουλής
- Πόνοι αρθρώσεων μπορεί να υπάρχουν και να επιμένουν
- Λιγότερο από 20% υποτροπή
ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΚΛΟΓΗΣ
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ):
- Ασπιρίνη 325 mg 8-12 την ημέρα. Χρησιμοποιείστε εντεροδιαλυτά σκευάσματα για πρόληψη ενοχλημάτων από το ΓΕΣ. Παρακολουθείστε επίπεδα αίματος
- Ινδομεθακίνη 75-100 mg την ημέρα διαιρεμένα σε 3 δόσεις
- Ναπροξένη (Naprosyn) 500-1000 mg την ημέρα διαιρεμένα σε 2 δόσεις
Αντενδείξεις:
- Ενεργό ή πρόσφατο πεπτικό έλκος
- Ιστορικό υπερευαισθησίας σε ΜΣΑΦ
Προφυλάξεις:
- Γαστρεντερική δυσφορία/αιμορραγία
- Κατακράτηση υγρών
- Μείωση της δόσης σε ηλικιωμένους, ειδικά σ’ αυτούς με νεφρική νόσο, διαβήτη, καρδιακή ανεπάρκεια
- Μπορεί να καλύπτουν τον πυρετό
- Τα ΜΣΑΦ μπορεί να αυξήσουν τα ηπατικά ένζυμα
Σημαντικές πιθανές αλληλεπιδράσεις:
- Μπορεί να αντιστρατεύονται τα αντιυπερτασικά αποτελέσματα των διουρητικών και των β-αναστολέων
- Τα ΜΣΑΦ μπορεί να αυξάνουν τα επίπεδα λιθίου στο πλάσμα
- Προσοχή στη ναπροξένη ή σε άλλα φάρμακα με υψηλή συγγένεια προς τις πρωτεΐνες, γιατί μπορεί να ανταγωνίζονται στην δέσμευση με την λευκωματίνη και έτσι να αυξηθούν τα επίπεδα στο αίμα
- Τα ΜΣΑΦ μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές αυξήσεις των επιπέδων μεθοτρεξάτης στο πλάσμα και να παρατείνουν τη δράση της
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
- Ιωδιούχο κάλιο 400-900 mg ημερησίως διαιρεμένο σε δυο ή τρεις δόσεις
- Κορτικοστερεοειδή μόνο σε πολύ βαριές ανθεκτικές περιπτώσεις
Το οζώδες ερύθημα είναι αυτοπεριοριζόμενο και συνήθως, υποχωρεί εντός 3-6 εβδομάδων. Υπάρχει μια επαναλαμβανόμενη μορφή και στα παιδιά αποδίδεται σε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις με στρεπτόκοκκο. Η θεραπεία πρέπει να επικεντρώνεται στην υποκείμενη αιτία. Τα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με ανάπαυση στο κρεβάτι, ανύψωση ποδιών, συμπιεστικούς επιδέσμους, βρεγμένους επιδέσμους και μη στερεοειδείς αντιφλεγμονώδεις παράγοντες (ΜΣΑΦ). Τα ΜΣΑΦ είναι, συνήθως, πιο αποτελεσματικά στην έναρξη της νόσου.
Το ιωδιούχο κάλιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επίμονες βλάβες των οποίων η αιτία παραμένει άγνωστη.
Τα κορτικοστερεοειδή και η κολχικίνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σοβαρές περιπτώσεις.
Η θαλιδομίδη έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στη θεραπεία του οζώδους ερυθήματος σε λέπρα. Και η κλοφαζιμίνη θεωρείται αποτελεσματική στη θεραπεία του οζώδους ερυθήματος από λέπρα.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΟΖΩΔΕΣ ΕΡΥΘΗΜΑ
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Παρακολούθηση ανά μήνα, ή όπως επιβάλλεται από την υποκείμενη νόσο
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Ποικίλουν σύμφωνα με την υποκείμενη νόσο, όχι επιπλοκές από τις βλάβες του οζώδους ερυθήματος
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ
- Οι επιμέρους βλάβες υποχωρούν σε μια περίοδο 3-4 εβδομάδων
- Συνολική διάρκεια νόσου 6-12 εβδομάδες , αλλά μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την παρουσία ή όχι υποκείμενης νόσου
- Οι αρθραλγίες μπορεί να επιμένουν για χρόνια
- Οι βλάβες δεν ουλοποιούνται
- Μια ή περισσότερες υποτροπές στο 12-14% των περιπτώσεων. Εμφανίζονται σε άλλοτε άλλο χρόνο, κατά μέσο όρο σε μερικά χρόνια. Οι υποτροπές παρατηρούνται συχνά σε σαρκοείδωση, στρεπτοκοκκική λοίμωξη, εγκυμοσύνη και λήψη αντισυλληπτικών δισκίων
Παιδιατρικό: Συχνότητα ίδια και στα δύο φύλα
Κύηση: Μπορεί να υπάρχουν υποτροπές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
ΑΛΛΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
- Σύνδρομο Lofgren (οζώδες ερύθημα και πυλαία λεμφαδενοπάθεια) εμφανίζεται σε ποικίλες καταστάσεις και δεν υποδηλώνει αποκλειστικά σαρκοείδωση
- Μια κλινική κατηγορία μεταναστευτικού οζώδους ερυθήματος (υποξεία, οζώδης, μεταναστευτική υποδερματίτιδα) είναι συχνά μονόπλευρη με όζους λιγότερους στον αριθμό μικρότερους σε μέγεθος που παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα, συχνά επεκτεινόμενους περιφερικότερα, διαιρούμενοι σε μικρότερους όζους
Τα καλύτερα προϊόντα για τις δερματικές παθήσεις
Πατήστε, εδώ, για να παραγγείλετε τα κατάλληλα προϊόντα για τις δερματικές παθήσεις
Η καθοδήγηση για την επιλογή των ποιων συμπληρωμάτων διατροφής, από τα ανωτέρω, είναι κατάλληλα για την ασθένειά σας θα γίνει σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό
Διαβάστε, επίσης,
Μάθετε να αναγνωρίζετε τα εξανθήματα του δέρματος
Χρήσιμες πληροφορίες για τη νόσο Αδαμαντιάδη-Behcet
